Ազգային էներգետիկ անվտանգության հիմնադրամի փոխտնօրենի խոսքով՝ Սև ծովի գազի պաշարների վրա շատ երկրներ ու ընկերություններ էին հույս դրել, սակայն առայժմ այդ հույսերն ընդհանուր առմամբ չեն արդարացվել։
Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանն իրեն հատուկ հռետորաբանությամբ հայտարարեց Սև ծովի հատակում գազի խոշոր պաշարներ հայտնաբերելու մասին։ Խոսքը Tuna-1 հեռանկարային հատվածում իբր հայտնաբերված 320 միլիարդ խորանարդ մետր ծավալով «երկնագույն վառելիքի» մասին է: Տվյալ գոտին գտնվում է Դանուբյան բլոկի գետաբերանի մոտ՝ Բուլղարիայի և Ռումինիայի ծովային սահմանների և Թուրքիայի ներքին ջրերի հատման կետում։
Էրդողանը կարծում է, որ այս հայտնագործությունը թույլ կտա ամբողջությամբ վերանայել երկրի էներգետիկ քաղաքականությունը և արդեն 2023 թվականից սկսել գազի արդյունահանումը:
320 միլիարդ խորանարդ մետրը, իհարկե, փոքր թիվ չէ։ Բայց արդյո՞ք արժե խոսել երկրի էներգետիկ քաղաքականության արմատական փոփոխությունների մասին։ Հարցը հռետորական չէ։ Համեմատության համար նշենք, որ 2019թ.-ին բուն Թուրքիայում գազի օգտագործումը կազմել է 44 միլիարդ խմ։ Այսինքն՝ հայտնաբերվածը համարժեք է երկրում գազի սպառման 7 տարվա ծավալին։
Ռուսաստանցի փորձագետ, Ազգային էներգետիկ անվտանգության հիմնադրամի փոխտնօրեն Ալեքսեյ Գրիվաչը կարծում է, որ չարժե Էրդողանի խոսքերն իբրև բլեֆ ընկալել, բայց դա չի կարելի անվանել նաև տեխնիկապես և կոմերցիոն արդյունահանվող պաշարների խոշոր հայտնագործության մասին լիարժեք տեղեկություն:
Sputnik Արմենիային տված հարցազրույցում Գրիվաչը հիշեցրեց, որ Սև ծովում երկրաբանահետախուզական աշխատանքների հետ շատ երկրներ և ընկերություններ էին հույսեր կապում, սակայն առայժմ դրանք հիմնականում չեն արդարացվել, իսկ իրական ծավալների արդյունահանման տեսանկյունից իրավիճակը տարածաշրջանում մնում է ողբալի:
Նրա խոսքով ՝ նույն Ռումինիան, որտեղ 8 տարի առաջ տեղի էր ունեցել Սև ծովի շելֆում գազի պաշարների խոշորագույն բացահայտումը, չի կարողացել շահագործման հանձնել դրանք, չնայած նախագծին մասնակցում էին համաշխարհային կարգի այնպիսի ընկերություններ, ինչպիսիք են Exxon-ը և OMV-ն:
«Տեղեկությունների սակավության պայմաններում չէի ցանկանա շահարկել այս թեմաները։ Տեսականորեն, եթե 320 միլիարդ խմ պաշարների գոյությունն ապացուցվի, դա թույլ կտա այնտեղ տարեկան 5-10 միլիարդ խմ գազ արդյունահանել։ Թուրքիայի ներկայիս շուկայի պայմաններում դա 12-25%-ն է։ Բայց դա՝ պայմանականորեն»,-նշեց Գրիվաչը։
Նա կարծում է, որ, անկասկած, մատակարարումների լրացուցիչ աղբյուրի հայտնվելը կուժեղացնի մրցակցությունը մյուս մատակարարների միջև, իսկ Թուրքիան խիստ շահագրգռված է այդ հարցում և «հայտնագործությունը» կօգտագործի Թուրքիա գազ արտահանողների հետ բանակցություններում: Սակայն սա կարող է խթան հանդիսանալ նաև գազի պահանջարկի աճի համար։
Խոսելով արդյունահանման տեխնիկական բաղկացուցչի մասին, չպետք է մոռանալ նաև այն, որ Թուրքիան խորջրյա արդյունահանման փորձ չունի։ Միաժամանակ Գրիվաչը նշում է, որ եթե պաշարները հաստատվեն, ապա Անկարան կարող է և ամենայն հավանականությամբ կփորձի տեխնոլոգիական գործընկեր ներգրավել արևմտյան նավթագազային հսկաների շարքից։
Խոսելով Էրդողանի խոստացած էներգետիկ «հեղափոխության» լույսի ներքո Թուրքիայի և Ռուսաստանի հետագա համագործակցության մասին, Ռուսաստանի ազգային էներգետիկ անվտանգության հիմնադրամի փոխտնօրենը նշեց, որ Ռուսաստանը գազի ոլորտում Թուրքիայի հետ փոխգործակցության ավելի քան 30 տարվա փորձ ունի:
Ռուսական գազն է հիմք դարձել Թուրքիայում գազի օգտագործման մշակույթի ձևավորման և զարգացման համար։ Երկու երկրները կապված են խոշոր և փոխշահավետ նախածերով՝ «Կապույտ հոսք» և «Հյուսիսային հոսք»։ Դրանք գազի մատակարարման երկարաժամկետ նախագծեր են։ Գրիվաչը համարում է, որ դա լավ հիմք է ապագայում Ռուսաստանի և Թուրքիայի միջև գազային համագործակցությունը պահպանելու համար։
Նշենք, որ 2019թ․-ին Ռուսաստանը 15,5 միլիարդ խորանարդ մետր գազ է մատակարարել։ Այս ցուցանիշով Թուրքիան եվրոպական երկրներից զիջում է միայն Գերմանիային և Իտալիային։
18:33
18:15
17:47
17:23
17:09
11:47
11:25
11:04
10:35
10:17
09:58
09:44
09:36
09:25
09:16
09:02
08:34
20:36
17:35
16:22
10:17 21.12.24
11:25 21.12.24
11:04 21.12.24
17:23 21.12.24
10:35 21.12.24
09:44 21.12.24
11:47 21.12.24
17:47 21.12.24
| երկ | երք | չրք | հնգ | ուրբ | շբթ | կրկ | |
| 1 | |||||||
| 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | |
| 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | |
| 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 | |
| 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | |
| 30 | 31 | ||||||
09:58
09:44
09:36
09:25
09:16
09:02
09:36
09:28
09:14
09:02
09:53
09:36
09:27
09:02
09:58
09:45
09:33
09:15
09:02
09:58
09:44
09:35
09:14
09:02
09:52
09:36
09:28
09:14
09:14
09:02
09:53
09:17
09:02
09:52
09:37
09:27
09:14
09:02
09:46
09:37
09:26
09:15
09:15
09:02
09:44
09:35
09:26
09:13
09:02
09:17
