Պատմության ընթացքում աշխարհը քանիցս աչք է փակել Թուրքիայի վայրագությունների վրա: Այս մասին ֆրանսիական «Le Figaro» պարբերականում գրել է գրող և պատմաբան Օլիվյե Դելորմը՝ ցավ հայտնելով, որ արցախյան հակամարտության սրման ֆոնին Արևմուտքը փոխհամաձայնություն ունի Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանի իմպերիալիստական ռեժիմի նկատմամբ:
«Արժե՞, արդյոք, պաշտպանել ընկերներ Լենինի ու Ստալինի ժառանգությունը Կովկասում: Ինքներս մեզ այսպիսի հարց պետք է տանք Սիրիայի, Լիբիայի, Հունաստանի եւ Կիպրոսի նկատմամբ թուրքական ագրեսիայի հնարավոր արդարացումներ գտնելու բոլոր փորձերից հետո: Չի կարելի աչք փակել պատերազմի վրա, որն Անկարայի իսլամաիմպերիալիստական ռեժիմը հիմա վարում է հայերի դեմ Ադրբեջանի ձեռքով»,- շեշտել է Դելորմը:
Բացի այդ, անհրաժեշտ է հաշվի առնել այս ռեժիմի հանդեպ Արևմուտքի մեղմության պատճառները (այն դեռ ակտիվորեն ֆինանսավորվում է ԵՄ-ի կողմից): Թուրքիան դեպի իրեն ձգեց «Իսլամական պետության» և «Ալ Կաիդա»-ի մնացորդներին Մերձավոր Արևելքում, իսկ այնուհետև, որպես օժանդակ զորքեր, նրանց ուղարկեց Լիբիա եւ Կովկաս: Ինչո՞ւ է Գերմանիան պաշտպանում նրան պատժամիջոցներից: 2.5 միլիարդի արտաքին առևտրի սալդոյի ու 3 միլիոն գերմանացի թուրքերի պատճառո՞վ, որոնց 65 տոկոսը քվեարկում է Էրդողանի օգտին:
Ուշադրության է արժանի նաև նրանց մոտիվացիան, ովքեր այդքան սիրում են ողբալ «մութ օրերի վերադարձի» կապակցությամբ, բայց չգիտես ինչու՝ չեն վրդովվում այն պետության ագրեսիայից, որը Հայոց ցեղասպանության ժխտումը դարձրել է պաշտոնական դոկտրինա դպրոցներում ու համալսարաններում: Մի պահ պատկերացրեք, թե միջազգային ինչպիսի արձագանք կառաջացներ գերմանացիների հարձակումն Իսրայելի վրա:
Վերջապես, ժամանակն է դադարեցնել «անջատողականություն» բառը Լեռնային Ղարաբաղի (հայերի համար՝ Արցախ) նկատմամբ, որի բնակչության 90 տոկոսը հնուց ի վեր հայեր են: Այն Ադրբեջանի ԽՍՀ կազմի մեջ է մտել միայն 1921 թվականին: Արցախն Ադրբեջանին միացվեց հուլիսին ժողովրդական կոմիսար Ստալինի կողմից՝ Լենինի որոշմամբ: Փորձ արվեց գոհացնել ազգայնական Քեմալին, որը մարտին ԽՍՀՄ-ում համաձայնագիր էր ստորագրել: 1920 թ. դեկտեմբերին նա արդեն կործանել էր հայկական առաջին հանրապետությունը: Թուրքերի կողմից լիակատար կործանումից փրկվելու համար Հայաստանն ստիպված էր մտնել Խորհրդային Միության կազմի մեջ:
«Իրականում Ղարաբաղի հարցը հերթական դրսևորումն է այն խնդրի, որը ծագել է դեռ Հարավսլավիայում պատերազմների ժամանակաշրջանում: Խոսքը քայքայված դաշնության ներքին վարչական սահմանների՝ որպես նոր միջազգային սահմանների հաստատման մասին է: Փաստն այն է, որ երկաթե ձեռքով ղեկավարվող ֆեդերացիայի ներսում վարչական ներքին բաժանումը գործնականում ոչ մի դեր չի խաղում: Շատ դեպքերում սահմանները գծվում էին այսրոպեական հանգամանքների պատճառով: Տիտոն փորձեց թուլացնել Սերբիան՝ հնարավորինս շատ սերբերի տեղավորելով Հարավսլավիայի մյուս հանրապետություններում: Խրուշչովը Ղրիմը նվիրեց Ուկրաինային, որպեսզի նրանք գոնե մոռանան 1944 թվականից հետո կազմակերպված բռնաճնշումները»,- նկատել է հեղինակը:
Սակայն նման դաշնությունների անհետացումից հետո ներքին սահմանները դառնում են միջազգային, և բնակչությունը կարող է հայտնվել մի պետությունում, որի կազմում ընդհանրապես չի ցանկանում լինել: Արցախի հայերը 100 տարի անց կդառնան ադրբեջանցիների զոհերը, որոնք խաղում են Ցեղասպանությունը հերքող թուրքական պետության կողմից: Ուստի կարելի է հասկանալ, թե արցախահայությունն ինչու է այդքան վճռական տրամադրված՝ պաշտպանվելու Ադրբեջանից:
Շեշտենք, որ նրանք, ովքեր Արցախի հայերին անջատողականներ են անվանում, ոչ մի դժգոհություն չեն հայտնում, որ Թուրքիան 1974 թ. շրջաակել է Կիպրոսի տարածքի 38 տոկոսը, չնայած այնտեղ իրականացրել է իսկական էթնիկ զտում եւ տեղավորել իր վերաբնակիչներին: Հիմա թուրքերն այնտեղ մեծամասնություն են՝ չնայած ներխուժումից առաջ կազմում էին կղզու բնակչության 18 տոկոսը: Ինչ վերաբերում է այնտեղ ստեղծված մարիոնետային պետությանը, այն նույնպես մասամբ ֆինանսավորվում է Եվրամիության կողմից:
Չնայած Առաջին համաշխարհային պատերազմի ավարտն ազդարարած պայմանագրերը նշվում են որպես Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի հիմնական պատճառներ (այդ կերպ պատասխանատվությունը հանելով Գերմանիայի և չկարգավորվող կապիտալիզմի վրայից), դրանք, այնուամենայնիվ, ունեն առնվազն երկու դրական կողմ: Նրանք իրավունքներ տվեցին փոքրամասնություններին նոր ազգային պետություններում, որոնք ստեղծվել են կայսրությունների փլուզման արդյունքում: Դա դրական տեղաշարժ էր, քանի որ կայսրությունը միշտ սահմանափակումների համակարգ է և ժողովուրդների բանտ: Բացի այդ, դրանք հնարավորություն են տվել պարզել անորոշ կամ վիճարկվող ազգային պատկանելությամբ տարածքների բնակչության կարծիքը:
Ազգերի լիգան ոչնչացավ բռնապետերի նկատմամբ իր անզորության պատճառով, բայց 1920-ականներին նա կազմակերպեց խորհրդակցությունների մի ողջ շարք, և դրանց արդյունքներով հաստատված սահմաններն անփոփոխ են մնում հարյուր տարի անց:
Ֆեդերացիաների կազմալուծման պատճառով առաջացած բախումներն ընդունելու կամ նույնիսկ դրանք օգտագործելու փոխարեն անհրաժեշտ է որոշել միջազգային վերահսկողության ներքո ինքնորոշման հանրաքվեի պայմանները: Սա միակ ճանապարհն է՝ ապահովելու կայուն խաղաղություն, որը հարգում է ժողովուրդների իրավունքները:
Եթե շարունակենք դա անտեսել, ապա Արցախի շուրջ ցանկացած բանակցություն, լավագույն դեպքում, կհանգեցնի դեյթոնյան նոր համաձայնագրի, որը 25 տարի անց էլ չի սկսել գործել: Բայց վտանգավորն այն է, որ ինչ-որ մեկը կարող է շահագրգռված լինել՝ պահպանելու հակամարտությունը, որը նրան կթույլատրի հավերժ մնալ դատավորի դերում:
12:48
11:24
11:09
10:55
10:33
17:27
17:16
17:05
16:33
16:05
15:36
15:05
14:06
13:33
13:02
12:24
12:06
11:46
11:26
11:02
| երկ | երք | չրք | հնգ | ուրբ | շբթ | կրկ | |
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | |
| 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | |
| 15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 | |
| 22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | |
| 29 | 30 | 31 | |||||
09:55
09:42
09:33
09:19
09:02
09:44
09:35
09:17
09:47
09:27
09:15
09:01
09:16
09:01
09:55
09:44
09:33
09:15
09:01
09:56
09:45
09:33
09:16
09:02
09:55
09:26
09:12
09:01
09:55
09:46
09:32
09:15
09:02
09:55
09:45
09:32
09:15
09:01
09:56
09:46
09:33
09:24
09:17
09:01
09:46
09:35
09:22
09:12
09:00
09:56
