Համաշխարհային պրակտիկայում այսօր բավականին մեծ պայքար է գնում մենաշնորհների դեմ: Առհասարակ պետությունը որոշակի տնտեսական քաղաքականության միջոցով մշտապես դիտակետի տակ է պահում մոնոպոլ դիրք զբաղեցնող մասնավորներին:
Հայաստանի նման փոքր տնտեսություն ունեցող երկրների համար, մենաշնորհի առաջացման հավանականությունը բավական մեծ է: Սրա հիմնական պատճառներից մեկը շուկայի խիստ սահմանափակ լինելն է: Այո, անհրաժեշտ է հստակ խաղի կանոնների միջոցով ապահովել հավասար պայմաններ բոլորի համար:
Այս մի քանի օրերի ընթացքում լրատվական դաշտում ու սոցիալական ցանցերում քննարկվում էր նորանշանակ վարչապետի՝ մենաշնորհների վերաբերյալ արտահայտած միտքը: Մասնավորապես Կարապետյանն ասել էր.«Շուկան փոքր է եւ էֆեկտիվ աշխատանքի դեպքում շուկայի խաղացողներից մեկը կարող է մոնոպոլ դիրք շահել, եթե ինքը բնականոն, մրցունակ դաշտում է անում, այլ ոչ թե ադմինիստրատիվ ռեսուրսի հաշվի` դա մեկ այլ բան է»:
Նախ և առաջ հարկ եմ համարում տեսնել, թե որոնք են մոնոպոլիայի առաջացման հիմնական ճանապարհները: Եվ այսպես՝ առաջինը պետության կողմից քվոտավորումն է, երկրորդը՝ հանցավոր ճանապարհով բիզնեսի պաշտպանությունն ու մոնոպոլ դիրքերի ամրապնդումը, և երրորդը տնտեսական արդյունավետ կառավարմամբ պայմանավորված մրցակիցների դուրս մղումը շուկայից:
Սակայն ինչու՞ է պետությունը պայքարում մենաշնորհի դեմ: Մենաշնորհի դեմ պետությունը կոշտ պայքար է տանում, քանի որ եթե անգամ արդյունավետ կառավարման արդյունքում ընկերությունը կարողացել է որոշակի առավելություն ստանալ մրցակիցների նկատմամբ և նրանց դուրս մեղել շուկայից ու դառնալ շուկայում միակը, այդուհանդերձ միշտ վտանգ կա, որ նա կչարաշահի իր մենաշնորհային դիրքը:
Այնուամենայնիվ, երբ խոսում ենք մենաշնորհների դեմ պայքարի և մրցակցային միջավայրի ստեղծման անհրաժեշտության մասին, պետք չէ միանգամից պատկերացնել կուլակաթափություն: Այստեղ պետությունը պետք է բացառապես տնտեսական լծակներ կիրառի: Տնտեսական քաղաքականության, իրավական նորմերի միջոցով կանոնակարգի խնդիրը:
Արդյունավետ կառավարման արդյունքում մենաշնորհային դիրքում հայտնված ընկերությունները պետք է լինեն համապատասխան կառույցների վերահսկողության ներքո և եթե նրանք խաղի կանոններ չեն խախտել, ապա այս դեպքում պետությունը չպետք է խնդիրներ ստեղծի մենաշնորհ դիրքում գտնվող ընկերության համար:
Նորից եմ կրկնում, սա չի նշանակում, որ պետությունը պետք է ձեռքերը լվանա ու հայտնվի դիտորդի կարգավիճակում, սակայն պայքարն էլ չպետք է հիշեցնի կուլակաթափություն այն դեպքում, եթե տվյալ կազմակերպությունը տնտեսական արդյունավետ կառավարման միջոցով է զբաղեցրել մոնոպոլ դիրք:
22:50
22:17
22:13
21:34
20:17
20:02
19:46
19:23
19:08
18:43
18:35
18:30
18:23
18:11
17:46
17:33
17:13
16:55
16:36
16:23
երկ | երք | չրք | հնգ | ուրբ | շբթ | կրկ | |
1 | 2 | 3 | |||||
4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | |
11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | |
18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 | 24 | |
25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 |
09:44
09:35
09:25
09:17
09:02
09:56
09:45
09:37
09:26
09:17
09:02
09:53
09:38
09:27
09:13
09:02
09:58
09:45
09:35
09:27
09:13
09:04
09:59
09:46
09:37
09:25
09:14
09:02
09:56
09:45
09:36
09:23
09:09
09:56
09:42
09:25
09:13
09:02
09:58
09:44
09:36
09:27
09:13
09:02
09:45
09:36
09:25
09:16
09:02
09:58