Անցյալ ամիս Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանի այցը Գվինեական ծոցի երեք երկրներ ուշադրություն է գրավել ոչ միայն տարածաշրջանի, այլեւ դրանում ազդեցության մրցակցության կարեւորության վրա, գրել է Arab News-ը։
«Էրդողանը Աֆրիկա կատարած իր վերջին այցի ժամանակ այցելել է Անգոլա, Տոգո եւ Նիգերիա։ Ուղեւորությունն ընդգծում է մայրցամաքի այս հատվածում այս երեք պետությունների դերը Անկարայի շահերի տեսանկյունից։
2005 թվականին Թուրքիան սկսեց Աֆրիկայի նկատմամբ իր նոր քաղաքական մոտեցումը։ «Աֆրիկայի բացում» դոկտրինը Անկարայի առանցքային մոտեցումն է տարածաշրջանում։ Փափուկ ուժի մարտավարություն կիրառելով՝ Թուրքիան կարեւոր քայլեր է ձեռնարկել Գվինեական ծոցում։ Սոմալիի ափերի մոտ ծովահենության դեմ պայքարի համար անվտանգության լուծումների մշակումից հետո, Թուրքիան այլ դերակատարների՝ Ռուսաստանի եւ Չինաստանի պես, ուշադրությունը արագորեն կենտրոնացրեց Աֆրիկայի այս հատվածի վրա:
Նիգերիան առանցքային պետություն է Գվինեական ծոցում եւ Թուրքիայի ամենամեծ առեւտրային գործընկերն է տարածաշրջանում: Նա է հանցագործությունների մեծ մասի աղբյուրը, որոնք տեղի են ունենում Գվինեական ծոց թափվող ջրային ուղիների վրա: Էրդողանն առաջին անգամ Նիգերիա է այցելել 2016 թվականին: 2018 թվականի ապրիլին երկու երկրները պաշտպանության մասին համաձայնագիր են ստորագրել Նիգերիայի զինված ուժերին մարզելու եւ վերազինելու համար։ Թուրքիայի նախագահը սերտ բարեկամական հարաբերություններ է հաստատել Նիգերիայի նախագահ Մուհամմադ Բուխարիի հետ, ինչը կարեւոր է էներգետիկ նոր միջավայրում։
Թուրքիայի դեսպանը մատնանշել է Թուրքիայի պատմական կապերը Աֆրիկայի այս հատվածի, հատկապես Նիգերիայի հետ։ Օսմանյան կայսրության եւ Կանեմ-Բորնու կայսրության հարաբերությունները, որոնք սկզբնավորվել են 16-րդ դարում, այսօր վերածվում են Անկարայի փափուկ ուժի՝ ընդգծելով նրա կապերը Նիգերիայի, Նիգերի, Չադի եւ Կամերունի հետ:
Անգոլա կատարած այցի ժամանակ Էրդողանը ցույց տվեց Անկարայի «փափուկ ուժի» հնարավորությունների մյուս կողմը։ Անգոլան Թուրքիայի համար նույնքան կարեւոր է, որքան Նիգերիան, քանի որ նախկին նախագահ Խոսե Էդուարդո դուշ Սանտոսը պատմական դեր է խաղացել հակագաղութային շարժումներում եւ տրամադրություններում: Անգոլան Խորհրդային Միության դաշնակից պետություն էր՝ Սառը պատերազմի ժամանակ Կուբայի ուժեղ ներկայությամբ: Այս հիշողությունները դեռ ամուր են, եւ այն, թե ինչպես են Անկարան եւ Մոսկվան տեսնում Անգոլան, կարեւոր է աշխարհառազմավարական տեսանկյունից: Անկարան հենվում է գաղափարախոսության վրա, մինչդեռ Մոսկվան նայում է լոգիստիկային՝ գրեթե ամբողջական հեղաշրջում քաղաքական տեսանկյունից:
Կարեւոր է նշել, որ Էրդողանը ելույթ է ունեցել Անգոլայի խորհրդարանում։ Նա զգուշացրել է, որ մարդկության ճակատագիրը չի կարելի եւ չպետք է թողնել Երկրորդ համաշխարհային պատերազմում հաղթած մի քանի երկրների ձեռքում, ինչը վերաբերում է Արեւմուտքին, բայց նաեւ Ռուսաստանին։ «Դեռեւս կան մարդիկ, ովքեր չեն կարողանում համակերպվել աֆրիկյան ժողովուրդների նվաճած անկախության, ազատության եւ հավասարության հետ: Վերջերս ականատես եղանք դրա կրկնությանը», - ասել է նա՝ անդրադառնալով այլ արտաքին ուժերի ազդեցությանը։
Ինչ վերաբերում է անվտանգությանը, Անգոլան շահեկան դիրքեր ունի թուրքական մարտական անօդաչու թռչող սարքեր եւ զրահափոխադրիչներ ստանալու համար, որոնցով կլրացնի երկրի զինանոցը: Անկարան 19 տարի առաջ Անգոլային վաճառեց իր առաջին տեխնիկան, ուստի երկկողմ պաշտպանական համագործակցության երկարատեւ ավանդույթ կա:
Այսպիսով, ծովում անվտանգությունը եւ ազատ տարանցման պահպանումը առանցքային գործոններ են: Հիմնական նավահանգիստները՝ ներառյալ Աբիջանն ու Սասանդրան Կոտ դ'Իվուարում, Պենինգտոնը Նիգերիայում, Կոմե Կրիբի ծովային տերմինալը եւ Կրիբի նավահանգիստը Կամերունում, ինչպես նաեւ Պուերտո Մասիասը Հասարակածային Գվինեայում, հարյուր միլիոնավոր մարդկանց համար Ատլանտյան օվկիանոսի երկայնքով ելք են հանդիսանում: Այն փաստը, որ Էրդողանը այցելել է Նիգերիա եւ Անգոլա, ցույց է տալիս, որ Թուրքիան նպատակ ունի նավթ տեղափոխել Աֆրիկայի երկու խոշորագույն արտադրողներից։ Այդ ապրանքների տարանցումը կարեւոր է միջազգային առեւտրի համար։
Այս ծովային քարտեզի վրա Ռուսաստանի տեղը մեծ հետաքրքրություն է ներկայացնում։ Մոսկվայի կողմից Գվինեական ծոցում ծովահենության դեմ առաքելության շրջանակներում «Վիցե-ադմիրալ Կուլակով» կործանիչի տեղակայումը Էրդողանի այցի ժամանակ նման էր այն ուժային խաղերին, որոնք երկու երկրները խաղում են տարբեր այլ թատերաբեմերում:
Էրդողանի այցը Գվինեական ծոց Թուրքիայի արտաքին քաղաքական դոկտրինի մշակմանն ուղղված քայլերից է, որը գտնվում է շատ ակտիվ նախագծման փուլում, երբ դեպի ծով ելքը կարեւոր է ազգային ռազմավարական նպատակներին հասնելու համար։
22:17
22:13
21:34
20:17
20:02
19:46
19:23
19:08
18:43
18:35
18:30
18:23
18:11
17:46
17:33
17:13
16:55
16:36
16:23
16:06
| երկ | երք | չրք | հնգ | ուրբ | շբթ | կրկ | |
| 1 | 2 | 3 | |||||
| 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | |
| 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | |
| 18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 | 24 | |
| 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 | ||
09:44
09:35
09:25
09:17
09:02
09:56
09:45
09:37
09:26
09:17
09:02
09:53
09:38
09:27
09:13
09:02
09:58
09:45
09:35
09:27
09:13
09:04
09:59
09:46
09:37
09:25
09:14
09:02
09:56
09:45
09:36
09:23
09:09
09:56
09:42
09:25
09:13
09:02
09:58
09:44
09:36
09:27
09:13
09:02
09:45
09:36
09:25
09:16
09:02
09:58
