«Ինչպե՞ս «հաջողված» ցեղասպանություն իրագործել Օսմանյան կայսրությունում, նացիստական Եվրոպայում կամ Մերձավոր արևելքում». այս հարցի պատասխանը տվել է հեղինակավոր Հարվարդի համալսարանի դասախոս Ումիթ Քուրտը, որը Journal of Genocide Research հանդեսում հրապարակել է նոր հոդված՝ Թուրքիայի հարավում, մասնավորապես՝ Այնթափ քաղաքում Ցեղասպանության ժամանակ հայերի զանգվածային բնաջնջման մասին:
«Հարցի պատասխանը պարզ է. ցեղասպանություն ծրագրած կառավարությունը պետք է ունենա հասարակության բոլոր շերտերի՝ դատավորների, ոստիկանների, հոգևորականների, փաստաբանների, բանկիրների և, իհարկե, ապագա զոհերի հարևանների աջակցությունը»,- գրում է դասախոսը:
Իր հոդվածում մասնագետն ամենայն մանրամասնությամբ պատմում է Այնթափում 20.000 հայի բռնի տեղահանության, բռնաբարությանների ու սպանությունների, ինչպես նաև այդ ամենրից հետո նրանց ունեցվածքի զավթման մասին:
Բազմաթիվ թղթային փաստերի հիման վրա գրված հոդվածում Կուրտն ապացուցում է, որ Թուրքիայի կառավարությանը ենթարկվող տեղական իշխանությունները կազմակերպված քաղաքացիական խմբերի հետ զանգվածաբար սպանում էին հայերին՝ նրանց ունեցվածքին տիրանալու համար:
«Տեղի հանցագործները զբաղված էին ֆերմաների, պիստակների մարգերի, պարտեզների, խաղողի այգիների, խանութների առգրավմամբ, եկեղեցական սեփականության, դպրոցների ու գրադարանների թալանով: Այդ ամենը պաշտոնապես անվանում էին «առգրավում»: Սակայն այն ժամանակ բազմաթիվ մարդիկ Այնթափում գործում էին՝ ելնելով փոխկապակցված շահով»,-գրում է հեղինակը:
Իր անդրադարձում Կուրտն ընդգծում է, որ Թուրքիայի իշխանություններն առանց քաղաքացիական խմբերի ու ամեն մի քաղաքում և թաղամասում հետաքրքրված անձանց աջակցության չէին կարողանա իրագործել Հայոց ցեղասպանությունը:
«Օսմանցիներին հարկավոր էր, որ Այնթափի մուսուլմանները կազմակերպեին հայերի տեղահանումը, ինչի դիմաց նրանք կստանային տեղահանվածների սեփականությունը»,-գրել է Կուրտը:
Մասնագետի կարծիքով՝ հայերի շուրջ ատելության և նախանձի մթնոլորտը ստեղծվել էր Ցեղասպանությունից մի քանի տասնամյակ առաջ, քանի որ հայերը տնտեսապես շատ ուժեղ էին, ու դա շարժում էր մուսուլմանների նախանձը:
23:14
18:42
18:33
16:45
12:09
11:38
10:26
23:47
23:33
23:09
22:43
22:32
22:23
18:45
18:33
18:20
17:34
16:35
16:14
15:55
երկ | երք | չրք | հնգ | ուրբ | շբթ | կրկ | |
1 | 2 | 3 | |||||
4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | |
11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | |
18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 | 24 | |
25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 |
09:56
09:45
09:37
09:26
09:17
09:02
09:53
09:38
09:27
09:13
09:02
09:58
09:45
09:35
09:27
09:13
09:04
09:59
09:46
09:37
09:25
09:14
09:02
09:56
09:45
09:36
09:23
09:09
09:56
09:42
09:25
09:13
09:02
09:58
09:44
09:36
09:27
09:13
09:02
09:45
09:36
09:25
09:16
09:02
09:58
09:45
09:37
09:23
09:14
09:02