Պարոն Բաղդասարյան, ի՞նչ խնդիրներ են այսօր ծառացած մեր առջև և հասարակությունը որքանո՞վ է պատրաստ դիմագրավել առկա մատրահրավերներին։
Մենք ոչ միայն պատրաստ չէինք այս մարտահրավերներին, այլ նաև այսօր էլ չենք գիտակցում, թե մեզ հետ ինչ է կատարվում։ Մենք այդ ընդունակությունը չունենք, հիմա դուք որոշեք՝ մենք ազգ ենք, թե ազգ չենք։ Այն, ինչ պետք է անեինք, դա պետք է արվեր Ղարաբաղյան առաջին պատերազմում տարած հաղթանակից հետո՝ 1994 թվականից սկսած։ Ես միշտ բերում էի Իսրայելի օրինակը, ինձ ասում էին՝ Իսրայելն ով է, որ մեզ համեմատում եք։ Կարո՞ղ ենք մենք Իսրայել լինել, իհարկե, 15 տարվա մեջ կարող էինք դառնալ։
Բայց նախորդ 30 տարիներին հասարակությանը միշտ պատրաստել են հող հանձնելուն, այդպե՞ս է։
Այո, դրա համար այդ զիջողներին, ոչ մի թիզականությանը ձեռ առնողներին սատկացնել էր պետք։ Ոչ թե ոչ մի թիզական պետք էր լինել, այլ պետք էր լինել ոչ մի կես թիզական։ Երբ դու թույլ ես ու վտանգված, ստիպված ես տալիս, բայց դա չի կարող լինել պետական դոկտրին։ Դու պետք է այնքան ուժեղ լինես, որ մի թիզ անգամ չզիջես, դե գնա ու այսօր Իսրայելին ասա՝ մի թիզ տուր։ Աջից ու ձախից ավելի դաժան թշնամիներ ունեն, քան մենք։
Ինչո՞ւ հիմա Հայաստանը չի ճանաչում Արցախի անկախությունը կամ միացման խնդիրը չի լուծում։ Մեր խորհրդարանի դերը ինչպե՞ս եք գնահատում այս համատեքստում։
Ես Ազգային ժողովի մասին ընդհանրապես չեմ ուզում խոսել։ Ես այս ընտրություններին ի սկզբանե դեմ էի։ Ես կարծում եմ, որ այս ընտրություններին մասնակցելը Նիկոլի շահերից էր բխում, որ լեգիտիմացներ իրեն ու իր կատարած աղետը, որը բերեց մեր գլխին։ Եվ դա արեցին, ընդդիմադիրները գնացին ու սիրուն նստեցին պառլամենտում։ Եվ էդ ընդդիմության հետևից գնացողներին էլ տարան ու մտցրին բերդերը։ Իրենք պառլամենտում են, նրանք՝ բերդերում։ Դե հիմա խոսեք բարոյականությունից։
Ես կարծում եմ՝ այս պահին Հայաստանը սուվերենություն չունի, մենք մեր սուվերենությունը կորցրել ենք այս իշխանության արած քայլերով։ Խորհրդարանն այսօր ապացուցում է, որ մենք տգետ ենք ոչ միայն քաղաքականապես, այլ նաև պետականաշինության մեջ անընդունակ մի ժողովուրդ ենք, որին այսօր 29 հազար քմ տարածք է մնացել։ Եթե դու սուվերենություն չունես, եթե քո անվտանգությունն ամբողջովին կախված է մի կետից՝ Մոսկվայից, մենք ո՞վ ենք, սուբյե՞կտ ենք, թե ոչ։
Իշխանությունները առաջ են քաշել «խաղաղ դարաշրջանի» թեզը։ Որքանո՞վ է հնարավոր առկա իրավիճակում դա իրագործել։
Այն, ինչ իրենք առաջարկել են և ուր բերել հասցրել են, դրա աղետը իրենք շատ լավ են հասկանում։ Ուղղակի կանգ առնել չեն կարողանում, որովհետև վախկոտներ են։ Մեր երկիրը վախկոտների ձեռքին է այսօր, ոչ թե մարդկանց, ովքեր ընդունակ են ինքնուրույն քայլ անել։ Վախկոտ տղամարդուց ստոր ու վտանգավոր բան գոյություն չունի։
Ի՞նչ պետք է անել՝ ստեղծված իրավիճակից դուրս գալու համար։
Ես կարող եմ ասել, թե ինչ չպետք է անել։ Նախ ասեմ, որ ոչինչ չենք կարող անել նման իշխանության պայմաններում։ Դրա համար միակ շանսը փոփոխություն անելն է։ Ես դեռ ամիսներ առաջ իրենց կոչ էի անում՝ վերցրեք, ձեր միջից մեկին գտեք, նշանակեք, նրան հանեք այդտեղից, սա խայտառակություն է, ազգային անարգանք։ Չի կարող մարդը, ով պարտվել է ու նոկաուտի մեջ է, նորից վեր կենա ու ասի՝ ես բանակցում եմ։ Պատմության մեջ չկա նման դեպք։ Անընդունակ է այդ մարդը, ինչքան էլ ուզում է արձակուրդ գնա, որ չմեկնի Արցախ, ինչքան ուզում է մշակույթից սկսած բոլոր կառույցների բյուջեները կրճատի, որ տա ոստիկանությանը։ Մենք ոստիկանական պետություն ենք դառնում։ Ես դեռ երկու տարի առաջ էի ասում՝ սրա պես դիկտատոր չկա, դուք փառք եք տալու ամենադաժան դիկտատորներին։ Ոստիկանական համակարգն են ուժեղացնում, ուրիշ տարբերակ չունեն ողջ մնալու։ Ոչ թե նորմալ ապրելու, այլ ողջ մնալու։ Բայց իրենք պիտի հասկանան, որ միայն իրենց կյանքը չէ, որը երեք կոպեկ չարժե, այստեղ երկիր կա, պետություն կա։ Մենք երեխաներ ունենք, անվտանգության երաշխիքներ պիտի ունենանք, մենք չենք ուզում իրենց քմահաճույքով գնալ։ Ես թքած ունեմ, թե ընդհանրապես իրենք ողջ կմնան, թե ոչ։ Ինձ համար կարևորն իմ պետությունն է՝ կմնա, թե չի մնա։ Պատիվ պիտի ունենաս, թողնես գնաս, չեմ ասում՝ խարակիրի անես։
Վերջին զարգացումների ֆոնին դուք սոցիալական ցանցում մեջբերել էիք Սահմանադրության այն հոդվածը, ըստ որի՝ «ՀՀ տարածքի փոփոխությանը վերաբերող հարցերը լուծվում են հանրաքվեի միջոցով»։ Վերջին շրջանում շատ է խոսվում այն մասին, որ ժողովրդի թիկունքում համաձայնություններ են ձեռք բերվում թշնամու հետ։
Այսօր մեր երկրում բացարձակ դիկտատուրա է, մեկ մարդ որոշում է ամեն ինչ՝ միջազգային հարաբերությունների հետ կապված հարցերը, կամ կատարում է խոստումները, որոնք տվել է նոյեմբերի 9-ի փաստաթղթով։ Հիմա երևի հասկացել է, որ ավել խոստումներ է տվել, բայց հյուսիսից հուշում են՝ ասել ես, պիտի անես։ Եվ հիմա, ժողովրդական լեզվով ասած, «կռուտիտները» սկսվել են։ Ցուգցվանգի մեջ ես, շախմատ խաղաղցողները գիտեն դա ինչ է, ամեն քայլդ տանում է պարտության։ Պարտված մարդը պետք է հեռանա, սա բնության օրենք է։ Ես երբեք այսքան հիասթափված չեմ եղել։
Գուցե նոր ուժե՞ր կկարողանան համախմբման միջոցով երկիրն այս վիճակից դուրս հանել։
Իհարկե, կարող են։ Թարմ ուժերը միայն Նիկոլի խնդիրը չէ, 30 տարի ամեն ինչ արել են, հեռանկար ունեցող բոլոր քաղաքական ուժերին փչացրել են, «առել են», դրա համար մեր քաղաքական դաշտը ճղճիմ է եղել։ Էլ չեմ խոսում, որ ոմանք ղազագրերով կուսակցություն են սարքել։ Սա է եղել մեր քաղաքական դաշտը, մենք քաղաքական տգետ էլ չենք, մենք քաղաքական իզգոյ ենք։ Մենք բաց դասագիրք ենք, թե ոնց չի կարելի անել, կարող են տանել քեմբրիջներում ու օքսֆորդներում ցույց տան, թե ոնց են հայերը կործանում պետությունը։ Նախկին 30 տարիների ընթացքում ով ինչ պաշտոնի եկել է, 99 տոկոսով զուտ լափելու համար են եկել՝ լինի մշակույթի ոլորտ, գիտության, թե այլ։ Այսօր կաշառակերության համար նորից դասատու են բռնել։ Մենք փողից բացի այլ արժեք չունենք, նման ազգերը ապագա չեն ունենում, պետություն չեն ունենում, մեր արժեհամակարգի մեջ փողից բացի ուրիշ բան չկա։ Խաբելով, «իմ հայրենիք» ասմունքելով ապրում ենք։ Գնանք սաղ տանք թուրքին, հետո լաց լինենք ու երգենք դրա մասին։ Իմ Իգդիրը, իմ Մուշը, իմ Սասունը․․․ ես հարյուր անգամ ասացի՝ արգելեք ռեստորանների, հյուրանոցային համալիրների վրա այդ անունները դնելը։ Այս ամբողջ իմիտացիան մեր տունը քանդեց և այսօր էլ շարունակվում է, էլի նույն բանն է, հեռուստացույցը միացնում ես ու տեսնում, որ դարձյալ ապուշացնում են էս ժողովրդին։ Մենք ոչ միայն պատրաստ չենք 21-րդ դարին, այլ նաև 19-րդ դարին պատրաստ չենք։ 30 տարի չէ, մենք 150 տարի ենք հետ, ցեղախմբային հոգեբանությամբ ենք։
Այն տղաները, ովքեր զոհվեցին Արցախում, նրանց 60 տոկոսն առաջին անգամ էին եղել Արցախում։ Դե պատկերացրեք, թե մենք ինչ հանցագործ ենք։ Ազգովի հանցագործ ենք մենք, այսինքն՝ այնպես չենք արել, որ Արցախն իրենցը դառնա, որ էդ երեխեքն իրենց զգան իրենց տանը։ Մշակութային ծրագրեր պետք է արվեին, խառնես մի պետություն սարքես։ Մենք դա չենք արել, բայց հենց կրակոցը գալիս է, ուղարկում ենք այնտեղ։ Այսօր էլ ամեն ինչ անում են, որ այս քաղաքական դիսկուրսն ընդհանրապես վերանա։ Բայց իրենք իրենց գլուխները պատին են տալու, իրենք շատ փոքր են։
Այսպիսի թշնամի ունենալու պայմաններում, երբ թշնամիդ մինչև ատամները զինվել է, հայերեն են սովորում, մենք թալանում ու թալանում ենք։ Թալանում, կնկա վրա բրիլիանտները շարում, դղյակներն ու ավտոները շարում, դուբայներում փողերը լվում։ Սրա միակ լուծումը մահապատիժը ժամանակավոր վերականգնելն է և լուրջ պատժելը։ Չենք պատժի, կորած ենք։ Պատերազմի դրվագներով գեներալներին թողած այսօր աֆիցերներ են դատում, սա կապիկություն է։
11:05
10:57
10:45
10:26
10:02
00:02
20:49
20:33
18:43
18:12
17:26
17:04
15:13
14:58
14:22
13:43
13:14
12:36
12:21
09:54
17:04 17.06.25
18:03 17.06.25
09:37 18.06.25
14:22 18.06.25
17:15 17.06.25
09:44 18.06.25
13:43 18.06.25
18:59 17.06.25
երկ | երք | չրք | հնգ | ուրբ | շբթ | կրկ | |
1 | |||||||
2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | |
9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | |
16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 | |
23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | |
30 |
09:44
09:23
09:02
09:28
09:13
09:34
09:18
09:03
09:55
09:48
09:36
09:28
09:02
09:55
09:49
09:35
09:18
09:02
09:19
09:02
09:49
09:34
09:18
09:03
09:55
09:42
09:35
09:17
09:02
09:45
09:35
09:27
09:09
09:53
09:45
09:36
09:28
09:15
09:02
10:02
09:52
09:44
09:35
09:17
09:02
09:55
09:44
09:33
09:23
09:03