Բարձրագույն դատական խորհրդի հրավերով երկօրյա այցով Հայաստանում գտնվող Նիդերլանդների Թագավորության դատական խորհրդի պատվիրակությունը՝ երկրի Կենտրոնական տրիբունալի նախագահ Թաքվոր Ավեդիսյանի գլխավորությամբ, հանդիպեց ՀՀ վճռաբեկ, վարչական և վարչական վերաքննիչ դատարանների նախագահների, դատավորների և Բարձրագույն դատական խորհրդի անդամ Հայկ Հովհաննիսյանի հետ:
Այս մասին հայտնում են ԲԴԽ աշխատակազմի մամուլի և հասարակայնության հետ կապերի ծառայությունից։
ՀՀ վճռաբեկ դատարանի նախագահ Երվանդ Խունդկարյանը, ողջունելով հյուրերին, կարևորեց նման հանդիպումների անցկացումը՝ մասնագիտական քննարկումների, երկկողմ համագործակցության ընդլայնման և փորձի փոխանակման արդյունավետության առումով:
Հարցուպատասխանի ձևաչափով ՀՀ վճռաբեկ դատարանի դատավորների հետ քննարկվեց երկու երկրների դատական համակարգերի ինստիտուցիոնալ կառուցվածքը, նմանություններն ու առանձնահատկությունները:
ՀՀ վճռաբեկ դատարանի քաղաքացիական և վարչական պալատի նախագահ Ռուզաննա Հակոբյանի խնդրանքով, հյուրերը ներկայացրեցին Հոլանդիայի դատական իշխանության բյուջետային հայտի ձևավորման առանձնահատկությունները: Նշվեց, որ հոլանդական մոդելի առանձնահատկությունը կայանում է սպասվող գործերի քանակական և տեսակային պլանավորմանը, որոնցից յուրաքանչյուրն իր ինքնարժեքն ունի։ Դրա հաշվառմամբ էլ տեղի է ունենում դատական իշխանության ֆինանսավորումը, որն արդեն դատական խորհրդի կողմից բաշխվում է ըստ դատարանների` նրանց կողմից կանխատեսված գործերի քանակին և տեսակին համապատասխան։ Հատկանշական է, որ բյուջեն տնօրինվում է դատական իշխանության ինքնավարության և հաշվետվողականության սկզբունքներից ելնելով:
Բարձրագույն դատական խորհրդի անդամ Հայկ Հովհաննիսյանը նկատեց, որ հոլանդական առաջատար փորձը կարևոր է դատական իշխանության կողմից բյուջետային հայտի ձևավորման հարցում, որի շուրջ ԲԴԽ-ն ներկայումս իրականացնում է համակողմանի վերլուծական աշխատանք։
ՀՀ վճռաբեկ դատարանի քրեական պալատի նախագահ Լիլիթ Թադևոսյանին հետաքրքրեց հոլանդական դատական համակարգի «մամլո դատավոր» ինստիտուտի առկայությունը: Հոլանդացի գործընկերների ներկայացմամբ, յուրաքանչյուր դատարան ունի անկախ լրագրողների կողմից վերապատրաստած մամլո դատավոր, որը մշտապես կապի մեջ է լրագրողների հետ և հաճախ է հարցազրույցներով հանդես գալիս հանրային հետաքրքրություն ներկայացնող դատական գործերի վերաբերյալ: Թաքվոր Ավեդիսյանը, որպես նախկին մամլո-դատավոր, կիսվեց իր պրակտիկ փորձառությամբ` ընդգծելով, որ այդ ինստիտուտը թափանցիկության և մատչելիության տեսանկյունից կարևոր պայման է հանդիսանում և էական մեծ նշանակություն ունի հանրային ճիշտ ընկալումներ ձևավորելու առումով: Նա նկատեց, որ վերջին երեսուն տարում Հոլանդիայում դատական իշխանության նկատմամբ վստահության մակարդակը գտնվում է կայուն 70-75% միջակայքում:
Նույն օրը հանդիպում կայացավ նաև ՀՀ վարչական և վարչական վերաքննիչ դատարանների նախագահների և դատավորների հետ: Խոսվեց վարչական գործերի ինքնարժեքի, ծախսատարության, վարչական բողոքարկման կառուցակարգի, արդարադատության մատչելիության և արդարադատության այլընտրանքային ձևերի մասին:
Խոսելով ծանրաբեռնվածության մասին՝ քննարկումների արդյունքում պարզ դարձավ, որ Հոլանդիայի Կենտրոնական տրիբունալում, 60 դատավորի առկայության պայմաններում տարեկան քննվում է 7500 գործ, մինչդեռ Հայաստանում Վարչական վերաքննիչ դատարանում՝ 9 դատավորի առկայության պայմաններում տարեկան 5000 գործ է քննում: Սա լուրջ խնդիր է, սակայն, ինչպես նշեցին ՀՀ դատական իշխանության ներկայացուցիչները, հարցի լուծումը տեսնում են ոչ միայն դատավորների թվի ավելացման, այլև վեճերի լուծման այլընտրանքային կառուցակարգերի ներդրման մեջ:
Թաքվոր Ավեդիսյանը ներկայացրեց վարչական վարույթների քանակը էապես նվազեցնող որոշ մոտեցումներ: Օրինակ, վարչական մարմինները վարչական ակտ կայացնելուց առաջ անձին բացատրում են իրենց դիրքորոշումը և վերջինիս հետ քննարկում են այն` իրապես ականջալուր լինելով քաղաքացիների և իրավաբանական անձանց տեսակետներին։ Սա տեղավորվում է Հոլանդիայում որդեգրած «Լավ Կառավարություն» սկզբունքի տրամաբանության մեջ։ Հատկանշական է, որ գործի նախապատրաստական փուլում դատավորը կամ օգնականը կողմերին նախապես գրավոր ուղարկում են գործի վերաբերյալ իրենց հետաքրքրող հարցերը։ Հոլանդիայում լայնորեն կիրառվում է նաև բանավոր վճիռ կայացնելու (վճռի գրավոր համառոտագիրն ըստ պահանջի տրամադրելով կողմերին) և դրա էությունը պարզ ու հասկանալի լեզվով կողմերին բացատրելու պրակտիկան։ Սա նպաստում է բողոքների քանակի նվազմանը։ Հոլանդացի գործընկերները կարևորեցին հաշտարարության ինստիտուտից ակտիվ օգտվելը։
11:25
11:02
22:56
22:05
21:33
21:04
17:10
16:44
16:21
16:03
13:54
13:52
13:44
13:19
13:03
12:03
11:46
11:31
11:26
10:58
| երկ | երք | չրք | հնգ | ուրբ | շբթ | կրկ | |
| 1 | |||||||
| 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | |
| 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | |
| 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 | |
| 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | |
| 30 | |||||||
09:44
09:23
09:02
09:28
09:13
09:34
09:18
09:03
09:55
09:48
09:36
09:28
09:02
09:55
09:49
09:35
09:18
09:02
09:19
09:02
09:49
09:34
09:18
09:03
09:55
09:42
09:35
09:17
09:02
09:45
09:35
09:27
09:09
09:53
09:45
09:36
09:28
09:15
09:02
10:02
09:52
09:44
09:35
09:17
09:02
09:55
09:44
09:33
09:23
09:03
