Սանկտ Պետերբուրգում երեկ տեղի է ունեցել Հայաստանի, Ռուսաստանի և Ադրբեջանի նախագահների հանդիպումը, որից հետո երեք նախագահները հանդես են եկել հայտարարությամբ:
Հայտարարությունը բավական անորոշ, ավելի շատ ոչ թե հարցերի պատասխան տվող, այլ հարցեր առաջացնող հայտարարություն է: Երեք նախագահները գոհունակություն են հայտնում հրադադարի պահպանման կապակցությամբ, նաև հայտարարում ԵԱՀԿ դիտորդների թիվն ավելացնելու պայմանավորվածության մասին: Նաև հայտնում, որ կարևոր են համարում նման ձևաչափով հանդիպումների շարունակությունը: Հայտարարվում է նաև, որ մտքեր են փոխանակվել կարգավորման առանցքային հարցերի շուրջ:
Այսպիսով, ի՞նչ եզրակացություններ են հնարավոր այս հանդիպումից: Ամենայն հավանականությամբ առնվազն առաջիկա ամիսներին ընդհանուր առմամբ կպահպանվի հրադադարը, ինչի մասին է վկայում թերևս այն, որ կողմերը կարևոր են համարել նման ձևաչափով հանդիպումների շարունակությունը: Այս իմաստով, սանկտպետերբուրգյան հանդիպումը հնարավոր է գնահատել դրական: Միևնույն ժամանակ, սակայն, մենք, իհարկե, չենք կարող իրավիճակը չափել կարճաժամկետ կտրվածքով: Եվ այս առումով առանցքային ակնկալիքներն այն են, թե կարգավորման գործընթացում, ի վերջո, երբ են ի հայտ գալու առավել երկարաժամկետ կայունության, հրադադարի առավել տևական պահպանման երաշխիքներ և մեխանիզմներ:
Այդ տեսանկյունից թվում է, որ ԵԱՀԿ դիտորդների թվաքանակի ավելացումը հենց այդ մեխանիզմի տարր է, հետևաբար երկարաժամկետ հրադադարի երաշխիք: Սակայն այս կապակցությամբ պարզ չէ, թե ինչ ժամկետներում, ինչ պայմաններով, ինչ լիազորություններով է իրականացվելու այդ ընդլայնումը: Միևնույն ժամանակ, ուշադրության է արժանի այն, որ խոսք չկա հրադադարի վերահսկման սարքավորումների մասին, որոնք պետք է որ տեղադրվեն շփման գծի երկայնքով: Ընդհանրապես բացակայում է հրադադարի խախտման համար կողմերի համար պատասխանատվության մեխանիզմը: Իսկ դա նշանակում է, որ այդ պատասխանատվությունը մնում է բանավոր խոսքի վրա:
Մյուս կողմից՝ բացառելի չէ այն, որ Սանկտ Պետերբուրգում տեղի է ունեցել որոշակի կոմպրոմիս՝ Ռուսաստանի և մյուս համանախագահների միջև: Կոմպրոմիսի էությունը կարող է լինել այն, որ Ռուսաստանը պարտավորվում է ապահովել հրադադարն ու կայունությունը, այսպես ասած, քաղաքական ազդեցության խողովակներով, փոխարենը՝ մյուս համանախագահները, մասնավորապես՝ ԱՄՆ-ը թուլացնում է ձգտումը հրադադարի մեխանիզմների ներդրման հարցում, ինչը Ռուսաստանի համար, ըստ էության, լրջագույն մտահոգություն է ընդհանրապես կովկասյան ազդեցության թուլացման մասով:
Համենայնդեպս այն, որ կարծես թե նկատվում է պայմանավորվածություն շարունակելու եռակողմ ֆորմատով հանդիպումները, որոշակիորեն հուշում է նմանօրինակ կոմպրոմիսի մասին՝ համանախագահները նախաձեռնությունը վերադարձնում են Ռուսաստանին և հրաժարվում հրադադարի պահպանման առավել հաստատուն մեխանիզմների ներդրումից, իսկ դրա դիմաց Մոսկվան պարտավորվում է թույլ չտալ էսկալացիա: Մյուս կողմից՝ հարց է առաջանում, թե արդյո՞ք Մոսկվան կարող է երկար ժամանակ զսպել Ադրբեջանին: Ակնհայտ է, որ համենայնդեպս մի անգամ Մոսկվան արդեն անկարող է եղել այդ հարցում: Ավելին՝ դրանից հետո Մոսկվան անկարող է եղել անգամ փոխել իր վերաբերմունքը Ադրբեջանի հանդեպ:
Եվ այս պարագայում, իհարկե, տպավորություն է, որ առկա կոմպրոմիսը բավականին անցանկալի է հայկական շահերի տեսանկյունից: Առավել ևս, երբ երեք նախագահների հայտարարության մեջ նշվում է, որ մտքերի փոխանակում է տեղի ունեցել կարգավորման առանցքային հարցերի շուրջ: Ինչպես հայտնի է, Հայաստանը հայտարարել է, որ չի սկսի բանակցությունը, քանի դեռ չեն ներդրվել հրադադարի պահպանման մեխանիզմները և չի երաշխավորվել, որ Ադրբեջանն այլևս ագրեսիա չի կիրառի Լեռնային Ղարաբաղի հանդեպ: Մեխանիզմները չկան, երաշխիքներ չկան, բանավոր հայտարարություններից բացի, սակայն ահա պարզվում է, որ քննարկվում են կարգավորման հարցեր:
Այսինքն՝ այստեղ ակնհայտ է դառնում, որ հրադադարի հարցը առնվազն կապվում է կարգավորման հարցերի հետ: Եվ սա նշանակում է, որ ըստ էության եռակողմ հանդիպումների վերականգնման պայմանավորվածությունը ենթադրում է կարգավորման և հրադադարի մեխանիզմների կապակցված քննարկում: Սա իր հերթին նշանակում է, որ հայկական կողմը առնվազն կես քայլ նահանջում է իր իսկ առաջ քաշած պայմաններից: Եվ եթե դրան գումարենք այն, որ Բաքուն հայտարարում է ստատուս քվոյի անընդունելիության մասին և հենց դա է դիտարկում չկրակելու պայման, ապա առնվազն հարց է առաջանում, թե ի՞նչ պայմաններ կան Երևանի առաջ:
Տվյալ պարագայում, իհարկե, առանցքայինն այն է, թե ի՞նչ ուղղությամբ և ի՞նչ բովանդակության շուրջ է ընթանալու գործընթացը, որպեսզի հասկանալի և պատկերացնելի լինի, թե ուր է այն տանում և ինչ գին ունի Հայաստանի ու Ղարաբաղի համար:
10:13
09:45
09:32
09:15
09:01
19:17
17:32
17:02
16:45
16:23
16:02
15:44
15:28
15:15
14:55
14:36
14:21
14:09
13:56
13:25
| երկ | երք | չրք | հնգ | ուրբ | շբթ | կրկ | |
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | ||
| 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | |
| 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | |
| 21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | |
| 28 | 29 | 30 | |||||
09:45
09:32
09:15
09:01
09:54
09:35
09:02
09:46
09:37
09:17
09:02
09:46
09:34
09:17
09:02
00:00
00:00
00:00
00:00
09:36
09:27
09:14
09:01
09:45
09:38
09:27
09:02
09:56
09:45
09:34
09:18
09:57
09:46
09:39
09:28
09:14
09:15
09:02
09:44
09:12
09:26
09:45
09:35
09:17
09:02
09:46
09:34
09:16
09:02
09:45
