Ստամբուլում բյուզանդական դարաշրջանի երկու տաճարները մզկիթի վերածելը եւ դրան ուղեկցող դիսկուրսները խթանել են ծայրահեղականությունը Մերձավոր Արեւելքում: Այս մասին Ahval-ին տված հարցազրույցում ասել է Պիտսբուրգի համալսարանից մարդաբան Տուգբա Տաների Էրդեմիրը:
Հուլիսին Սուրբ Սոֆիան մզկիթի վերածելը, որից հետո Սուրբ Փրկիչ եկեղեցու հետ նույն կերպ վարվելը փոխել է երկու կարեւոր հուշարձանների շուրջ խորհրդանշականությունը՝ համակեցությունից դարձնելով տիրակալություն, ասել է Էրդեմիրը:
Սուրբ Սոֆիայի վերափոխումից հետո առաջին ուրբաթօրյա աղոթքների ժամանակ Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանը մանրամասնորեն պատմել է 1453-ին Օսմանյան կայսրության կողմից Ստամբուլի նվաճումը՝ ակնարկելով 15-րդ դարի հաղթանակի եւ 1994-ին Ստամբուլի քաղաքապետի պաշտոնում իր ընտրվելու մասին զուգահեռները:
6-րդ դարում Սուրբ Սոֆիան մզկիթի էր վերածվել անմիջապես այն բանից հետո, երբ օսմանյան Մեհմեդ II սուլթանը նվաճել էր Կոստանդնուպոլիսը:
Սուրբ Փրկիչ եկեղեցին սկզբնապես Խորա գյուղի վանքի մի մասն էր: Ըստ Էրդեմիրի, Խորան «բյուզանդական նվիրվածության խորհրդանիշ» էր՝ թանկարժեք որմնանկարներով ու խճանկարներով, որոնք ծածկում էին նրա գրեթե բոլոր մակերեսները: 50 տարի անց վեզիրի կողմից այս շենքը մզկիթի է վերածվել:
Երկու հուշարձանները աշխարհիկ Թուրքիայի Հանրապետության օրոք վերածվել են թանգարանների: Այս թանգարանացումը, ինչպես ասել է Էրդեմիրը, «շատ համահունչ էր վաղ թուրքական հանրապետության ոգուն, որում ճանաչվեց այդ հուշարձանների գեղարվեստական արժեքը»:
Ըստ նրա՝ երիտասարդ հանրապետությունը «ցանկանում էր պահպանել եւ աշխարհին ներկայացնել այս հիանալի շինությունները եւ բացել դրանք բոլոր կրոնների եւ բոլոր մշակույթների մարդկանց համար»: Այժմ ժառանգության խորհրդանշականությունը վերադառնում է նվաճման գաղափարին, որը վտանգավոր գործընթաց է, ասել է մարդաբանը:
Էրդեմիրի խոսքերով՝ Թուրքիայում շատ իսլամիստներ Խորան ներառել են նվաճման մասին այս պատմության մեջ, չնայած պատմականորեն դա այդպես չէ: Սակայն երկու հուշարձանների ճակատագրերը այլ կերպ էլ են միահյուսվել։
«Հնարավոր է՝ մենք չկարողանանք դրանք կրկին վերածել թանգարանների,- ասել է Էրդեմիրը,- սակայն մենք պետք է ապահովենք, որ արվեստի եւ ճարտարապետության այս անգին, զարմանալի գործերը պահպանվեն ապագա սերունդների համար: Սա է մեր պատասխանատվությունը»:
17:41
16:27
16:02
16:02
13:33
11:54
11:45
18:04
16:27
15:47
11:43
10:32
23:34
23:16
22:45
22:22
18:35
14:44
14:15
12:02
| երկ | երք | չրք | հնգ | ուրբ | շբթ | կրկ | |
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | ||
| 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | |
| 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | |
| 21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | |
| 28 | 29 | 30 | 31 | ||||
09:44
09:23
09:02
09:28
09:13
09:34
09:18
09:03
09:55
09:48
09:36
09:28
09:02
09:55
09:49
09:35
09:18
09:02
09:19
09:02
09:49
09:34
09:18
09:03
09:55
09:42
09:35
09:17
09:02
09:45
09:35
09:27
09:09
09:53
09:45
09:36
09:28
09:15
09:02
10:02
09:52
09:44
09:35
09:17
09:02
09:55
09:44
09:33
09:23
09:03
