ARM | RUS |

Պետականության սինդրոմ

23.09.16 | 15:30

Հայ պետականության կայացման ճանապարհն ունի յուրահատուկ ու բազմաբովանդակ, կարելի է ասել բազմաթիվ վայրիվերումներով լեցուն հետագիծ: Քիչ չեն եղել պետականության ինստիտուցիոնալիզացման և պլյուրալիզմի շուրջ կապված տարաբնույթ ու բազմաբովանդակ մոտոցումներն ու հայացքները։

Ինչ խոսք միանշանակ չի կարելի ասել, թե հայ ժողովուրդի անկախության ձեռք բերումը լոկ հայ ազգի դարավոր իղձերի ու պայքարի, նպատակների կամարտահայտության ծնունդ էր, չնայած դա երբեք չպետք է անտեսվի ու մոռացվի, ըստ իս, այստեղ առկա են ավելի լուրջ աշխարհաքաղաքական և գեոստրատեգիական նուրբ մանևրներ, որոնց անհրաժեշտ է անդրադառնալ։

Խոսքն արտաքին ազդակների, պատվիրատուների և տարածաշրջանում կոնկրետ շահերի բախում ունեցող պետություների և գերտերությունների, ինչու չէ նաև մեր անմիջական հարևանի վաղեմի երազանքի մասին է։

Եթե խնդրին նայենք լրիվ այլ ձևաչափով՝ պատկերը դառնում է համընդհանուր, պարզ, և երևում են դաշտում խաղացող ֆիգուրներն` իրենց իրական կերպարներով և խորը գնացող ցանկություններով։

Դաշտում գործող անձիք առաջին հայացքից թվում են կամ «բաեկամ ու դաշնակից», կամ հայ ժողովրդի «դարդ ու ցավով» ապրող բարի դեմքով «Քեռի Սեմ»։ Ստեղծվում է մի իրադրություն, որ թվում է, թե ինչ կա որ հզորներն ամեն կերպ փորձում են հոգալ թույլի, քրիստոնյաի, բարեկամի խնդիրները: Անկախության գաղափարը օգտագործվեց շատ ճկուն անցում կատարվեց իրականից դեպի թվացյալը, ինչն իրականում ցանկանում էին մատուցել։

ԽՍՀՄ տարբեր հատվածներում՝ հատկապես առավել կոնֆլիկտոգեն ու պայթունավտանգ դառնալու հավանականություն ունեցող Անդրկովկասում, արհեստականորեն սկսվեցին առաջ քաշվել ազգերի ինքնուրույնություն, պատմական անցիալի երբեմնի փառքի մասին տեսություններ ու լեգենդներ, կրոնական արժհակմակարգերի, տնտեսության ազգայնականացման, էթնիկ պատկանելիության դրսևորման նոր ալիքների տեսքով վառվեցին խմորումների օջախներ։

Այս ամենն արվում էր տարածաշրջանը լարված պահելու, հեշտ կառավարելու, ժողովրդին ձեռնասուն դարձնելու համար, որովհետև Կենտկոմին հարկավոր չէին ուժեղ, ազգայնական ծայրամասեր։ Նման քաղաքականությանը բնականաբար պետք է հաջորդեր ադեկվատ շաունակությունը, որոնք ցայտուն դրսևորվեցին Սումգաիթում, Բաքվում, Կիրովաբադում, Մարաղայում տեղի ունեցած հայտնի սարսափելի դեպքերով։

Մի ողջ ժողովուրդ դարձավ փախստական։ Սովետական պետությունը հասկանում էր, որ արդեն հեռավոր անցյալ են նետվել իր երբեմնի փառքն ու հեղինակությունը, և Գորբաչովի «перестройка» ասավածը պարզ դարձավ, թե ի՞նչ էր ուզում վերակառուցել հզոր սովետների վերջին մոհիկանը։

Ազգային բախումները շարունակվեցի Վրաստանում, Մերձդնեստրում, ապա ավելի ուշ` Չեչնիայում։

Թուրքիան նույպես շահագրգիռ էր ՀՀ անկախացմանը, քանի որ վերջապես Հայաստանը չէր լինելու ԽՍՀՄ լոկոմոտիվի մի ատրիբուտ, այլ սուվերեն, իսկ դա նշանակում էր՝ ամեն միջոցով օգնել Ադրբեջանին` Ղարաբաղը համար, ինչպես նաև իրականացնել, դեռևս նախորդ դարասկզբին կիսատ մնացած պռոեկտի՝ պանթուրքիզմի իրականցման համար, քանի որ ծավալապաշտական այդ ծրագրում Հայաստանի ուծացումն առաջնային հարց էր։

Արման Ալավերդյան


Սամվել Կարապետյանը 60 օրից ավելի է ինչ ապօրինի կալանավորված է Մայր Աթոռը պաշտպանելու համար. Վարդևանյան

Սամվել Կարապետյանը 60 օրից ավելի է ինչ ապօրինի կալանավորված է Մայր Աթոռը պաշտպանելու համար....

12:02

Սամվել Կարապետյանը 60 օրից ավելի է ինչ ապօրինի կալանավորված է Մայր Աթոռը պաշտպանելու համար. Վարդևանյան

Սամվել Կարապետյանը 60 օրից ավելի է ինչ ապօրինի կալանավորված է Մայր Աթոռը պաշտպանելու համար....

11:02

ԵԱՏՄ համախառն ներքին արդյունքի աճ է գրանցվել նաև Հայաստանում՝ 5,2%-ով

ԵԱՏՄ համախառն ներքին արդյունքի աճ է գրանցվել նաև Հայաստանում՝...

20:30

Օտարերկրացին գողացել է «Զվարթնոց» օդանավակայանի սրահում կախված կտավը

Օտարերկրացին գողացել է «Զվարթնոց» օդանավակայանի սրահում կախված...

20:26

Փոստային բաժանմունքի ղեկավարը հափշտակություն է կատարել

Փոստային բաժանմունքի ղեկավարը հափշտակություն է...

19:19

Մենք պատրաստ ենք ցանկացած պարզեցման, որը տեղավորվում է 5 սկզբումների շրջանակում. Փաշինյան

Մենք պատրաստ ենք ցանկացած պարզեցման, որը տեղավորվում է 5 սկզբումների շրջանակում....

13:28

Վարչապետի աշխատակազմը 1 մլն դոլար կստանա Ստոկհոլմի արբիտրաժային գործով ՀՀ շահերի պաշտպանության համար

Վարչապետի աշխատակազմը 1 մլն դոլար կստանա Ստոկհոլմի արբիտրաժային գործով ՀՀ շահերի պաշտպանության...

13:04

Որդիական խոնարհությամբ շնորհավորում ենք Հայոց Հայրապետին և մաղթում կենաց արևշատություն, քաջառողջ երկար տարիներ. Մայր Աթոռ

Որդիական խոնարհությամբ շնորհավորում ենք Հայոց Հայրապետին և մաղթում կենաց արևշատություն, քաջառողջ...

12:15

Գործադիրը 36 մլն 850 հազ դրամ կհատկացնի Հալեպում և Դամասկոսում բնակվող մեր հայրենակիցներին 603 անձնագիր տրամադրելու համար

Գործադիրը 36 մլն 850 հազ դրամ կհատկացնի Հալեպում և Դամասկոսում բնակվող մեր հայրենակիցներին 603...

11:34

Երևանի 3 վարչական շրջանում փոշու պարունակությունը գերազանցել է սահմանային թույլատրելի կոնցենտրացիան

Երևանի 3 վարչական շրջանում փոշու պարունակությունը գերազանցել է սահմանային թույլատրելի...

11:09

Գործող ռեժիմը պատրաստ է ամեն ինչի, միայն թե մնա իշխանության և շարունակի ծառայություններ մատուցել իր արտաքին հովանավորներին․ Տիգրան Աբրահամյան

Գործող ռեժիմը պատրաստ է ամեն ինչի, միայն թե մնա իշխանության և շարունակի ծառայություններ մատուցել...

19:36

Ռոմանոս Պետրոսյանը փորձում է ազատվել ՀԷՑ-ի կադրերից, աշխատանքից ազատվածներն էլ հերթով դատարան են դիմում

Ռոմանոս Պետրոսյանը փորձում է ազատվել ՀԷՑ-ի կադրերից, աշխատանքից ազատվածներն էլ հերթով դատարան են...

19:07

Արսեն Թորոսյանը վայր է դնում պատգամավորական մանդատը

Արսեն Թորոսյանը վայր է դնում պատգամավորական մանդատը

15:44

Արտառոց դեպք՝ ՀՀ մարզերից մեկում. երեխային համբուրելը դարձել է տղամարդու մահվան պատճառ

Արտառոց դեպք՝ ՀՀ մարզերից մեկում. երեխային համբուրելը դարձել է տղամարդու մահվան...

11:46

Վահագն Աթաբեկյանը հետ է կանչվել Լիբանանում ՀՀ դեսպանի պաշտոնից

Վահագն Աթաբեկյանը հետ է կանչվել Լիբանանում ՀՀ դեսպանի...

11:28

Մեկնարկել է ՄԻՊ ներկայացուցիչների աշխատանքային այցը Սյունիքի մարզի զինվորական հաստատություններ

Մեկնարկել է ՄԻՊ ներկայացուցիչների աշխատանքային այցը Սյունիքի մարզի զինվորական...

11:09

Արցախի էջը այնքան ժամանակ փակ չի լինի, քանի դեռ արցախցիները բոլոր հասանելի միջոցներով` համայն հայության աջակցությամբ, կպայքարեն. Աբրահամյան

Արցախի էջը այնքան ժամանակ փակ չի լինի, քանի դեռ արցախցիները բոլոր հասանելի միջոցներով` համայն...

10:33

«Խաղողօրհնեք և ծիսական հարսանիք․ բերքի և սիրո առատություն Երազ այգում»

«Խաղողօրհնեք և ծիսական հարսանիք․ բերքի և սիրո առատություն Երազ...

10:09

Դատարան է մուտքագրվել հատուկ վերանայման բողոք՝ Սամվել Կարապետյանի կալանքը երկարաձգելու որոշման դեմ

Դատարան է մուտքագրվել հատուկ վերանայման բողոք՝ Սամվել Կարապետյանի կալանքը երկարաձգելու որոշման...

19:03

Մելանոմա․ ամենավտանգավոր քաղցկեղը, որ շատերը ուշ են նկատում

Մելանոմա․ ամենավտանգավոր քաղցկեղը, որ շատերը ուշ են...

18:03

RIOmall
Artioli
երկերքչրքհնգուրբշբթկրկ
123
45678910
11121314151617
18192021222324
25262728293031

Հայկական մամուլ

«Ժողովուրդ». ՔՊ-ն հավաքում է տեղեկություններ մի խումբ հոգևորականների վերաբերյալ

«Ժողովուրդ». ՔՊ-ն հավաքում է տեղեկություններ մի խումբ հոգևորականների...

09:44

«Ժողովուրդ». Արարատ Միրզոյանը արտոնյալ է ՔՊ թիմում, բայց հետ քաշված

«Ժողովուրդ». Արարատ Միրզոյանը արտոնյալ է ՔՊ թիմում, բայց հետ...

09:23

«Փաստ». Կյանքը «լավացել է», իսկ ժողովուրդը դա ամենևին չի զգում

«Փաստ». Կյանքը «լավացել է», իսկ ժողովուրդը դա ամենևին չի...

09:02

«Ժողովուրդ». Ռեկտորի շրջանակը փորձում է պարզել` ով է «ներկայացրել» իրավիճակը

«Ժողովուրդ». Ռեկտորի շրջանակը փորձում է պարզել` ով է «ներկայացրել»...

09:28

«Ժողովուրդ». Դատական նիստերը հետաձգում են, որ վաղեմության ժամկետով Ջալալ Հարությունյանին ազատեն պատասխանատվությունից

«Ժողովուրդ». Դատական նիստերը հետաձգում են, որ վաղեմության ժամկետով Ջալալ Հարությունյանին ազատեն...

09:13

«Փաստ». Մոպեդները կդառնան պարտադիր ապահովագրման ենթակա տրանսպորտային միջոց. նախագիծ

«Փաստ». Մոպեդները կդառնան պարտադիր ապահովագրման ենթակա տրանսպորտային միջոց....

09:34

«Հրապարակ». Չի մերժում, բայց համոզում է

«Հրապարակ». Չի մերժում, բայց համոզում է

09:18

«Փաստ». Իսկ այլ երկրներում հնարավո՞ր է հարսանիք օպերային թատրոնում կամ մարզադաշտում

«Փաստ». Իսկ այլ երկրներում հնարավո՞ր է հարսանիք օպերային թատրոնում կամ...

09:03

«Իրավունք». ՔՊ-ում երեկ թեժ է եղել. ՔՊ-ական կանայք, կոնկրետ «դեբոշ են» սարքել

«Իրավունք». ՔՊ-ում երեկ թեժ է եղել. ՔՊ-ական կանայք, կոնկրետ «դեբոշ են»...

09:55

«Փաստ». Սյունիքի մարզի չորս դպրոց միաձուլվում է

«Փաստ». Սյունիքի մարզի չորս դպրոց միաձուլվում է

09:48

«Իրավունք». ՔԿ–ից 590 հազար դոլար հափշտակողը նախարարի կուրսեցի՞ն է

«Իրավունք». ՔԿ–ից 590 հազար դոլար հափշտակողը նախարարի կուրսեցի՞ն...

09:36

«Ժողովուրդ». Ինչ է կատարվում իրավապահ համակարգում. պատգամավորը 1 տոննա կոկաինը տեսնելու գրություն է ուղարկել ՔԿ

«Ժողովուրդ». Ինչ է կատարվում իրավապահ համակարգում. պատգամավորը 1 տոննա կոկաինը տեսնելու գրություն...

09:28

«Փաստ». Փաշինյանի տեսլականը՝ չզինվել և չդիմադրել Ադրբեջանի ագրեսիային

«Փաստ». Փաշինյանի տեսլականը՝ չզինվել և չդիմադրել Ադրբեջանի...

09:02

«Փաստ». Օխլոկրատիայի հետևանքը... օդիոզ իշխանություն

«Փաստ». Օխլոկրատիայի հետևանքը... օդիոզ իշխանություն

09:55

«Փաստ». Նորից շարունակում են հարվածել բանակի հիմքերին

«Փաստ». Նորից շարունակում են հարվածել բանակի հիմքերին

09:49

«Ժողովուրդ». ՊԲ նախկին հրամանատարին տեղափոխել են Վարդաշենի մեկուսարան. քրեական գործը դատարանում է

«Ժողովուրդ». ՊԲ նախկին հրամանատարին տեղափոխել են Վարդաշենի մեկուսարան. քրեական գործը դատարանում...

09:35

«Հրապարակ». Հավաքների «մասսովկա» ՔՊ–ականներն են ապահովում

«Հրապարակ». Հավաքների «մասսովկա» ՔՊ–ականներն են...

09:18

«Փաստ». Իրան-Հայաստան դաշինքը կփոխի ստատուս-քվոն Հարավային Կովկասում

«Փաստ». Իրան-Հայաստան դաշինքը կփոխի ստատուս-քվոն Հարավային...

09:02

«Ժողովուրդ». 71 քաղաքացի վճարել է 15 մլն դրամ՝ պարտադիր զինվորական ծառայություն չանցնելու համար. թվեր

«Ժողովուրդ». 71 քաղաքացի վճարել է 15 մլն դրամ՝ պարտադիր զինվորական ծառայություն չանցնելու համար....

09:19

«Հրապարակ». «Զենքը դրել են գլխիս, ասել՝ դիր»

«Հրապարակ». «Զենքը դրել են գլխիս, ասել՝ դիր»

09:02

«Փաստ». Ճշգրտումներ զինծառայողների և նրանց ընտանիքների անդամների ամենամսյա պարգևավճարի վճարման կարգում

«Փաստ». Ճշգրտումներ զինծառայողների և նրանց ընտանիքների անդամների ամենամսյա պարգևավճարի վճարման...

09:49

«Փաստ». Բյուջեի միջոցներով համերգ՝ «ընտրյալների» համա՞ր

«Փաստ». Բյուջեի միջոցներով համերգ՝ «ընտրյալների»...

09:34

«Հրապարակ». Կնոջ թիկունքում քարոզարշավն ու ուղեկցող շրջիկ տգետները

«Հրապարակ». Կնոջ թիկունքում քարոզարշավն ու ուղեկցող շրջիկ...

09:18

«Ժողովուրդ». «Հեռացման իրավունքները». վիրավորանք, զրպարտություն պարունակող լրագրողական աշխատանքները կջնջվեն համացանցից

«Ժողովուրդ». «Հեռացման իրավունքները». վիրավորանք, զրպարտություն պարունակող լրագրողական...

09:03

«Ժողովուրդ». ՀՀ զբոսաշրջության ոլորտը նպատակ ունկ 20% աճ գրանցել, սակայն 2025-ի առաջին եռամսյակում 9.6%-ով նվազել է

«Ժողովուրդ». ՀՀ զբոսաշրջության ոլորտը նպատակ ունկ 20% աճ գրանցել, սակայն 2025-ի առաջին...

09:55

«Հրապարակ». Հրահանգ է իջել, որ ուղերձներում նպատակահարմար չէ անդրադառնալ Շուշիի ազատագրմանը

«Հրապարակ». Հրահանգ է իջել, որ ուղերձներում նպատակահարմար չէ անդրադառնալ Շուշիի...

09:42

«Հրապարակ». Կրակն են ընկել «ապօրինի գույքի» ձեռը

«Հրապարակ». Կրակն են ընկել «ապօրինի գույքի» ձեռը

09:35

«Հրապարակ». Արցախի նախագահի թեկնածուների փնտրտուք է

«Հրապարակ». Արցախի նախագահի թեկնածուների փնտրտուք է

09:17

«Ժողովուրդ». 34 մլն դրամ ջազի միջազգային օրվա առթիվ. որքան գումար է ծախսվել միջոցառման համար եւ ինչպես

«Ժողովուրդ». 34 մլն դրամ ջազի միջազգային օրվա առթիվ. որքան գումար է ծախսվել միջոցառման համար եւ...

09:02

Շուշիի ազատագրման տարեդարձը մսխված է, սակայն ոչինչ անվերադարձ կորսված չէ. Սերժ Սարգսյան

Շուշիի ազատագրման տարեդարձը մսխված է, սակայն ոչինչ անվերադարձ կորսված չէ. Սերժ...

09:45

«Ժողովուրդ». Փաշինյանը նպատակ ունի վերից վար փոխել ՔՊ վարչությունը

«Ժողովուրդ». Փաշինյանը նպատակ ունի վերից վար փոխել ՔՊ...

09:35

«Հրապարակ». Նիկոլ Փաշինյանի ախրանան կրկին դեսանտ է իջեցրել Սյունիքում

«Հրապարակ». Նիկոլ Փաշինյանի ախրանան կրկին դեսանտ է իջեցրել...

09:27

«Հրապարակ». ՄԱՊ–ի Ալիկի գործարանում կադրային ջարդ է

«Հրապարակ». ՄԱՊ–ի Ալիկի գործարանում կադրային ջարդ է

09:09

«Փաստ». Կառավարության որոշումը դեռ չկա, բայց «պրոցեսները» գնում են

«Փաստ». Կառավարության որոշումը դեռ չկա, բայց «պրոցեսները» գնում...

09:53

«Ժողովուրդ». Սամվել Շահրամանյանի թիմը չի պատրաստվում «զիջել դիրքերը». ընտրությունները կարող են կուլմինացիոն լինել

«Ժողովուրդ». Սամվել Շահրամանյանի թիմը չի պատրաստվում «զիջել դիրքերը». ընտրությունները կարող են...

09:45

«Փաստ». Գիշերներն ինչո՞ւ են ջուրն անջատում

«Փաստ». Գիշերներն ինչո՞ւ են ջուրն անջատում

09:36

«Հրապարակ». ՔՊ-ական կանայք թեժ մրցակցության մեջ են

«Հրապարակ». ՔՊ-ական կանայք թեժ մրցակցության մեջ են

09:28

«Ժողովուրդ». Ուղիղ սպառնալիքներ, քննարկում իրավապահ համակարգում. թիրախում «Հայաստան» խմբակցության երկու պատգամավորներ են

«Ժողովուրդ». Ուղիղ սպառնալիքներ, քննարկում իրավապահ համակարգում. թիրախում «Հայաստան» խմբակցության...

09:15

«Հրապարակ». Դատել են Հայկ Սարգսյանին ու Դիանա Գասպարյանին

«Հրապարակ». Դատել են Հայկ Սարգսյանին ու Դիանա...

09:02

Ո՞վ կընտրվի ԲԴԽ անդամ.ԱԺ նիստն` ուղիղ

Ո՞վ կընտրվի ԲԴԽ անդամ.ԱԺ նիստն` ուղիղ

10:02

«Հրապարակ». ԱԺ-ում ծնունդ էին նշում ե՛ւ իշխանականները, ե՛ւ ընդդիմադիրները

«Հրապարակ». ԱԺ-ում ծնունդ էին նշում ե՛ւ իշխանականները, ե՛ւ...

09:52

«Իրավունք». Փաշինյանը Ավինյանին հրահանգել է ոչ մի դեպքում Նոր Նորքի թաղապետին չկպնել

«Իրավունք». Փաշինյանը Ավինյանին հրահանգել է ոչ մի դեպքում Նոր Նորքի թաղապետին...

09:44

«Հրապարակ». Գյումրիում իշխանությունը խլելու օպերացիաներ են սկսել

«Հրապարակ». Գյումրիում իշխանությունը խլելու օպերացիաներ են...

09:35

«Ժողովուրդ». 6 գնում 1 օրում՝ Մարտունու մշակույթի տան համար. քաղաքապետ Հովեյանի կասկածելի գործարքները

«Ժողովուրդ». 6 գնում 1 օրում՝ Մարտունու մշակույթի տան համար. քաղաքապետ Հովեյանի կասկածելի...

09:17

«Ժողովուրդ». Ինչու է Նարեկ Գրիգորյանն իր աղջկա անունը Սմայլիկ դրել եւ բողոքում ԱԺ ամբիոնից

«Ժողովուրդ». Ինչու է Նարեկ Գրիգորյանն իր աղջկա անունը Սմայլիկ դրել եւ բողոքում ԱԺ...

09:02

«Ժողովուրդ». Միջնորդել են հրթիռները նորից փորձաքննության ենթարկել

«Ժողովուրդ». Միջնորդել են հրթիռները նորից փորձաքննության...

09:55

«Փաստ». Ավելի քան 2,5 մլն դիտում. ո՞րն է Ռոբերտ Քոչարյանի ֆենոմենը

«Փաստ». Ավելի քան 2,5 մլն դիտում. ո՞րն է Ռոբերտ Քոչարյանի...

09:44

«Հրապարակ». Փաշինյանի վիճակն ավելի է բարդացել

«Հրապարակ». Փաշինյանի վիճակն ավելի է բարդացել

09:33

«Հրապարակ». Չգիտեն՝ ինչ անեն Փաշինյանի հետ

«Հրապարակ». Չգիտեն՝ ինչ անեն Փաշինյանի հետ

09:23

«Փաստ». Ասում են՝ մենք հզոր ենք, տեսեք՝ էսա ինչ ենք անում, իսկ ընտրություններում էլի նույն արդյունքն է

«Փաստ». Ասում են՝ մենք հզոր ենք, տեսեք՝ էսա ինչ ենք անում, իսկ ընտրություններում էլի նույն...

09:03