1in.am-ի զրուցակիցն է Հայաստանում Ուկրաինայի առաջին դեսպան, հայագետ Ալեքսանդր Բոժկոն։
–Պարոն Բոժկո, հիմա երբ ավարտվեց Հայաստանումհեղափոխությունը, կհամեմատե՞ք հայկական և ուկրաինականհեղափոխությունները։
-Այս օրերին տարածված «Մենք ենք տերը մեր երկրի» կարգախոսը, որը անընդհատ հնչում էր Հայաստանի քաղաքների ու գյուղերի փողոցներում, լավագույն ձևով բնորոշում է ՀՀ-ում տեղի ունեցող իրադարձությունները: Թավշյա հեղափոխությունը Հայաստանում, Եվրամայդանը Ուկրաինայում մեր երկրների հասարակությունների կողմից արձագանքն էր իշխանությունների անիրավաչափ գործողությունների, բնակչության լայն շերտերի կարծիքը հաշվի առնելուց հրաժարվելու: Թե մեկ, թե մյուս դեպքում իշխանությունն ունակ չէր անհրաժեշտ փոփոխություններ իրականացնել մեր երկրներում, ունակ չէր արդիականացնել մարդկանց կյանքը, լուծել կենսական խնդիրները, որոնք գնալով ավելի սուր էին դառնում: Ցավոք, ընդունված ժողովրդավարական մեխանիզմները, ինչպիսիք են, օրինակ, ընտրությունները, մեր դեռևս չկայացած հասարակություններում ունակ չեղան լուծելու այդ խնդիրները: Այստեղից էլ ծնվեց համաժողովրդական բողոքը, քաղաքացիական անհնազանդության մարտավարությունը, ժողովրդի ձայնը լսելու և նոր քաղաքական ուժերին իրենց տեղը զիջելու պարտադրանքը:
Ի տարբերություն հայկական իրադարձությունների, որոնք հաճախ կողքից ընկալվում էին (և փառք Աստծո) քաղաքական ինչ-որ տոնակատարություն, յուրատեսակ շոու, Կիևի մայդանն ավելի դրամատիկ զարգացում ունեցավ: Երևի այն պատճառով, որ «ուկրիանական հարցի արժեքը» աշխարհաքաղաքական իմաստով ավելի շատ էր ներգրավված կողմերի հակամարտության մեջ (և ոչ միայն Ուկրաինայում): Մենք հետագայում համոզվեցինք, որ հենց այդպես էլ եղավ:
Միաժամանակ, չի կարելի Դոնեցկի «պախան» Յանուկովիչի գործողությունները, որը գիտակցաբար գնում էր ուկրաինական պետականության սահմանափակման ճանապարհով, համեմատել Սերժ Սարգսյանի հետ, որը Ղարաբաղյան շարժման սկզբից պայքարել է Հայաստանի անկախության համար: Այստեղ պետք է արժանին մատուցել նրան, որ գիտակցեց իր անձնական պատասխանատվությունը հայ ժողովրդի առջև՝ հնարավոր հակամարտության խորացման համար: Նույնը, ցավոք, չես կարող ասել Յանուկովիչի մասին:
–Ի տարբերություն Ուկրաինայի հեղափոխության, այստեղհեղափոխության առաջնորդը պնդում էր և շարունակում է պնդել, որարտաքին միջամտություն չկար և դա հաջողության գրավականն էր։Համամի՞տ եք արդյոք։
-Ես համաձայն եմ, որ միջազգային ֆոնը բարենպաստ էր Հայաստանի ներքաղաքական խնդիրները բացառապես Հայաստանի քաղաքական ուժերի ու քաղաքացիների շրջանակներում լուծելու համար, ի տարբերություն Ուկրաինայի, որի վրա Ռուսաստանն անընդհատ բացահայտ ճնշում էր գործադրում: Այո, զգացվում էր Մոսկվայի դժգոհությունը, որին հիասթափեցնում էին դաշնակից երկրում տեղի ունեցող իրադարձությունները, բայց միաժամանակ առկա էր վստահություն, որ Հայաստանը Ռուսաստանից ոչ մի տեղ չի փախչի, որ ով էլ Երևանում իշխանության գա, միշտ էլ Մոսկվան ազդեցության լծակներ կգտնի նոր իշխանության նկատմամբ: Էլ չեմ ասում, որ բացահայտ միջամտությունը ոչ մի լավ բան չէր խոստանում Ռուսաստանին, որն առանց այդ էլ խնդիրների մեջ է խրված Դոնբասում, Սիրիայում և միջազգային պատժամիջոցների հետ կապված:
Քանի որ խոսվեց Ռուսաստանի մասին, ապա հիշենք, որ Մայդանի ժամանակ Ուկրաինայում ուժային կառույցների ղեկավարները ՌԴ քաղաքացիներ էին, որոնց համար լրիվ օտար էր ազգային զգացմունքը, սեփական ժողովրդի առջև երկրի ճակատագրի համար պատասխանատվությունը:
–Պարոն Բոժկո, Ձեր կարծիքով՝ որքանով Նիկոլ Փաշինյանըկկարողանա հաջողություն գրանցել իրական փոփոխություններիհարցում, հաշվի առնելով, որ մի բան է անել հեղափոխություն, մեկայլ բան է դրանից հետո իրականացնել այնպիսի փոփոխություններ, որոնք կփոխեն համակարգը։
-Նիկոլ Փաշինյանը աչքի ընկնող անձնավորություն է: Ես նրա վրա ուշադրություն դարձրի 2016-ի ամռանը «Սասնա ծռեր»-ի կողմից ոստիկանական գունդը գրավելու հետ կապված իրադարձությունների ժամանակ: Դեռ այն ժամանակ նա իրեն դրսևորեց որպես փորձառու քաղաքական գործիչ, որը զգում է մարդկանց տրամադրությունները, կարողանում է լեզու գտնել ժողովրդի հետ: Հատկապես շատ վառ այդ որակներն արտահայտվեցին հիմա՝ բողոքի ակցիաների ժամանակ: Ի թիվս սկզբունքայնության (հիշենք նրա «բանակցությունները» Սերժ Սարգսյանի հետ) և վճռականության, նա այնպիսի կարևոր որակներ ունի, ինչպիսիք են անհրաժեշտ փոխզիջումների գնալու ունակությունը: Բայց որքան էլ հմուտ քաղաքական գործիչ լինի, նրա համար դժվար է լինելու միայնակ իրականացնել այն, ինչի մասին խոսում է: Այստեղ նրան անհրաժեշտ է թիմ, ընդ որում, ոչ թե հեղափոխականների (հիշենք ՀՀՇ-ի տխուր փորձը) այլ պրոֆեսիոնալ կառավարիչների ու հմուտ մենեջերների, բացի այդ անհրաժեշտ է լինելու սեփական ազդեցիկ քաղաքական ուժը, որի վրա Փաշինյանը կարող է հենվել արմատական փոփոխությունների համար օրենսդրական դաշտ ապահովելու համար: Դեռևս ես դա չեմ տեսնում: Հույս ունեմ, որ մինչև արտահերթ խորհրդարանական ընտրություններ նա կկարողանա լուծել այդ խնդիրը:
Նաև հայկական թավշյա հեղափոխության առաջնորդների համար շատ կարևոր է հետևություններ անել ուկրաինական Մայդանից, երբ հաղթանակից հետո այդպես էլ արժանի լուծումներ չգտնվեցին սոցիալական հարցերին, իսկ իշխանությունը հաճախ դիտարկվում է որպես հարստացման աղբյուր:
–Ամենայն հավանականությամբ, Փաշինյանը կդառնա վարչապետ, բայց ԱԺ–ում մեծամասնությունը լինելու է ՀՀԿ–ն։ Ձեր կարծիքով՝հնարավոր կլինի՞ այս պայմաններում փոփոխությոններիրականացնել ընտրական օրենսգրքում, մնացած կարևորօրենքներում։ Ինչպե՞ս եք տեսնում լուծումը։
-Ցանկալի կլիներ, որ ՀՀԿ-ի ներկայացուցիչների շարքում գտնվեն այնպիսիք, որոնք գիտակցելով երկրում փոփոխությունների կարևորությունը, չեն արգելակի օրենքների ընդունմանը, որոնք անհրաժեշտ են հայկական հասարակությունն առաջ մղելու համար: Նրանք տեսնում են, թե ինչ տրամադրություններ են հիմա հասարակության մեջ, ուստի հավանական է, որ հաշվի կառնեն դա արտահերթ ընտրությունների նախաշեմին, որպեսզի չմնան քաղաքական կյանքի սահմաններից դուրս: Ցանկալի կլիներ, որ իր դրական դերը այս գործընթացում կարողանա խաղալ ՀՀ նախագահ Արմեն Սարգսյանը, որն արդեն արտահայտել է իր շահագրգռվածությունը՝ ժողովրդի չտեսնված համաժողովրդական ոգևորությունն օգտագործելով երկրի բարեփոխման հարցում Նիկոլ Փաշինյանի հետ համագործակցության առումով:
09:45
09:19
09:02
13:39
11:09
10:44
10:19
10:02
14:25
14:10
14:00
13:43
13:25
13:09
12:48
12:26
11:33
11:03
10:33
10:02
| երկ | երք | չրք | հնգ | ուրբ | շբթ | կրկ | |
| 1 | 2 | ||||||
| 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | |
| 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | |
| 17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 | |
| 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 | |
09:55
09:44
09:33
09:15
09:01
09:56
09:45
09:33
09:16
09:02
09:55
09:26
09:12
09:01
09:55
09:46
09:32
09:15
09:02
09:55
09:45
09:32
09:15
09:01
09:56
09:46
09:33
09:24
09:17
09:01
09:46
09:35
09:22
09:12
09:00
09:56
09:43
09:32
09:15
09:01
10:01
09:46
09:36
09:26
09:13
09:01
09:45
09:33
09:17
09:01
