Որոնք են «Հայկական դհոլ» նվագելու առանձնահատկությունները. տեղի ունեցավ «Դհոլի բանալի» ուսումնական ձեռնարկի շնորհանդեսը
21.04.21 | 11:41
Հայ ավանդական հարվածային նվագարաններից դհոլը մեր իրականության և մշակույթի անբաժանելի մասնիկն է, որը յուրահատուկ համեմում է հայկական թե՛ ժամանակակից, թե՛ հին ու արդեն սիրված երգն ու երաժշտությունը: Դուդուկ, զուռնա, քանոն, տավիղ և շատ այլ երաժշտական գործիքներով է հայ մշակույթը ներկայանում աշխարհին, բայց վերջին տարիներին հատկապես դհոլի գործածությունն է շատացել: Դհոլի վարպետ, երաժիշտ Սերգեյ Խաչատրյանը (ԷՖՈ), կարևորելով «Հայկական դհոլ» նվագելու առանձնահատկություններն ու հմտությունները, ներկայացրեց «Դհոլի բանալի» նոր ուսումնական ձեռնարկը, որի շնորհանդեսը տեղի ունեցավ Կոմիտասի թանգարան-ինստիտուտում: «Դհոլի բանալիի» առանձնահատկությունն այն է, որ մինչ այս չկար նմանատիպ ձեռնարկ:
«Գաղափարը վաղուց ունեի և երկար տարիների աշխատանքի արդյունքում այն իրականություն դարձրեցի: Մինչ այս գոյություն չուներ մի ձևաչափ, որ դհոլ գործիքը դասավանդվեր հարվածի նոտաներով և համապատասխան տերմինաբանությամբ, բոլոր դպրոցներում վարպետների միջոցով են սովորում: Այս ձեռնարկի միջոցով ցանկացել եմ ցույց տալ պարզ ու հասանելի ձևով, թե ինչ առանձնահատկություն ունի դհոլ նվագելը: Գրքի մեջ ներառվել են ձայնի վերարտադրման տեխնիկա, նոտաների նշագրում, ռիթմիկ պատկերներ, վարժություններ, էտյուդներ, որոնք կարող են օգտակար լինել ինչպես նոր սովորողներին, այնպես էլ՝ արդեն հմուտ դհոլահարների: Երկար տարիներ նվագելով և դասավանդելով, իմ փորձն ու երաժշտական ունակությունները փոխանցելով՝ հասկացա, որ կա այդ բացը, որքան էլ խոսքը կարևոր է, բայց մի գիրք հարկավոր էր»,-նշեց Սերգեյ Խաչատրյանը:
Հայկական գործիքների մեջ դհոլի տեղն ու դերը մատնանշող այս ուումնական ձեռնարկի շնորհանդեսին ներկա գտնվեցին Սերգեյ Խաչատրյանի ընկերներն ու գործընկերները: Կոմպոզիտոր Արա Գևորգյանը հասցրել էր ծանոթանալ ձեռնարկին և կիսվեց իր տպավորություններով:
«Ես շնորհավորում եմ ինչպես հեղինակին, այնպես էլ բոլորիս, քանի որ հրաշալի նախաձեռնություն է դհոլին տիրապետելու համար: Դասավանդողի տված հանձնարարությունները գրքի միջոցով տանը կրկնելը շատ կարևոր է: Դհոլի նոտաները գոյություն ունեցել են վաղուց, բայց ոչ մի տեղ չեն կիրառվել: Գրքի ստեղծման համար շատ ուրախ եմ, քանի որ նոտա իմանալը գրագիտություն է բոլոր երաժիշտների համար»,- Գևորգյանը:
Ուսումնական ձեռնարկում ներկայացված դասավանդման նյութերի, ռիթմիկ հնչերանգների առանձնահատկությունների հիմքում ընկած են հեղինակի ստեղծած կատարումները և հայկական էթնիկ ավանդական երաժշտության նմուշները։ Ունենալով դհոլի դպրոց՝ հեղինակը ձեռնարկը գրելիս հաշվի է առել դասավանդման տարիների սեփական փորձը։ Նոր սերնդի համար ավելի հետաքրքիր և հասանելի դարձնելու համար նորարարարական մոտեցում է ցուցաբերվել՝ սովորողը հեռախոսով կարող է սքանավորել QR-կոդը և ծանոթանալ նյութին այդկերպ:
Արմինե Բրսոյան