Ստամբուլում կորոնավիրուսից մեկ ՀՀ քաղաքացի է մահացել

11.04.20 | 14:37

Կորոնավիրուսով պայմանավորված արտակարգ դրություն է նաև մեր հարևան երկրներում,այդ թվում ՝ Թուրքիայում, որտեղ ինչպես գիտենք ապրում են թե տեղաբնակ , և թե ՀՀ –ից մեկնած մեր հայրենակիցները: Սակայն ի տարբերություն այլ երկրների, այս երկրի հետ չունենք դիվանագիտական հարաբերություններ և հատկապես այս արտակարգ իրավիճակների պայմաններում որոշակի դժվարություններ են առաջանում՝ այնտեղ բնակվող մեր համերկրացիների համար:

ՀՀ քաղաքացիների իրավիճակի մասին տեղեկություն ստանալու նպատակով «Panorama.am»-ը կապ հաստատեց Պոլսո Պատրիարքարանի կրոնական ժողովի ատենապետ Թաթուլ վարդապետի հետ: Նրա փոխանցմամբ ստույգ թվեր չկան, թե այս պահի դրությամբ քանի ՀՀ քաղաքացի է ապրում Թուրքիայում. «Նրանք ոչ մի հաստատություն չեն դիմում, և տեղյակ չեն պահում, որ ապրում են Թուրքիայում: Ոչ սևծովյան գրասենյանը, ոչ էլ Պատրիարքարանը նման տեղեկություններ չունեն: Միայն այս օրերին սկսեցին դիմել Պատրիարքարան , հետևաբար ստույգ թիվ ,թե քանի հայ կա Թուրքիայում ոչ ոք ասել չի կարող»:

Այսուհանդերձ մեկ հարցում վարդապետը վստահ է՝ այս պահին Ստամբուլում ապրող ՀՀ քաղաքացիների զգալի մասը նյութական աջակցության կարիք ունեն:

«Հայերը պատրիարքարան են դիմում, սննդի, նպարեղենի կարիք կա: Եկեղեցիների միջոցով կապ են պահում, սակայն այս օրերին ինչպես գիտեք եկեղեցիները չեն գործում՝ հավատացյալների համար: Հայերը վստահաբար նյութական աջակցության կարիք ունեն: Եթե իմ կարծիքս կուզենաք իմանալ, ապա լավ կլինի, որ ՀՀ քաղաքացիները վերադառնան Հայաստան:Թեև Հայաստանի մեջ էլ գուցե լավ պայմաններ չունեն, բայց հայրենիքի մեջ ավելի ապահով կլինեն: Քանի որ այստեղ, նրանք , ովքեր չեն աշխատում արդեն սննդի և բնակության վայրի խնդիրներ են առաջանում: Սննդի հարցով ինչ-որ կերպ ապահովում ենք, բայց բնակվելու խնդիրը դժվարություններ է առաջացնում»,-ընդծեց Թաթուլ վարդապետը:

Ստույգ տեղեկություններ չկան նաև ,թե ՀՀ քաղաքացիներից քանիսն են վարակված կորոնավիրուսով և արդյոք եղել են մահվան դեպքեր: Թաթուլ վարդապետը մեզ փոխանցեց պաշտոնական տվյալները. «ՀՀ քաղաքացիներից մի կին է մահացել կորոնավիրուսից: Նա ամուսնացած է եղել Թուրքիայում: Նրան հուղարկավորել են Ստամբուլում, քանի որ ամուսինն ու երեխան այնտեղ են ապրում: Եվս չորս պոլսահայ մահացել է կորոնավիրուսից»:

«Panorama.am»-ի հետ զրույցում Ստամբուլում ապրող ՀՀ քաղաքացիներից մեկը մեզ փոխանցեց, որ իրավիճակն իսկապես լուրջ է ՝ կորոնավիրուսով պայմանավորված: Հայաստանի հայերից կան արդեն հիվանդների շարքում, եղել են նաև մահվան դեպքեր.
«Երկու հայաստանցիների մահվան մասին տեղյակ եմ, մեկը ունեցել է Թուրքիայի քաղաքացիությունը, մյուսը՝ ոչ: Մայր ու աղջիկ են եղել : Աղջիկն ունեցել է քաղաքացիություն, իսկ մայրը՝ ոչ: Այստեղ ,եթե հստակ ախտանշաններ ունես ու գնում ես հիվանդանոց, ապա նախ բոլորին են դժվարությամբ ընդունում, քանի որ ծանրաբեռնված են հիվանդանոցները, բայցի այդ, հատպատես օտարազգիներին ՝ուղարկում են տուն: Առաջին հարցը,որ տալիս են՝ «յաբանջի ե՞ս» (թուրքերնից թարգ՝օտարական), եթե այո, ուրեմն չեն գրանցում, անկախ նրանից հաստատվել է մոտդ կորոնավիրուսի վարակը,թե՝ ոչ: Ոչ մի օտարերկրացու չեն հաշվառում հիվանդանոցներում, միայն Թուրքիայի քաղաքացիներին»,-ասաց արդեն տևական ժամանակ այնտեղ ապրող մեր հայրենակիցը:

Նա միաժամանակ հավելեց, որ իրեն ծանոթ հայաստանցիների շրջանում կան կորոնավիրոսով հիվանդներ, մի մասը նույնիսկ չի էլ դիմում բժշկի օգնությանը:

Թերևս սա է նաև պատճառը, որ շատ հայեր ցանկություն հայտնեցին վերադառնալ Հայաստան: Ինչպես արդեն տեղեկացրել էինք, օրերս, ըստ պաշտոնական աղբյուրների, Ստամբուլից շուրջ 73 հայ վերադարձան հայրենիք: Թաթուլ վարդապետն էլ ասաց, որ նախապես ավելի շատ քաղաքացիներ էին հաշվառվել, սակայն մի մասը հրաժարվել է գալ:

«ՀՀ քաղաքացիներից շատերը ցանկացություն էին հայտնել վերադառնալ Հայաստան և չորեքշաբթի օրը կազմակերպվեց նրանք տեղափոխումը: Երեք ավտոբուս ճանապարհ դուրս եկան Ստամբուլից դեպի Հայաստան՝ թուրք պետության և Հայաստանի հանրապետության բացառիկ արտոնությամբ: Նախապես Հայաստան մեկնելու ցանկություն հայտնել էր 100 հոգի, սակայն 66-ը միայն ներկայացան», -ասաց հայ հոգևորականը:

Թե ինչու են մյուս հայերը հրաժարվել վերդառնալ Հայաստան, Թաթուլ վադապետը պարզաբանեց. «Ասում են 34 չներկայացածները մտավախություն են ունեցել, որ Թուրքիան հաջորդ անգամ արտոնություն չի տա երկիր մտնելու: Ուզում եմ նշել, որ մինչև այս պահը նման խնդիր չի եղել, եթե անձը օրինական խախտումներ չի արել»:

Բոլոր դեպքում այս երկու օրերի ընթացքում նոր դիմողներ ևս կան՝ Հայաստան վերադառնալու ցանկությամբ: Պատրիարքարանից հայտնեցին, որ կշարունակեն հաշվառել դիմող քաղաքացիներին:
« Սևծովյան տնտեսական համագործակցության գրասենյակ են դիմում, նաև մեզ են դիմում,այս պահին շարունակվում է հաշվառումը: Պոլսո Պատրիարքարանը պաշոտանապես չի հովանավորում այսպիսի ձեռնարկներ, քանի որ այն հոգևոր կենտրոն է և ՀՀ դիվանագիտական մարմինը չէ, սակայն ամեն տեսակի աջակցություն կամ ուղղություն ցույց է տալիս Պատրիարքարանը»,- ասաց վարդապետը:

Ընդգծենք, որ ՀՀ ԱԳՆ մամուլի խոսնակ Աննա Նաղդալյանը «panorama.am»-ի հետ զրույցում տեղեկացրեց, որ Ստամբուլից հայերը տեղափոխվել են Հայաստան բացառապես ՀՀ ֆինանսկան աջակցությամբ: Նաղդալյանը նաև հավելեց.
«Եթե այլ ՀՀ քաղաքացիներ ևս կլինեն, որոնք կցանկանան վերադառնալ Հայաստան, նրանց տեղափոխումը ևս կկազմակերպվի»:

Վերջում նաև նշենք, որ այս իրադարձություններում որոշակի մասնակություն ունեցավ նաև Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանը, որն ավելի վաղ կապ էր հաստատել Պոլսի Հայոց պատրիարք Սահակ արքեպիսկոպոս Մաշալյանի հետ և այս ֆոնին Հայաստանին դեղորայքի աջակցության պատրաստակամություն հայտնել:

Նկատենք, որ Թուրքիայի նախագահի «բարիացկամ» վերաբերմունքը՝ Հայաստանի նկատմամբ, հենց այնպես չէ ի հայտ եկել: Այն որպես շնորհակալություն է ՝ պոլսո հայ համայնքին, որը մասնակցել է «Ի՛մ Թուրքիա. մենք մեզ բավարար ենք» կարգախոսով դրամահավաքին: Պատրիարքարանի փոխանցմամբ՝ 600 000 թուրքական լիրա (շուրջ 100 000 ԱՄՆ դոլար) օգնություն է փոխանցվել թուրքական ֆոնդին: Եվ , որպես պատասխան քայլ հետևել է թուրք ղեկավարի Պոլսի Հայոց պատրիարքի հետ հեռախոսազրույցն ու այսպես ասած աջակցության առաջարկը: