Հայաստանի մի շարք համայնքներում, այդ թվում խոշոր քաղաքներում սպասվող ՏԻՄ ընտրությունները խոստանում են լինել բավականին դիդակտիկ՝ նկատի ունենալով այն, որ այդ ընտրություններին մասնակցելու հայտ են ներկայացնում մի քանի ընդդիմադիր ուժեր՝ թե´ նորաստեղծ, թե´ արդեն իսկ հայտնի:
Այս հանգամանքը իհարկե նոր երևույթ չէ Հայաստանում, սակայն պետք է արձանագրել, որ որոշակի ժամանակահատված Հայաստանի ներքաղաքական սուբյեկտների համար ՏԻՄ ընտրությունները դադարել էին լինել քաղաքական պայքարի հարթություն, և ամեն ինչ կենտրոնացել էր երևանյան կենտրոնական հրապարակներում կամ ամբիոններում: Մյուս կողմից սակայն, ՏԻՄ ընտրական համակարգը իր առանձնահատկություններով այնուհանդերձ Հայաստանում հաստատված ընտրական համակարգի կամ Հայաստանում խեղված ընտրական համակարգի մասն է: Ըստ այդմ՝ այդ ընտրություններին ամենևին խորթ չեն կարող լինել այն բոլոր երևույթները, որ կան համապետական ընտրություններում: Ու այդ իրողությունը ոչ թե իներցիոն է, այլ տրամաբանական, ռազմավարական, քանի որ իշխանության համար ՏԻՄ համակարգն է համապետական ընտրակեղծարար համակարգի բազան, հիմքը:
Դա նշանակում է, որ չնայած կարգավիճակի ցածրությանը, ՏԻՄ ընտրությունները իշխանական համակարգի համար նույնքան կարևոր և սկզբունքային են, որքան համապետական ընտրությունները: Հետևաբար, իրենց առանձնահատկություններով հանդերձ, դրանք համընդհանուր, համակարգային ինդիկատոր են և հետաքրքրական են թերևս հենց այդ իմաստով:
Ներկայիս ՏԻՄ ընտրությունները ցույց կտան ներքաղաքական նախընտրական իրադարձությունների զարգացման հիմնական վեկտորը, կլինեն դրա ինդիկատորը, կուրվագծեն իշխանության տրամադրությունները, կնախանշեն այն դերակատարումը, որը նոր կառավարման մոդելի պարագայում իշխանությունը պատկերացնում է ընդդիմադիր ուժերի համար:
Բանն այն է, որ ներկայիս իրավիճակում քաղաքական անհամարժեքության կամ անազնվության վկայություն կլինի այն, թե ընդդիմադիր ուժերը կարող են իշխանությանը պարտության մատնել ՏԻՄ ընտրություններում: Դա չի բացառում առանձին համայնքներում իշխանության մարտավարական նահանջը: Դրանով կարող են լուծվել մի քանի խնդիրներ:
Նախ՝ իշխանությունները համապետական խորհրդարանական ընտրություններից առաջ այդպիսով կարող են թե´ հասարակության, թե´ միջազգային հանրության շրջանում հավաքել, այսպես ասած, դեմոկրատական միավորներ: Միևնույն ժամանակ այդ հանգամանքը կօգնի հասարակության գիտակցության մեջ արմատացնել «փոքր քայլերով» հաջողությունների գաղափարը, որն էլ իր հերթին որոշակիորեն կթուլացնի հասարակության սպասումները խորհրդարանական ընտրություններից առաջ, կձևավորի սպասումների՝ փոքր հաղթանակների գաղափարի վրա խարսխված սպասումների բարենպաստ մթնոլորտ, կմեղմի հասարակության մոտ առաջացող արմատականությունը, որ սրվում է համապետական ընտրություններից առաջ:
Իհարկե, սովորաբար այդ արմատականությունը հատկապես սրվում էր և թեժ դրսևորումներ ու հեռանկարներ ստանում նախագահական ընտրություններից առաջ, իսկ խորհրդարանականներում որոշակիորեն նվազ թեժ են լինում այդ սպասումները և քիչ արմատական: Սակայն բոլոր դեպքերում առաջիկա ընտրական ցիկլը իշխանության համար բավական պատասխանատու է, բավական բարդ, իշխանությունն ունի կարևոր պարտավորություններ միջազգային հանրության առաջ, և այդ պայմաններում արմատականության դինամիկայի ռիսկերը զսպող քայլերը դառնում են կարևոր: Եվ ուրեմն, այդ քայլրից մեկը կարող է լինել հենց ՏԻՄ ընտրություններում որոշակի տարածքներում ընդդիմության հաջողություն թույլ տալը: Միևնույն ժամանակ դրանով կխորանան նաև ներընդդիմադիր մրցակցությունը, քանի որ մեկի հաջողությունն անկասկած որոշակի խանդով կընդունվի մեկ այլ ընդդիմադիր ուժի մոտ, ինչը միմիայն կնպաստի ներընդդիմադիր բաժանարար գծերի խորացմանը:
Սակայն, չնայած այդպիսի խնդիրների լուծման հնարավորությանը, իհարկե այդ մարտավարության հավանականությունը շատ բարձր չէ: Ի վերջո, իշխանությունը դրան կգնա այն դեպքում, երբ որոշակիորեն տեսանելի կլինեն համապետական ընտրությանը իշխանության վերարտադրության մեխանիզմի խափանման ռիսկերը: Առայժմ իշխանությունն այդպիսի ռիսկեր չունի, հետևաբար առայժմ չունի ՏԻՄ որևէ տարածք ընդդիմությանը «հանձնելու» անհրաժեշտություն:
Իշխանության համար թերևս միակ ռիսկը այլ տարածքների հարցում արտաքին մարտահրավերներն են: Խոսքը տվյալ դեպքում ղարաբաղյան կարգավորման գործընթացի մասին է: Այստեղ առկա է բավականին դինամիկ գործընթաց, որն անկասկած իր ազդեցությունը կթողնի ներքաղաքական իրողությունների վրա: Բանն այն է, որ եթե այստեղ Հայաստանի վրա լինի ճնշում՝ զիջել տարածքներ Ադրբեջանին, և եթե այդ ճնշումը ստանա գործնական արդյունք ակնկալող բնույթ, ապա դա կարող է Հայաստանում ստեղծել որոշակի ֆորս-մաժորային իրավիճակ: Մյուս կողմից, իշխանությունն այդ ճնշոմը կարող է օգտագործել ներքաղաքական կյանքը բռի մեջ էլ ավելի սեղմելու համար: Ընդ որում՝ ապրիլյան պատերազից հետո համենայնդեպս մինչ այժմ իշխանությունը հենց այդպես էլ անում է:
Եվ այս իմաստով, Հայաստանի ներքաղաքական կյանքի, նախընտրական զարգացումների համար առանցքային գործընթացը տեղի է ունենում ոչ թե ՏԻՄ մակարդակում, այլ արցախյան հարթության վրա: Իսկ այստեղ Հայաստանում ներքին «կոնսոլիդացիա» է, որը սակայն ցավալիորեն չունի բովանդակային բնույթ, այլ ավելի շատ հռչակագրային երևույթ է: Դա վկայում է, որ կոնսոլիդացիան ձևով արցախյան խնդրի շուրջ է, իսկ բովանդակությամբ՝ խորհրդարանական ընտրությունների: Այդ պայմաններում, կամա թե ակամա, ՏԻՄ-ը ընտրական ֆորմատից վերածվում է ընկերականի, ինչպես ֆուտբոլում, որի տոնը Եվրոպայում մոտենում է եզրափակչին:
23:34
23:16
23:14
22:48
22:34
20:45
20:22
19:04
18:46
18:22
18:04
17:43
17:27
17:14
16:46
16:24
16:09
15:49
15:35
15:17
երկ | երք | չրք | հնգ | ուրբ | շբթ | կրկ | |
1 | 2 | 3 | |||||
4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | |
11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | |
18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 | 24 | |
25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 |
09:58
09:45
09:35
09:27
09:13
09:04
09:59
09:46
09:37
09:25
09:14
09:02
09:56
09:45
09:36
09:23
09:09
09:56
09:42
09:25
09:13
09:02
09:58
09:44
09:36
09:27
09:13
09:02
09:45
09:36
09:25
09:16
09:02
09:58
09:45
09:37
09:23
09:14
09:02
09:57
09:45
09:35
09:23
09:15
09:02
10:06
09:55
09:44
09:36
09:27