Հերթական, ընթացիկ միջոցառումն էր, կարծես դեռ լուրջ տնտեսական հարցեր, պայմանագրեր չկան: «168 Ժամի» հետ զրույցում՝ անդրադառնալով Երևանում անցկացված ԵԱՏՄ բարձրագույն մարմնի հերթական նիստին, ասաց Կենտրոնական բանկի նախկին նախագահ, տնտեսագետ Բագրատ Ասատրյանը: «Իհարկե, դա ամենաներկայացուցչականն էր, կային նաև պոտենցիալ մասնակիցներ, որոնք եկել էին ինչ-որ պայմանագրեր ստորագրելու: Այսինքն՝ կառույցը զարգանում է, բայց իմ կարծիքը դեռ ուժի մեջ է՝ ԵԱՏՄ-ն կա և մնում է առայժմ ավելի շատ՝ որպես քաղաքական կառույց: Իհարկե, դրական տեղաշարժեր արվել են, բայց ինքը՝ ԵԱՏՄ-ն, նահանջող միավոր է»,- ասաց նա: Հարցին՝ ՀՀ-ն արտաքին տնտեսական հարթությունում ի՞նչ սրբագրումներ պիտի կատարի, տնտեսագետը պատասխանեց.
«Հայաստանը պետք է շարունակի համագործակցությունն այս շրջանակում՝ չմոռանալով մյուս ուղղությունները, այդ թվում՝ ԵՄ-ի, արդեն գործող, ստորագրված պայմանագրերի շրջանակներում: Տնտեսության զարգացումը չպետք է կապենք մեկ կառույցի հետ, անհրաժեշտ է դիվերսիֆիկացում, ազատականացում»: Բագրատ Ասատրյանը համաձայն չէ այն պնդումների հետ, թե գործող իշխանությունը տնտեսական կոնկրետ տեսլական չունի: Հարցին, թե որպես տնտեսագետ իրեն պա՞րզ է՝ նոր իշխանությունները տնտեսական ի՞նչ մոդել, ուղղություն, ռազմավարություն են որդեգրել, նա պատասխանեց.
«Սխալ են շատերը: Ժամանակները փոխվում են, և այս շրջանակում անընդհատ վերանայումներ պիտի լինեն: 20 տարի իշխել է անորոշությունը՝ թե՛ նպատակների, թե խնդիրների, իսկ հիմա կարծես որոշակիանում է, խոսվում է հեռահար նպատակների մասին: Այսինքն՝ տնտեսական զարգացումները պետք է նպատակաուղղվեն ռազմավարական նշանակության խնդիրներին, որոնցից մեկն էլ ժողովրդագրությունն է: Եթե խոսում ենք ռազմավարական կարևորագույն խնդիրների մասին, ես երկու կարևոր խնդիր եմ տեսնում՝ անվտանգություն և ժողովրդագրություն»:
Հարցին, թե որքանո՞վ է իրատեսական Նիկոլ Փաշինյանի՝ մինչև 2050 թվականը Հայաստանի բնակչությունն առնվազն 5 միլիոնի հասցնելու խոստումը, տնտեսագետն արձագանքեց, թե սա քաղաքական նպատակ է, հռչակագիր. «Սա քաղաքական նպատակ է հետապնդում, ես սա հասկանում եմ, և հիմա մնում է, որ բոլոր միջոցառումներն ուղղվեն այս գերխնդրին: Հայաստանը դատապարտված չէ քայքայման, ինչպես մեզ ներկայացնում էին նախորդ իշխանությունները, որոնք, մի բան որ անում էին, ասում էին՝ սրանով փրկեցինք երկիրը քայքայումից: Իհարկե, զարգանալու տեղ ունենք, պետք է մտածենք զարգացման ուղիների մասին՝ չմոռանալով կարևոր հարցերը»:
Իսկ ինչ վերաբերում է այն հանգամանքին, որ արտագաղթը շարունակվում է, կրճատվել են ներդրումները, ապա Բ. Ասատրյանը պնդում է՝ ներդրումների խնդիրը, միջավայրը նախորդ իշխանություններն են ստեղծել: «Մենք այսպիսի միջավայր ենք ստեղծել «տաղանդավոր» իշխանությունների գործողությունների տասնամյակի արդյունքում: Արտագաղթի մասով դրական տեղաշարժեր եղել են, դա պարտավոր ենք նկատել: Վերջին տասնամյակում՝ ՀՀԿ-ի իշխանության օրոք, տարեկան միջինը մոտ 47.000 մարդ ավելի շատ է մեկնել, քան ժամանել է: 2019-ի տվյալները նշանավորվեցին մի շատ լուրջ փաստով՝ ՀՀ-ում Նոր տարին նշեցին 10-13.000 մարդ ավելի շատ, քան նախորդ տարի: Սա փաստ է: Իսկ արտագաղթը մի քիչ ուրիշ է, բնակչության շարժը՝ ուրիշ: Բայց նաև այդտեղ են նոր իշխանությունները մտածել և արձանագրել այս միտումը: Դրական տեղաշարժ կա, գնացողների թիվը կրճատվել է: Իսկ միգրացիայի առումով սա գրանցման խնդիր է. ՌԴ-ում գրանցվում են նրանք, որոնք 4-5 տարի առաջ են մեկնել, և միգրացիոն ցուցանիշներն արտացոլում են 4-5 տարվա միտումները»,- ընդգծեց տնտեսագետը: Դիտարկմանը, որ կան կարծիքներ, թե հասարակության մի հատված դարձյալ հիասթափության փուլ է մտել կամ մտնում, Բագրատ Ասատրյանն արձագանքեց՝ ասելով, թե այդ վտանգը միշտ էլ կա. «Հասարակությունը բաժանվում է հոռետեսների և լավատեսների, բայց մեր հասարակության մեջ կա նաև չուզողների հատված: Կան ինչ-որ խնդիրների մասին ոչ դրական կարծիքներ հայտնողներ, լավատեսներ, բայց չուզողների հատվածը գնալով ավելանում է»: Հակադարձմանը՝ ո՞վ չի ուզում, որ երկիրը զարգանա՝ անկախ նրանից, թե ով է իշխանության, իսկ իշխանություններն իրենց հերթին՝ ցավագին են ընդունում ցանկացած քննադատություն, ԿԲ նախկին ղեկավարը կրկնեց՝ կա բացահայտ «չուզողություն»: «Ցանկացած երևույթ, առանց որևէ բանի, պիտակավորում են, հետո նոր փորձում հասկանալ, թե ինչ է եղել: Ինչ վերաբերում է իշխանության մասով ձեր ասածին, ապա իշխանությունը միշտ վատն է եղել, ես ինքս եմ իշխանություն եղել: Հետո այնքան գնահատական է տրվում, չգիտես՝ ո՞րն է առողջը: Իմ խորին համոզմամբ՝ հասարակությունը միշտ առողջ է, ես էլ եմ իշխանավոր եղել, դրա միջով անցել ենք: Մյուս կողմից՝ իշխանությունը պիտի համապատասխանեցնի իր գործելաոճն այն խնդիրներին, իրողությանը, նպատակներին, որոնք կան: Այս առումով, իհարկե, իշխանությունն անելիք ունի, բայց մի բան ակնհայտ է՝ երրորդ հազարամյակում առաջին անգամ գործ ունենք ընտրված իշխանության հետ: Սա ժողովրդի իշխանություն է, եթե վատն է, ապա ժողովուրդն իր ձայնը հանելու է: Նախկինի պես չի, որ թաղի խուժանը… գիտեք, չէ՞, ինչ էր կատարվում: Նման բան չկա, սա դրակա՞ն է, թե՞ ոչ: Սա դրական է և հիմք՝ հետագա զարգացման համար: Իհարկե, բազմաթիվ հարցեր կան, որ լուծում չեն ստացել, բայց ձևը սա է»,- հավելեց Բ. Ասատրյանը՝ հիշեցնելով, որ ժամանակին ինքը ևս ընտրվել է առանց կեղծիքների:
Մարիամ Պետրոսյան
168.am
13:03
12:03
11:46
11:31
11:26
10:58
10:22
10:09
08:09
21:38
21:01
18:59
18:27
17:04
16:44
16:18
16:02
14:36
13:33
11:15
երկ | երք | չրք | հնգ | ուրբ | շբթ | կրկ | |
1 | |||||||
2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | |
9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | |
16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 | |
23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | |
30 |
09:44
09:23
09:02
09:28
09:13
09:34
09:18
09:03
09:55
09:48
09:36
09:28
09:02
09:55
09:49
09:35
09:18
09:02
09:19
09:02
09:49
09:34
09:18
09:03
09:55
09:42
09:35
09:17
09:02
09:45
09:35
09:27
09:09
09:53
09:45
09:36
09:28
09:15
09:02
10:02
09:52
09:44
09:35
09:17
09:02
09:55
09:44
09:33
09:23
09:03