ՀՀ քննչական կոմիտեի ծառայողները 2019 թվականի հոկտեմբերի 7-ին մեկնել են Լիտվայի Հանրապետություն՝ մասնակցելու Եվրոպական հանձնաժողովի TAIEX գործիքի միջոցով կազմակերպված Էլեկտրոնային մինչդատական վարույթի վերաբերյալ ուսումնական ծրագրին: Այս մասին հայտնում են ՀՀ քննչական կոմիտեի տեղեկատվության և հասարակայնության հետ կապերի բաժնից:
Միջոցառման շրջանակներում այցելել են Լիտվայի Ներքին գործերի նախարարություն, Գլխավոր դատախազություն, Քրեական ոստիկանություն և Լիտվայի ոստիկանության փորձագիտական կենտրոն: Այցի շրջանակներում ուսումնասիրվել են Լիտվայի ՆԳՆ Տեղեկատվական տեխնոլոգիաների և հաղորդակցության դեպարտամենտի գործունեությունը, էլեկտրոնային մինչդատական վարույթի (ինտեգրացիոն քրեական դատավարության) ծրագիրը, դրա իրավական հիմքերը, գործարկման առանձնահատկությունները, ինչպես նաև` Լիտվայի ոստիկանության լիազորությունները, տեխնիկական հնարավորությունները:
Հարկ է նշել, որ Լիտվայում 2016 թվականից գործում է էլեկտրոնային մինչդատական վարույթի համակարգը (ինտեգրացիոն քրեական դատավարություն), որը պաշտոնական է, ընդ որում` էլեկտրոնային փաստաթղթերը համարվում են պարտադիր, իսկ թղթային տարբերակները՝ լրացուցիչ:
Դատաքննությունը նախատեսվում է դարձնել էլեկտրոնային 2020թ. հունվարից՝ նախատեսելով առանձին ծրագրային ապահովում: Այսպիսով՝ ողջ մինչդատական վարույթը, դատախազական հսկողությունը և դատական վերահսկողությունը, իրականացվում է վերոնշյալ համակարգի միջոցով՝ էլեկտրոնային եղանակով:
Ինտեգրացիոն քրեական դատավարության համար իրավական հիմք են հանդիսանում Լիտվայի քրեական դատավարության օրենսգիրքը, «Տեղեկատվական ռեսուրսների կառավարման մասին» օրենքը և այլ իրավական ակտերը:
Լիտվայի քրեական դատավարության օրենսգիրքը լրացվել է նոր առանձին հոդվածով, որը կարգավորում է քրեական դատավարությունում տեղեկատվական և էլեկտրոնային հեռահաղորդակցման տեխնոլոգիաների կիրառման առանձնահատկությունները:
Մինչդատական վարույթի էլեկտրոնային տարբերակը սահմանվում է Լիտվայի Ներքին գործերի նախարարի և Գլխավոր դատախազի համատեղ հրամանով՝ Դատական խորհրդի և Փաստաբանների կոլեգիայի հետ համաձայնեցված:
Էլեկտրոնային փաստաթղթերին օրենսդրությամբ ներկայացվում են հստակ պահանջներ, դրանք ստորագրվում են պաշտպանված էլեկտրոնային ստորագրությամբ: Յուրաքանչյուր էլեկտրոնային փաստաթուղթ ունի իր կոդը, ինչն էլ հաստատում է դրա իսկությունը: Յուրաքանչյուր ոք նշված կոդով կարող է ստուգել էլեկտրոնային փաստաթղթի իսկությունը պետական էլեկտրոնային արխիվում:
Էլեկտրոնային նախաքննության ծրագրային ապահովմանը կցված են պետական մարմիններում վարվող տեղեկատվական շտեմարաններ, որի արդյունքում քննիչն անմիջապես ստանում է հայցվող տեղեկատվությունը:
Ծրագիրն ունի նաև ժամկետների հիշեցման մեխանիզմ, դատախազից ստացված ցուցումների վերաբերյալ ծանուցման մեխանիզմ, ինչպես նաև գործողությունների կատարման արգելքի համակարգ այն դեպքերում, եթե քննիչը փորձում է գործողություն կատարել օրենքի խախտմամբ: Օրինակ, եթե քննիչը փորձում է առերեսում կատարել նախկինում չհարցաքննված անձի հետ, ապա համակարգը հուշում է, թե առերեսումը որ դեպքում կարող է կատարվել կամ եթե քննիչն ավարտական ակտ է կազմում, թույլ չի տալիս գործը ելքագրել՝ մինչև պարտադիր կայացվող որոշումները չեն լրացվում և այլն:
Ընդհանուր առմամբ ծրագիրը բավականին պարզ են, մատչելի և հեշտությամբ կիրառելի, ծրագրի կիրառմամբ տնտեսվում է մարդկային, ժամանակային և նյութական ռեսուրսներ:
Միջոցառման շրջանակներում գործնական հմտություններ են ձեռք բերվել էլեկտրոնային մինչդատական վարույթի ոլորտում, մասնավորապես՝ կոնկրետ ծրագրային ապահովման օգտագործման հնարավորությունների վերաբերյալ: Դրա հետ մեկտեղ կապեր են հաստատվել Լիտվային ՆԳՆ, գլխավոր դատախազության և ոստիկանության համապատասխան աշխատակիցների հետ՝ հետագա համագործակցության վերաբերյալ: Հաստատված կապերի շնորհիվ հետագայում հնարավոր կլինի նաև ստանալ էլեկտրոնային մինչդատական վարույթի հետ կապված անհրաժեշտ տեխնիկական, մեթոդաբանական օժանդակություն:
Միջոցառման արդյունքում ձեռք բերված փորձը հնարավոր կլինի ներդնել ՀՀ-ում՝ ինչպես քննչական կոմիտեում էլեկտրոնային նախաքննության ծրագրի կատարելագործման շրջանակներում, այնպես էլ՝ Հայաստանում նախատեսվող էլեկտրոնային արդարադատության իրականացման հիմքում:
16:43
16:19
16:03
15:48
15:23
15:05
12:00
11:52
11:28
11:04
10:34
10:09
17:16
16:56
16:34
14:53
14:46
14:33
14:15
14:02
| երկ | երք | չրք | հնգ | ուրբ | շբթ | կրկ | |
| 1 | 2 | 3 | |||||
| 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | |
| 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | |
| 18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 | 24 | |
| 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 | 31 | |
09:44
09:23
09:02
09:28
09:13
09:34
09:18
09:03
09:55
09:48
09:36
09:28
09:02
09:55
09:49
09:35
09:18
09:02
09:19
09:02
09:49
09:34
09:18
09:03
09:55
09:42
09:35
09:17
09:02
09:45
09:35
09:27
09:09
09:53
09:45
09:36
09:28
09:15
09:02
10:02
09:52
09:44
09:35
09:17
09:02
09:55
09:44
09:33
09:23
09:03
