Բակո Սահակյանը Թաթուլ Մարգարյանին պարգևատրել է «Մխիթար Գոշ» մեդալով
16.09.16 | 11:50
Արցախի անկախության 25-րդ տարելիցի կապակցությամբ Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության նախագահ Բակո Սահակյանը ԵՄ-ում ՀՀ առաքելության ղեկավար, Բելգիայում ՀՀ դեսպան Թաթուլ Մարգարյանին պարգևատրել է Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության «Մխիթար Գոշ» մեդալով:
Այս պարգևն ամենաբարձրն է որով պարգևատրվում են դիվանագիտական կամ քաղաքական ոլորտում կարևոր նվաճումների համար և հետևաբար Արցախի ղեկավարի կողմից նման պարգևի արժանանալը արդեն իսկ մեծ պատիվ է ցանկացած հայ դիվանագետի համար: Բայց հատկապես տպավորիչ է պարգևատրման հրամանագրում նշված պատճառը՝ միջազգային ասպարեզում Արցախի ճանաչման հարցում մեծ ներդրում ունենալու համար: Թաթուլ Մարգարյանը այն դիվանագետներից է, ով երկար տարիներ տարբեր երկրներում իրականացնելով իր դիվանագիտական առաքելությունը մշտապես գտնվել է հայկական ԶԼՄ-ների ուշադրության կենտրոնում, սակայն, պաշտոնական լրատվությունից հաճախ դուրս են մնում այն փաստերն ու մանրամասները, որոնց օգնությամբ կարելի է քիչ թե շատ ամբողջական պատկերացում կազմել Հայաստանը բարդագույն խնդիրներում և կարևոր միջազգային հարթակներում ներկայացնող դիվանագետի գործունեության և կոնկրետ ձեռքբերումների վերաբերյալ: Քանի որ չհաջողվեց այս թեմայով հարցազրույց ունենալ դեսպանի հետ, բավարարվեցինք Արցախի առնչությամբ դեսպանի գործունեության վերաբերյալ հրապարակայնորեն առկա, թերևս ժլատ, բայց խիստ խոսուն տեղեկատվության ամփոփմամբ:
Հարկ է նշել, որ Թաթուլ Մարգարյանը Լեռնային Ղարաբաղի հիմնախնդրի ճանաչման գործընթացին ոչ միայն առավել լավատեղյակ, այլ նաև, ըստ էության, այս հարցում էական ներդրում է ունեցած բարձրաստիճան դիվանագետներից է: Նա որպես Լեռնային Ղարաբաղի հարցերով ՀՀ Նախագահի հատուկ ներկայացուցիչ ուղղակիորեն ներգրավված է եղել բանակցային գործընթացում դեռևս 2000-ականների սկզբից: Թեև դեսպանն ինքը համեստորեն լռել է իր գործունեության արդյունքների մասին, այդուհանդերձ, այս մասին խոսում են ուրիշները: Այսպես օրինակ, ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի նախկին համանախագահ Ռուդոլֆ Փերինայի կողմից իր գործունեության մասին ԱՄՆ պետդեպարտամենտ ներկայացված հաշվետվության մեջ, որը լայն հասարակությանը հասանելի է դարձել բոլորովին վերջերս։ Դեսպան Փերինան ընդգծում է, որ Լեռնային Ղարաբաղում առանց հետաձգելու ինքնորոշման հանրաքվե անցկացնելու գաղափարը առաջին անգամ քննարկվել, իսկ այնուհետև որպես դրույթ մշակվել է ՀՀ ԱԳ փոխնախարար, ՀՀ Նախագահի հատուկ ներկայացուցիչ Թաթուլ Մարգարյանի հետ դեռևս 2002-2003թթ.: Այսինքն, էական է եղել Թ. Մարգարյանի դերակատարությունը Լեռնային Ղարաբաղի ժողովրդի ինքնորոշման իրավունքի ամրագրման գործում։ Դա անկասկած բանակցային գործընթացի շրջադարձային ձեռքբերումն է:
Հետագայում, ԱՄՆ-ում ՀՀ դեսպան աշխատելու տարիներին Թ. Մարգարյանը հետևողական ջանքեր է գործադրել Վաշինգտոնում Լեռնային Ղարաբաղի ճանաչման գործընթացի առաջխաղացումն ապահովելու հարցում: Այս առումով հատկանշական էր ԱԺ արտաքին հարաբերությունների հանձնաժողովի նախագահի հոդվածը «Առավոտ» օրաթերի 2013թ. օգոստոսի 23-ի համարում, որտեղ նա նշում է, որ «Հայկական կողմի արձանագրված առաջընթացը ԱՄՆ աջակցության ծրագրի շրջանակներում Լեռնային Ղարաբաղին հատկացվող օգնության մասին ելակետից զարգացում է ապրել մինչեւ Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության՝ որպես ինքնուրույն սուբյեկտի կերպարի ստեղծմանն ամերիկյան քաղաքական եւ հասարակական շրջանակներում: Դեսպանության ծրագրային քաղաքականության եւ հավասարակշռված քայլերի շնորհիվ հաջողվել է օրինաչափության վերածել արդեն յոթերորդ տարին անընդմեջ ԱՄՆ Կոնգրեսում ԼՂՀ բարձրաստիճան ներկայացուցիչների մասնակցությամբ Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության անկախության միջոցառումի կազմակերպումը, որին, չնայած ադրբեջանական կողմի համառ ընդդիմությանը, ավանդաբար մասնակցում են մի քանի տասնյակ կոնգրեսականներ, արդեն ԱՄՆ Կոնգրեսի արտաքին հարաբերությունների հանձնաժողովի նախագահի գլխավորությամբ: ՀՀ դեսպանության, ԼՂՀ ներկայացուցչության և հայ համայնքի ներկայացուցիչների ջանքերի շնորհիվ Միացյալ Նահանգներում Խոջալուի իրադարձությունների նենգափոխման արշավը վերածվեց մղձավանջի հենց նախաձեռնող կողմի համար՝ թույլ տալով նոր թափ հաղորդել ԼՂՀ անկախության ճանաչման անդառնալի գործընթացին՝ այս անգամ նահանգային մակարդակով՝ ի դեմս ԱՄՆ 5 նահանգների»: Փաստորեն սրանով սկիզբ է դրվել ԼՂՀ ճանաչման գործընթացին՝ թեկուզ և նահանգային մակարդակով:
Ներկայումս, նման ավադույթներ են ձևավորվել նաև Բրյուսելում, որտեղ Թ. Մարգարյանը 2014թ. օգոստոսից պաշտոնավարում է որպես ՀՀ առաքելության ղեկավար և Բելգիայում ՀՀ դեսպան: 2014թ. սեպտեմբերին առաջին անգամ Արցախի անկախության օրը նշվեց նաև Եվրոպական Խորհրդարանում ԼՂՀ ԱԺ նախագահի մասնակցությամբ: Միջոցառման ընթացքում ձեռնադրվեց նաև ԵԽ-Արցախ բարեկամության խումբը: Բրյուսելում ՀՀ ներկայացուցչությունը և Հայ Դատի հանձնախումբը մեծ ուշադրություն են դարձնում Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության և ԵԽ միջև պատգմավորական փոխայցելություններին: Արցախ են այցելել Եվրոպական Խորհրդարանի, Բելգիայի, Լյուքսեմբուրգի, Ֆլանդրիայի և Վալոնիայի խորհրդարանների մի քանի պատգամավորական պատվիրակություններ: Կայացել են ԼՂՀ նախագահ Բակո Սահակյանի, ԱԺ նախագահ Աշոտ Ղուլյանի, ԱԳ նախարար Կարեն Միրզոյանի և ԼՂՀ ԱԺ պատգամավորների այցերը Բրյուսել:
Եվ բոլորովին պատահական չէ, որ ապրիլյան պատերազմի օրերին և դրանից անմիջապես հետո Եվրոպական Խորհրդարանի անդամները առանձնակի ակտիվությամբ և սկզբունքայնությամբ դատապարտեցին Ադրբեջանի կողմից սանձազերծված ագրեսիան: Ապրիլի 12-ին Եվրոպական Խորհրդարանի լիագումար նիստին կայացան Լեռնային Ղարաբաղում ստեղծված իրավիճակին նվիրված հատուկ լսումներ, որոնց մասնակցեց Եվրոպական հանձնաժողովի փոխնախագահ, Եվրոպական միության միասնական արտաքին քաղաքականության և անվտանգության հարցերով բարձր ներկայացուցիչ Ֆեդերիկա Մոգերինին: Լսումների ընթացքում ելույթ ունեցած ԵԽ անդամներից մեծամասնությունը կոչ էին անում որպես ստեղծված իրավիճակից դուրս գալու պատասխան և հարցի լուծման միջոց ճանաչել Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետությունը:
Բոլոր փաստերը թվարկել կամ ամփոփել մեկ հոդվածի մեջ հնարավոր չէ, սակայն, եղածն անգամ խոսում է նպատակին նվիրվածության, բարձր պրոֆեսիոնալիզմի և ակնհայտ նվաճումների մասին: