Լեռնային Ղարաբաղում տեղի ունեցած 44-օրյա պատերազմն ավարտվեց Մոսկվայի միջնորդությամբ կնքված գործարքով, որը փաստացիորեն վերջ դրեց տարածաշրջանի մեծ մասում հայերի` հազարամյակներով ներկայությանը: Այս մասին ասված է Կոլորադոյի համալսարանի դասախոս Սիմոն Մաղաքյանի հոդվածում, որը հրապարակվել է հոնկոնգյան Asia times պարբերականում:
Հոդվածագիրը մասնավորապես նշում է, որ ռազմաճակատում արդեն կորցրած հողերից բացի, գործարքը հայերին թելադրում է մինչև դեկտեմբերի 1-ը Ադրբեջանին զիջել այլ տարածքներ, որոնցում հայերը թողնում են հազարավոր սրբավայրեր: Հաշվի առնելով ադրբեջանցիների փորձը մշակութային ժառանգությունը ջնջելու գործում՝ երկարամյա խաղաղության տեսլականը հավանական չի թվում:
Մաղաքյանը նշում է, որ ինքը վերջին 15 տարիներին զբաղվում է մշակութային բնաջնջման ուսումնասիրությամբ, որը հայ-ադրբեջանական հակամարտության ամենաթույլ ուսումնասիրված ասպեկտներից մեկն է:
Ըստ Ադրբեջանի իշխանությունների՝ հայերի հնագույն անցյալը կեղծ պնդում է: Ադրբեջանցի բարձրաստիճան դիվանագետը մերժել է Մաղաքյանի ուսումնասիրությունները ՝ դրանք բնորոշելով որպես «Հայաստանի ֆանտազիայի արդյունք»:
«Նախիջևանի 89 միջնադարյան եկեղեցիները, 5840 խաչքարերը և ավելի քան 22 000 պատմական տապանաքարերը երբեք գոյություն չեն ունեցել» առաջին հերթին, քանի որ, ինչպես պնդում է Ադրբեջանը, հայերը բնիկ չեն Կովկասում:
Մինչև 1997 թվականը այս հուշարձանները պահպանվում էին Ադրբեջանում, որը դրանց բնորոշում էր որպես «աղվանական»: 1950-ականներից, Ադրբեջանը հայերի՝ հին ազգ լինելու փաստին ձեռնոց նետելու համար սկսել էր «աղվանացնել» հայկական քրիստոնեությունը` հայտարարելով, որ այն գողացված է մինչև 7-րդ դարը ներկայիս Ադրբեջանի տարածքի մեծ մասում գոյություն ունեցած Աղվանքի թագավորությունից:
Միգուցե մի օր հայերը կարող են հաշտվել այն մտքի հետ, որ իրենց վաղ ժառանգության մեծ մասը ջնջվել է: Այնուամենայնիվ, 5 հինավուրց արցախյան հուշարձաններ` Ամարասը, Դադիվանքը, Գտչավանքը, Տիգրանակերտը և Ծիծեռնավանքը հայերի համար հատկապես սրբազան են, դրանց բնաջնջումն անանցանելի սպի կդառնա գալիք սերունդների համար:
Այս բոլոր հայկական սրբազան վայրերը գտնվում են ներկայիս կամ առաջիկա հայ-ադրբեջանական շփման գծից մի քանի կիլոմետր հեռավորության վրա: Նրանցից ոչ մեկը տեղակայված չէ ռազմավարական տարածքներում: 1990-ականների ղարաբաղյան առաջին պատերազմում պարտված, սակայն երկրորդում հաղթած Ադրբեջանը պետք է խորապես մտածի կանխելու երրորդ պատերազմը:
Ինչքան էլ ցավալի լինեն հայերի համար մարդկանց, տների, հողերի, լեռների, բազմաթիվ խաչքարերի և ավելի պակաս հայտնի բազմաթիվ եկեղեցիների կորուստները, այս 5 սրբավայրերի պահպանումը կարող է ամոքել հայերին:
«Ես ողորմություն չեմ խնդրում: Ես առաջարկում եմ խաղաղության հավանական ուղի»,-եզրափակում է իր հոդվածը Մաղաքյանը:
Հիշեցնենք, որ նոյեմբերի 9-ին Ռուսաստանի, Հայաստանի և Ադրբեջանի ղեկավարները Լեռնային Ղարաբաղում ռուս խաղաղապահների տեղակայման շուրջ պայմանավորվածություն են ձեռք բերել, ստորագրվել է հայտարարություն:
Ռուս խաղաղապահների մի մասն արդեն Արցախում է։ Նոյեմբերի 11-ին ՀՀ պաշտպանության նախարար Դավիթ Տոնոյանն ընդունել է Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտության գոտում հրադադարի ռեժիմի վերահսկման նպատակով ժամանած ՌԴ խաղաղապահ զորակազմի հրամանատար, գեներալ-լեյտենանտ Ռուստամ Մուրադովին: Հանդիպմանը քննարկվել են խաղաղապահ առաքելության կազմակերպման և իրականացման հարցեր։
17:56
17:43
17:27
16:52
16:35
16:18
15:53
15:38
15:21
15:04
14:52
14:36
14:23
14:09
13:56
13:45
13:32
13:13
12:58
12:35
| երկ | երք | չրք | հնգ | ուրբ | շբթ | կրկ | |
| 1 | 2 | 3 | |||||
| 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | |
| 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | |
| 18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 | 24 | |
| 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 | ||
09:56
09:43
09:35
09:24
09:16
09:02
09:57
09:45
09:34
09:26
09:15
09:02
09:44
09:35
09:25
09:17
09:02
09:56
09:45
09:37
09:26
09:17
09:02
09:53
09:38
09:27
09:13
09:02
09:58
09:45
09:35
09:27
09:13
09:04
09:59
09:46
09:37
09:25
09:14
09:02
09:56
09:45
09:36
09:23
09:09
09:56
09:42
09:25
09:13
09:02
