ՀՀ քննչական կոմիտեի ծառայողները 2019 թվականի հոկտեմբերի 7-ին մեկնել են Լիտվայի Հանրապետություն՝ մասնակցելու Եվրոպական հանձնաժողովի TAIEX գործիքի միջոցով կազմակերպված Էլեկտրոնային մինչդատական վարույթի վերաբերյալ ուսումնական ծրագրին: Այս մասին հայտնում են ՀՀ քննչական կոմիտեի տեղեկատվության և հասարակայնության հետ կապերի բաժնից:
Միջոցառման շրջանակներում այցելել են Լիտվայի Ներքին գործերի նախարարություն, Գլխավոր դատախազություն, Քրեական ոստիկանություն և Լիտվայի ոստիկանության փորձագիտական կենտրոն: Այցի շրջանակներում ուսումնասիրվել են Լիտվայի ՆԳՆ Տեղեկատվական տեխնոլոգիաների և հաղորդակցության դեպարտամենտի գործունեությունը, էլեկտրոնային մինչդատական վարույթի (ինտեգրացիոն քրեական դատավարության) ծրագիրը, դրա իրավական հիմքերը, գործարկման առանձնահատկությունները, ինչպես նաև` Լիտվայի ոստիկանության լիազորությունները, տեխնիկական հնարավորությունները:
Հարկ է նշել, որ Լիտվայում 2016 թվականից գործում է էլեկտրոնային մինչդատական վարույթի համակարգը (ինտեգրացիոն քրեական դատավարություն), որը պաշտոնական է, ընդ որում` էլեկտրոնային փաստաթղթերը համարվում են պարտադիր, իսկ թղթային տարբերակները՝ լրացուցիչ:
Դատաքննությունը նախատեսվում է դարձնել էլեկտրոնային 2020թ. հունվարից՝ նախատեսելով առանձին ծրագրային ապահովում: Այսպիսով՝ ողջ մինչդատական վարույթը, դատախազական հսկողությունը և դատական վերահսկողությունը, իրականացվում է վերոնշյալ համակարգի միջոցով՝ էլեկտրոնային եղանակով:
Ինտեգրացիոն քրեական դատավարության համար իրավական հիմք են հանդիսանում Լիտվայի քրեական դատավարության օրենսգիրքը, «Տեղեկատվական ռեսուրսների կառավարման մասին» օրենքը և այլ իրավական ակտերը:
Լիտվայի քրեական դատավարության օրենսգիրքը լրացվել է նոր առանձին հոդվածով, որը կարգավորում է քրեական դատավարությունում տեղեկատվական և էլեկտրոնային հեռահաղորդակցման տեխնոլոգիաների կիրառման առանձնահատկությունները:
Մինչդատական վարույթի էլեկտրոնային տարբերակը սահմանվում է Լիտվայի Ներքին գործերի նախարարի և Գլխավոր դատախազի համատեղ հրամանով՝ Դատական խորհրդի և Փաստաբանների կոլեգիայի հետ համաձայնեցված:
Էլեկտրոնային փաստաթղթերին օրենսդրությամբ ներկայացվում են հստակ պահանջներ, դրանք ստորագրվում են պաշտպանված էլեկտրոնային ստորագրությամբ: Յուրաքանչյուր էլեկտրոնային փաստաթուղթ ունի իր կոդը, ինչն էլ հաստատում է դրա իսկությունը: Յուրաքանչյուր ոք նշված կոդով կարող է ստուգել էլեկտրոնային փաստաթղթի իսկությունը պետական էլեկտրոնային արխիվում:
Էլեկտրոնային նախաքննության ծրագրային ապահովմանը կցված են պետական մարմիններում վարվող տեղեկատվական շտեմարաններ, որի արդյունքում քննիչն անմիջապես ստանում է հայցվող տեղեկատվությունը:
Ծրագիրն ունի նաև ժամկետների հիշեցման մեխանիզմ, դատախազից ստացված ցուցումների վերաբերյալ ծանուցման մեխանիզմ, ինչպես նաև գործողությունների կատարման արգելքի համակարգ այն դեպքերում, եթե քննիչը փորձում է գործողություն կատարել օրենքի խախտմամբ: Օրինակ, եթե քննիչը փորձում է առերեսում կատարել նախկինում չհարցաքննված անձի հետ, ապա համակարգը հուշում է, թե առերեսումը որ դեպքում կարող է կատարվել կամ եթե քննիչն ավարտական ակտ է կազմում, թույլ չի տալիս գործը ելքագրել՝ մինչև պարտադիր կայացվող որոշումները չեն լրացվում և այլն:
Ընդհանուր առմամբ ծրագիրը բավականին պարզ են, մատչելի և հեշտությամբ կիրառելի, ծրագրի կիրառմամբ տնտեսվում է մարդկային, ժամանակային և նյութական ռեսուրսներ:
Միջոցառման շրջանակներում գործնական հմտություններ են ձեռք բերվել էլեկտրոնային մինչդատական վարույթի ոլորտում, մասնավորապես՝ կոնկրետ ծրագրային ապահովման օգտագործման հնարավորությունների վերաբերյալ: Դրա հետ մեկտեղ կապեր են հաստատվել Լիտվային ՆԳՆ, գլխավոր դատախազության և ոստիկանության համապատասխան աշխատակիցների հետ՝ հետագա համագործակցության վերաբերյալ: Հաստատված կապերի շնորհիվ հետագայում հնարավոր կլինի նաև ստանալ էլեկտրոնային մինչդատական վարույթի հետ կապված անհրաժեշտ տեխնիկական, մեթոդաբանական օժանդակություն:
Միջոցառման արդյունքում ձեռք բերված փորձը հնարավոր կլինի ներդնել ՀՀ-ում՝ ինչպես քննչական կոմիտեում էլեկտրոնային նախաքննության ծրագրի կատարելագործման շրջանակներում, այնպես էլ՝ Հայաստանում նախատեսվող էլեկտրոնային արդարադատության իրականացման հիմքում:
10:55
10:33
17:27
17:16
17:05
16:33
16:05
15:36
15:05
14:06
13:33
13:02
12:24
12:06
11:46
11:26
11:02
10:36
10:12
09:55
| երկ | երք | չրք | հնգ | ուրբ | շբթ | կրկ | |
| 1 | 2 | ||||||
| 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | |
| 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | |
| 17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 | |
| 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 | |
09:55
09:42
09:33
09:19
09:02
09:44
09:35
09:17
09:47
09:27
09:15
09:01
09:16
09:01
09:55
09:44
09:33
09:15
09:01
09:56
09:45
09:33
09:16
09:02
09:55
09:26
09:12
09:01
09:55
09:46
09:32
09:15
09:02
09:55
09:45
09:32
09:15
09:01
09:56
09:46
09:33
09:24
09:17
09:01
09:46
09:35
09:22
09:12
09:00
09:56
