Հարցազրույց Ազգային ժողովի փոխնախագահ, ՀՀԿ խոսնակ Էդուարդ Շարմազանովիհետ
– Պարոն Շարմազանով, «Լուսավոր Հայաստան» կուսակցության նախագահ,
ԱԺ «Ելք» խմբակցության պատգամավոր Էդմոն Մարուքյանն իր հոդվածում նշել է, որ ընդդիմությունը պետք է գնա իշխանությանը վերահսկելու ճանապարհով և օգտագործի Սահմանադրությամբ տրված հնարավորությունները, թվարկել է մի շարք պաշտոններ` ԱԺ 2 մշտական հանձնաժողովների նախագահների, ՍԴ-ի ապագա անդամ, Բարձրագույն դատական խորհրդի 5 անդամներից 2-ին նշանակելու քաղաքական իրավունքներ և այլն, որ իշխանությունը պետք է զիջի ընդդիմությանը: Սա կարելի՞ է համարել իշխանությանն ուղղված համագործակցության ուղերձ և արդյոք իշխանությունը պատրա՞ստ է քննարկել այդ պաշտոնները «Ելքին» հատկացնելու հնարավորությունը:
– Քաղաքական գործընթացները պատվերով համերգ չեն, որ ընդդիմության որ գործիչը, ինչ ցանկանա, հաջորդ օրը իշխանությունը զիջի: Իշխանությունը նրա համար չէ, որ կամ զիջի, կամ՝ փոխզիջի, կամ՝ նվեր տա: Իշխանությունն ու ընդդիմությունը ձևավորվում են ընտրությունների միջոցով: Սահմանադրական բարեփոխումների արդյունքում, Ազգային Ժողովի կանոնակարգ, Սահմանադրական օրենքի փոփոխության արդյունքում մենք խորհրդարանական ընդդիմությանը բավականին լուրջ լիազորություններ տվել ենք:
Ընդդիմությունն ունի Ազգային Ժողովի նախագահի տեղակալի իրավունք, ունի 3 մշտական հանձնաժողովներում նախագահներ, հարցապնդում անելու իրավունք, լսումներ հրավիրելու իրավունք, ունի իր հարցը արտահերթ քննարկման իրավունք և մի շարք այլ իրավունքներ, այդ թվում նաև ընդդիմության յուրաքանչյուր խմբակցության ղեկավար Ազգային Ժողովի ղեկավար կազմի` ԱԺ խորհրդի անդամ է:
Եթե Էդմոն Մարուքյանը կարծում է, որ մենք հատուկ «Ելք» խմբակցության համար պետք է Ազգային Ժողովի կանոնակարգում կամ Սահմանադրությունում հատուկ կետ մտցնենք, ապա, կարծում եմ, որ ինքը օբյեկտիվ չէ:
Մենք ընդդիմությանն իրավունքներ տվել ենք և թող ընդդիմությունը իրենք իրենց մեջ բանակցեն: Օրենքում գրված չէ` «Ելքին» ենք տալիս այդ պաշտոննե՞րը, թե՞ «Ծառուկյան» դաշինքին:
Կրկնում եմ` ընդդիմությունը՝ ի դեմս «Ծառուկյան» դաշինքի, ունի լուրջ իրավունքներ և պաշտոններ: Եվ մեր խնդիրը չէ՝ դա «Ելքին» է բաժին հասել, թե «Ծառուկյան» դաշինքին: Իշխանություն չպետք է նստի ու միջնորդ հանդիսանա երկու ընդդիմադիր խմբակցությունների միջև:
Օրենքով սահմանված կարգով՝ սահմանադրական բարեփոխումներից հետո ընդդիմությանը տրվել են լուրջ լծակներ: Ապագայում, եթե կարևոր հարց կլինի, նստենք, քննարկենք, բայց այսօր փաստենք, որ իշխանությունների բարեփոխումների արդյունքում ընդդիմության իրավունքներն առնվազն կրկնապատկվել են խորհրդարանում:
Նախորդ գումարման ընդդիմությունը չուներ խորհրդարանի փոխնախագահ, չուներ հարցապնդում անելու իրավունք: Այսօր ունեն: Հիմա եթե «Ելքին» բաժին չի հասել, «Ծառուկյան» դաշինքին է հասել, Հանրապետականի մեղքը ո՞րն է:
– Բայց «Ելքին» հասանելիք տասներորդ մշտական հանձնաժողովը կրճատեցիք:
– Նախ` մենք 12-ից հանձնաժողովները դարձրել ենք 9-ը: Եվ այստեղ «Ելքին» բաժին հասնել, չհասնելը երկրորդական է եղել: Էական չի եղել՝ դա «Ելքին» է հասնում, թե՝ ոչ, ըստ նպատակահարմարության մենք դա արել ենք: Բայց եկեք արձանագրենք, որ ընդդիմությունը խորհրդարանում ունի լուրջ լծակներ:
– Ձեր կարծիքով` քաղաքական այլընտրանքների առկայություն այսօր կա՞, թե՞ ամեն դեպքում իշխանության մենախոսություն է:
– Դուք՝ որպես ԱԺ-ի նիստերը լուսաբանող լրագրող, կարող եք ասել` կա՞ երկխոսություն, թե՞՝ ոչ: Իհարկե՝ կա: Եթե մենախոսություն լիներ մարտի 1-ի լսումներ կլինեի՞ն, Եվրասիական Տնտեսական Միությունից դուրս գալու լսումներ կլինեի՞ն, գնաճի մասին քննարկումներ կլինե՞ին, դեղերի հետ կապված լսումներ կլինեի՞ն:
Այսպիսի բազմաթիվ օրինակներ կարող եմ բերել: Եվ պետք չէ, որ մեր ընդդիմադիր գործընկերները նսեմացնեն իրենց իսկ արած արդյունավետ աշխատանքը: Կարծում եմ, որ թե՛ «Ծառուկյան» դաշինքը, թե՛ «Ելք» խմբակցությունը, այդ թվում նաև՝ «Լուսավոր Հայաստանը», այս մեկ տարվա ընթացքում բավականին արդյունավետ խորհրդարանական օրակարգ են ձևավորել: Անկախ նրանից՝ ՀՀԿ-ին դա դուր է գալիս, դուր չի գալիս, բայց խորհրդարանում բերել են նոր խոսք, նոր գործելաոճ, նոր օրակարգային հարցեր, որոնք հարցապնդման կամ լսումներ հրավիրելու իրավունք չունենալու դեպքում միգուցե նաև չքննարկվեին:
Եվ այդ առումով կխնդրեի, որ իմ գործընկեր Էդմոն Մարուքյանը չնսեմացնի իր իսկ խմբակցության իրականացրած աշխատանքը: Միգուցե ընդդիմությունը պետք է նաև այլ իրավունքներ ունենա, բայց դրանք ոտքի վրա հընթացս քննարկելու հարցեր չեն:
– Ընդդիմությունն այսօր կարո՞ղ է մարտահրավեր նետել Սերժ Սարգսյանին խորհրդարանում, ինչպես Է. Մարուքյանն է ասում:
– Ի՞նչ է նշանակում՝ մարտահրավերներ նետել Սերժ Սարգսյանին: Ես կարծում եմ, որ առհասարակ անձնավորված մարտահրավերները պարտության են մատնված: Մենք անձերի դեմ չպետք է պայքարենք: Ո՛չ Շարմազանովը պետք է պայքարի Մարուքյանի կամ Փաշինյանի դեմ, ո՛չ էլ Փաշինյանը կամ Մարուքյանը պետք է պայքարեն Սերժ Սարգսյանի, Կարեն Կարապետյանի, Շարմազանովի կամ մեկ այլ հանրապետականի դեմ:
Մենք պետք է ունենանք գաղափարների պայքար, բախումներ, բազմակարծություն, միգուցե նաև՝ խիստ քննադատություն, բայց այդ ամենը պետք է լինի ծրագրային և չպետք է լինի անձնավորված: Ժողովրդավարական, խորհրդարանական երկրներում անձնավորված պայքարը դա ոչ ժողովրդավարական ճանապարհ է:
Եվ իմ համար անհասկանալի է, թե ինչ է նշանակում ձեռնոց նետել Սերժ Սարգսյանին: Կա ինստիտուցիոնալ իշխանություն, կա ինստիտուցիոնալ ընդդիմություն, որն օգտվում է իր սահմանադրական իրավունքներից, իշխանությունը՝ իր: Եվ պայքարը պետք է լինի գաղափարական:
– Պարոն Շարմազանով, թեև հանրապետականները պնդում են, որ դեռ որոշումը կայացված չէ, սակայն գործընթացները, այդ թվում` Սերժ Սարգսյանի հայտարարությունը, ամեն ինչ տանում է նրան, որ վարչապետի թեկնածուն Ս.Սարգսյանն է լինելու: Ձեր կարծիքով` ժողովուրդը կարո՞ղ է թույլ չտալ Սերժ Սարգսյանին դառնալ վարչապետ կամ ազդել այդ որոշման վրա։
– Նախ` Հանրապետականն այս պահին ինստիտուցիոնալ ո՛չ քննարկում, ո՛չ էլ որոշում չի կայացրել: Առանձին-առանձին, գործընկերներով, միգուցե առանձին քննարկումներ եղել են, բայց բոլորս միասին պաշտոնական քննարկում չի եղել, որոշման չենք հանգել:
Շատերս ունենք մեր կարծիքը, որ արտահայտում ենք մամուլի միջոցով: Երկրորդ` այս ընթացքում ով չալարեց, ժողովրդի անունը տվեց:
Կներեք, բայց ժողովուրդն է մեզ ընտրել, ժողովուրդն է մեզ տվել սահմանադրական իրավունք` ձևավորել կառավարություն: Սա ոչ թե Հանրապետականի, Շարմազանովի, կամ Պողոս Պողոսյանի ցանկությամբ է, այլ հենց ժողովրդի, ՀՀ ընտրողների մեծամասնության որոշումն է եղել:
Ապրիլի 2-ին ժողովուրդը մեր կուսակցությանը տվել է սահմանադրական իրավունք մինչև 2022 թ. կառավարել: Եվ իմ համար առնվազն ո՛չ քաղաքական, ո՛չ էլ իրավական առումով հասկանալի չէ` ժողովուրդը թույլ կտա, կամ չի տա: Թույլ տվողը ժողովուրդն է, և ժողովուրդն իր կամքն արտահայտում է ընտրությունների միջոցով:
Հայաստանի Հանրապետությունը Նովգորոդի «վեչեն» (պետական կառավարման յուրօրինակ ձև:- Գ.Խ.) չի, որտեղ հրապարակում հավաքվեն, ով բարձր գոռա, այդ օրն իշխանություն նա լինի: Հակառակ դեպքում ընտրություններն ինչի՞ համար են կազմակերպվում, եթե պետք է ամեն օր ով շատ մարդ հավաքի փողոցում, նա էլ որոշի:
Օրինակ` այսօր առավոտյան Շարմազանովն է շատ մարդ բերում, ինքն է որոշում, երկրորդ օրը` Աշոտյանն է շատ մարդ բերում, ինքն է որոշում, երրորդ օրը` Փաշինյանն է շատ մարդ հրապարակում հավաքում, ինքն է որոշում:
Ո՞րն է ընտրությունների իմաստը: Ընտրությունները նրա համար են, որպեսզի ժողովուրդը գա և իր կամարտահայտությունը առաջիկա 4-5 տարվա համար որոշի:
Ինչն էլ արել է ապրիլի 2-ին մեր ընտրողը: Մենք չենք ասում, որ 100% Հանրապետականին են ձայն տվել, քավ լիցի, բայց ապրիլի 2-ի ընտրությունները որևէ մեկը, այդ թվում` նշված կուսակցություններ չեն վիճարկել, էլ չեմ ասում միջազգային դիտորդական առաքելության ներկայացուցիչները: Եվ կրկնում եմ ` դա մեր սահմանադրական իրավունքն է ժողովրդի կողմից տրված` ձևավորել կառավարություն: Իսկ մնացած բոլոր օրակարգերը` թույլ չտալ և այլն, դրանք կեղծ, արհեստական օրակարգեր են, որովհետև հակասում են Սահմանադրությանը:
09:45
09:19
09:02
13:39
11:09
10:44
10:19
10:02
14:25
14:10
14:00
13:43
13:25
13:09
12:48
12:26
11:33
11:03
10:33
10:02
| երկ | երք | չրք | հնգ | ուրբ | շբթ | կրկ | |
| 1 | 2 | ||||||
| 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | |
| 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | |
| 17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 | |
| 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 | |
09:55
09:44
09:33
09:15
09:01
09:56
09:45
09:33
09:16
09:02
09:55
09:26
09:12
09:01
09:55
09:46
09:32
09:15
09:02
09:55
09:45
09:32
09:15
09:01
09:56
09:46
09:33
09:24
09:17
09:01
09:46
09:35
09:22
09:12
09:00
09:56
09:43
09:32
09:15
09:01
10:01
09:46
09:36
09:26
09:13
09:01
09:45
09:33
09:17
09:01
