Բաց նամակ ՀՀ Առողջապահության նախարար Արմեն Մուրադյանին
Հարգելի պարոն նախարար գրելով այս նամակը վստահ եմ, որ կհասկանաք վեր բարձրացրած հարցերիս անհրաժեշտությունը և առաջնային ու հրատապ լինելու փաստը, միևնույն ժամանակ հայտնում եմ Ձեզ այն մասին, որ տվյալ նամակի հիմնական նպատակն է Ձեր անմիջական ազդեցության ու միջամտության ներգրավվումը` առողջապահության ոլորտում ծառացած տվյալ խնդրի շուրջ։
Ընդամենը վերջերս իմ հոդվածներից մեկում անդրադարձել էի Հայաստանում սրտի ստենդավորման վիրահատության անհասանելիությանը, որը հասանելի է միայն մեծահարուստներին և վերնախավի համար, իսկ այն խավերի մարդկանց համար որոնք չունեն բավարար գումար, հզոր ծանոթ ու բարեկամ, կա՛մ որևէ բյուրոկրատական քաշքշուկների պատճառով ներգրավված չեն եղել սոցիալապես անապահով խավի մեջ մնում է միայն տանը նստած սպասեն կա՛մ անհավատալի արդարության վերականգնմանը, կա՛մ էլ իրենց մահվան, իսկ այժմ ավելի մանրամասնորեն նկարագրեմ խնդիրը...
Հայաստանում տվյալ վիրահատության արժեքը կազմում է մոտ 1.700.000 ՀՀ դրամ ( մեկ միլիոն յոթ հարյուր հազար ) տվյալ գումարի ցուցանիշը վերցվել է ընդամենը մեկ ամիս առաջ հիվանդանոցում մի պապիկից ստենդավորման համար բժիշկների կողմից սահմանված և պահանջած գումարի չափից։
Չնայած այն բանին, որ 2015թ-ի հունվարի 1-ից տվյալ վիրահատության համար պետական բյուջեից տրամադրվել է 500 մլն ՀՀ դրամ, որպեսզի շտապ անհրաժեշտության դեպքում և պետ-պատվերի շրջանակներում չհամապատասխանող անձանց վիրահատեն անվճար, սակայն տվյալ խնդիրը միևնույն է մնացել է անտեսության ու անտերության մատնված, իսկ սոցիալապես անապահով և տարեց թոշակառուներից սկսած մինչև հաշմանդամներ չեն կարողանում օգտվել այդ հնարավորությունից և չեն վիրահատվում ո՛չ միայն անվճար` այլ նաև զեղչված պայմաններով։
Օրեր առաջ մանրակրկիտ ուսումնասիրել եմ այդ ոլորտը և միջազգային շուկայում տվյալ վիրահատության արժեքները և համապատասխան ստենդերի մեծածախ ու մանրածախ գները, որից հետո կրկնակի ապշած եմ պատկան մարմինների կողմից նմանատիպ հանցավոր վերաբերմունքի համար, իսկ այժմ նկարագրեմ մի քանի պաշտոնական թվեր և ցուցանիշներ որոնցով ավելի պարզ կլինի բոլորիս համար` տվյալ խնդրի ծայրաստիճան ու առաջնային անհրաժեշտություն լինելու հանգամանքը...
Ըստ Ազգային վիճակագրական ծառայության հրապարակած տվյալների համաձայն Հայաստանում իշիմիկ սրտանոթային հիվանդությունների հետևանքով մահացության թիվը կազմում է Հանրապետությունում մահացածների 48-50%, այն դեպքում երբ օտարերկրյա պետություններում այս թիվը չի գերազանցում 32-35%։ Չնայած այն բանի, որ ուրիշ պետություններում տվյալ վիրահատությունը ավելի թանկ է քան մեզ մոտ, սակայն ի տարբերություն մեր պետության նրանց մոտ գործում է արդարացի և թափանցիկ պետ-պատվերի հասկացությունը, նրանց մոտ գործում է առողջության սոց- ապահովագրական մեխանիզմներ, մեխանիզմներ` որոնք թույլ չեն տալիս իրենց պետության քաղաքացիներին գումարի բացակայության պատճառով համակերպվել մահվան ելքին, ուրիշ պետություններում համապատասխան մարմինների անփութության ու անուշադրության հետևանքով մարդիկ ստիպված չեն համոզվելու և հավատալու այն իրականությանը, որ ցանկացած երկրում առաջնային արժեք համարվող մարդկային կյանքը` հավասարազոր է զրոյի։
Մեր հարևան Վրաստանում սրտի ստենդավորման վիրահատությունը առանց որևէ պետ-պատվերի և զեղչերի կազմում է 1000-ից 1500 ԱՄՆ դոլար, կախված ստենդի որակապես հատկություններից, դեղապատ լինելուց, պլատինեպատ լինելուց և այլ տարբեր որակական հատկություններից, որը 3-4 անգամ ավելի էժան է և մատչելի քան մեր Հայաստանում։
Օրեր առաջ անձամբ կապվել եմ մի հեղինակավոր Ռուսաստանյան բժշկական սարքավորումներ արտադրող և դեղագործական կազմակերպության հետ` որոնցից տեղեկացել եմ իրենց մոտ վաճառքում գտնվող տվյալ ստենդերի մեծածախ և մանրածախ գներից և այսպիսով պարզվել է, որ այդ աստղաբաշխական և անհասանելի հեքիաթային թվացող ստենդերի ինքնարժեքը կազմում է 30-85 ԱՄՆ դոլար, կամ այսքանին համարժեք Ռուսական ռուբլի։ Նշեմ նաև այն փաստը, որ երբ խոսում էի տվյալ կազմակերպության ադմինիստրատոր-մենեջերի հետ երիտասարդ տղամարդը նոր հաճախորդ ներգրավելու ուրախությունից երեք-չորս անգամ շեշտեց ինձ` սպասվող ճկուն զեղչային համակարգի մասին։
Մեծարգո պարոն` Մուրադյան ամենայն անկեղծությամբ պիտի նշեմ այն փաստը, որ Ձեր Առողջապահության նախարար լինելու պաշտոնավարման ընթացքում այն եզակի նախարարներից եք ով իսկապես արժանի կերպով աշխատում է և իր մարդկային, բարձր աշխատանքային ու պրոֆեսիոնալ որակներով արժանի է միայն հարգանքի և գովեստի, սակայն մի փոքր ավելի զգոնությունը և ուշադրությունը վերոնշյալ ոլորտին առնչվող հարցերի շուրջ չեր խանգարի մեզ բոլորիս, հատկապե՛ս երբ խոսքը վերաբերում է Հայաստանում առողջապահության ամենա խոցելի և առաջնային համարվող, 50%-ի շեմը հաղթահարած սրտանոթային հիվանդություններով մահացության ցուցանիշին։
Ընդամենը երկու շաբաթվա ընթացքում առնչվել եմ երկու մարդկանց հետ` որոնք հայտնվել են անելանելի վիճակում նույն այս սրտի ստենդավորման պատճառով, օրինակ` 84 տարեկան, ԽՍՀՄ վաստակավոր արդյունաբերության գործիչ և հիմնադիր, բազմաթիվ պետական մեդալների, պատվոնշանների և պատվոգրերի արժանացած, միայնակ թոշակառու պապիկ որին սրտին վատթարացման պատճառով տեղափոխել են հիվանդանոց և հայտնել են, որ ունի շատ շտապ ստենդավորման անհրաժեշտություն, սակայն արդյունքում պարզվել է որ պապիկը իր անունով ունի <<Զապարոժեց>> մակնիշի ավտոմեքենա և հենց իսկ այդ պատճառով նա չի համարվում սոցիալապես անապահով և տվյալ վիրահատության համար պապիկից ուզել են 1.200.000 ՀՀ դրամ (մեկ միլիոն երկու հարյուր հազար) ավելացնեմ նաև այն, որ վերոհիշյալ ավտոմեքենան մոտ 2-3 տարի խափանված վիճակում կանգնած է բակում և բացարձակապես չի օգտագործվում, իսկ տվյալ պապիկը մեծ սիրով պատրաստ է այն նվիրել պետությանը կա՛մ իրեն սոցիալապես ապահով համարող մարդկանց։
Իսկ հաջորդ օրինակը ընդամենը մեկ ամիս առաջ 74 տարեկան, 2-րդ կարգի հաշմանդամ, լիովին սոցիալապես անապահով մի միայնակ պապիկին սրտի սուր կաթվածից հետո հիվանդանոցում հայտնել են անհապաղ ստենդավորման անհրաժեշտությունը և որի համար իր բարեկամներից պահանջել են 1.700.000 ՀՀ դրամ, իսկ Առողջապահության նախարարության կողմից պաշտոնապես հրապարակված տվյալների համաձայն 2015թ-ի հունվարի 1-ից տվյալ վիրահատությունը ինֆարկտի դեպքում լիովին անվճար է և որի համար պետությունը իբր 500 մլն ՀՀ դրամ է հատկացրել որպեսզի կատարվեն անհետաձգելի ստենդավորման վիրահատություններ, սակայն պրակտիկայում հակառակն է կիրառվում, ո՛չ միայն անվճար չեն վիրահատվում այլ նաև մարդկանց չեն առաջարկվում որևէ զեղչեր, իսկ փոխարենը ոտնահարվում են Ձեր իսկ կողմից սահմանված ու հրապարակված տվյալները։
Հարգելի պարոն Մուրադյան բժիշկների կողմից նմանատիպ վերաբերմունքը ունի նաև իրավական տեսանկյուն որը լիարժեք համապատասխանում է ՀՀ Քրեական օրենսգրքում սահմանված մի քանի հոդվածներին, որոնցից մեկը 129 հոդվածն է,
Օրինակ ես լինեով Հայաստանի Հանրապետության օրինապաշտ քաղաքացի եթե անցնեմ փողոցով և օգնություն չցուցաբերեմ անօգնական վիճակում գտնվող անձին, ապա նույն այդ օրենսգրքի 128 հոդվածի համաձայն ինձ կենթարկեն քրեական պատասխանատվության, իսկ հիվանդին օգնություն չցուցաբերելու համար ՀՀ Քր. Օր-ի 129 հոդվածում նախատեսված է ավելի խտացված պատժաչափ և ավելի է համապատասխանում այսօրվա մեր բժիշկների վերաբերմունքին։
Հոդված 129.
Հիվանդին օգնություն ցույց չտալը
Առանց հարգելի պառճառի հիվանդին օգնություն ցույց չտալը բժշկի, այլև այն անձի կողմից, որն օրենքի կամ հատուկ կանոնի համաձայն պարտավոր էր ցույց տալ այդ օգնությունը`
պատժվում է ազատազրկմամբ մինչև մեկ տարի ժամանակով կամ ուղղիչ աշխատանքներով նույն ժամանակով, կամ առաջ է բերում հասարակական ներգործության միջոցների կիրառում:
Նույն արարքը, եթե դա առաջ է բերել, կամ ակնհայտ կերպով կարող էր առաջ բերել հիվանդի մահը, կամ նրա համար այլ ծանր հետևանքներ`
պատժվում է ազատազրկմամբ մինչև երեք տարի ժամանակով, մասնագիտական գործունեությամբ զբաղվելու իրավունքի զրկումով մինչև երկու տարի ժամանակով, կամ առանց դրան:
Հարգելի պարոն Նախարար ելնելով վերոգրյալից խնդրում եմ Ձեր միջամտությունը և անմիջական օգնությունը հարցին համապատասխան լուծումներ և կարգավորումներ տալու կապակցությամբ, նախապես հայտնում են իմ խորին շնորհակալությունս և երախտագիտությունս։
Հարգանքով` Է. Մարկոսյան
16:17
15:58
15:43
15:29
15:14
14:58
14:36
14:22
13:59
13:47
13:34
13:22
13:20
13:09
12:55
12:43
12:26
12:12
11:58
11:43
| երկ | երք | չրք | հնգ | ուրբ | շբթ | կրկ | |
| 1 | 2 | 3 | |||||
| 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | |
| 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | |
| 18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 | 24 | |
| 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 | ||
09:57
09:45
09:34
09:26
09:15
09:02
09:44
09:35
09:25
09:17
09:02
09:56
09:45
09:37
09:26
09:17
09:02
09:53
09:38
09:27
09:13
09:02
09:58
09:45
09:35
09:27
09:13
09:04
09:59
09:46
09:37
09:25
09:14
09:02
09:56
09:45
09:36
09:23
09:09
09:56
09:42
09:25
09:13
09:02
09:58
09:44
09:36
09:27
09:13
09:02
