ARM | RUS |

Հայաստանի քաղաքական համակարգը և հանրային օրակարգը

30.06.16 | 17:20

Ազգային ժողովում մի քանի խմբակցությունների ներկայացուցիչների միջև վերջին օրերին տեղի ունեցած լեզվակռիվները, փոխադարձ մեղադրանքները, ակնհայտ սպառնալիքները և հաշիվներ պարզելու կոչերը ստիպում են մտածել, որ երկրում քաղաքական համակարգը, ամեն դեպքում, դեռ հեռու է կայացած համարվելուց, իսկ դրա պատճառը, ամեն դեպքում, իրավական դաշտը չէ: Այս հանգամանքը կարևոր է, քանի որ թվում էր, թե սահմանադրական փոփոխություններով մենք վերջապես կունենանք կայացած քաղաքական համակարգ, բայց այն կուսակցությունները, որոնք ներկայացված են այսօր խորհրդարանում, մեծ հավանականությամբ հենց նույն մարդկանցով ներկայացված են լինելու նաև հաջորդ Ազգային ժողովում, այնպես որ այն, ինչ տեղի է ունենում այսօր, մեծ հավանականությամբ կարող է կրկնվել նաև հետագայում՝ ջուրը լցնելով քաղաքական համակարգը կայացնելուն միտված իրավական հսկայական աշխատանքը, որը տարվել է սահմանադրական փոփոխությունների համատեքստում:
Հայաստանի քաղաքական համակարգը անիմաստ և աննպատակ դարձնող պատճառներն ավելի խորն են, քանի զուտ իրավականը /անկատար իրավական դաշտը/ կամ տնտեսականը /օլիգարխների կամ մեկ անձերի կուսակցություններ, քաղաքական և տնտեսական համակարգերի նույնացում/: Քաղաքական համակարգը աղավաղում են հիմնականում երկու երևույթներ, մեկը զուտ կուսակցական, մյուսը՝ կապված հասարակության հետ: Երկրորդն ավելի հիմնավոր է, ինչի պատճառով էլ սկսեմ դրանից: Մեր հասարակությունը, ուզենք թե չուզենք, դարձել է սպառողական, և իր թե առօրեական, թե մյուս հարաբերություններում առաջնորդվում է սպառողի հոգեբանությամբ: Իսկ սպառում են միշտ ապրանք կամ ծառայություն:
Կուսակցությունները նույնպես հանրության կողմից դիտարկվում են որպես սպառման օբյեկտ, և հանրության տարբեր շերտեր և խմբեր տարբեր կուսակցություններից ստանում ու սպառում են ապրանքներ և ծառայություններ՝ բառի բուն իմաստով: Պարզ է, որ նման պայմաններում հաջողության կարող են հասնել այն կուսակցությունները, որոնք ունեն բավականին ռեսուրսներ՝ բավարարելու ընտրազանգվածի սպառողական պահանջները: Սրանում է մեր ընդդիմադիր կուսակցությունների մեծ մասի անհաջողության պատճառներից մեկը՝ նրանք ապրանքի կամ ծառայության տեսքով բան չունեն առաջարկելու հանրությանը:
Իհարկե, կարելի է ասել, որ ընդդիմադիր կուսակցությունները հանրությանն առաջարկում են բարեփոխման ծրագրեր, ավելի լավ ապագայի հեռանկարներ և այլն, և դա ինչ-որ իմաստով ճիշտ է: Սակայն այս հանգամանքն էլ իր պրոբլեմն ունի. բանն այն է, որ սպառողական հոգեբանությամբ ապրող հասարակությունը ամեն ինչ ուզում է ունենալ «հիմա և այստեղ», ոչ թե՝ հեռավոր և մշուշոտ ապագայում: Այդ պատճառով «ավելի քիչ, բայց հիմա» սկզբունքը հաղթում է «ավելի շատ, բայց հետո» սկզբունքին: Այդ պատճառով այս պահին սպառվող ապրանքը՝ գումարը, ավելի մեծ «քաղաքական» կշիռ ունի սպառողական հոգեբանությամբ ապրող հանրության համար, քան ամիսներ կամ տարիներ հետո հնարավոր բարեկեցությունը և այսպես կոչված ծառայությունները՝ արդարադատությունը, կոռուպցիայի վերացումը, որակյալ կրթությունը և այլն:
Վերջին խնդիրը, որն ազդում է քաղաքական համակարգի այլասերման վրա կուսակցություն-հանրության փոխհարաբերության համատեքստում, վերաբերում է նրան, ով հանրությունը վերաբերվում է կուսակցություններին միայն որպես դրանց կողմից մատուցվող ապրանքների և ծառայությունների սպառող ոչ միայն այն պատճառով, որ հանրությունն իրականում սպառող է, այլ նաև այն պատճառով, որ չունի ցանկալի ապագայի միասնական նախագիծ, որը կներկայացներ կուսակցություններին և կպահանջեր իրականացնել այն: Հետևաբար, հաջողություն կունենար այն կուսակցությունը, որը կարձագանքեր հանրության այդ պահանջին, բայց հանրությունը լայն իմաստով երկրի քաղաքական համակարգին նման պահանջ-նախագիծ դեռ չի ներկայացնել:


Թող բարձրյալ Աստված իր սուրբ աջի հովանու ներքո խաղաղության մեջ պահի հայրենի մեր երկիրը և բարօրություն շնորհի աշխարհասփյուռ մեր ժողովրդին. Վեհափառ

Թող բարձրյալ Աստված իր սուրբ աջի հովանու ներքո խաղաղության մեջ պահի հայրենի մեր երկիրը և...

17:19

Հայաստանում 4 բալ ուժգնությամբ երկրաշարժ է գրանցվել

Հայաստանում 4 բալ ուժգնությամբ երկրաշարժ է գրանցվել

15:39

ՀԷՑ-ը վերածվել է կուսակցական մարմնի, ավելին` նախընտրական շտաբի․ Արման Թաթոյան

ՀԷՑ-ը վերածվել է կուսակցական մարմնի, ավելին` նախընտրական շտաբի․ Արման...

12:33

Սամվել Կարապետյանը 60 օրից ավելի է ինչ ապօրինի կալանավորված է Մայր Աթոռը պաշտպանելու համար. Վարդևանյան

Սամվել Կարապետյանը 60 օրից ավելի է ինչ ապօրինի կալանավորված է Մայր Աթոռը պաշտպանելու համար....

11:02

ԵԱՏՄ համախառն ներքին արդյունքի աճ է գրանցվել նաև Հայաստանում՝ 5,2%-ով

ԵԱՏՄ համախառն ներքին արդյունքի աճ է գրանցվել նաև Հայաստանում՝...

20:30

Օտարերկրացին գողացել է «Զվարթնոց» օդանավակայանի սրահում կախված կտավը

Օտարերկրացին գողացել է «Զվարթնոց» օդանավակայանի սրահում կախված...

20:26

Փոստային բաժանմունքի ղեկավարը հափշտակություն է կատարել

Փոստային բաժանմունքի ղեկավարը հափշտակություն է...

19:19

Մենք պատրաստ ենք ցանկացած պարզեցման, որը տեղավորվում է 5 սկզբումների շրջանակում. Փաշինյան

Մենք պատրաստ ենք ցանկացած պարզեցման, որը տեղավորվում է 5 սկզբումների շրջանակում....

13:28

Վարչապետի աշխատակազմը 1 մլն դոլար կստանա Ստոկհոլմի արբիտրաժային գործով ՀՀ շահերի պաշտպանության համար

Վարչապետի աշխատակազմը 1 մլն դոլար կստանա Ստոկհոլմի արբիտրաժային գործով ՀՀ շահերի պաշտպանության...

13:04

Որդիական խոնարհությամբ շնորհավորում ենք Հայոց Հայրապետին և մաղթում կենաց արևշատություն, քաջառողջ երկար տարիներ. Մայր Աթոռ

Որդիական խոնարհությամբ շնորհավորում ենք Հայոց Հայրապետին և մաղթում կենաց արևշատություն, քաջառողջ...

12:15

Գործադիրը 36 մլն 850 հազ դրամ կհատկացնի Հալեպում և Դամասկոսում բնակվող մեր հայրենակիցներին 603 անձնագիր տրամադրելու համար

Գործադիրը 36 մլն 850 հազ դրամ կհատկացնի Հալեպում և Դամասկոսում բնակվող մեր հայրենակիցներին 603...

11:34

Երևանի 3 վարչական շրջանում փոշու պարունակությունը գերազանցել է սահմանային թույլատրելի կոնցենտրացիան

Երևանի 3 վարչական շրջանում փոշու պարունակությունը գերազանցել է սահմանային թույլատրելի...

11:09

Գործող ռեժիմը պատրաստ է ամեն ինչի, միայն թե մնա իշխանության և շարունակի ծառայություններ մատուցել իր արտաքին հովանավորներին․ Տիգրան Աբրահամյան

Գործող ռեժիմը պատրաստ է ամեն ինչի, միայն թե մնա իշխանության և շարունակի ծառայություններ մատուցել...

19:36

Ռոմանոս Պետրոսյանը փորձում է ազատվել ՀԷՑ-ի կադրերից, աշխատանքից ազատվածներն էլ հերթով դատարան են դիմում

Ռոմանոս Պետրոսյանը փորձում է ազատվել ՀԷՑ-ի կադրերից, աշխատանքից ազատվածներն էլ հերթով դատարան են...

19:07

Արսեն Թորոսյանը վայր է դնում պատգամավորական մանդատը

Արսեն Թորոսյանը վայր է դնում պատգամավորական մանդատը

15:44

Արտառոց դեպք՝ ՀՀ մարզերից մեկում. երեխային համբուրելը դարձել է տղամարդու մահվան պատճառ

Արտառոց դեպք՝ ՀՀ մարզերից մեկում. երեխային համբուրելը դարձել է տղամարդու մահվան...

11:46

Վահագն Աթաբեկյանը հետ է կանչվել Լիբանանում ՀՀ դեսպանի պաշտոնից

Վահագն Աթաբեկյանը հետ է կանչվել Լիբանանում ՀՀ դեսպանի...

11:28

Մեկնարկել է ՄԻՊ ներկայացուցիչների աշխատանքային այցը Սյունիքի մարզի զինվորական հաստատություններ

Մեկնարկել է ՄԻՊ ներկայացուցիչների աշխատանքային այցը Սյունիքի մարզի զինվորական...

11:09

Արցախի էջը այնքան ժամանակ փակ չի լինի, քանի դեռ արցախցիները բոլոր հասանելի միջոցներով` համայն հայության աջակցությամբ, կպայքարեն. Աբրահամյան

Արցախի էջը այնքան ժամանակ փակ չի լինի, քանի դեռ արցախցիները բոլոր հասանելի միջոցներով` համայն...

10:33

«Խաղողօրհնեք և ծիսական հարսանիք․ բերքի և սիրո առատություն Երազ այգում»

«Խաղողօրհնեք և ծիսական հարսանիք․ բերքի և սիրո առատություն Երազ...

10:09

RIOmall
Artioli
երկերքչրքհնգուրբշբթկրկ
123
45678910
11121314151617
18192021222324
25262728293031

Հայկական մամուլ

«Ժողովուրդ». ՔՊ-ն հավաքում է տեղեկություններ մի խումբ հոգևորականների վերաբերյալ

«Ժողովուրդ». ՔՊ-ն հավաքում է տեղեկություններ մի խումբ հոգևորականների...

09:44

«Ժողովուրդ». Արարատ Միրզոյանը արտոնյալ է ՔՊ թիմում, բայց հետ քաշված

«Ժողովուրդ». Արարատ Միրզոյանը արտոնյալ է ՔՊ թիմում, բայց հետ...

09:23

«Փաստ». Կյանքը «լավացել է», իսկ ժողովուրդը դա ամենևին չի զգում

«Փաստ». Կյանքը «լավացել է», իսկ ժողովուրդը դա ամենևին չի...

09:02

«Ժողովուրդ». Ռեկտորի շրջանակը փորձում է պարզել` ով է «ներկայացրել» իրավիճակը

«Ժողովուրդ». Ռեկտորի շրջանակը փորձում է պարզել` ով է «ներկայացրել»...

09:28

«Ժողովուրդ». Դատական նիստերը հետաձգում են, որ վաղեմության ժամկետով Ջալալ Հարությունյանին ազատեն պատասխանատվությունից

«Ժողովուրդ». Դատական նիստերը հետաձգում են, որ վաղեմության ժամկետով Ջալալ Հարությունյանին ազատեն...

09:13

«Փաստ». Մոպեդները կդառնան պարտադիր ապահովագրման ենթակա տրանսպորտային միջոց. նախագիծ

«Փաստ». Մոպեդները կդառնան պարտադիր ապահովագրման ենթակա տրանսպորտային միջոց....

09:34

«Հրապարակ». Չի մերժում, բայց համոզում է

«Հրապարակ». Չի մերժում, բայց համոզում է

09:18

«Փաստ». Իսկ այլ երկրներում հնարավո՞ր է հարսանիք օպերային թատրոնում կամ մարզադաշտում

«Փաստ». Իսկ այլ երկրներում հնարավո՞ր է հարսանիք օպերային թատրոնում կամ...

09:03

«Իրավունք». ՔՊ-ում երեկ թեժ է եղել. ՔՊ-ական կանայք, կոնկրետ «դեբոշ են» սարքել

«Իրավունք». ՔՊ-ում երեկ թեժ է եղել. ՔՊ-ական կանայք, կոնկրետ «դեբոշ են»...

09:55

«Փաստ». Սյունիքի մարզի չորս դպրոց միաձուլվում է

«Փաստ». Սյունիքի մարզի չորս դպրոց միաձուլվում է

09:48

«Իրավունք». ՔԿ–ից 590 հազար դոլար հափշտակողը նախարարի կուրսեցի՞ն է

«Իրավունք». ՔԿ–ից 590 հազար դոլար հափշտակողը նախարարի կուրսեցի՞ն...

09:36

«Ժողովուրդ». Ինչ է կատարվում իրավապահ համակարգում. պատգամավորը 1 տոննա կոկաինը տեսնելու գրություն է ուղարկել ՔԿ

«Ժողովուրդ». Ինչ է կատարվում իրավապահ համակարգում. պատգամավորը 1 տոննա կոկաինը տեսնելու գրություն...

09:28

«Փաստ». Փաշինյանի տեսլականը՝ չզինվել և չդիմադրել Ադրբեջանի ագրեսիային

«Փաստ». Փաշինյանի տեսլականը՝ չզինվել և չդիմադրել Ադրբեջանի...

09:02

«Փաստ». Օխլոկրատիայի հետևանքը... օդիոզ իշխանություն

«Փաստ». Օխլոկրատիայի հետևանքը... օդիոզ իշխանություն

09:55

«Փաստ». Նորից շարունակում են հարվածել բանակի հիմքերին

«Փաստ». Նորից շարունակում են հարվածել բանակի հիմքերին

09:49

«Ժողովուրդ». ՊԲ նախկին հրամանատարին տեղափոխել են Վարդաշենի մեկուսարան. քրեական գործը դատարանում է

«Ժողովուրդ». ՊԲ նախկին հրամանատարին տեղափոխել են Վարդաշենի մեկուսարան. քրեական գործը դատարանում...

09:35

«Հրապարակ». Հավաքների «մասսովկա» ՔՊ–ականներն են ապահովում

«Հրապարակ». Հավաքների «մասսովկա» ՔՊ–ականներն են...

09:18

«Փաստ». Իրան-Հայաստան դաշինքը կփոխի ստատուս-քվոն Հարավային Կովկասում

«Փաստ». Իրան-Հայաստան դաշինքը կփոխի ստատուս-քվոն Հարավային...

09:02

«Ժողովուրդ». 71 քաղաքացի վճարել է 15 մլն դրամ՝ պարտադիր զինվորական ծառայություն չանցնելու համար. թվեր

«Ժողովուրդ». 71 քաղաքացի վճարել է 15 մլն դրամ՝ պարտադիր զինվորական ծառայություն չանցնելու համար....

09:19

«Հրապարակ». «Զենքը դրել են գլխիս, ասել՝ դիր»

«Հրապարակ». «Զենքը դրել են գլխիս, ասել՝ դիր»

09:02

«Փաստ». Ճշգրտումներ զինծառայողների և նրանց ընտանիքների անդամների ամենամսյա պարգևավճարի վճարման կարգում

«Փաստ». Ճշգրտումներ զինծառայողների և նրանց ընտանիքների անդամների ամենամսյա պարգևավճարի վճարման...

09:49

«Փաստ». Բյուջեի միջոցներով համերգ՝ «ընտրյալների» համա՞ր

«Փաստ». Բյուջեի միջոցներով համերգ՝ «ընտրյալների»...

09:34

«Հրապարակ». Կնոջ թիկունքում քարոզարշավն ու ուղեկցող շրջիկ տգետները

«Հրապարակ». Կնոջ թիկունքում քարոզարշավն ու ուղեկցող շրջիկ...

09:18

«Ժողովուրդ». «Հեռացման իրավունքները». վիրավորանք, զրպարտություն պարունակող լրագրողական աշխատանքները կջնջվեն համացանցից

«Ժողովուրդ». «Հեռացման իրավունքները». վիրավորանք, զրպարտություն պարունակող լրագրողական...

09:03

«Ժողովուրդ». ՀՀ զբոսաշրջության ոլորտը նպատակ ունկ 20% աճ գրանցել, սակայն 2025-ի առաջին եռամսյակում 9.6%-ով նվազել է

«Ժողովուրդ». ՀՀ զբոսաշրջության ոլորտը նպատակ ունկ 20% աճ գրանցել, սակայն 2025-ի առաջին...

09:55

«Հրապարակ». Հրահանգ է իջել, որ ուղերձներում նպատակահարմար չէ անդրադառնալ Շուշիի ազատագրմանը

«Հրապարակ». Հրահանգ է իջել, որ ուղերձներում նպատակահարմար չէ անդրադառնալ Շուշիի...

09:42

«Հրապարակ». Կրակն են ընկել «ապօրինի գույքի» ձեռը

«Հրապարակ». Կրակն են ընկել «ապօրինի գույքի» ձեռը

09:35

«Հրապարակ». Արցախի նախագահի թեկնածուների փնտրտուք է

«Հրապարակ». Արցախի նախագահի թեկնածուների փնտրտուք է

09:17

«Ժողովուրդ». 34 մլն դրամ ջազի միջազգային օրվա առթիվ. որքան գումար է ծախսվել միջոցառման համար եւ ինչպես

«Ժողովուրդ». 34 մլն դրամ ջազի միջազգային օրվա առթիվ. որքան գումար է ծախսվել միջոցառման համար եւ...

09:02

Շուշիի ազատագրման տարեդարձը մսխված է, սակայն ոչինչ անվերադարձ կորսված չէ. Սերժ Սարգսյան

Շուշիի ազատագրման տարեդարձը մսխված է, սակայն ոչինչ անվերադարձ կորսված չէ. Սերժ...

09:45

«Ժողովուրդ». Փաշինյանը նպատակ ունի վերից վար փոխել ՔՊ վարչությունը

«Ժողովուրդ». Փաշինյանը նպատակ ունի վերից վար փոխել ՔՊ...

09:35

«Հրապարակ». Նիկոլ Փաշինյանի ախրանան կրկին դեսանտ է իջեցրել Սյունիքում

«Հրապարակ». Նիկոլ Փաշինյանի ախրանան կրկին դեսանտ է իջեցրել...

09:27

«Հրապարակ». ՄԱՊ–ի Ալիկի գործարանում կադրային ջարդ է

«Հրապարակ». ՄԱՊ–ի Ալիկի գործարանում կադրային ջարդ է

09:09

«Փաստ». Կառավարության որոշումը դեռ չկա, բայց «պրոցեսները» գնում են

«Փաստ». Կառավարության որոշումը դեռ չկա, բայց «պրոցեսները» գնում...

09:53

«Ժողովուրդ». Սամվել Շահրամանյանի թիմը չի պատրաստվում «զիջել դիրքերը». ընտրությունները կարող են կուլմինացիոն լինել

«Ժողովուրդ». Սամվել Շահրամանյանի թիմը չի պատրաստվում «զիջել դիրքերը». ընտրությունները կարող են...

09:45

«Փաստ». Գիշերներն ինչո՞ւ են ջուրն անջատում

«Փաստ». Գիշերներն ինչո՞ւ են ջուրն անջատում

09:36

«Հրապարակ». ՔՊ-ական կանայք թեժ մրցակցության մեջ են

«Հրապարակ». ՔՊ-ական կանայք թեժ մրցակցության մեջ են

09:28

«Ժողովուրդ». Ուղիղ սպառնալիքներ, քննարկում իրավապահ համակարգում. թիրախում «Հայաստան» խմբակցության երկու պատգամավորներ են

«Ժողովուրդ». Ուղիղ սպառնալիքներ, քննարկում իրավապահ համակարգում. թիրախում «Հայաստան» խմբակցության...

09:15

«Հրապարակ». Դատել են Հայկ Սարգսյանին ու Դիանա Գասպարյանին

«Հրապարակ». Դատել են Հայկ Սարգսյանին ու Դիանա...

09:02

Ո՞վ կընտրվի ԲԴԽ անդամ.ԱԺ նիստն` ուղիղ

Ո՞վ կընտրվի ԲԴԽ անդամ.ԱԺ նիստն` ուղիղ

10:02

«Հրապարակ». ԱԺ-ում ծնունդ էին նշում ե՛ւ իշխանականները, ե՛ւ ընդդիմադիրները

«Հրապարակ». ԱԺ-ում ծնունդ էին նշում ե՛ւ իշխանականները, ե՛ւ...

09:52

«Իրավունք». Փաշինյանը Ավինյանին հրահանգել է ոչ մի դեպքում Նոր Նորքի թաղապետին չկպնել

«Իրավունք». Փաշինյանը Ավինյանին հրահանգել է ոչ մի դեպքում Նոր Նորքի թաղապետին...

09:44

«Հրապարակ». Գյումրիում իշխանությունը խլելու օպերացիաներ են սկսել

«Հրապարակ». Գյումրիում իշխանությունը խլելու օպերացիաներ են...

09:35

«Ժողովուրդ». 6 գնում 1 օրում՝ Մարտունու մշակույթի տան համար. քաղաքապետ Հովեյանի կասկածելի գործարքները

«Ժողովուրդ». 6 գնում 1 օրում՝ Մարտունու մշակույթի տան համար. քաղաքապետ Հովեյանի կասկածելի...

09:17

«Ժողովուրդ». Ինչու է Նարեկ Գրիգորյանն իր աղջկա անունը Սմայլիկ դրել եւ բողոքում ԱԺ ամբիոնից

«Ժողովուրդ». Ինչու է Նարեկ Գրիգորյանն իր աղջկա անունը Սմայլիկ դրել եւ բողոքում ԱԺ...

09:02

«Ժողովուրդ». Միջնորդել են հրթիռները նորից փորձաքննության ենթարկել

«Ժողովուրդ». Միջնորդել են հրթիռները նորից փորձաքննության...

09:55

«Փաստ». Ավելի քան 2,5 մլն դիտում. ո՞րն է Ռոբերտ Քոչարյանի ֆենոմենը

«Փաստ». Ավելի քան 2,5 մլն դիտում. ո՞րն է Ռոբերտ Քոչարյանի...

09:44

«Հրապարակ». Փաշինյանի վիճակն ավելի է բարդացել

«Հրապարակ». Փաշինյանի վիճակն ավելի է բարդացել

09:33

«Հրապարակ». Չգիտեն՝ ինչ անեն Փաշինյանի հետ

«Հրապարակ». Չգիտեն՝ ինչ անեն Փաշինյանի հետ

09:23

«Փաստ». Ասում են՝ մենք հզոր ենք, տեսեք՝ էսա ինչ ենք անում, իսկ ընտրություններում էլի նույն արդյունքն է

«Փաստ». Ասում են՝ մենք հզոր ենք, տեսեք՝ էսա ինչ ենք անում, իսկ ընտրություններում էլի նույն...

09:03