ARM | RUS |

Հայ-ռուսական դաշնակցության բացասական և դրական կողմերը

23.02.17 | 23:01

«Ինչպիսի մասեր էլ տանես գործարանից,
երբ սկսում ես տանը հավաքել,
միևնույնն է, ստացվում է Կալաշնիկովի ինքնաձիգ»:

ՆԵՐԱԾՈՒԹՅՈՒՆ

Խորհրդային այս մորուքավոր անեկդոտը, որպես սույն հետազոտության նախաբան, ընտրվել է ամենևին ոչ պատահական՝ հաշվի առնելով, որ Հայաստանի հետ 1992թ. դիվանագիտականհարաբերությունների հաստատման հենց սկզբից Ռուսաստանը մեր երկրի հետ հարաբերություններում գիտակցաբար, թե ոչ, բայց գրեթե միշտ օգտագործել է ինքնաձիգ: Եվ, եթե նույնիսկ հայկական կուրսի ուղղման փորձեր էլ են երբևէ ձեռնարկվել, ապա, միևնույնն է, ստացվել է ինքնաձիգ կամ ինքնաձիգի միջոցով իրականացվող քաղաքականություն, ընդ որում, ինչպես ուղղակի, այնպես էլ փոխաբերական իմաստով: Հանուն արդարության անհրաժեշտ է նշել, որ Ռուսաստանն «ինքնաձիգային» քաղաքականությունն օգտագործում է ոչ միայն Հայաստանի, այլև հետխորհրդային շատ երկրների հետ հարաբերություններում:

Իհարկե, այն դեպքերում, երբ դա հնարավոր է համարվում: Ցավոք: Ինքնաձիգը ռուսական քաղաքականության հիմնական գործիքն էր Բորիս Ելցինի օրոք, երբ Հայաստանի հետ հարաբերություններն առավել բարեկամական էին: Ինքնաձիգը շարունակում է մնալ այդ գործիքը նրա հաջորդի`Վլադիմիր Պուտինի օրոք, ում կառավարման ժամանակ մեր երկրի հետ հարաբերությունները սկսեցին ամբողջությամբ բնորոշվել պրագմատիզմով:

Պրագմատիզմն այսօրվա սրընթաց գլոբալացվող աշխարհում, թերևս, այն գլխավոր կանխադրույթներից մեկն է, որի հիման վրա կառուցվում են միջազգային հարաբերությունները: Եվ ամբողջությամբ վերցրած, ցանկացած ողջամիտ մարդ պետք է հավուր պատշաճի ըմբռնի դա: Դա այլ կերպ չէր ընկալվի, եթե Հայաստանը Ռուսաստանի՝ փաստաթղթով ձևակերպված ռազմավարական դաշնակիցը չլիներ. Ռուսաստանի հիմնական դաշնակիցը ոչ միայն Հարավային Կովկասում, այլև ողջ հետխորհրդային տարածքում, ինչի վկայությունը Մոսկվայի նկատմամբ Բելառուսի և Ղազախստանի առաջնորդների վարած բավականին երկիմաստ քաղաքականությունն է: Սակայն հայկական և ռուսական ԶԼՄ-ների էջերում «Հայաստանը Ռուսաստանի հիմնական դաշնակիցն է» նախադասությունն առավել ուղեկցվում է «համարվում է» բառով: Եվ դա տեղի է ունենում ամենևին ոչ պատահական, այլ հենց դաշնակցային պետության նկատմամբ Մոսկվայի «ինքնաձիգային» քաղաքականության հետևանքով: Ռուսաստանի ղեկավարության կողմից Հայաստանի նկատմամբ ինքնաձիգ կիրառվում է ինչպես մտրակի, այնպես էլ բլիթի տեսքով: Ինքնաձիգի միջոցով կաշառում են, սիրաշահում, խրախուսում, ակնարկում, նաև ժամանակ առ ժամանակ սպառնում, ծայրահեղ անհրաժեշտության դեպքում՝ խփում գլխին:

Անհրաժեշտ է հատուկ նշել, որ ինքնաձիգի հաջողությունը, մերձավոր դաշնակցի նկատմամբ որպես քաղաքականության գործիք, ոչ վերջին հերթին պայմանավորված է չկարգավորված, հնացած և պարբերաբար ծխացող Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտության առկայությամբ: Այս թեզի վառ ապացույցը մենք կարող էինք տեսնել 2016թ. հակամարտության ապրիլյան շիկացման օրերին, որն արդեն վաղուց ստիպված չենք «սառեցված» անվանել: Եվ, կարծես թե Հայաստանի հետ հարաբերություններում Մոսկվան մտադիր չէ «կոշտ ուժ»-ը փոխարինել «փափուկ ուժով»: Համենայն դեպս, դա տեսանելի ապագայում: Այնուամենայնիվ, նույնիսկ այդպիսի պայմաններում հայ-ռուսական դաշնակցության մեջ օբյեկտիվորեն գոյություն ունեն ինչպես բացասական կողմեր, այնպես էլ առավելություններ, որոնք, ի թիվս այլոց, պայմանավորված են մեր երկրի ոչ լավագույն աշխարհագրական դիրքով:

ՌՈՒՍԱՍՏԱՆԻ ՀԵՏ ՌԱԶՄԱՔԱՂԱՔԱԿԱՆ ՀԱՄԱԳՈՐԾԱԿՑՈՒԹՅՈՒՆԸ

Ելնելով Հայաստանի ռազմաքաղաքական բարձրաստիճան ղեկավարության մի շարք հայտարարություններից՝ Երևանը Մոսկվայի հետ ռազմաքաղաքական համագործակցությունը կարծես թե դիտարկում է որպես իր պաշտպանական և անվտանգության քաղաքականության առանցքային տարր: Այս բազմամյա միտման անշեղության վերջին վկայությունը դարձան երկրի պաշտպանության նորանշանակ նախարար Վիգեն Սարգսյանի վերջին հայտարարությունները:

Հատկանշական է, որ որպես պաշտպանության նախարար իր առաջին արտասահմանյան այցը հենց Ռուսաստան կատարելով` Մոսկվայում Սարգսյանը Գյումրիի 102-րդ ռուսական ռազմական բազան բնութագրեց որպես «Հայաստանի անվտանգության անքակտելի մաս»: Ավելին, պաշտպանական գերատեսչական ղեկավարը ռուսաստանյան իր այցն օրինաչափություն համարեց` հաշվի առնելով «Հայաստանն ու Ռուսաստանը հանգուցող ռազմավարական դաշնակցային կապերը, ինչը միանշանակ ընկալվում է ոչ միայն քաղաքական ղեկավարության մակարդակով, այլև երկրի ժողովրդի կողմից, ով Ռուսաստանին միանշանակ համարում է գլխավոր գործընկեր»:

Պետք է նշել, որ, ընդհանուր առմամբ, հայ-ռուսական հարաբերությունները, ելնելով տարածաշրջանային համատեքստից, առաջին հերթին բնորոշվում են անվտանգության բնագավառում բավականին ակտիվ և արդյունավետ համագործակցությամբ: Եվ այս լույսի ներքո Հայաստանի արտաքին քաղաքականության մեջ Ռուսաստանը հատուկ տեղ է գրավում, իսկ Հայաստանը, իր հերթին, ամուր ամրակցել է իրեն Կովկասում Մոսկվայի տարածաշրջանային ռազմավարության առաջամարտիկի դերը: Ոմանք, մեր կարծիքով, սխալմամբ հակված են Հայաստանի այս առաքելությունը դիտարկել միակողմանիորեն`երկիրն անվանելով ֆորպոստ: Սակայն դա ամենևին այդպես չէ` հաշվի առնելով ինչպես Ռուսաստանից Հայաստանի, այնպես էլ Հայաստանից Ռուսաստանի փոխկախվածությունը: Ցավոք սրտի Հայաստանում, Ռուսաստանում և դրսից Երևանի ու Մոսկվայի հարաբերությունների մասին ավանդաբար փոքր-ինչ պարզունակ պատկերացում կա:

Մինչդեռ իրականում այդ քաղաքական հարաբերություններն ունեն առնվազն մի քանի բարդ մակարդակներ և փոխադարձ, այլ ոչ թե միակողմանի կախվածություն, ինչպես ոմանց կողմից է ներկայացվում: Այդ թեզի հաստատման համար բերենք ընդամենը մի քանի գործոններ`Լեռնային Ղարաբաղի չլուծված հակամարտությունը, դրա շուրջ առնվազն Ռուսաստանի, Իրանի և Թուրքիայի, էլ չասած՝ արդեն համաշխարհային խաղացողների շահերի խճճված կծիկը, ինչպես նաև Հայաստանի տարածքում 102-րդ ռուսական ռազմակայանի առկայությունը: Այս համատեքստում, ոչ վերջին հերթին հարկ է հիշեցնել, որ Ռուսաստանը Միացյալ Նահանգների և Ֆրանսիայի հետ միասին, որպես Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտության խաղաղ կարգավորման ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահ, դրա կարգավորմամբ զբաղվում է 1992թ. մարտից:

Հայաստանում ռուսական ռազմական ներկայության գլխավոր գործոններից են` 1992թ.-ից Գյումրիում տեղակայված, նախկին խորհրդային բանակի ստորաբաժանումների վրա հիմնված ռուսական 102-րդ ռազմաբազան և Թուրքիայի ու Իրանի հետ Հայաստանի սահմանները վերահսկող ռուս սահմանապահները: Այստեղ տեղին է հիշատակել 1995թ. պայմանագրի՝ 2010թ. օգոստոսին ստորագրված Լրացուցիչ արձանագրության համաձայն Հայաստանի տարածքում 102-րդ ռազմակայանի գործառնության ժամկետների ևս 25 տարով երկարաձգումը: Հատկանշական է, որ այդ նույն փաստաթղթով 102-րդ բազայի պատասխանատվության աշխարհագրական գոտու մեջ ներառվեց ամբողջ Հայաստանի տարածքը: Բացի դրանից Հայաստանը Ռուսաստանի հովանու ներքո գործող ռազմաքաղաքական դաշինքի` Հավաքական անվտանգության պայմանագրի կազմակերպության միակ և բավականին ակտիվ անդամն է Հարավային Կովկասում:

Պակաս կարևոր չէ այն հանգամանքը, որ հենց ՀԱՊԿ-ի շրջանակներում 2016թ. ապրիլին վերջնականապես ավարտվեց Ռուսաստանի և Բելառուսի միացյալ հակաօդային պաշտպանության համակարգի ձևավորումը, որին Հայաստանը միացավ մեկ տարուց քիչ ավելի առաջ: Պայմանագրի համաձայն միացյալ ՀՕՊ-ի կովկասյան հատվածի գործողությունները կկառավարվեն Ռուսաստանի Օդատիեզերական ուժերի (ՕՏՈՒ) հրամանատարության անմիջական համակարգման ներքո գործող ՌԴ Հարավային ռազմական օկրուգի հրամանատարությամբ:

Հայաստանի զինված ուժերի կառավարումը միացյալ ՀՕՊ-ի վրա սահմանափակվում է մեկ մարտական օղակի կառավարմամբ: Համաձայնագրով նախատեսվում է երկուստեք ինքնուրույն որոշումների ընդունման հնարավորություն, սակայն բացառապես խաղաղ պայմաններում: Մինչդեռ այն հարցի հստակ պատասխանը, թե ինչպես Հայաստանի և Ռուսաստանի ՀՕՊ հրամանատարությունը կգործի արտակարգ իրավիճակներում, չկա՝ հաշվի առնելով, որ համատեղ ՀՕՊ-ի պայմանագրի դրույթների մեծ մասը կողմերից յուրաքանչյուրը ցանկության դեպքում կարող է մեկնաբանել իր օգտին:

Անվտանգության ոլորտում երկկողմ համագործակցության բոլոր այդ գործոնները, հաշվի առնելով անկախության 25 տարում այլընտրանք ստեղծելու անկարողությունը կամ ցանկության բացակայութունը, միանգամայն հիմնավորված և բանական են թվում: Սակայն, հենց այդ գործոնները, ի թիվս այլոց, հանգեցրեցին մի իրավիճակի, երբ հայ-ռուսական ռազմավարական դաշնակցային հարաբերությունների հիմքում դեռևս ընկած են Կրեմլի, այլ ոչ ամենևին՝ Երևանի պրագմատիկ շահերը:

ՌԱԶՄԱՏԵԽՆԻԿԱԿԱՆ ՀԱՄԱԳՈՐԾԱԿՑՈՒԹՅՈՒՆԸ

Հայ-ռուսական ռազմատեխնիկական համագործակցությունը մինչև որոշակի պահը, ընդհանուր առմամբ, բնութագրվում էր Ռուսաստանի տարբեր զորամասերից և պահեստներից օգտագործված ռազմական տեխնիկայի, սպառազինության և զինամթերքի՝ Հայաստանին բավականին արտոնյալ պայմաններով մատակարարումներով: Սակայն վերջին երկու տարիներին երկրների ռազմատեխնիկական համագործակցության մեջ տեղի են ունեցել որոշակի փոփոխություններ, որը, առաջին հերթին, արտահայտվում է նույն Ռուսաստանի կողմից Հայաստանին տրամադրված 200 մլն դոլար վարկի շրջանակներում հանրապետությանը ռուսական սպառազինությունների նորագույն տեսակների մատակարարումների գործընթացով: Արտոնյալ պայմաններով վարկի տրամադրման մասին համաձայնագրով, որը կնքվել է 2015թ., 3%-ոց վարկի մարումը ռուբլով Երևանը կսկսի իրականացնել միայն 2018թ.-ից, 10 տարվա ընթացքում, իսկ կանխավճարը կկազմի միայն 10%:

Այդ վարկի շրջանակներում Հայաստանի զինված ուժերն արդեն ձեռք են բերել և ձեռք կբերեն 9K58 «Смерч» համազարկային կրակի ռեակտիվ համակարգեր, 9К338 «Игла-С» դյուրակիր զենիթահրթիռային համալիրներ, «Автобаза-М» ռադիոտեխնիկական հետախուզության վերգետնյա պասիվ կայաններ, ТОС-1А «Солнцепёк» համազարկային կրակի համակարգեր, «Тигр» զրահամեքենաներ, «Конкурс-М» հակատանկային հրթիռային համալիրներ, РПГ-26 հակատանկային նռնականետեր, հրաձգային զինատեսակներ, T-72 տանկերի և հետևակի մարտական մեքենաների համար շարժիչներ և նշանոցներ, կապի միջոցներ, ինժեներական տեխնիկա, «КамАЗ»-ներ:

Բնականաբար, Հայաստանի անկախության 25-ամյակին նվիրված զորահանդեսին ցուցադրված «Искандер» 9K720 ՕՄՀՀ (օպերատիվ-մարտավարական հրթիռային համալիր) դիվիզիոնները (չշփոթել «Искандер-К» և «Искандер- M» մոդիֆիկացիաների հետ) իրենց բարձր արժեքի պատճառով չէին կարող գնված լինել այդ վարկի շրջանակներում: Դա Հայաստանին ռուսական զենքի՝ գոյություն ունեցող ստվերային մատակարարումների հերթական ապացույցն է:

Սակայն կցանկանայինք ուշադրություն հրավիրել հայ-ռուսական ռազմատեխնիկական համագործակցության մեկ այլ հատվածի` համատեղ ռազմարդյունաբերական համալիրի վրա: Ռուսաստանի հետ ակտիվ համագործակցությանը զուգահեռ աստիճանաբար մի նոր մակարդակի է հասնում սեփական՝ հայկական ռազմարդյունաբերական համալիրի կատարելագործման գործընթացը: Առաջին համատեղ ձեռնարկությունը դարձավ Հայաստանի և Ռուսաստանի միջև ռազմարդյունաբերական համալիրի ոլորտում համագործակցության շրջանակներում 2013թ. հիմնադրված ռազմական մեքենաների վերանորոգմամբ զբաղվող «Камаз-Армения» ԲԸ-ը: Եվ այսօր այդ գործընթացի հաջողության մասին են վկայում վերջերս Երևանում ArmHiTec-2016 սպառազինությունների և ռազմական տեխնիկայի առաջին միջազգային ցուցահանդեսին ցուցադրված Հայաստանում արտադրված զինատեսակները:

Ցուցահանդեսին մասնակցեցին Ռուսաստանից, Լեհաստանից, Բուլղարիայից, Բելգիայից, Գերմանիայից, Ղազախստանից, ԱՄՆ-ից և այլ երկրներից առաջատար արդյունաբերական ձեռնարկություններ և հետազոտական ինստիտուտներ` պաշտպանական նշանակության արտադրանքի հայկական արտադրողները` Unicum ընկերությունը, «Երևանի կապի միջոցների գիտահետազոտական ինստիտուտ» ՓԲԸ-ն, MergelyanCluster բարձրտեխնոլոգիական համալիրը, Էջմիածնի սարքաշինական գործարանը, «Գառնի-Լեռ» ԲԲԸ-ն, 65-րդ ռազմական գործարանը», «ԼՏ-ՊԻՐԿԱԼ» ՓԲԸ-ն և այլք ցուցահանդեսին ներկայացան անօդաչու թռչող սարքերով (ԱԹՍ), հրաձգային զենքերով, բարձր տեխնոլոգիական սարքերով, օպտիկայով, հայկական արտադրության այլ զինատեսակներով:

Այստեղ տեղին է հիշել Հայկական ԽՍՀ ռազմարդյունաբերական համալիրի զբաղեցրած արժանի դիրքերն այնպիսի ոլորտներում, ինչպիսիք են՝ էլեկտրոնիկան, օպտիկան, լազերային տեխնիկան, կիբեռնետիկան, ռադիոֆիզիկան: Հասկանալի պատճառներով այդ խոշոր նվաճումները և գլխավորը՝ կադրերը, վերջին 25 տարիների ընթացքում այլևս կորսվել են: Եվ հենց ՌԴ-ի հետ ռազմատեխնիկական համագործակցությունն է թույլ տալիս գոնե ապագայում հայրենական ռազմարդյունաբերական համալիրի վերականգնման հույս փայփայել:

Այս լույսի ներքո, թվում է, թե Երևանում դեկտեմբերի 10-ին համապատասխան արձանագրությունների ստորագրմամբ սկսված, ավելի վաղ ինչպես Երևանում, այնպես էլ Մոսկվայում բավականին բարձր մակարդակով հնչեցված «Պաշտպանական համակարգեր» ռուս-բելառուսական միջպետական ֆինանսարդյունաբերական խմբին Հայաստանի միանալու գաղափարի իրականացումը նույնպես շոշափելի քայլ կդառնա այդ ուղղությամբ: Ադրբեջանի հետ հակամարտության վիճակում գտնվող Հայաստանն այսօր առնվազն սեփական արտադրության զինամթերքի և ռազմական տեխնիկայի կենսական անհրաժեշտություն է զգում:

Եվ այս դեպքում Ռուսաստանի հետ այլընտրանք չունեցող համագործակցությունը սեփական ռազմարդյունաբերական համալիրը զարգացնելու և տարբեր գիտական մշակումների ու տեխնոլոգիաների փոխանակման զգալի հնարավորություն է: Հնարավորություն, որը, իհարկե, բարձրացնում է Հայաստանի պաշտպանունակությունը:

ՀԱՄԱՏԵՂ ՀԱՅ-ՌՈՒՍԱԿԱՆ ՌԱԶՄԱԿԱՆ ԽՄԲԱՎՈՐՈՒՄԸ

Հայ-ռուսական հարաբերությունները լրացնող, ընդ որում, բավականին ոչ միանշանակ մեկ կետ է ևս Գյումրիի 102-րդ բազայի և Հայաստանի զինված ուժերի կորպուսներից մեկի կազմում գործող հայ-ռուսական միացյալ զորախումբը: Պետք է նշել, որ Ռուսաստանի նախագահ Վլադիմիր Պուտինի 2016թ. նոյեմբերի 14-ի կարգադրությունը, որը հավանություն էր տալիս կովկասյան տարածաշրջանում Հայաստանի հետ Հավաքական անվտանգության Միացյալ զորախումբ (ՄԶ) ստեղծելու մասին համաձայնագրի ստորագրմանը, հայ հասարակության մտածող մասի հերթական պառակտման պատճառ դարձավ: Արևմտամետ գործիչները շտապեցին ՄԶ-ը ներկայացնել որպես Ռուսաստանի կողմից Հայաստանի վերջնական նվաճման հերթական մեխանիզմ: Ռուսամետներն այն ներկայացրեցին որպես Հայաստանի և նույնիսկ Արցախի անվտանգության ապահովման հերթական երաշխիք: Այնուամենայնիվ, արդեն նոյեմբերի 30-ին Մոսկվայում Հայաստանի և Ռուսաստանի պաշտպանության նախարարներ Վիգեն Սարգսյանը և Սերգեյ Շոյգուն ստորագրեցին Միացյալ զորախմբի մասին համաձայնագիրը: Հինգ տարի ժամկետով կնքված համաձայնագիրը նախատեսում է նաև ևս հինգ տարով երկարաձգելու հնարավորություն կողմերից մեկի` այդ համագործակցությունը շարունակելու մերժման բացակայության դեպքում:

Երկու երկրների կողմից հայտարարված «կողմերի վրա զինված հարձակմանը, ինչպես նաև անվտանգության այլ մարտահրավերների և սպառնալիքների համարժեք արձագանքելու ունակ» ՄԶ ստեղծելու համաձայնագրի նպատակը Հավաքական անվտանգության կովկասյան տարածաշրջանում կողմերի անվտանգության ապահովումն է»: Համաձայնագրում նշվում է, որ խաղաղ պայմաններում ՄԶ-ի հրամանատարությունը կկազմվի Հայաստանի զինված ուժերի ներկայացուցիչներից: Հրամանատարը կնշանակվի Հայաստանի Զինված ուժերի գերագույն հրամանատարի կողմից Ռուսաստանի Զինված ուժերի գերագույն հրամանատարի հետ համաձայնեցված: Սակայն, եթե խաղաղ պայմաններում ՄԶ-ը կենթարկվի Հայաստանի գլխավոր շտաբի պետին, ապա պատերազմականի դեպքում, «կախված ստեղծված իրավիճակից», նաև ՌԴ Հարավային ռազմական օկրուգի հրամանատարին: Վերջին կետը վիճելի է և միանգամայն հիմնավոր կասկածներ է առաջացնում Հայաստանում: Հասկանալի է, որ խաղաղ պայմաններում խմբավորումը կշարունակի տեղակայվել 102-րդ ռուսական ռազմակայանում և Հայաստանի Զինված ուժերի համապատասխան կորպուսի գնդերում:

Եվ այստեղ նրան կարող է ղեկավարել թեկուզ Բելառուսի ներկայացուցիչը: Իր հիմնական գործառույթները ՄԶ-ը, բնականաբար, կիրականացնի պատերազմի ժամանակ, ինչպես նաև, բնական է, որ այստեղ «կախված ստեղծված իրավիճակից» նախադասությունը միանգամայն հիմնավոր տագնապ է առաջացնում: Եվ մերձավոր դաշնակցի նկատմամբ Մոսկվայի «ինքնաձիգային քաղաքականությունն» այդ տագնապը միայն ամրապնդում է, քանի որ պատերազմական ժամանակ ՄԶ-ը նույնպես կարող է վերածվել հենց այս քաղաքականության հերթական մեխանիզմի: Այսպիսով, ՄԶ-ի ստեղծումը արդարացիորեն առաջացնում է մի շարք կասկածներ ու հարցեր ռազմավարական դաշնակիցների միջև բացառապես վստահության ոչ ամենաբարձր մակարդակի պատճառով: Եվ հանուն անաչառության պետք է նշել, որ այդ կասկածները մի շարք բավականին հիմնավոր պատճառներով կրում են փոխադարձ բնույթ:

Բացառելով փոխադարձ վստահության անբավարարության գործոնը՝ թվում է, թե իրականում ՄԶ-ի ստեղծումն ինչպես երկկողմ, այնպես էլ ՀԱՊԿ-ի շրջանակներում հայ-ռուսական ռազմական և քաղաքական համագործակցության երկարամյա տրամաբանական շարունակությունն է: Համագործակցություն, որը, ցավոք սրտի, պարբերաբար սնուցվում է Ադրբեջանի կողմից գոյություն ունեցող իրական և հաճախ՝ Թուրքիայի կողմից մտացածին սպառնալիքների առկայությամբ:

Ամբողջությամբ՝ այստեղ


Ադրբեջանում սեփական ստվերի ու անցյալի բարդույթների խորը պայքար է

Ադրբեջանում սեփական ստվերի ու անցյալի բարդույթների խորը պայքար...

23:34

Առգրավել են Հովիկ Աղազարյանի հեռախոսը

Առգրավել են Հովիկ Աղազարյանի հեռախոսը

23:16

ՄԱԿ-ը «ուկրաինական հակամարտության կողմերին» կոչ է անում էսկալացիայի չգնալ

ՄԱԿ-ը «ուկրաինական հակամարտության կողմերին» կոչ է անում էսկալացիայի...

23:14

Նիկոլ Փաշինյանը առաջիկա օրերին հարցազրույց կտա

Նիկոլ Փաշինյանը առաջիկա օրերին հարցազրույց կտա

22:48

Վախենում ես՝ մի արա, անում ես՝ մի վախեցիր, իսկ եթե արել ես, մի ափսոսա. ՊՎԾ ղեկավարի Ռոմանոս Պետրոսյանի գրառումը

Վախենում ես՝ մի արա, անում ես՝ մի վախեցիր, իսկ եթե արել ես, մի ափսոսա. ՊՎԾ ղեկավարի Ռոմանոս...

22:34

Մեր թիմն ունի երկրպագուների բուռն աջակցության կարիքը, աջակցենք մեր բասկետբոլիստներին․ Հրաչյա Ռոստոմյան

Մեր թիմն ունի երկրպագուների բուռն աջակցության կարիքը, աջակցենք մեր բասկետբոլիստներին․ Հրաչյա...

20:45

Մարմարաշեն, Այնթապ, Ջրահովիտ, Արևաբույր գյուղերը, Մասիս քաղաքը 24 ժամ ջուր չեն ունենա

Մարմարաշեն, Այնթապ, Ջրահովիտ, Արևաբույր գյուղերը, Մասիս քաղաքը 24 ժամ ջուր չեն...

20:22

Անհետ կորած զինծառայողների ընտանիքները կշարունակեն 300 հազար դրամ ստանալ

Անհետ կորած զինծառայողների ընտանիքները կշարունակեն 300 հազար դրամ...

19:04

ՀՀ պետական պարտքն աճել է 5,5%-ով և անցել 12,5 միլիարդ դոլարից․ կառավարության պարտքն աճել է 6,1%-ով, իսկ ներքին պարտքի տեսակարար կշիռը հասել է ռեկորդային՝ 51,8%-ի

ՀՀ պետական պարտքն աճել է 5,5%-ով և անցել 12,5 միլիարդ դոլարից․ կառավարության պարտքն աճել է...

18:46

Արման Թաթոյանը Մոսկվայում հանդիպել է հայ համայնքի ներկայացուցիչների հետ

Արման Թաթոյանը Մոսկվայում հանդիպել է հայ համայնքի ներկայացուցիչների...

18:22

Հայաստանը պաշտոնապես դարձել է Միջազգային արևային դաշինքի լիիրավ անդամ

Հայաստանը պաշտոնապես դարձել է Միջազգային արևային դաշինքի լիիրավ...

18:04

Գեղարքունիքում ու Կոտայքում կներդրվի աղբահանության ինտեգրված արդյունավետ համակարգ

Գեղարքունիքում ու Կոտայքում կներդրվի աղբահանության ինտեգրված արդյունավետ...

17:43

Ձեզ նշանակված հակամանրէային դեղերը խորհուրդ մի՛ տվեք ուրիշներին․ԱՆ

Ձեզ նշանակված հակամանրէային դեղերը խորհուրդ մի՛ տվեք...

17:27

ՔՊ-ում որոշել են՝ ում նշանակել Քյարամյանի փոխարեն

ՔՊ-ում որոշել են՝ ում նշանակել Քյարամյանի փոխարեն

17:14

ՊԵԿ-ը կանխել է ավելի քան  550․000 դոլարի առանձնապես խոշոր չափերի «կոկաին» տեսակի թմրամիջոցի ՀՀ ներմուծման փորձը

ՊԵԿ-ը կանխել է ավելի քան 550․000 դոլարի առանձնապես խոշոր չափերի «կոկաին» տեսակի թմրամիջոցի ՀՀ...

16:46

Կապահովվի «Իրան-Հայաստան 400 կՎ էլեկտրահաղորդման օդային գծի և համապատասխան ենթակայանի կառուցում» ծրագրի իրականացումը

Կապահովվի «Իրան-Հայաստան 400 կՎ էլեկտրահաղորդման օդային գծի և համապատասխան ենթակայանի կառուցում»...

16:24

Հավաքին մասնակցելու համար առաջարկել են 6,000-8,000 դրամ․ վարույթի նյութերն ուղարկվել են դատարան

Հավաքին մասնակցելու համար առաջարկել են 6,000-8,000 դրամ․ վարույթի նյութերն ուղարկվել են...

16:09

Կենտրոնում ամբողջ շաբաթվա ընթացքում փոշու պարունակությունը գերազանցել է սահմանային թույլատրելի կոնցենտրացիան

Կենտրոնում ամբողջ շաբաթվա ընթացքում փոշու պարունակությունը գերազանցել է սահմանային թույլատրելի...

15:49

Խնդրել ԲԴԽ նախագահին, ՀՔԾ պետին, ՔԿ նախագահին հրաժարական տալ ուղղակի միջամտություն է արդարադատությանը. Ռ. Վարդազարյան

Խնդրել ԲԴԽ նախագահին, ՀՔԾ պետին, ՔԿ նախագահին հրաժարական տալ ուղղակի միջամտություն է...

15:35

3.7 մլրդ դրամ՝ 16 կմ ճանապարհի վերանորոգման և հիմնանորոգման համար

3.7 մլրդ դրամ՝ 16 կմ ճանապարհի վերանորոգման և հիմնանորոգման...

15:17

RIOmall
Artioli
երկերքչրքհնգուրբշբթկրկ
123
45678910
11121314151617
18192021222324
252627282930

Հայկական մամուլ

«Ժողովուրդ». Երեւանի ավագանու անդամից՝ պատգամավոր․ բնակարանից բացի ինչ է հայտարարագրել Գայանե Եղիազարյանը

«Ժողովուրդ». Երեւանի ավագանու անդամից՝ պատգամավոր․ բնակարանից բացի ինչ է հայտարարագրել Գայանե...

09:58

«Փաստ». Ի՞նչ «հեռահար» նպատակներով է կայացվել այդպիսի որոշում

«Փաստ». Ի՞նչ «հեռահար» նպատակներով է կայացվել այդպիսի...

09:45

«Փաստ». Կադրային շարժերի ավանտյուրիզմը

«Փաստ». Կադրային շարժերի ավանտյուրիզմը

09:35

«Հրապարակ». Փաշինյանը կանանց տեսակարար կշիռն ավելացրել է իշխանությունում

«Հրապարակ». Փաշինյանը կանանց տեսակարար կշիռն ավելացրել է...

09:27

«Հրապարակ». Անդրանիկ Քոչարյանը Հրաչ Հակոբյանի ու Սիսակ Գաբրիելյանի հասցեին ասել է «դեղ ցրողներ», «նարկոբարոններ»

«Հրապարակ». Անդրանիկ Քոչարյանը Հրաչ Հակոբյանի ու Սիսակ Գաբրիելյանի հասցեին ասել է «դեղ ցրողներ»,...

09:13

«Հրապարակ». Պաշտոնանկության երկրորդ ալիքն էլ է լինելու. Հաջորդ ովքե՞ր են SMS ստանալու

«Հրապարակ». Պաշտոնանկության երկրորդ ալիքն էլ է լինելու. Հաջորդ ովքե՞ր են SMS...

09:04

«Հրապարակ». Ով կփոխարինի Գնել Սանոսյանին. Փաշինյանը «գլխատում» է ավինյանական «կուտոկին»

«Հրապարակ». Ով կփոխարինի Գնել Սանոսյանին. Փաշինյանը «գլխատում» է ավինյանական...

09:59

«Հրապարակ». Ամենակարևորը ՆԳՆ-ի հարցն է. Փաշինյանը միանձնյա նշանակումներ է անելու. Իսկ թիմը բուռն քննարկումների մեջ է

«Հրապարակ». Ամենակարևորը ՆԳՆ-ի հարցն է. Փաշինյանը միանձնյա նշանակումներ է անելու. Իսկ թիմը բուռն...

09:46

«Հրապարակ». Սկզբում ընտրություն, հետո հանրաքվե

«Հրապարակ». Սկզբում ընտրություն, հետո հանրաքվե

09:37

«Ժողովուրդ». Հարսանեկան նվերներ, վարկ, ժառանգություն. ի՞նչ է հայտարարագրել ՔՊ-ական պատգամավոր Արման Եղոյանը

«Ժողովուրդ». Հարսանեկան նվերներ, վարկ, ժառանգություն. ի՞նչ է հայտարարագրել ՔՊ-ական պատգամավոր...

09:25

«Հրապարակ». Առանց մեռել «պանիխիդա»՝ Ազգային ժողովում. վոժդն» անկանխատեսելի ու վտանգավոր է դարձել

«Հրապարակ». Առանց մեռել «պանիխիդա»՝ Ազգային ժողովում. վոժդն» անկանխատեսելի ու վտանգավոր է...

09:14

«Ժողովուրդ». ՔՊ-ական Կարեն Սարուխանյանի թմրանյութի թեստը դրական է. ինչ է սպասվում Գյումրիում

«Ժողովուրդ». ՔՊ-ական Կարեն Սարուխանյանի թմրանյութի թեստը դրական է. ինչ է սպասվում...

09:02

«Հրապարակ». Պաշտոնազրկվածներից ոմանց Փաշինյանն անգործ չի թողնի

«Հրապարակ». Պաշտոնազրկվածներից ոմանց Փաշինյանն անգործ չի...

09:56

«Ժողովուրդ». Գնել Սանոսյանը Փաշինյանի հետ խնջույքի է մասնակցել, հետո դիմում գրել

«Ժողովուրդ». Գնել Սանոսյանը Փաշինյանի հետ խնջույքի է մասնակցել, հետո դիմում...

09:45

«Փաստ». Արդյո՞ք Հռոմի ստատուտին անդամակցությունը որևէ օգուտ է տալու Հայաստանին

«Փաստ». Արդյո՞ք Հռոմի ստատուտին անդամակցությունը որևէ օգուտ է տալու...

09:36

«Հրապարակ». «Պատասխանե՞լ, թե՞ սպասել, մինչեւ լույսը բացվի». Մինչև ուշ գիշեր քննարկել են շոկային հաղորդագրությունը

«Հրապարակ». «Պատասխանե՞լ, թե՞ սպասել, մինչեւ լույսը բացվի». Մինչև ուշ գիշեր քննարկել են շոկային...

09:23

«Իրավունք.. «Կոռուպցիա ամեն տեղ էլ կա». Հենրիկ Քոչինյանի համար տրանսպորտային «բարեփոխումները» շատ դրական են

«Իրավունք.. «Կոռուպցիա ամեն տեղ էլ կա». Հենրիկ Քոչինյանի համար տրանսպորտային «բարեփոխումները» շատ...

09:09

«Ժողովուրդ». Հաստատվել է. ՔՊ-ն «չթույլատրված նվիրատվություններ» է ստացել, իսկ Արուսյակ Մանավազյանը՝ վարչական տույժ

«Ժողովուրդ». Հաստատվել է. ՔՊ-ն «չթույլատրված նվիրատվություններ» է ստացել, իսկ Արուսյակ...

09:56

«Ժողովուրդ». Որ պաշտոնյան առաջինը կլքի իրավապահ համակարգը․ Նիկոլ Փաշինյանը որոշում ունի

«Ժողովուրդ». Որ պաշտոնյան առաջինը կլքի իրավապահ համակարգը․ Նիկոլ Փաշինյանը որոշում...

09:42

«Փաստ». Իսկ Հայաստանում դա հնարավոր է

«Փաստ». Իսկ Հայաստանում դա հնարավոր է

09:25

«Հրապարակ». Նախընտրական քարոզչության «սեզոնը» կարելի է համարել բացված

«Հրապարակ». Նախընտրական քարոզչության «սեզոնը» կարելի է համարել...

09:13

«Փաստ». Գիտական կադրերի համապետական հաջորդ ատեստավորումը նախատեսվում է իրականացնել 2026-ին. Նախագիծ

«Փաստ». Գիտական կադրերի համապետական հաջորդ ատեստավորումը նախատեսվում է իրականացնել 2026-ին....

09:02

«Հրապարակ». Գեղամ Մանուկյանը Նիկոլ Փաշինյանի ելույթի ժամանակ մածուն է  կերել

«Հրապարակ». Գեղամ Մանուկյանը Նիկոլ Փաշինյանի ելույթի ժամանակ մածուն է...

09:58

«Հրապարակ». Սրբուհի Գալյանը Բադասյանի կադրերին է բերում

«Հրապարակ». Սրբուհի Գալյանը Բադասյանի կադրերին է...

09:44

«Հրապարակ». Անդարդ բրիգադը. Արարատ Միրզոյանն ու Սուրեն Պապիկյանը ԱԺ դահլիճում իրար ականջի բան են փսփսացել ու հռհռացել

«Հրապարակ». Անդարդ բրիգադը. Արարատ Միրզոյանն ու Սուրեն Պապիկյանը ԱԺ դահլիճում իրար ականջի բան են...

09:36

«Հրապարակ». Վտանգավոր իրավիճակ

«Հրապարակ». Վտանգավոր իրավիճակ

09:27

«Ժողովուրդ». Անդրանիկ Քոչարյանին կանչել են ՔՊ վարչություն. ռաունդ 2

«Ժողովուրդ». Անդրանիկ Քոչարյանին կանչել են ՔՊ վարչություն. ռաունդ...

09:13

«Ժողովուրդ». Փաշինյանը Գյումրու քաղաքապետի հավանական թեկնածու Կարեն Սարուխանյանին՝ թմրանյութի թեստ հանձնելու է ուղարկել

«Ժողովուրդ». Փաշինյանը Գյումրու քաղաքապետի հավանական թեկնածու Կարեն Սարուխանյանին՝ թմրանյութի...

09:02

«Փաստ». Ո՞ւմ են պետք գրադարանները, թանգարանները, բուհերը

«Փաստ». Ո՞ւմ են պետք գրադարանները, թանգարանները,...

09:45

«Փաստ». ՀՀ իշխանություններն որոշել են թայմ-աութ վերցնե՞լ

«Փաստ». ՀՀ իշխանություններն որոշել են թայմ-աութ...

09:36

«Հրապարակ». Գյումրին մնացել է ոմանց կոկորդում

«Հրապարակ». Գյումրին մնացել է ոմանց կոկորդում

09:25

«Հրապարակ». ՀՀ իշխանությունը չկարողացավ ինչ-որ բան պայմանավորվել Ադրբեջանի հետ

«Հրապարակ». ՀՀ իշխանությունը չկարողացավ ինչ-որ բան պայմանավորվել Ադրբեջանի...

09:16

«Ժողովուրդ». «Կնիկ էսօր 600 դոլար գրպանդ մտավ»․ Կենտրոնի թաղապետարանի պաշտոնյաների գործով կին է անցնում

«Ժողովուրդ». «Կնիկ էսօր 600 դոլար գրպանդ մտավ»․ Կենտրոնի թաղապետարանի պաշտոնյաների գործով կին է...

09:02

«Ժողովուրդ». Մեկը մյուսի հետեւից երկարացվում են իշխանության յուրացման գործով կալանավորվածների կալանքի ժամկետները

«Ժողովուրդ». Մեկը մյուսի հետեւից երկարացվում են իշխանության յուրացման գործով կալանավորվածների...

09:58

«Ժողովուրդ». ԵՄ անդամակցության հարցում արտախորհրդարանական ուժերը «պլան Բ» են ծրագրել

«Ժողովուրդ». ԵՄ անդամակցության հարցում արտախորհրդարանական ուժերը «պլան Բ» են...

09:45

«Հրապարակ». Հայաստանի այս դիրքորոշումն ուշագրավ է արտաքին վերջին զարգացումների համատեքստում

«Հրապարակ». Հայաստանի այս դիրքորոշումն ուշագրավ է արտաքին վերջին զարգացումների...

09:37

«Ժողովուրդ». Ի՞նչ գործով են դատարան կանչում Նիկոլ Փաշինյանի թիկնապահին

«Ժողովուրդ». Ի՞նչ գործով են դատարան կանչում Նիկոլ Փաշինյանի...

09:23

«Հրապարակ». Սիրունյանի հարցով ՔՊ-ն որոշում ունի. անգամ գործող դատախազի դեմ է Սիրունյանը ստատուսներ գրել

«Հրապարակ». Սիրունյանի հարցով ՔՊ-ն որոշում ունի. անգամ գործող դատախազի դեմ է Սիրունյանը...

09:14

«Իրավունք». Ում պատվերով են Մոսկվայում հետեւել Բագրատ սրբազանին. Շշուկներ են շրջում

«Իրավունք». Ում պատվերով են Մոսկվայում հետեւել Բագրատ սրբազանին. Շշուկներ են...

09:02

«Փաստ». Երկերեսանիության «լակմուսի թուղթը»

«Փաստ». Երկերեսանիության «լակմուսի թուղթը»

09:57

«Փաստ». Զբոսաշրջիկների թիվը նվազում է, պետությունն էլ ուզում է նոր վարկ վերցնել

«Փաստ». Զբոսաշրջիկների թիվը նվազում է, պետությունն էլ ուզում է նոր վարկ...

09:45

«Փաստ». Դպրոցների տնօրենների նշանակման կարգում կրկին փոփոխություններ կլինեն

«Փաստ». Դպրոցների տնօրենների նշանակման կարգում կրկին փոփոխություններ...

09:35

«Ժողովուրդ». Անդրանիկ Քոչարյանը` մազից կախված. սպասում են «ՍՄՍ հաղորդագրությանը»

«Ժողովուրդ». Անդրանիկ Քոչարյանը` մազից կախված. սպասում են «ՍՄՍ...

09:23

«Փաստ». Եվրոպային ձեռնտո՞ւ են Բաքվի «կտերը»

«Փաստ». Եվրոպային ձեռնտո՞ւ են Բաքվի «կտերը»

09:15

«Փաստ». Ովքե՞ր էին «տանզանյան զբոսանքի» մասնակիցները

«Փաստ». Ովքե՞ր էին «տանզանյան զբոսանքի» մասնակիցները

09:02

Ծաղկաբեր գյուղում այրվել է մոտ 20 հա խոտածածկույթ

Ծաղկաբեր գյուղում այրվել է մոտ 20 հա խոտածածկույթ

10:06

«Հրապարակ». ՔՊ-ականների աչքը վախեցել է

«Հրապարակ». ՔՊ-ականների աչքը վախեցել է

09:55

«Ժողովուրդ». Կապիտուլացիայից 4 տարի անց. ինչ ունենք

«Ժողովուրդ». Կապիտուլացիայից 4 տարի անց. ինչ ունենք

09:44

«Հրապարակ». Ով կփոխարինի Կամսար Բաբինյանին

«Հրապարակ». Ով կփոխարինի Կամսար Բաբինյանին

09:36

«Հրապարակ». Նիկոլ Փաշինյանը թքած ունի եվրոպական ստանդարտների վրա

«Հրապարակ». Նիկոլ Փաշինյանը թքած ունի եվրոպական ստանդարտների...

09:27