Առաջին հայացքից թվում է թե հետախուզությունները միշտ ամեն ինչ իմանում են ու կարող են կանխել հակառակորդների հարձակումը, սակայն միշտ չէ, որ այդպես է, իսկ ռազմական գործում կա խորամանկության գործոնը, որը ռազմավարական գործոն է: Երբեմն ամեն ինչ այլ կերպ է ստացվում անգամ ամենահզորների մոտ:
ԽՍՀՄ-ի վրա հարձակումը
1941 թ. հունիսի սկզբին Գերմանիան արդեն գրեթե լիովին պատրաստ էր առաջիկա հարձակմանը: Այն նախագծված էր ընդհուպ մինչև գրոհի կոնկրետ ժամը: Չնայած սահմանի վրա առկա գերմանական զորքերի տեղաշարժերի քողարկվածության բարձր մակարդակին, խորհրդային հետախուզությունը նկատել էր այն: Այդուհանդերձ Կարմիր բանակի ստորաբաժանումները ինչ-ինչ պատճառներով ժամանակին չէին սկսել նախապատրաստվել գերմանական առաջիկա հարձակմանը:
Հունիսի 22-ին՝ գերմանական ավիացիայի հարձակումից ընդամենը ժամեր առաջ միայն, խորհրդային հրամանատարությունը արևմտյան ռազմական շրջաններ ուղղարկեց դիրեկտիվա 1-ը՝ ըստ որի «հունիսի 22-23-ին հնարավոր էր գերմանական ուժերի հանկարծակի հարձակում» մի շարք շրջանների վրա:
Պերլ Հարբոր
1941 թ. դեկտեմբերի 7-ը ԱՄՆ ռազմածովային ուժերի ամենախայտառակ ամսաթիվն է: Դեռևս 1932 թ. լայնամասշտաբ վարժությունների ընթացքում երևաց թե որքան խոցելի են Հավայան կղզիները ծովային և օդային հարձակման վտանգի առջև: Նույնը ապացուցվեց նաև 1937 և 1938 թթ. վարժությունների ընթացքում, սակայն ամերիկյան հրամանատարությունը ոչինչ չփոխեց կղզիների պաշտպանության կազմակերպման մեջ: Ամերիկյան հետախուզությունը տարաբնույթ տեղեկություններ ուներ ճապոնական հավանական հարձակման մասին, սակայն դրանք պատշաճ կերպով չէին մշակվել և ընդհանուր իրավիճակի գնահատումը որոշակի սխալ էր կատարվել: Արդյունքում Դեկտեմբերի 7-ի առավոտյան, հարձակման առաջին ալիքով դեպի Օահու կղզի շարժվեցին 134 մարտական ինքնաթիռներ:
Առավոտյան ժամը 7-ի սահմաններում ռադարները ֆիքսեցին մոտեցող ինքնաթիռները, սակայն այդ փաստն անուշադրության մատնվեց. ամերիկացիները կարծեցին, թե դա մոտեցող ամերիկյան B-17 ռմբակոծիչներն են: Հարձակման մասին բազմաթիվ հաղորդումները կա՛մ անուշադրության մատնվեցին, կա՛մ ընդհանրապես անտեսվեցին:
Առաջին ալիքից հետո կղզու վրա գտնվող գրեթե ողջ ինֆրաստրուկտուրան ոչնչացվել էր: Այդուհանդերձ ամերիկացի օդաչուների մոտ ստացվեց մի քանի ինքնաթիռ օդ բարձրացնել և անգամ որոշակի վնաս հասցնել ճապոնական օդուժին:
Ի վերջո, հարձակման արդյունքում ամերիկյան նավատորմի գրեթե բոլոր նավերը կա՛մ խորտակված էին, կա՛մ վնասված, իսկ օդուժի գրեթե կեսը լիովին ոչնչացված: Մարդկային կորուստները կասմում էին ավելի քան 3000 հոգի: Ճապոնական ուժերի այս հանկարծակի հարձակումը բերեց ցանկալի արդյունքների, սակայն հեռանկարային առումով ամերիկյան այս խայտառակությունն ի վերջո բերեց Հիրոսիմայի և Նագասակիի վրա ատոմային ռումբ “փորձարկելուն”:
Նորմանդիա
Գերմանացիները 1944թ. արևմուտքում ունեին տարբեր տվյալներով 38-60 դիվիզիա: Եւս 179 դիվիզիա և 5 բրիգադա, ընդ որում ավելի պատրաստված, գտնվում էին արևելյան ճակատում:
Դաշնակիցների ներխուժման պլանը մշակելիս շեշտը դրվում էր այն հանգամանքի վրա, որ հակառակորդին հայտնի չեն երկու կարևորագույն բաղադրիչները՝ գործողության վայրն ու ժամանակը: Գաղտնիության ու անսպասելիության ապահովման համար մշակվեց և կյանքի կոչվեց պատմության մեջ խոշորագույն ապաիրազեկման գործողությունը՝ Fortitude, Կոմիտե ХХ:
Ֆորտիթյուդն իր մեջ ներառում էր երկու բանակների ստեղծման իմիտացիա: Դրանցից մեկն իբր ստեղծվում էր հյուսիսում՝ Էդինբուրգում և ուղղված էր դեպի Նորվեգիա, իսկ հարավային «բանակը»՝ Պա-դե-Կալեում: Ֆորտիթյուդի նպատակն էր դաշնակիցների զորքերի իջեցման իրական վայրից հակառակորդի ուշադրությունը շեղելն էր, ինչն ի վերջո պսակվեց հաջողությամբ և դաշնակիցների ներխուժումը հաջողվեց:
Ներխուժումը Նորմանդիա սկսվեց գիշերային զանգվածային պարաշյուտային դեսանտից, օդային գրոհներով ու գերմանական ափամերձ դիրքերի գնդակոծությամբ, իսկ հունիսի 6-ի վաղ առավոտյան սկսվեց դեսանտն արդեն ծովից: Ափհանումը տևեց մի քանի օր՝ գիշեր ու ցերեկ: Հունիսի լույս 6-ի գիշերը դեսանտային նավերը կուտակվեցին Լա Մանշում: Ֆորտիթյուդը հաջողել էր, և գերմանացիների Նորմանդիայի պաշտպանության համար օգտագործում էին համեմատաբար սակավաթիվ ուժեր, քանի որ չէին սպասում հարձակման:
Նորմանդիայի համար ճակատամարտը շարունակվեց մոտ երկու ամիս և ավարտվեց Փարիզի ազատագրմամբ ու Ֆալեզի կաթսայի անկումով 1944 թ. օգոստոսին:
Յոմ-Կիպուր
1973 թ. հոկտեմբերի 6-ին ժ. 14:00-ին սկսվեց Ահեղ Դատաստանի օրվա պատերազմը: Եգիպտոսն ու Սիրիան արաբական ևս 6 երկրների աջակցությամբ միաժամանակ հարձակվեցին իսրայելական դիրքերի վրա: Եգիպտական բանակին հաջողվեց առաջին անգամ անսպասելի հարձակում իրականացնել:
Պատերազմի պլանավորումը կատարվում էր խորհրդային ռազմական դոկտրինայի շրջանակներում: Այն ենթադրում էր ուժերի առավելագույն կենտրոնացում, ուղղված Իսրայելի պաշտպանական ստորաբաժանումների ճեղքում՝ դրանք ոչնչացնելու նպատակով: Ընդ որում նրանք ենթադրում էին, որ մոբիլիզացիան կտևի մոտ մեկ օր: Այդ մեկ օրվա ընթացքում արաբական ուժերը պլանավորում էին բեկել հակամարտության ընթացքն իրենց օգտին:
Հոլանի բարձունքներում, որտեղ սկսվել էր սիրիական ներխուժումը՝ ուժերի հարաբերակցությունը հետևյալն էր՝ մեկ իսրայելական տանկայաին գումարտակը մարտնչում էր սիրիական տանկային դիվիզիայի դեմ: Սիրիական առաջխաղացումը խափանվեց բացառապես իսրայելական բանակի խիզախության, ոգու և գրագիտության շնորհիվ: Իհարկե մեծ դեր էր խաղում նաև տանկերի տեխնիկական առանձնահատկությունները, որոնք Իսրայելի բանակի տանկերի օգտին էին խոսում, սակայն քանակային ահռելի տարբերությունը առնվազն հավասարեցնում էր իրավիճակը:
Սինայի թերակղզում իրավիճակը փոքր ինչ այլ էր: Արդեն հոկտեմբերի 7-ին եգիպտացիները գրավեցին Արևելյան Կանտառան` Սինայի՝ մեծությամբ երկրորդ քաղաքը: Իսրայելն իրոք պատրաստ չէր դիմակայելու հակառակորդին: Իսրայելական ստորաբաժանումների հակահարվածները սկզբի օրերին թույլ էին և առանց դժվարության կասեցվում էին եգիպտացիների կողմից:
Այս պատերզմում նախաձեռնությունն անցավ Իսրայելին միայն մեկ շաբաթ անց՝ հոկտեմբերի 14-ին, իսկ դրանից հետո Իսրայելին հաջողվեց ի վերջո ջախջախել հարձակվող զորքերին և հոկտեմբերի 24-ին վերջ դնել ակտիվ ռազմական գործողություններին: Ինչևէ հարկ է նշել, որ պատերազմի առաջին օրերին Իսրայելը հայտնվել քր անմխիթար վիճակում հենց անսպասելիության գործոնի պատճառով:
Սրանց ցավոք բոլոր գործողությունները չեն, երբ հարձակվողներին հաջողվել է անակնկալի բերել դիմացինին, չնայած հետախուզական տվյալների ակնհայտությանը: Երբեմն ռազմական խորամանկությունը գտնվում է բարձր մակարդակի վրա: Ներկայումս դա հիանալի իրականացնում են նաև տարբեր ահաբեկչական կազմակերպությունները աշխարհի ամենահզոր երկրներում:
19:39
18:59
17:33
17:22
17:09
16:35
16:09
15:35
15:08
14:33
14:04
13:23
13:07
12:48
12:26
12:09
11:25
11:09
10:45
10:45
| երկ | երք | չրք | հնգ | ուրբ | շբթ | կրկ | |
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | |||
| 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | |
| 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 | |
| 20 | 21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 | |
| 27 | 28 | 29 | 30 | 31 | |||
09:45
09:34
09:18
09:02
09:56
09:42
09:33
09:02
09:56
09:42
09:34
09:16
09:02
09:52
09:42
09:35
09:16
09:02
09:45
09:22
09:14
09:02
09:46
09:31
09:26
09:14
09:01
09:55
09:41
09:30
09:26
09:16
09:02
09:54
09:44
09:32
09:15
09:02
09:56
09:43
09:35
09:02
09:44
09:16
09:02
09:52
09:45
09:33
09:16
09:03
