Ստամբուլում բյուզանդական դարաշրջանի երկու տաճարները մզկիթի վերածելը եւ դրան ուղեկցող դիսկուրսները խթանել են ծայրահեղականությունը Մերձավոր Արեւելքում: Այս մասին Ahval-ին տված հարցազրույցում ասել է Պիտսբուրգի համալսարանից մարդաբան Տուգբա Տաների Էրդեմիրը:
Հուլիսին Սուրբ Սոֆիան մզկիթի վերածելը, որից հետո Սուրբ Փրկիչ եկեղեցու հետ նույն կերպ վարվելը փոխել է երկու կարեւոր հուշարձանների շուրջ խորհրդանշականությունը՝ համակեցությունից դարձնելով տիրակալություն, ասել է Էրդեմիրը:
Սուրբ Սոֆիայի վերափոխումից հետո առաջին ուրբաթօրյա աղոթքների ժամանակ Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանը մանրամասնորեն պատմել է 1453-ին Օսմանյան կայսրության կողմից Ստամբուլի նվաճումը՝ ակնարկելով 15-րդ դարի հաղթանակի եւ 1994-ին Ստամբուլի քաղաքապետի պաշտոնում իր ընտրվելու մասին զուգահեռները:
6-րդ դարում Սուրբ Սոֆիան մզկիթի էր վերածվել անմիջապես այն բանից հետո, երբ օսմանյան Մեհմեդ II սուլթանը նվաճել էր Կոստանդնուպոլիսը:
Սուրբ Փրկիչ եկեղեցին սկզբնապես Խորա գյուղի վանքի մի մասն էր: Ըստ Էրդեմիրի, Խորան «բյուզանդական նվիրվածության խորհրդանիշ» էր՝ թանկարժեք որմնանկարներով ու խճանկարներով, որոնք ծածկում էին նրա գրեթե բոլոր մակերեսները: 50 տարի անց վեզիրի կողմից այս շենքը մզկիթի է վերածվել:
Երկու հուշարձանները աշխարհիկ Թուրքիայի Հանրապետության օրոք վերածվել են թանգարանների: Այս թանգարանացումը, ինչպես ասել է Էրդեմիրը, «շատ համահունչ էր վաղ թուրքական հանրապետության ոգուն, որում ճանաչվեց այդ հուշարձանների գեղարվեստական արժեքը»:
Ըստ նրա՝ երիտասարդ հանրապետությունը «ցանկանում էր պահպանել եւ աշխարհին ներկայացնել այս հիանալի շինությունները եւ բացել դրանք բոլոր կրոնների եւ բոլոր մշակույթների մարդկանց համար»: Այժմ ժառանգության խորհրդանշականությունը վերադառնում է նվաճման գաղափարին, որը վտանգավոր գործընթաց է, ասել է մարդաբանը:
Էրդեմիրի խոսքերով՝ Թուրքիայում շատ իսլամիստներ Խորան ներառել են նվաճման մասին այս պատմության մեջ, չնայած պատմականորեն դա այդպես չէ: Սակայն երկու հուշարձանների ճակատագրերը այլ կերպ էլ են միահյուսվել։
«Հնարավոր է՝ մենք չկարողանանք դրանք կրկին վերածել թանգարանների,- ասել է Էրդեմիրը,- սակայն մենք պետք է ապահովենք, որ արվեստի եւ ճարտարապետության այս անգին, զարմանալի գործերը պահպանվեն ապագա սերունդների համար: Սա է մեր պատասխանատվությունը»:
13:02
12:35
12:04
11:08
10:52
10:44
10:19
09:36
09:02
12:48
11:24
11:09
10:55
10:33
17:27
17:16
17:05
16:33
16:05
15:36
| երկ | երք | չրք | հնգ | ուրբ | շբթ | կրկ | |
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | |
| 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | |
| 15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 | |
| 22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | |
| 29 | 30 | 31 | |||||
09:55
09:42
09:33
09:19
09:02
09:44
09:35
09:17
09:47
09:27
09:15
09:01
09:16
09:01
09:55
09:44
09:33
09:15
09:01
09:56
09:45
09:33
09:16
09:02
09:55
09:26
09:12
09:01
09:55
09:46
09:32
09:15
09:02
09:55
09:45
09:32
09:15
09:01
09:56
09:46
09:33
09:24
09:17
09:01
09:46
09:35
09:22
09:12
09:00
09:56
