Ռուսական հանածո գազից ազատվելու Եվրամիության առաքելության շրջանակներում հուլիսի կեսերին Եվրահանձնաժողովի նախագահ Ուրսուլա ֆոն դեր Լյաենը և Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևը ստորագրեցին հուշագիր՝ կրկնապատկելու ադրբեջանական գազի արտահանումը ԵՄ, գրում է Politico-ն
Փաստաթղթի համաձայն՝ մինչև 2027 թվականը Կասպիական նավթապետությունը Եվրոպային ամեն տարի կմատակարարի առնվազն 20 միլիարդ խորանարդ մետր հանածո գազ՝ Հարավային գազային միջանցքի (SGC) միջոցով՝ 3000 կմ երկարությամբ գազատարների շղթայով, որը գազ է մատակարարում ԵՄ: Բայց այս համաձայնագիրը հակասում է ԵՄ-ի կլիմայական նպատակներին և մարդու իրավունքների չափանիշներին:
Ինչպես արդեն պնդում են քաղաքացիական հասարակության խմբերը, գազի արդյունահանման ընդլայնմանն աջակցելը միայն կհարստացնի Ադրբեջանի ավտոկրատ վարչակարգին, որը հայտնի է մոլեգնող կոռուպցիայով և ընդդիմության ճնշումներով:
Այնուամենայնիվ, այն, ինչը քիչ է քննարկվում՝ Կասպից ծովից գազը Եվրոպա արդյունահանելու և տեղափոխելու համար անհրաժեշտ կարևոր ենթակառուցվածքը պատկանում է «Լուկօյլ»-ին՝ ռուսական նավթագազային հսկային, որը սերտորեն կապված է Ռուսաստանի նախագահ Վլադիմիր Պուտինի ռեժիմի հետ
Աշխարհի խոշորագույն նավթագազային ընկերություններից մեկը՝ «Լուկօյլ»-ն ինքը պնդում է, որ Ռուսաստանի երեք խոշոր հարկատուներից մեկն է՝ միայն 2019 թվականին վճարելով ավելի քան 200 միլիարդ դոլարի հարկեր: Միացյալ Նահանգների պատժամիջոցների ցուցակում հայտնված ընկերությունների թվում է նաև «Լուկօյլ»-ը։
Վահիդ Ալեքպերովը՝ «Լուկօյլ»-ի նախկին գործադիր տնօրենը և Խորհրդային Միության նավթի և գազի փոխնախարարը, նույնիսկ նախկինում բացահայտ հայտարարություններ էր արել՝ ենթադրելով, որ ընկերության նպատակները սերտորեն համահունչ են Ռուսաստանի կառավարության նպատակներին: Այնուամենայնիվ, նա հրաժարական տվեց այն բանից հետո, երբ Միացյալ Թագավորությունը և Ավստրալիան պատժամիջոցներ կիրառեցին ռուս մի խումբ օլիգարխների դեմ, որոնք, Ավստրալիայի արտգործնախարարի խոսքերով, «մոտ են Պուտինին և նպաստում և աջակցում են նրա գործողություններին»:
«Լուկօյլը» գործում է ադրբեջանական նավթի և գազի ոլորտում 1994 թվականից: 2000-ականների սկզբին նա իր ջանքերն Ադրբեջանում կենտրոնացրեց Շահ Դենիզ հանածո գազի հանքավայրերի զարգացման վրա, որոնք աշխարհում ամենամեծերից են:
Փաստորեն, Ուկրաինա Ռուսաստանի ներխուժումից մի քանի օր առաջ «Լուկօյլ»-ը ավարտեց մալազիական Petronas-ի բաժնետոմսերի ձեռքբերումը Շահ Դենիզում 1,45 միլիարդ դոլարով, նախագծում իր մասնաբաժինը 10 տոկոսից հասցնելով 19,99 տոկոսի և դառնալով երկրորդ խոշոր բաժնետերը British Petroleum-ից հետո (BP):
Բացի «Շահդենիզ»-ից, որն առաջիկա տասնամյակների ընթացքում արտահանման հիմնական դաշտը կլինի, «Լուկօյլ»-ը հետամուտ է նաև այլ հնարավոր զարգացումների Ադրբեջանում։ 2021 թվականին ընկերությունը BP-ից գնել է ծանծաղ ջրերի Աբշերոն թերակղզու (SWAP) հետախուզական նախագծի 25 տոկոս բաժնետոմս:
Եվ 30 տարվա վեճից հետո, նույն թվականի հունվարին, երբ Ադրբեջանն ու Թուրքմենստանը պայմանավորվեցին Կասպից ծովի իրենց համապատասխան հատվածների սահմանին գտնվող «Դոստլուկ» հանքավայրի համատեղ շահագործման մասին, Ալեքպերովը թուրքմենների հետ քննարկում էր «Լուկօյլի» ներդրումային տարբերակները։
«Լուկօյլ»-ը նաև բաժնետեր է Հարավային Կովկասի գազատարում՝ SGC-ի ամենաարևելյան հատվածում: Եվ այն ունի 15,992 տոկոս բաժնեմաս Ադրբեջանի գազամատակարարման ընկերությունում, որը ադրբեջանական հանածո գազի արդյունահանողն ու վաճառողն է:
SGC-ը միակ երթուղին է, որը կապում է կասպյան գազի հանքերը ԵՄ-ի հետ, և Ադրբեջանը սկսել է գազ արտահանել Եվրոպա 2020 թվականին։ Միջանցքը անցնում է Վրաստանի, Թուրքիայի, Հունաստանի, Ալբանիայի և Իտալիայի տարածքով դեպի ԵՄ այլ շուկաներ և բաղկացած է Հարավկովկասյան գազատարից, Անդրանատոլիական գազատարից, Անդրադրիատիկ գազատարից և այլ ճյուղերից, իսկ հիմնական գործող գազի հանքավայրը ներկայումս Շահ Դենիզն է։
Ֆոն դեր Լյաենի խոսքով՝ Ադրբեջանը «կարևոր և հուսալի գործընկեր է մեր մատակարարման անվտանգության համար»։ Այնուամենայնիվ, Ռուսաստանի ներգրավվածությունը ադրբեջանական գազի մատակարարման շղթայի առանցքային օղակներում կասկածի տակ է դնում էներգետիկ անվտանգության վերաբերյալ ցանկացած պնդում:
Լուկօյլը ոչ միայն Ռուսաստանում խոշոր հարկատու է, որը կարող է օգտագործել Ադրբեջանից ստացվող գազի եկամուտները Պուտինի ռազմական մեքենան ֆինանսավորելու համար, այլև նրա դիրքը ադրբեջանական բազմաթիվ նախագծերում ընկերությանը հնարավորություն է տալիս օգտվել տեղեկատվությունից, որը կարող է օգտագործվել Ռուսաստանի շարունակական սպառազինմանն աջակցելու համար:
Ժամանակն է, որ Հանձնաժողովը սկսի դասեր քաղել էներգիայի դիվերսիֆիկացման և էներգետիկ անվտանգության հետ կապված իր նախկին սխալներից՝ հիմնվելով ավտորիտար ռեժիմների հետ գործարքների վրա։ Դրանք ծառայում են միայն հանածո վառելանյութերից Եվրոպայի կախվածությունը հավերժացնելուն, հենց այն ժամանակ, երբ դրան վերջ տալը խիստ անհրաժեշտ է:
12:27
10:46
10:31
10:10
16:56
11:58
11:50
17:41
16:27
16:02
16:02
13:33
11:54
11:45
18:04
16:27
15:47
11:43
10:32
23:34
| երկ | երք | չրք | հնգ | ուրբ | շբթ | կրկ | |
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | ||
| 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | |
| 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | |
| 21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | |
| 28 | 29 | 30 | 31 | ||||
09:44
09:23
09:02
09:28
09:13
09:34
09:18
09:03
09:55
09:48
09:36
09:28
09:02
09:55
09:49
09:35
09:18
09:02
09:19
09:02
09:49
09:34
09:18
09:03
09:55
09:42
09:35
09:17
09:02
09:45
09:35
09:27
09:09
09:53
09:45
09:36
09:28
09:15
09:02
10:02
09:52
09:44
09:35
09:17
09:02
09:55
09:44
09:33
09:23
09:03
