Օքսֆորդի համալսարանի գիտնական Քրիս Թորոգութը միացել է Մալայզիայի անտառային հետազոտությունների ինստիտուտի եւ տեղի հետազոտող Դոմ Նիկոնգի հետ՝ նկարագրելու համար Մալայզիայի մերձարեւադարձային անտառների խորքերի տարօրինակ բույսը, տեղեկացնում է Nat-geo-ն։
Այսպես կոչված «կախարդական լապտերիկները» (Thismia տեսակ) արտասովոր անտերեւ բույսեր են։ Դրանք աճում են հեռավոր մերձարեւադարձային անտառների մութ խորքերում, բայց այնտեղ եւս դրանք բավական հազվադեպ են պատահում։
Ամբողջ աշխարհում հաշվվում է Thismia-ի մոտ 90 տեսակ՝ տարածված Ասիայի, Ավստրալիայի, Հարավային Ամերիկայի եւ ԱՄՆ անտառներում։ Դրանք սնունդ ստանում են այլ կանաչ բույսերի արմատներին կպած սնկերից։ Դրանց առեղծվածային ծաղիկները բացվում են ոչ երկար ժամանակով եւ հաճախ թաքնվում են ընկած տերեւների տակ, ուստի դրանք տեսնել քչերին է հաջողվում։
Թորոգութը եւ նրա գործընկերները նկարագրել են «կախարդական լապտերիկի»՝ գիտության համար միանգամայն նոր տեսակ։ Առաջին անգամ այն հայտնաբերվել է մերձարեւադարձային անտառների հետազոտող Դոմ Նիկոնգի կողմից 2019թ., որը նկատել է բույսը բավական պոպուլյար զբոսաշրջանի երթուղում, որը տանում է դեպի Գունունգ Սարութ սար Հուլու-Ներուս անտառային արգելոցում։
2020թ. փետրվարին Նիկոնգին միացան այլ կենսաբաններ, որոնք, ի սարսափ իրենց, հայտնաբերեցին, որ այդ բոլոր բույսերը, բացի մեկ նմուշից, վերացվել են վայրի վարազների կողմից։ Ուսումնասիրելով ոչ մեծ նյութը, որը հավաքվել էր երկու ուղեւորությունների ժամանակ, գիտնականները կարողացան նկարագրել եւ ցուցադրել նոր տեսակը։ Նրանք հետազոտել են ծաղկի կառուցվածքը՝ նրա ձեւը, գույնը եւ մակերեւույթի բնութագրերը։
Հետազոտողները պարզել են, որ բույսն ունի ունիկալ եւ նարնջագույն կոկոն՝ սյուներով լապտերի նման։ Դրանք պահում են այսպես կոչված «միտրան»՝ կառույցը, որը նման է հովանոցի, որի գործառույթը հանելուկ է մնում։ Գիտնականները բույսն անվանել են Thismia sitimeriamiae ի պատիվ Նիկոնգի մոր՝ Սիթի Մերիամի։
«Ծաղկի արտասովոր կառուցվածքը հետաքրքիր հարցեր է առաջացնում այն մասին, թե ինչպես են այն փոշոտում։ Մյուս տեսակները, թվում է, փոշոտվում են փոքրիկ սնկային մոծակների կողմից, բայց իրականում մենք քիչ բան գիտենք այս բույսերի էկոլոգիայի մասին, դրանք հանելուկ են մնում»,- ասել է Քրիս Թորոգութը։
Phytokeys ամսագրում հրապարակված իրենց հոդվածում գիտնականները խորհուրդ են տալիս կատարել հետագա հետազոտություններ՝ «կախարդական լապտերիկը» անհայտությունից դուրս բերելու եւ այդ հանելուկային բույսի պահպանման առաջնահերթությունները պարզելու համար։ Դրանցից շատերը նկատվել են միայն մեկ անգամ, իսկ դրանց մի մասը կարող է առհասարակ դուրս մնալ բուսաբանների տեսադաշտից։
15:22
11:12
10:45
10:19
10:03
21:07
19:03
18:52
18:35
18:17
18:03
14:19
14:06
13:42
13:28
13:13
10:54
10:45
10:19
10:02
| երկ | երք | չրք | հնգ | ուրբ | շբթ | կրկ | |
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | ||
| 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | |
| 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | |
| 21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | |
| 28 | 29 | 30 | 31 | ||||
09:44
09:23
09:02
09:28
09:13
09:34
09:18
09:03
09:55
09:48
09:36
09:28
09:02
09:55
09:49
09:35
09:18
09:02
09:19
09:02
09:49
09:34
09:18
09:03
09:55
09:42
09:35
09:17
09:02
09:45
09:35
09:27
09:09
09:53
09:45
09:36
09:28
09:15
09:02
10:02
09:52
09:44
09:35
09:17
09:02
09:55
09:44
09:33
09:23
09:03
