Հայաստանյան քաղաքական դաշտում բացակայող քաղաքական դիսկուրսն ինքնըստինքյան հանգեցնում է տարբեր արհեստական օրակարգերի ձևավորմանը և տարբեր կոնսպիրոլոգիական տեսությունների ներդրմանը, որոնք հիմնականում քաղաքական միֆերի ու առասպելների ժանրից են և իրականության հետ որևէ աղերս չունեն։ Ավելին, դա կիրառվում է իշխանությունների կողմից հատուկ մանիպուլյատիվ նպատակով, որպեսզի հանրության մոտ շարունակվի ավելանալ ատելության չափաբաժինն ու նախկինների նկատմամբ ունեցած հակակրանքը։
Զանգվածային գիտակցության մեջ միֆը հազվադեպ է կապվում արդիականության հետ։ Այն սովորաբար ընկալվում է՝ որպես գյուտ, ինչ-որ ֆանտաստիկ բան, որը գոյություն չունի և առավել հաճախ մեկնաբանվում է՝ որպես խաբեություն։ 20-րդ դարի երկրորդ կեսից սկսած միֆաբանության ավանդական հատկանիշները պայմաններ են ստեղծում քաղաքական նեոմիֆաբանական պատմությունների համար, որի շնորհիվ ձևավորվում և պահպանվում է քաղաքական փորձը հասարակության և նրա կոլեկտիվ հիշողության մեջ։ Իրականում միֆի դերը մնում է նույնը, սակայն սովորական կրոնական և սոցիալական սցենարները փոխարինվում են քաղաքական հրամայականով։
Ժամանակակից աշխարհում քաղաքական տեղեկատվական-հաղորդակցական գործընթացներում հաճախ կիրառվում են ոչ թե առանձին հնարքներ, այլ հատուկ մանիպուլյատիվ տեխնոլոգիաներ: Մանիպուլյատիվ տեխնոլոգիաները ենթադրում են մարդկանց գիտակցության վրա ազդեցության մեթոդների հարուստ զինանոցի կիրառում:
Ըստ էության՝ ԶԼՄ-ներն իրենց հասարակական-հոգեբանական ազդեցությունն իրականացնում են նախ և առաջ տեղեկատվության կառավարման և մանիպուլյացիայի միջոցով: Փաստացի դա իշխանության, ավելի կոնկրետ՝ Նիկոլ Փաշինյանի անմիջական ուղղորդմամբ կիրառվող այն քաղաքականության հետևանքն է, ինչի արդյունքում տոտալ դեմոնիզացման գործընթաց է ընթանում՝ հիմնական առանցքային թիրախում ունենալով գլխավորապես երկու անձի՝ Ռոբերտ Քոչարյանին և Սերժ Սարգսյանին։
Ահա այս երկու գործիչներն էլ ներկայումս դարձել են իշխանական քարոզչամեքենայի գրոհի նպատակակետը, և ցանկացած մեթոդ կիրառվում է երկու նախագահների միջև արհեստական լարվածություն ստեղծելու համար։ Ուսումնասիրելով վերջին մեկ շաբաթվա ընթացքում իշխանամերձ լրատվականների հրապարակած հոդվածները՝ ականատես ենք լինում մոտավորապես հետևյալ բովանդակությամբ թեզերի՝ «Սերժ Սարգսյանը գցեց Քոչարյանին», «Սարգսյանը հետաքրքրում է եվրոպական շրջանակներին՝ ի հակակշիռ Քոչարյանի» կամ, ասենք՝ «Ռուսաստանը մերժեց երկրորդ նախագահին», և նմանօրինակ «ինտրիգային» վերնագրեր ու թիրախային գաղափարներ։
Տեղի ունեցածը դասական առումով մանիպուլյացիոն գործիքակազմ է, որն այժմ կիարռվում է իշխանության կողմից՝ քաղաքական դաշտը հնարավոր մեթոդներով ամլացնելու համար։ Ըստ էության հասկանալի է այն փաստը, որ Փաշինյանը, հասկանալով, որ ներկա փուլում բավականին խարխուլ են իր իշխանության հիմքերը, և օրըստօրե նոր ձախողումների ալիք է բարձրանում (ՍԴ, դատաիրավական համակարգի բարդակ, կրթական համակարգում տիրող քաոսային իրավիճակ, Մարտի 1-ի «կարված» ու արդեն լճացած գործ, անհասկանալի ու չլուծված Ամուլսարի հանքի շահագործման խնդիր, պետական ապարատի աշխատավարձերի գաղտնի բարձրացման սկանդալ, Բ26-ի «ճամպրուկների լեգենդ», և այլն՝ դարձել են Նիկոլ Փաշինյանի համար պատուհաս), ուստի ձեռնամուխ է եղել քաղաքական հնարավոր կոնսոլիդացիայի և ակտիվ գործընթացների յուրաքանչյուր փոքր հնարավորությունն անգամ ոչնչացնել հենց օջախում։
Ստացվում է այնպես, որ Փաշինյանն ու թիմակիցներն ամեն ինչ անում են երկու նախագահներին միմյանց հետ «կռվացնելու» պրիմիտիվ քաղաքական սադրանքով ու ակնհայտ արհեստական գործիքակազմով։
Հատկանշական է, որ դա տեղի է ունենում արտաքին աշխարհաքաղաքական զարգացումների ենթատեքստից մինչև ներքին լրահոս․ իշխանական պրոպագանդան ակնհայտ վախենալով միասնական գործողություններից՝ դիմում է նման քայլերի։ Փաստն այն է, որ թեպետ ընդհանուր քաղաքական օրակարգը համաձայնեցված չէ, և չկան հստակ պայմանավորվածություններ, սակայն ակնհայտ է նաև, որ այսօր բացահայտ ՀՀԿ-ն է պայքարում Քոչարյանի ապօրինի կալանավորման հարցում՝ թե ներքին, թե արտաքին հարթակներով։
Այս առիթով տեղին է ընդգծել, որ ընդհանուր առմամբ քաղաքական լեզվի առանձնահատուկ ազդու զենքերից են մանիպուլյատիվ հասկացությունները կամ «պիտակները», որոնք վերագրվում են քաղաքական ընդդիմախոսներին ու հակառակորդներին: Դրանք ստեղծվում և շրջանառության մեջ են դրվում հատուկ նպատակով: Վտանգն այն է, որ հիմնականում ԶԼՄ-ների միջոցով կիրառության մեջ մտնելով` դրանք գոյատևում են երկար, դառնում սովորական, առօրեական բառեր` երբեմն փոխարինելով ու դուրս մղելով այլ նույնիմաստ, բայց պակաս ագրեսիվ հասկացությունները, օրինակ՝ Ռեյգանի «չարի կայսրություն» պիտակը, որը բավական հաջող գտնվեց ամերիկացիների մեջ ԽՍՀՄ-ի վերաբերյալ կարծրատիպերի ձևավորման տեսանկյունից: Եթե համադրում ենք քաղաքական միֆաբանության և մանիպուլյացիոն տեսությունների համապատկերը, ստացվում է, որ այսօր ՀՀ գործող իշխանությունները փորձում են հանրության մոտ ձևավորել իրենց քիմքին հաճո օրակարգ՝ Սերժին ու Քոչարյանին արհեստական «հակառակորդներ» և որպես «քաղաքական ախոյաններ» ներկայացնելով։
Արմեն Հովասափյան
23:34
23:16
22:45
22:22
18:35
14:44
14:15
12:02
17:33
17:04
16:35
16:08
14:01
13:52
13:38
13:22
13:09
11:48
11:32
11:13
երկ | երք | չրք | հնգ | ուրբ | շբթ | կրկ | |
1 | |||||||
2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | |
9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | |
16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 | |
23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | |
30 |
09:44
09:23
09:02
09:28
09:13
09:34
09:18
09:03
09:55
09:48
09:36
09:28
09:02
09:55
09:49
09:35
09:18
09:02
09:19
09:02
09:49
09:34
09:18
09:03
09:55
09:42
09:35
09:17
09:02
09:45
09:35
09:27
09:09
09:53
09:45
09:36
09:28
09:15
09:02
10:02
09:52
09:44
09:35
09:17
09:02
09:55
09:44
09:33
09:23
09:03