«Ո՞ւր են մեր երկրի տղամարդիկ»՝ ՀՀ նախագահը, վարչապետը, ԱԺ նախագահը, ԱԱԽ քարտուղարն ու մյուս դեմքերը, ինչո՞ւ որեւէ կերպ չեն արձագանքում հուլիսի 17-ից երկրում ծայր առած «հակաոստիկանական» օպերացիային: Այս հարցն է հնչում գրեթե բոլոր մարդկանց շուրթերից, քանի որ «քաղաքական կլիմայի» թեկուզ աննշան փոփոխության ժամանակ սովոր էին նրանց տեսնել ամբիոններից մատ թափ տալուց: Թերեւս, բացառություն է վարչապետ Հովիկ Աբրահամյանը, որը որոշեց խախտել լռությունն ու կառավարության նիստի ժամանակ մտահոգություն հայտնեց տեղի ունեցածի վերաբերյալ: Դա սեփակա՞ն նախաձեռնությամբ էր, թե՞ ներիշխանական կոլեկտիվ որոշում, դժվար է ասել: Կառավարման փորձագետ Հարություն Մեսրոբյանն անընդունելի է համարում երկրի առաջին դեմքերի, ինչպես նաեւ օլիգարխիայի այս պահվածքը, որոնք, նրա խոսքով, այսքան տարի «դավադիտ արեցին» ժողովրդին իրենց ապաշնորհ կառավարմամբ, իսկ այժմ ընդհատակ են անցել ու ձայն չեն հանում:
- Ես կարող եմ ասել մի բան՝ այս բոլոր խնդիրների գլխավոր պատճառները երկուսն են՝ դեռեւս 1991 թվականից սխալ կառավարման սկզբունքներով ձեւավորված պետական կառավարման համակարգը եւ, երկրորդ՝ գրեթե բոլոր ասպարեզներում՝ թե իշխանական, թե ընդդիմադիր, թե քաղաքական, քաղաքացիական, առկա բացասական ընտրասերման սկզբունքը: Սա սերմանեցին ամբողջ պետությունում, այդ թվում եւ Արցախում, ես Արցախը չեմ տարանջատում Հայաստանից: Եթե նայեք շուջբոլորը, կտեսնեք, որ ջրի երես են դուրս գալիս, որպես կանոն, անարժանները: Մենք կակոկրատական (անարժանների իշխանություն) երկիր ենք կառուցել այս տարիների ընթացքում, եւ դա արտահայտվում է բոլոր ոլորտներում, անգամ, որքան էլ զարմանալի է, բիզնես կառույցներում: Դրանք իրենց առաջ մեկ նպատակ են դնում՝ շահույթի ավելացում, իսկ անարժաններով ուղղակի բիզնեսով շահույթ չես ապահովի: Մենք հիմա գտնվում ենք վերնախավային ճգնաժամի մեջ, բոլոր նրանք, ովքեր իրենց համարում են վերնախավ, կապ չունի, թե այդ անձը որտեղ է գտնվում՝ ընդդիմադիր, թե իշխանական ճամբարում, ընդհանրապես ընդունակ չէ վերլուծել աշխարհում ընթացող վտանգավոր պրոցեսներն ու դրանց ազդեցությունը ՀՀ-ի վրա: Անգամ լայաղ չեն անում հասկանալ, թե ինչ է կատարվում իրենց ղեկավարած երկրում, ինչ է կատարվում ստվերում, եւ Հայաստանն ինչ գլոբալ պրոցեսների մեջ է ներքաշվում: Սա պարզապես ողբերգություն է կամ ողբերգության հասնող անտարբերություն:
- Պրն. Մեսրոբյան, դատելով իշխանությունների անցած օրերի պահվածքից, կարելի՞ է ասել, որ գործող համակարգը հասել է իր «կրախին»:
- Ես ուզում եմ մի միտում մատնանշել, որը ցույց է տալիս, որ մենք խնդիր ունենք մտավոր կարողությունների հետ: Արդեն քանի տարի է՝ խոսում ենք այն մասին, թե Ռուսաստանը պետք է քանդվի, Թուրքիան, ԵՄ-ն պետք է քանդվեն: Այ բալամ, մենք ի՞նչ գործ ունենք այդ տերմինների հետ՝ քանդվել եւ այլն: Եթե նայենք մամուլի նախորդ տարիների հրապարակումները, ապա կտեսնենք, որ Աստված գիտի, թե երբվանից երկրում առկա համակարգն էլ պիտի քանդվեր: Մենք նման կատեգորիաներով իրավունք չունենք մտածել, թե այս բանը քանդվում է կամ ճգնաժամի մեջ է: ՀՀ պետությունը, որն ստեղծվեց 1991-ին, ինքն արդեն կիսամեռած էր, եւ երբ պետական համակարգին լծվեցին անարժանները եւ սկսեցին եղանակ ստեղծել, ամեն ինչ ավելի խորացավ: Այս ձեւավորված համակարգը միշտ է խնդիրներ ունեցել եւ ունենալու, իսկ թե երբ է քանդվելու՝ այսօր, թե վաղը չէ մյուս օրը, դա էական չէ: Ամենավտանգավորն այստեղ մի բան է՝ համակարգն ունակ չէ, պատրաստ չէ երկարատեւ գործունեություն ծավալել որեւէ ոլորտում: Այս մի քանի օրվա դեպքերը նկարագրելիս գրեթե բոլոր ԶԼՄ-ները, գյուլլես, չեն կիրառի «ազգ», «ժողովուրդ», «հայ» բառերը: Անգամ բանը հասել է զավեշտի՝ մի քանի լրատվական կայքերում հրապարակումներ կարդացի, որտեղ գրված էր «Սարի թաղի քաղաքացիները եւ մյուսները»: Ինչ է՝ նոր պետությո՞ւն է ստեղծվել երկրում՝ իր քաղաքացիությամբ: Սա նշանակում է, որ ինչ-որ տարօրինակ խաղ է գնում։ Ավելին ասեմ՝ բոլոր կոսմոպոլիտները, ապազգային տարրերը ապրիլյան դեպքերից հետո հանկարծ սկսեցին խոսել «ոչ մի թիզ հողի» մասին: Ես չեմ հավատում դրանց: Վերցրեք եւ կարդացեք մինչապրիլյան պատերազմը նրանց հրապարակումները թե Ֆեյսբուքում եւ թե ԶԼՄ-ներում: Էդ ի՜նչ կոչեր էին հնչեցնում՝ «21-րդ դարի թուրքն ուրիշ է, մենք պետք է նրանց հետ հաշտվենք, փոխզիջում անենք»: Հիմա էլ բոլորը դարձել են «թունդ ազգայնական»: Սա նշանակում է, որ գլոբալ խաղ է գնում, գլոբալ՝ նշանակում է, որ Հայաստանը ներքաշվում է գերտերությունների եւ գերուժերի խաղերի մեջ: Փոխարենը մտածենք, թե որտեղից կարող է մեզ հարված հասցվել, տեսեք, թե ընկած ինչ հարցեր ենք քննարկում: Մենք ընդհանրապես բոլոր առումներով բոբիկ ենք, իսկ մտավոր բոբիկությունն արդեն զռռում է:
- Իսկ Սարի թաղում տեղի ունեցած անհնազանդությունը կարո՞ղ է պարարտ հող դառնալ ավելի ընդգրկուն պրոցեսների համար, կարո՞ղ է վերածվել հեղափոխության:
- Ինչ մենք տեսնում ենք՝ կրքերն ու հուզական պահերը, պետք է բաժանենք երկու մասի: Ազնիվ մարդիկ, բառի բուն իմաստով, «դավադիտ» են եղել իշխանությունների վարքագծից՝ դեռ 1991-ից սկսած: Ի դեպ, երբ ասում եմ իշխանություն, նկատի ունեմ նաեւ իշխանության մեջ եղած օլիգարխներին, որոնք նույնպես այս օրերին հայտարարություններ չեն անում: Ինչ վերաբերում է հեղափոխությանը, ապա «քաղաքացի» բառը, որը հիմա կիրառվում է, այնքան էլ անմեղ բառ չէ: Մենք հազիվ պրծանք 1917 թ. ռուսական հեղափոխության շորշոփից, եւ մեզ այժմ խելոք ձեւով տանում են 1783 թ. ֆրանսիական հեղափոխության շորշոփ, սկսել են գործածել այդ ժամանակների եզրույթները՝ քաղաքացի եւ այլն: Դրա համար եմ ասում՝ սա մեծ խաղ է, եզրույթներից արդեն իսկ զգացվում է խաղի ձեռագիրը: Ինչ վերաբերում է ընդհանրապես հեղափոխությանը, ուրեմն մենք էդքան չեղա՞նք, որ մի շարք պետություններ, որոնք նորագույն պատմությունում առանց իրար միս ուտելու եւ արյուն թափելու կարողացան իրենց պետությունների մեջ բեկում մտցնել, կտրուկ զարգացում ապրել, իսկ մենք՝ ոչ: Ես կրկին չեմ նշի այդ պետությունների անունները, քանի որ բերանս չորացավ նշելով: Մենք, ինչ է՝ պետք է անպայման գնանք ախմա՞խ ճանապարհով, արյուն հեղենք, հեղափոխություն անենք, որ դրա արդյունքներից վերջում օգտվեն սրիկանե՞րը: Դա՞ ենք ուզում:
- Բայց երկրում դեմոկրատական եղանակներով, օրինակ՝ ընտրություններով, իշխանափոխություն տեղի չի ունենում։ Այդ պատճառով է ժողովուրդն ապավինում ոչ դեմոկրատական մեթոդներին եւ մտածում հեղափոխություն անելու մասին:
- Ես դա հասկանում եմ, բայց այստեղ մի վերապահում ունեմ: Աչքս կոխեք մի այնպիսի ուժ, որն ունակ է հենց այսօր պետության ղեկը վերցնել իր ձեռքն ու ոչ միայն երկիրը ոտքի հանել, այլ նաեւ զարգացնել: Աչքս խոթեք պրոֆեսիոնալներով լի նման մի ուժի: Ընդունենք՝ դեմոկրատական, մաքուր ընտրություններ եղան, որն իրականում հեքիաթ է, աշխարհում նման բան չի կարող լինել: Բայց, ենթադրենք, այդ հեքիաթը մեր երկրում իրականություն դարձավ, եկան նորերը, որոնք կառավարման գործից հեռու են: Այդ ժամանակ ո՞ւմ վրա ենք մեղքը գցելու: Եվ եթե մենք շարունակենք այդ ցասումը չվերահսկել առողջ բանականություն ունեցող մարդկանց կողմից, սա կլինի դասական հեղափոխություն՝ դասական արյունահեղությամբ ու ողբերգությամբ: Դա՞ ենք ուզում: Ես կրկնում եմ՝ ցույց տվեք ինձ այն թիմը, այն ուժը, որը պատրաստ է հենց հիմա վերցնել երկրի ղեկը: Օրինակ՝ ո՞վ է լինելու էկոնոմիկայի նախարարը… չկա նման պլան, ու ահա այսպես անպատրաստ ուզում են հեղափոխություն անել: Ես փոփոխություններին երկու ձեռքով կողմ եմ, բայց ո՛չ բոբիկ վիճակում, ոչ մի բան չպատրաստած: Այ, սա է մեր խնդիրը: Այն, որ ներկա համակարգը եւ վերնախավը, մեղմ ասած, ադեկվատ չեն ներկա մարտահրավերներին, դա միանշանակ է, ես դա չեմ էլ քննարկում: Բայց երբ նրանք գնացին, ովքե՞ր են գալու, ո՞ր պաշտոններում են նշանակվելու: Ինձ կոնկրետ անուն-ազգանուն ասեք: Հայաստանում, ըստ հաշվարկների, մոտավորապես 500 հոգանոց պրոֆեսիոնալների թիմ է հարկավոր, որ կարողանան առանց ցնցումների երկրի ղեկը վերցնել, բայց մենք նույնիսկ 5 հոգի չունենք: Մի իրավիճակ է, երբ տեսնում ենք, որ տաքսու վարորդը խամ է, չի կարողանում մեքենան քշել, նրան ընտանիքով շպրտում ենք մի կողմ եւ ուզում ենք նստել մեկ այլ խամ վարորդի մեքենա՞: Մի բան էլ՝ եկեք պիտակավորումը թարգենք՝ ծախու, տեռորիստ, ԿԳԲ-ի ագենտ եւ այլն: Թարգեք, ի սեր Աստծո: Դա պիտակավորողների մտավոր կարողությունների վերջնագրի մասին է խոսում:
Հեղինե ՄԱՆՈՒԿՅԱՆ
Նյութի աղբյուրը ` hraparak.am
22:45
22:19
22:02
15:35
15:17
14:53
14:49
14:22
14:09
13:59
13:45
13:27
11:44
11:22
11:05
10:44
10:34
10:16
10:07
23:35
| երկ | երք | չրք | հնգ | ուրբ | շբթ | կրկ | |
| 1 | |||||||
| 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | |
| 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | |
| 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 | |
| 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | |
| 30 | |||||||
09:28
09:13
09:34
09:18
09:03
09:55
09:48
09:36
09:28
09:02
09:55
09:49
09:35
09:18
09:02
09:19
09:02
09:49
09:34
09:18
09:03
09:55
09:42
09:35
09:17
09:02
09:45
09:35
09:27
09:09
09:53
09:45
09:36
09:28
09:15
09:02
10:02
09:52
09:44
09:35
09:17
09:02
09:55
09:44
09:33
09:23
09:03
09:56
09:45
09:33
