ՀՀ մշակույթի նախարարի պարտականությունները կատարող Նազենի Ղարիբյանը ոլորտի զարգացման գործում կարևորում է մշակութային հաստատություններում համակարգային փոփոխություններ իրականացնելը, ստեղծագործող անձանց համար համապատասխան միջավայր ստեղծելը: Նրա կարծիքով` ոչ նյութական և նյութական մշակութային ժառանգության պահպանման համար դրանք քարտեզագրել է հարկավոր: Այս և այլ հարցերի շուրջ «Արմենպրես»-ի թղթակիցը զրուցել է Նազենի Ղարիբյանի հետ:
-Տիկի՛ն Ղարիբյան, մշակութային ժառանգության ոլորտում Կառավարության ծրագրային նպատակներից է ներդնել կառավարման ժամանակակից համակարգեր տարբեր մշակութային հիմնարկների սեփական եկամուտներն ավելացնելու համար: Ըստ Ձեզ` որո՞նք են այդ ժամանակակից համակարգերը:
-Թանգարանները, թատրոնները, համերգասրահները և այլ մշակութային կառույցները կարող են տոմսերի առցանց վաճառք, գովազդ իրականացնել, հանրահռչակման տարբեր եղանակներ փնտրել: Մենք ունենք թատրոններ, որոնց տեխնիկան բավականին հին է. բեմերը պետք է համալրվեն ժամանակակից տեխնիկայով: Համերգային դահլիճներում անհրաժեշտ է նոր ձայնային, լուսային, համակարգչային համակարգեր ներառել:
Մշակութային հաստատությունները պետք է կառավարեն իրենց արտաբյուջեն և կարողանան հովանավորներ գտնել տարբեր խնդիրներ լուծելու համար:
Կառավարումը չի ենթադրում միայն տեխնիկական հագեցվածությունը: Պետք է ներքին կառավարման համակարգը բարելավվի, ինչն անմիջականորեն կապված է օրենսդրական դաշտի հետ, իսկ դա էլ իր հերթին` ՊՈԱԿ-ների մասին օրենքի փոփոխություններով: Մենք պետք է ՊՈԱԿ-ների գծով նոր օրենսդրություն մշակենք կամ համալրենք այդ օրենսդրությունը: Իմ պաշտոնավարման ընթացքում վերոնշյալ հարցերի շուրջ քննարկումներ եմ ունեցել տարբեր մասնագետների հետ, և բոլորն էլ շեշտում են, որ ՊՈԱԿ-ների մասին օրենքներում կան կետեր, որոնք խոչընդոտում են ստեղծագործական-կատարողական ՊՈԱԿ-ների գործունեությանը:
-Բազմաթիվ ստեղծագործողներ նշում են, որ ՀՀ մշակույթի նախարարությունը պետք է կարևոր դերակատարություն ունենա ստեղծագործական միջավայր ստեղծելու հարցում և ապահովի ստեղծագործող մարդու և հասարակության միջև կապը:
Ձեր կարծիքով` ստեղծագործական կարողությունների լիարժեք արտահայտման և իրացման համար ի՞նչ միջավայր պետք է լինի մեր երկրում:
-Շատ եմ կարևորում բոլորի համար հավասար պայմանների առկայությունը, թափանցիկությունը: Առաջին բանը, որը մենք արել ենք ու պետք է կատարելագործենք, մրցութային դրամաշնորհային նոր համակարգի ներդրումն էր: Դա նշանակում է, որ ցանկացած մշակութային միջոցառում կարող է կյանքի կոչվել` դրամաշնորհային մրցույթն անցնելով: Մրցույթի համար ստեղծվել են հատուկ հանձնաժողովներ, կան տարբեր անվանակարգեր, որոնք անընդհատ փոխվում են ու կփոխվեն ըստ մեր ռազմավարության գերակայությունների: Ներկայումս կա ութ անվանակարգ, հետագայում հնարավոր է, որ անվանակարգերը շատանան. գուցե ավելի թիրախավորված ծրագրեր բացենք, ոչ ոլորտային: Դա արդեն իսկ քայլ է, որը հավասար դաշտ է ապահովում, և ինչո՞ւ եմ ես դա շեշտում, որովհետև նույնիսկ մեր ՊՈԱԿ-ները, որոնք ուզում են ինչ-որ ծրագիր իրականացնել, ոչ թե սուբսիդիայով են ստանում գումարը, այլ մասնակցում են դրամաշնորհային ծրագրին հավասար պայմաններով և այլ կազմակերպությունների հետ: Դա ինձ համար մեծ ձեռքբերում է:
Փառատոները, մրցույթները և նմանատիպ նախաձեռնություններն օգնում են կատարելագործել ստեղծագործական ունակությունները, բայց դրանք ավելի տեսարանային բնույթի են: Ինձ ավելի հետաքրքիր է այն, թե ինչպես է արտադրանքը ստեղծվում ու հասնում մինչև ներկայացման հանրահռչակումը:
Հաճախ տարբեր մշակութային միջոցառումներ անցկացվում են նաև մարզերում: Ես վստահ չեմ, որ մարզի բնակիչները լայն մասշտաբներով մասնակցում են այդ ամենին: Ըստ իս` ավելի էական է տարբեր ինստիտուտներ, կազմակերպություններ ստեղծել մարզերում, որոնք կօգնեն, որ տեղի բնակիչները մասնակցեն մշակութային արտադրանքի ստեղծմանը:
-Ի՞նչ կասեք նյութական մշակութային ժառանգության պահպանման մասին: Այդ նպատակով ՀՀ կառավարության ծրագրում առաջարկվում է տեղեկատվական շտեմարան ստեղծել: Հաճախ ենք բախվում այն խնդրին, երբ հայկական ոչ նյութական մշակութային ժառանգությունը «սեփականաշնորհում» են այլ երկրները: Այդ շտեմարանն ի՞նչ կտա մեզ, այն կարո՞ղ է նպաստել այդ ժառանգության հանրահռչակմանը:
-Երբ մենք փորձում ենք խոսել, բանակցել այս կամ այն հարցի շուրջ, պետք է հստակ իմանանք դրա սահմանները, թե ինչ կա հետևում և քարտեզագրենք այդ ամենը: Քարտեզագրումն անհրաժեշտ է ինչպես ոչ նյութական, այնպես էլ նյութական մշակութային ժառանգության հանրահռչակման և պահպանման գործում:
-Կառավարությունը նախատեսում է խթանել պետության տարածքում գտնվող պատմամշակութային հուշարձանների ուսումնասիրությունների, հնագիտական համալիր հետազոտական նորանոր ծրագրերի իրականացմանը: Կա՞ն ոլորտում հիմնական խնդիրներ, որոնք անհրաժեշտ է հստակեցնել:
-Հուշարձանների պահպանության ոլորտն ամենախնդրահարույցներից է: Այդ բնագավառում առկա խնդիրները շատ վաղուց են գալիս և տարիներով լուծում չեն ստանում: Պետք է հասկանալ, որ մշակութային հուշարձանը միայն ճարտարապետական կառույց չէ. այն մի ամբողջ համալիր է, որն ունի պատմություն, որում կա հնագիտություն, մարդաբանություն, հասարակագիտություն, մի խոսքով` ամեն ինչ: Հուշարձանները վերականգնելիս, ամրակայելիս պետք է հաշվի առնել դրա ստեղծման ժամանակաշրջանի քաղաքակրթական պահանջները, պետք է պահպանել ոչ միայն այս կամ այն հուշարձանը, այլև դրա տարածքը: Կրկնում եմ` խնդիրները շատ են:
Հայաստանում հնագիտությունը բավականին զարգացած է, բայց մենք միջնադարյան արժեքներն ուսումնասիրող հնագետներ քիչ ունենք: Նրանք էլ վերապատրաստման կարիք ունեն: Մենք չունենք միջնադարյան հնագիտության դպրոց, և միջնադարյան հուշարձաններով միշտ զբաղվել են ճարտարապետները:
13:03
18:04
17:42
17:03
16:45
16:44
16:33
16:26
16:15
15:54
15:37
15:17
15:02
14:42
14:25
14:10
14:06
14:00
13:42
13:33
| երկ | երք | չրք | հնգ | ուրբ | շբթ | կրկ | |
| 1 | 2 | 3 | |||||
| 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | |
| 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | |
| 18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 | 24 | |
| 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 | 31 | |
09:44
09:23
09:02
09:28
09:13
09:34
09:18
09:03
09:55
09:48
09:36
09:28
09:02
09:55
09:49
09:35
09:18
09:02
09:19
09:02
09:49
09:34
09:18
09:03
09:55
09:42
09:35
09:17
09:02
09:45
09:35
09:27
09:09
09:53
09:45
09:36
09:28
09:15
09:02
10:02
09:52
09:44
09:35
09:17
09:02
09:55
09:44
09:33
09:23
09:03
