Lragir.am-ի զրուցակիցն է բժիշկ-վարակաբան Արմեն Օհանյանը
Պարոն Օհանյան, Հայաստանում արձանագրվել են կորոնավիրրուսի «դելտա» շտամով վարակվածության դեպքեր։ Մասնագետներն ասում են, որ այն ավելի արագ է տարածվում, Հայաստանի դեպքում հիվանդացության նոր բռնկում կարո՞ղ է լինել։
Ինչ վերաբերում է արագ տարածվելուն, Հայաստանի դեպքում սխալ է այդպես գնահատել, որովհետև մենք չունենք արագ տարածում։ Հենց պաշտոնական թվերից ակնհայտ երևում է դա, չհաշված այն, որ հիվանդանոցներում Covid-ով հիվանդների համար մահճակալային ֆոնդի ավելացում ինտենսիվ չի իրականացվում։ Այսինքն՝ արագ տեմպերով հիվանդանոցային բաժանմունքների բացում տեղի չի ունենում, իսկ դա կլիներ, եթե «դելտա» շտամը մեզ մոտ ունենար այն բարձր տարածվածությունը, ինչի մասին խոսվում է։ Դա գալիս է նրանից, որ մենք արդեն ունենք շատ լավ ձևավորված իմուն շերտ։ Այն անձինք, ովքեր արդեն հիվանդացել են, իրենց շրջանում վարակվածությունը շատ ցածր է։ Հիմնականում վարակվածները Ռուսաստանից կամ այլ երկրներից եկածներն են կամ իրենց հետ շփված անձինք։ Այսինքն՝ որպես այդպիսին մենք վարակի ներքին տարածում դեռ չունենք։ Իսկ այդ շփված անձինք էլ մեծամասամբ նրանք են, ովքեր մինչ օրս չեն հիվանդացել։ Այսինքն, կոպիտ ասած, «պոչի» մասն է մնացել։ Հիմնականում նրանք են վարակվում, ովքեր չեն վարակվել։ Եվ, այո, որոշակի քանակով կան կրկնավարակներ, որոնք մեծ դեր չունեն։
Կա տեղեկություն, որ Հայաստանում երեխաների շրջանում է այս հիվանդության տարածումը մեծացել։ Դուք ունե՞ք նման տվյալ։
Այն, ինչ դուք ասում եք, աշխարհի տվյալներն են, ոչ թե մեր երկրի։ Երեխաները պատվաստված չեն։ Շատ երկրներում մեծահասակների 60-70 տոկոսը, որոշ երկրներում՝ մինչև 90 տոկոսը պատվաստվել են։ Բնականաբար, արդեն շրջանառվող շտամը պետք է երեխաների մոտ լինի ավելի գերակա, քան մնացածների, որովհետև երեխաները պատվաստված չեն։ Այսինքն՝ դա շատ տրամաբանական է, բայց դա չի նշանակում, որ վիրուսն իր հատկությունը փոխել է, հիմա երեխաներին է վարակում կամ երեխաների հետ կապված պրոբլեմ ունենք։ Երբ մենք գլոբալ ենք դիտարկում իրավիճակը, ամեն ինչ շատ տրամաբանական է։
Հայաստանում կորոնավիրուսի դեմ պատվաստումների ցածր ցուցանիշ է գրանցվում, ինչո՞ւ են մարդիկ խուսափում պատվաստվելուց։
Որովհետև կառավարությունը, նախարարությունն անկեղծ չեն, վարակի հենց առաջին օրերից որոշել են հրամայական խոսել ժողովրդի հետ և իրենց դառը փորձից չեն կարողանում դասեր քաղել, որ մարդիկ հրամանները չեն կատարելու։ Մարդկանց հետ պետք է անկեղծ լինել, բացատրել, գիտակից մոտենալ։ Բազմաթիվ անգամ անդրադարձ եմ կատարել այդ թեմային։ Չի կարելի ստիպողաբար բոլորին անխտիր պատվաստել ու ընդամենը փորձել թվեր նկարել ու ցույց տալ։ Նախ մենք այն հարուստ երկիրը չենք, որ կարողանանք 3 մլն դեղաչափ պատվաստանյութ ձեռք բերել, որպեսզի ամբողջ բնակչությանը պատվաստենք։ Դա շատ երկար ժամանակ է տևելու և մեծ ֆինանսական ծախսեր է ենթադրում։ Դրա համար շատ կարևոր է որոշել թիրախային ու ռիսկի խմբերը, չհիվանդացած անձանց, գրագետ բացատրել՝ ում երբ է պետք պատվաստվել։ Այդ դեպքում, ես վստահ եմ, որ պատվաստվելուց հրաժարվողների ճնշող մեծամասնությունը հերթ կկանգնեին ու մեծ հաճույքով կգային պատվաստվելու։
Առողջապահության նախարարն արդեն հայտարարել է, որ նոր կարգ է մշակվում, ըստ որի՝ սեպտեմբերից որոշ խմբի անձինք, ովքեր չեն պատվաստվի, ամսական երկու անգամ պետք է ՊՇՌ թեստավորում անցնեն։
Հերթական անիմաստ որոշումն է սա։ Նախ, ո՞վ է որոշել ամսական երկու անգամ թեստավորում անցնելը։ Դրա տրամաբանությունը ո՞րն է, ո՞վ կարող է բացատրել, ինչո՞ւ ամսական երկու անգամ և ոչ թե, օրինակ, հինգ, չկա տրամաբանություն։ Երկրորդ, եթե դա չունի բժշկական առումով որևէ տրմաբանություն, ապա ինչո՞ւ են այդ մարդկանց ստիպում թեստավորել։ Ես առաջարկում եմ՝ եթե նպատակը մարդկանց պատժելն է՝ ստիպելու, որ պատվաստվեն, այդ դեպքում թող տուգանք սահմանեն։ Այդ տուգանքը մուտք կանեն պետական բյուջե, դրա հաշվին Covid-ով հիվանդների համար սարքեր կգնեն։ Դա տրամաբանված կլինի, բայց մարդուն ստիպել, որ գնա մասնավորին գումար վճարի, ոչ պետական մտածողության քայլեր են։
Ես ուզում եմ կոչ անել բոլորին, ովքեր ռիսկի խմբում են, ովքեր չեն հիվանդացել և կարող են հանդիսանալ վարակի տարածման աղբյուր, այո, նախատեսված կարգով գնացեք, ձեր պատվաստումներն ստացեք։ Այդտեղ ոչ մի վատ բան չկա, պատվաստումները ոչ մի գլոբալ մտածելակերպի մաս չեն կազմում, մեզ չեն վնասելու։ Բայց ոչ ոք թող ստիպված չգնա պատվաստվելու, եթե ինքն այդ որոշումը չի կայացրել, չի գիտակցում, թող չգնա պատվաստվելու։ Առողջապահության նախարարությունը հայտարարություն տարածեց հղիների պատվաստվման վերաբերյալ, հատուկ ուզում եմ նշել, որ հղիների հետ կապված հստակ հետազոտություններ չկան, բոլոր տվյալները գալիս են կենդանիների վրա արված հետազոտություններից։ Եվ ԱՀԿ-ն պաշտոնապես խորհուրդ չի տալիս հղիներին պատվաստվել։ Ասում է՝ եթե դուք հստակ գնահատում եք, որ օգուտ-վնաս փոխհարաբերության մեջ օգուտն ավելի շատ է, այսինքն՝ հղին շատ բարձր ռիսկային հղի է, այդ դեպքում նոր մոր պատճառով պատվաստեք հղիին, ոչ թե երեխային պաշտպանելու պատճառով։ Չկա ոչ մի տվյալ, որ հղիության ընթացքում Covid-ը որևէ խնդիր է առաջացնում։ Միակ խնդիրը շատ քիչ տոկոս դեպքերով վաղաժամ ծննդաբերությունը կարող է լինել, որը ինքն իրենով կարող է խնդիր չլինել, եթե ադեկվատ վարեն։ Նաև խոսքս ուզում եմ ուղղել տեղամասային բժիշկներին՝ եթե հղիի մոտ ախտորոշել եք Covid, պետք չէ նրան ուղարկել հղիության արհեստական ընդհատման։ Բժիշկների կողմից նման ապատեղեկատվության ևս հանդիպում ենք, խորհուրդ են տալիս ընդհատել հղիությունը, բայց դրա կարիքը չկա։ Նախարարությունը պետք է հենց այս դեպքերով զբաղվի։
15:22
11:12
10:45
10:19
10:03
21:07
19:03
18:52
18:35
18:17
18:03
14:19
14:06
13:42
13:28
13:13
10:54
10:45
10:19
10:02
| երկ | երք | չրք | հնգ | ուրբ | շբթ | կրկ | |
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | ||
| 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | |
| 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | |
| 21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | |
| 28 | 29 | 30 | 31 | ||||
09:44
09:23
09:02
09:28
09:13
09:34
09:18
09:03
09:55
09:48
09:36
09:28
09:02
09:55
09:49
09:35
09:18
09:02
09:19
09:02
09:49
09:34
09:18
09:03
09:55
09:42
09:35
09:17
09:02
09:45
09:35
09:27
09:09
09:53
09:45
09:36
09:28
09:15
09:02
10:02
09:52
09:44
09:35
09:17
09:02
09:55
09:44
09:33
09:23
09:03
