ARM | RUS |

Գիտնականը նշել է մարդկության գոյատեւման գրավականի մասին

27.10.19 | 17:14

Շատ փորձագետներ կապիտալիզմը եւ սպառման աճը համարում են էկոլոգիական խնդիրների, այդ թվում գլոբալ տաքացման գլխավոր պատճառը։ Բայց Մասաչուսեթսի տեխնոլոգիական ինստիտուտի հետազոտող Էնդրյու Մաքաֆին Wired-ի համար իր հոդվածում համարձակություն է ունեցել այլընտրանք եւ բավական ոչ պոպուլյար տեսակետ հայտնել, տեղեկացնում է HighTech+-ը։ Մաքաֆին թվարկում է մի շարք մռայլ կանխատեսումներ, որոնք անում են միջազգային կազմակերպությունները։ Օրինակ, ՄԱԿ-ը հայտարարել է, որ կլիմայի փոփոխության եւ հողերի դեգրադացման պատճառով մարդկությունը մտել է պարենային ճգնաժամի փուլ։ Խնդիրներ կան ոչ միայն պարենի, այլեւ նյութերի, առաջին հերթին՝ հազվադեպ հանքային տարրերի հետ կապված։ Բայց եւ այնպես, հետազոտողը կարծում է, որ մարդկությանը կհաջողվի գոյատեւել եւ անգամ բարգավաճել շնորհիվ կապիտալիզմի ու տեխնիկական առաջընթացի։ Մաքաֆին դիտարկում է երկու նշանավոր գիտական աշխատանք, որոնք արդեն 1960-1970-ականների սահմանագծին կանխատեսում էին դժվար ժամանակներ մարդկության համար՝ Փոլ Էռլիխի «Պոպուլյացիոն ռումբը» եւ «Աճի սահմանները» զեկույցը, որը պատրաստվել էր Հռոմի ակումբի պատվերով։ Էռլիխի կանխատեսումը մարդկանց թվաքանակի աճի մասին շատ ճիշտ էր, բայց հակառակ հաշվարկների, դա չհանգեցրեց զանգվածային քաղցի։ «Աճի սահմանները» նույնպես շատ իրականացած կանխատեսումներ է պարունակում, բայց մետաղների եւ վառելիքի պակասի մասին պնդումները սխալ դուրս եկան։ Մաքաֆին կարծում է, որ որոշ կանխատեսումների անճշտությունը կապված է այն բանի հետ, որ դրանք հաշվի չեն առնում մարդկանց բնորոշ ընտրողականությունն ու ազատ շուկայի առավելությունները։ Մոտենալով որոշակի ռեսուրսի դեֆիցիտին՝ մարդիկ ամեն անգամ գտել են փոխարինող կամ այլընտրանքային աղբյուր։ Բացի այդ, գոյություն ունի ավելի շատ սպառելու հնարավորություն՝ դրա համար ավելի քիչ ռեսուրսներ եւ էներգիա ծախսելով։ Ըստ Մաքաֆիի, դա տեղի է ունենում արդեն հիմա՝ ի հաշիվ նյութերի ավելի արդյունավետ ծախսի։ Օրինակ, տվիչների առկայությունն օգնում է ֆերմերներին ավելի քիչ ջուր, պարարտանյութ եւ պեստիցիդներ ծախսել։ Իսկ ալյումինե բանկաներ արտադրողները հիմա ծախսում են շատ ավելի քիչ ալյումին՝ ի հաշիվ նոր դիզայնի։ Հետազոտողն այդ գործընթացն անվանում է «սպառման ապանյութականացում» եւ հավաստիացնում է, որ այն տեղի է ունենում ամբողջ տնտեսությունում։ Մաքաֆին ընդունում է գլոբալ տաքացման լուրջ վտանգը, բայց չի հավատում, որ այն կհանգեցնի զանգվածային քաղցի։ Նրա խոսքով՝ գիտական առաջընթացը թույլ կտա կերակրել մարդկությանը, անգամ եթե նրա թվաքանակը, ինչպես կանխատեսվում է, ավելանա եւս 2 մլրդ մարդով մինչեւ 2050 թվականը։ Նյութերի պակաս հետազոտողը նույնպես չի սպասում։ Այնուամենայնիվ, դա գործընթացը ինքնահոսի մատնելու առիթ չի տալիս։ Կան խնդիրներ, որոնք կապիտալիզմը եւ տեխնիկական առաջընթացը միայնակ հաղթահարել չեն կարող։ Դրանց թվում են օդի աղտոտվածությունը, ջերմոցային գազերի արտանետումների աճը, հազվադեպ եւ անհետացող տեսակների պաշտպանությունը, ինչպես նաեւ տնտեսական անհավասարությունը։ Այս խնդիրները պահանջում են արագ լուծում, բայց չարժե անհանգստանալ ռեսուրսների արագ սպառվելու առումով, ամփոփում է Մաքաֆին։


Սամվել Բաբայանը քաղաքական համագործակցություն է սկսում Արթուր Վանեցյանի հետ. ՍիվիլՆեթ

Սամվել Բաբայանը քաղաքական համագործակցություն է սկսում Արթուր Վանեցյանի հետ....

16:45

Արսեն Թորոսյանը ՀՀ-ում Քուվեյթի դեսպանի հետ քննարկել է համատեղ իրականացված ծրագրերի ընթացքը

Արսեն Թորոսյանը ՀՀ-ում Քուվեյթի դեսպանի հետ քննարկել է համատեղ իրականացված ծրագրերի...

16:16

ՆԳՆ շրջիկ սպասարկման գրասենյակները ծառայություններ կմատուցեն Կոտայքի և Գեղարքունիքի մարզերում

ՆԳՆ շրջիկ սպասարկման գրասենյակները ծառայություններ կմատուցեն Կոտայքի և Գեղարքունիքի...

15:45

ԱԳՆ-ն ՀՀ-ում հավատարմագրված օտարերկրյա դիվանագիտական ներկայացուցչությունների համար մշակութային միջոցառում է կազմակերպել

ԱԳՆ-ն ՀՀ-ում հավատարմագրված օտարերկրյա դիվանագիտական ներկայացուցչությունների համար մշակութային...

15:29

ՀՀ-ում միակ կին քաղբանտարկյալը` Լիդյա Մանթաշյանը, կշարունակի մնալ ապօրինի կալանքի տակ. Փաստաբան

ՀՀ-ում միակ կին քաղբանտարկյալը` Լիդյա Մանթաշյանը, կշարունակի մնալ ապօրինի կալանքի տակ....

14:44

Դուք եռյակով էն ասեք՝ բանավեճի գալո՞ւ եք, թե՞ ոչ. Նիկոլ Փաշինյան

Դուք եռյակով էն ասեք՝ բանավեճի գալո՞ւ եք, թե՞ ոչ. Նիկոլ...

14:18

ՌԴ-ում եղել եմ երկու օրով՝ անձնական հարցերով. Քոչարյանը՝ Կիրիենկոյի հետ հանդիպման լուրերի մասին

ՌԴ-ում եղել եմ երկու օրով՝ անձնական հարցերով. Քոչարյանը՝ Կիրիենկոյի հետ հանդիպման լուրերի...

13:28

Վթար՝ Վաղարշապատում․ կա տուժած

Վթար՝ Վաղարշապատում․ կա տուժած

13:09

Նոյեմբերի 9-ի փաստաթուղթը, եթե համեմատենք կատարվողի հետ, կարելի է համարել երազանքի փաստաթուղթ. Քոչարյան (Տեսանյութ)

Նոյեմբերի 9-ի փաստաթուղթը, եթե համեմատենք կատարվողի հետ, կարելի է համարել երազանքի փաստաթուղթ....

12:49

Համակարգված կոռուպցիա. տնօրենը կաշառել է համայնքային ու պետական պաշտոնյաների․ գործը դատարանում է

Համակարգված կոռուպցիա. տնօրենը կաշառել է համայնքային ու պետական պաշտոնյաների․ գործը դատարանում...

12:32

Հիսուսի մոնումենտալ համալիրի կառուցման նախաձեռնությանը մասնակցելու պատրաստակամություն են հայտնել «Հայաստան-Արցախ» համահայկական երիտասարդական միության անդամները (Տեսանյութ)

Հիսուսի մոնումենտալ համալիրի կառուցման նախաձեռնությանը մասնակցելու պատրաստակամություն են հայտնել...

12:13

Փաշինյանը 5 հազար զոհերով ծնել է խաղաղության օրակարգ և փորձում է դրա հեղինակը լինել. Քոչարյան

Փաշինյանը 5 հազար զոհերով ծնել է խաղաղության օրակարգ և փորձում է դրա հեղինակը լինել....

12:10

Վաշինգտոնի փաստաթղթերից Հայաստանը ստացել է զրո, միայն պրոբլեմներ. Ռոբերտ Քոչարյան

Վաշինգտոնի փաստաթղթերից Հայաստանը ստացել է զրո, միայն պրոբլեմներ. Ռոբերտ...

11:38

Երևանում տրոլեյբուսում հայտնաբերվել է կնոջ մարմին

Երևանում տրոլեյբուսում հայտնաբերվել է կնոջ մարմին

11:23

Ռոբերտ Քոչարյանի ասուլիսը (ուղիղ)

Ռոբերտ Քոչարյանի ասուլիսը (ուղիղ)

11:02

Օնիկ Ախվերրդյանը ընտրվեց Փարաքար համայնքի ղեկավար

Օնիկ Ախվերրդյանը ընտրվեց Փարաքար համայնքի ղեկավար

10:45

Մեդվեդևը՝ Մակրոնի մասին. Նույնիսկ մեր կազակների ձիերը ավելի լավ կկատարեին նրա աշխատանքը

Մեդվեդևը՝ Մակրոնի մասին. Նույնիսկ մեր կազակների ձիերը ավելի լավ կկատարեին նրա...

10:32

Սեբաստիան Լեկորնյուի հրաժարականից հետո ֆրանսիացիների մեծամասնությունը պահանջում է նաև Մակրոնի հրաժարականը․ հարցում

Սեբաստիան Լեկորնյուի հրաժարականից հետո ֆրանսիացիների մեծամասնությունը պահանջում է նաև Մակրոնի...

10:16

«Ժողովուրդ». Իրավապահները չեն զսպում քրեածին իրավիճակը Փարաքար համայնքում. նոր բախում

«Ժողովուրդ». Իրավապահները չեն զսպում քրեածին իրավիճակը Փարաքար համայնքում. նոր...

09:52

«Իրավունք». Հոկտեմբերին մեկնարկելու է Վեհափառի դեմ արշավը. ովքե՞ր են այդ արշավի նավարարները

«Իրավունք». Հոկտեմբերին մեկնարկելու է Վեհափառի դեմ արշավը. ովքե՞ր են այդ արշավի...

09:42

RIOmall
Artioli
երկերքչրքհնգուրբշբթկրկ
12345
6789101112
13141516171819
20212223242526
2728293031

Հայկական մամուլ

«Ժողովուրդ». Իրավապահները չեն զսպում քրեածին իրավիճակը Փարաքար համայնքում. նոր բախում

«Ժողովուրդ». Իրավապահները չեն զսպում քրեածին իրավիճակը Փարաքար համայնքում. նոր...

09:52

«Իրավունք». Հոկտեմբերին մեկնարկելու է Վեհափառի դեմ արշավը. ովքե՞ր են այդ արշավի նավարարները

«Իրավունք». Հոկտեմբերին մեկնարկելու է Վեհափառի դեմ արշավը. ովքե՞ր են այդ արշավի...

09:42

«Փաստ». Որոշումը կայացրել էին ու ընկել կրակը. ինչո՞ւ է ստիպված հետքայլ անում իշխանությունը

«Փաստ». Որոշումը կայացրել էին ու ընկել կրակը. ինչո՞ւ է ստիպված հետքայլ անում...

09:35

«Փաստ». Գյումրու տոնը՝ քաղաքական բևեռացման ու սուր հակամարտության ֆոնին

«Փաստ». Գյումրու տոնը՝ քաղաքական բևեռացման ու սուր հակամարտության...

09:16

«Իրավունք». Կրքերը եռում են Էջմիածնում. Ովքե՞ր են ՔՊ թեկնածուի «թեւերը» իրականում

«Իրավունք». Կրքերը եռում են Էջմիածնում. Ովքե՞ր են ՔՊ թեկնածուի «թեւերը»...

09:02

«Իրավունք». «Խելքդ գլուխդ հավաքի, կամ...». Ինչո՞ւ ազատման դիմում գրեց Ավինյանի մամուլի խոսնակը

«Իրավունք». «Խելքդ գլուխդ հավաքի, կամ...». Ինչո՞ւ ազատման դիմում գրեց Ավինյանի մամուլի...

09:22

«Հրապարակ». Վարդան Ղուկասյանի դեմ քրգործ կհարուցվի՞. իշխանություն խլելու սցենարն են կիրառելու

«Հրապարակ». Վարդան Ղուկասյանի դեմ քրգործ կհարուցվի՞. իշխանություն խլելու սցենարն են...

09:14

«Հրապարակ». Իմպիչմենտի գործընթացի շուրջ բանակցություններ են ընթանում

«Հրապարակ». Իմպիչմենտի գործընթացի շուրջ բանակցություններ են...

09:02

«Ժողովուրդ». Հունգարիան արգելում է ԵՄ-ին 100 մլն եվրո տալ ՀՀ-ին, իսկ Հայաստանը նրանց ընկերությանը սուբսիդիա է տալիս

«Ժողովուրդ». Հունգարիան արգելում է ԵՄ-ին 100 մլն եվրո տալ ՀՀ-ին, իսկ Հայաստանը նրանց ընկերությանը...

09:46

«Փաստ». Ո՞ւմ թեկնածությունն են առաջադրելու Փարաքար համայնքի ղեկավարի ընտրություններում

«Փաստ». Ո՞ւմ թեկնածությունն են առաջադրելու Փարաքար համայնքի ղեկավարի...

09:31

«Փաստ». Նախընտրական գործընթացները Վաղարշապատում սկսվե՞լ են

«Փաստ». Նախընտրական գործընթացները Վաղարշապատում սկսվե՞լ...

09:26

«Հրապարակ». ԵԱՏՄ–ից կախվածությունը նվազեցնելու քայլեր են նախապատրաստվում

«Հրապարակ». ԵԱՏՄ–ից կախվածությունը նվազեցնելու քայլեր են...

09:14

«Ժողովուրդ». Անդրանիկ Քոչարյանը խախտել է ԱԺ կանոնակարգը. հանձնաժողովի անդամները զեկույցին չեն ծանոթացել

«Ժողովուրդ». Անդրանիկ Քոչարյանը խախտել է ԱԺ կանոնակարգը. հանձնաժողովի անդամները զեկույցին չեն...

09:01

«Իրավունք». «Պատերով տալ, թող զգան մուրճի «հարվածները». Փաշինյանը նոր հանձնարարական է իջեցրել

«Իրավունք». «Պատերով տալ, թող զգան մուրճի «հարվածները». Փաշինյանը նոր հանձնարարական է...

09:55

«Հրապարակ». ՔՊ–ում կասկածները խորանում են. ի՞նչ են իրականում ստորագրել Վաշինգտոնում

«Հրապարակ». ՔՊ–ում կասկածները խորանում են. ի՞նչ են իրականում ստորագրել...

09:41

«Հրապարակ». Դավիթ Համբարձումյանը հանդիպել է Աղազարյանին. համոզել չի հաջողվել

«Հրապարակ». Դավիթ Համբարձումյանը հանդիպել է Աղազարյանին. համոզել չի...

09:30

«Իրավունք». «Ալեն Սիմոնյանը  ինձ չի կարող «կոտրի», «լաբավոյ» դուրս կգամ թիմի դեմ». ի՞նչ է ակնարկել Հայկ Սարգսյանը

«Իրավունք». «Ալեն Սիմոնյանը ինձ չի կարող «կոտրի», «լաբավոյ» դուրս կգամ թիմի դեմ». ի՞նչ է...

09:26

«Հրապարակ». ՔՊ–ում կասկածները խորանում են. ի՞նչ են իրականում ստորագրել Վաշինգտոնում

«Հրապարակ». ՔՊ–ում կասկածները խորանում են. ի՞նչ են իրականում ստորագրել...

09:16

«Ժողովուրդ». Ավինյանի հոր տան ճանապարհը՝ Շողակաթի «տուրիստական գրավչություններից մեկը»

«Ժողովուրդ». Ավինյանի հոր տան ճանապարհը՝ Շողակաթի «տուրիստական գրավչություններից...

09:02

«Փաստ». Եթե անհանգստանալու բան չունեն, ինչի՞ համար է նման ագրեսիվ քարոզչությունը

«Փաստ». Եթե անհանգստանալու բան չունեն, ինչի՞ համար է նման ագրեսիվ...

09:54

«Փաստ». Ո՞ւմ միջև է ընթանալու պայքարը Հայաստանում

«Փաստ». Ո՞ւմ միջև է ընթանալու պայքարը Հայաստանում

09:44

«Հրապարակ». Փարաքարի դեպքերից հետո իշխող թիմի վախերը մեծացել են. Արփինե Սարգսյանին չեն վստահում

«Հրապարակ». Փարաքարի դեպքերից հետո իշխող թիմի վախերը մեծացել են. Արփինե Սարգսյանին չեն...

09:32

«Հրապարակ» . «Արթիկ» ՔԿՀ-ում «դեբոշ» է եղել, որն ավարտվել է ծեծկռտուքով

«Հրապարակ» . «Արթիկ» ՔԿՀ-ում «դեբոշ» է եղել, որն ավարտվել է...

09:15

«Իրավունք». 50+ ձայները ՔՊ–ինն են լինելու. «վիզ է առել» ՏԿԵ նախարարը

«Իրավունք». 50+ ձայները ՔՊ–ինն են լինելու. «վիզ է առել» ՏԿԵ...

09:02

«Ժողովուրդ». Նախկին ՀՀԿ-ականը ՔՊ-ում թիվ 2 լիդերն է. ՔՊ վարչության ընտրությունների արդյունքները դեռ թեժ քննարկվում են

«Ժողովուրդ». Նախկին ՀՀԿ-ականը ՔՊ-ում թիվ 2 լիդերն է. ՔՊ վարչության ընտրությունների արդյունքները...

09:56

«Հրապարակ». Ի՞նչ կապ ունի Հայկ Սարգսյանը Փարաքարի սպանության կասկածյալների կլանի հետ

«Հրապարակ». Ի՞նչ կապ ունի Հայկ Սարգսյանը Փարաքարի սպանության կասկածյալների կլանի...

09:43

«Հրապարակ». ՔՊ–ականներին էլ են գաղտնալսում. նրանք էլ շրջանցելու ձևը գտել են

«Հրապարակ». ՔՊ–ականներին էլ են գաղտնալսում. նրանք էլ շրջանցելու ձևը գտել...

09:35

«Փաստ». Գյումրուց Փարաքար. Փաշինյանի վախերն ու բարդույթները

«Փաստ». Գյումրուց Փարաքար. Փաշինյանի վախերն ու...

09:02

«Հրապարակ». Արուսյակ Մանավազյանը «մանթրաժի» մեջ է

«Հրապարակ». Արուսյակ Մանավազյանը «մանթրաժի» մեջ է

09:44

«Ժողովուրդ». Ընդդիմախոսների դեմ նոր արշավի պլան է մշակվել ՔՊ-ում

«Ժողովուրդ». Ընդդիմախոսների դեմ նոր արշավի պլան է մշակվել...

09:16

«Իրավունք». Ավինյանն ամենևին էլ տխուր չէ ՔՊ վարչությունում հետնապահի դիրքերից

«Իրավունք». Ավինյանն ամենևին էլ տխուր չէ ՔՊ վարչությունում հետնապահի...

09:02

«Ժողովուրդ». Թուրք գործընկերը՝ Միրզոյանին, չինացի գործընկերը Փաշինյանին տվել են նվերներ

«Ժողովուրդ». Թուրք գործընկերը՝ Միրզոյանին, չինացի գործընկերը Փաշինյանին տվել են...

09:52

«Հրապարակ». Ծանր ապրումներ ՔՊ–ում

«Հրապարակ». Ծանր ապրումներ ՔՊ–ում

09:45

«Հրապարակ». Ո՞ւմ թերացումն է եղել. ՆԳ նախարարը հրաժարական կտա՞

«Հրապարակ». Ո՞ւմ թերացումն է եղել. ՆԳ նախարարը հրաժարական...

09:33

«Փաստ». Ի՞նչ է առաջարկում ՊՆ-ն նախազորակոչիկի, զորակոչիկի բժշկական կրկնակի հետազոտությունը բացառելու համար

«Փաստ». Ի՞նչ է առաջարկում ՊՆ-ն նախազորակոչիկի, զորակոչիկի բժշկական կրկնակի հետազոտությունը...

09:16

«Փաստ». Ե՞րբ հնարավոր կլինի կենսաթոշակները բարձրացնել 50 տոկոսով

«Փաստ». Ե՞րբ հնարավոր կլինի կենսաթոշակները բարձրացնել 50...

09:03

«Ժողովուրդ». Ով է Ջրային կոմիտեի նորանշանակ նախագահ Արամազդ Ղալամքարյան

«Ժողովուրդ». Ով է Ջրային կոմիտեի նորանշանակ նախագահ Արամազդ...

09:55

«Ժողովուրդ». Վարդան Ղուկասյանի օրերը հաշված են. Փաշինյանը հրահանգը տվեց

«Ժողովուրդ». Վարդան Ղուկասյանի օրերը հաշված են. Փաշինյանը հրահանգը...

09:46

«Իրավունք». ԱԺ–ում Ալենի շուրջ սկանդալը պատահական չէր

«Իրավունք». ԱԺ–ում Ալենի շուրջ սկանդալը պատահական չէր

09:34

«Հրապարակ». Ինչու են դադարեցվում Կապան-Երևան թռիչքները

«Հրապարակ». Ինչու են դադարեցվում Կապան-Երևան...

09:17

«Իրավունք». Փաշինյանը ՔՊ-ական ակտիվին նոր հրահանգ է իջեցրել` «ինձ ցուցակները ներկայացրեք»

«Իրավունք». Փաշինյանը ՔՊ-ական ակտիվին նոր հրահանգ է իջեցրել` «ինձ ցուցակները...

09:03

«Ժողովուրդ». ՔՊ վարչության ընտրությունների առեղծվածը չբացատրվեց. ի՞նչ էին հաշվում 3 օր

«Ժողովուրդ». ՔՊ վարչության ընտրությունների առեղծվածը չբացատրվեց. ի՞նչ էին հաշվում 3...

09:55

«Հրապարակ». Ինչո՞ւ էր Անդրանիկ Սիմոնյանը մեկնել Բաքու

«Հրապարակ». Ինչո՞ւ էր Անդրանիկ Սիմոնյանը մեկնել Բաքու

09:44

«Փաստ». Արևմուտքում էլ շատ լավ տեսնում են, թե ինչ «բողկեր է ցանում» օրվա իշխանությունը

«Փաստ». Արևմուտքում էլ շատ լավ տեսնում են, թե ինչ «բողկեր է ցանում» օրվա...

09:32

«Հրապարակ». ՀԷՑ–ում նշանակումներն անում են Աննա Հակոբյանի մտերիմները

«Հրապարակ». ՀԷՑ–ում նշանակումներն անում են Աննա Հակոբյանի...

09:15

«Հրապարակ». Ինչու Փաշինյանի քավորը չհաղթահարեց ՔՊ վարչության անցողիկ շեմը

«Հրապարակ». Ինչու Փաշինյանի քավորը չհաղթահարեց ՔՊ վարչության անցողիկ...

09:02

«Ժողովուրդ». Կկայանա «Ժողովրդավարության ֆորում»՝ բռնության ստվերում. ինչ սպասել

«Ժողովուրդ». Կկայանա «Ժողովրդավարության ֆորում»՝ բռնության ստվերում. ինչ...

09:52

«Հրապարակ». Օպերատիվ համարներ, թանկարժեք մեքենա. Փաշինյանն իմացել, բայց աչք է փակել

«Հրապարակ». Օպերատիվ համարներ, թանկարժեք մեքենա. Փաշինյանն իմացել, բայց աչք է...

09:44

«Հրապարակ». ՀԷՑ–ի «հարցը» կքննվի դեկտեմբերին

«Հրապարակ». ՀԷՑ–ի «հարցը» կքննվի դեկտեմբերին

09:33

«Հրապարակ». ՔՊ-ում հասկացել են, որ անանուն նամակագիրը Հայկ Սարգսյանն է. մանրամասներ նիստից

«Հրապարակ». ՔՊ-ում հասկացել են, որ անանուն նամակագիրը Հայկ Սարգսյանն է. մանրամասներ...

09:14