Հարցազրույց <Հայոց աշխարհ> օրաթերթին:
Ադրբեջանը դեռ պետք է ապացուցի, որ դասեր է քաղել վերջին արկածախնդրությունից և պատրաստ է խնդրի խաղաղ կարգավորմանը
Մինսկի խմբի համանախագահների վերջին այցը Երեւան տեղի ունեցավ, մեղմ ասած, բարդ իրավիճակում։ Միջնորդական սույն ձեւաչափի հանդեպ որպես կանոն լոյալ հայաստանցին առաջին անգամ բողոքի ցույցով դիմավորեց համանախագահներին՝ ընդվզելով կողմերի միջեւ հավասարության նշան դնելու ձախավեր քաղաքականության դեմ, որ իրականում այլ բան չէ, քան անթաքույց աջակցություն Ադրբեջանի ահաբեկչական գործելակերպին։ Սակայն համանախագահների հայտարարությունները նույն ոճի մեջ էին՝ խնդիրը ռազմական լուծում չունի, կողմերը «հավասարապես» հակված են հարցի խաղաղ կարգավորմանը։ Արդյոք սա լա՞վ հիմք է՝ արյունահեղությամբ ընդհատված բանակցային գործընթացը վերադարձնելու ի շրջանս յուր եւ ուղղելու կառուցողական դաշտ։ Մեր հարցերին պատախանում է ՀՀԿ խորհրդարանական խմբակցության անդամ ՍԱՄՎԵԼ ՖԱՐՄԱՆՅԱՆԸ։
ՊԱՏԱՍԽԱՆ: Այն, ինչ տեղի ունեցավ ապրիլի 1-ից հետո, ծանր հարված հասցրեց բանակցային գործընթացին, էլ ավելի ամրապնդեց վստահությունը, որ Ադրբեջանը, ցավոք սրտի, օգտագործում է բանակցային գործընթացը այլ նպատակներով՝ ունենալով բոլորովին այլ հաշվարկներ։ Մինսկի խմբի համանախագահության գործունեության հասցեական քննադատությունը, ռազմական սպառազինությունների բազմապատկումը եւ հակահայկական ռազմաշունչ հռետորաբանությունը վկայում են, որ ադրբեջանական կողմը բանակցային գործընթացից լուրջ ակնկալիք չունի։
Ղարաբաղի դեմ Ադրբեջանի սանձազերծած ագրեսիան միաժամանակ ընդգծեց, որ այս հակամարտությունը ռազմական լուծում չունի։ Եթե Ադրբեջանի ռազմաքաղաքական վերնախավը հույս ուներ լայնածավալ ռազմական գործողությունների միջոցով լուծել խնդիրը եւ բանակցային գործընթացն ուղղորդել իր համար ցանկալի հունով, ապա նման բան տեղի չունեցավ. մեր զինված ուժերը հակառակորդին հերթական անգամ պարտադրեցին վերադարձ բանակցային գործընթացին։
Ի՞նչ սպասել Մինսկի խմբի համանախագահներից։ Խաղաղության գործընթացն այլընտրանք չունի, բայց վստահ եմ, որ առնվազն այս փուլում մեր ակնկալիքներն այդ գործընթացից այլեւս առաջվանը չեն, այն իմաստով, որ Ադրբեջանը իր պահվածքով արհամարհում է ոչ միայն բուն բանակցային ձեւաչափը, այլեւ միջազգային միջնորդներին։
ՀԱՐՑ: Ադրբեջանցիները ոչ միայն շարունակում են «խնամքով» թաքցնել իրենց կորուստները, այլեւ ապատեղեկատվական նոր արշավ են սկսել՝ տիրաժավորում են իրենց վիրտուալ «նվաճումները»՝ ի դեմս «ազատագրված» Թալիշի եւ Ֆիզուլիի. ըստ որում՝ այս ցանկը գնալով ընդլայնվում է։
ՊԱՏԱՍԽԱՆ: Որպեսզի կարողանանք հավուր պատշաճի գնահատել ադրբեջանական քարոզչության «պերճանքն ու թշվառությունը», պետք է նկատի ունենանք, թե ինչպիսի հասարակություն եւ կառավարման համակարգ է ձեւավորվել այդ երկրում. փակ հասարակություն, որտեղ ցանկացած տեղեկատվություն, հատկապես ռազմաճակատում տեղի ունեցող իրադարձությունների վերաբերյալ, խստորեն վերահսկվում է, իշխանությունների հասցեին ցանկացած քննադատություն՝ սաղմի մեջ խեղդվում, եւ պետական, տեղեկատվական բոլոր խողովակներով նույն բանն է ասվում։ Բայց Ադրբեջանի ռազմաքաղաքական ղեկավարությունը եւ անձամբ Ալիեւը բոլորից լավ են հասկանում, թե ինչ կարժենար ռազմաքաղաքական արկածախնդրությունը, եթե չլիներ իրենց խնդրանքը եւ կրակի դադարեցման վերաբերյալ ռուսական կողմի համապատասխան միջնորդությունը։
Գոյություն ունի պարզ ճշմարտություն. մեր զինվորը կռվում է հայրենիքի համար, ադրբեջանցի զինվորը՝ քաղաքական ղեկավարության թելադրանքով, պարտադրանքով, մտացածին ինչ-որ արժեքների համար։ Սա՛ է հիմքերի հիմքը, եւ այս պարագայում ադրբեջանական իշխանություններն այլընտրանք չունեն, քան հորինել այնպիսի տեղեկատվական կոդեր, որ թույլ կտան սեփական հանրության ուշադրությունը շեղել նավթի գների անկմամբ պայմանավորված տնտեսական, սոցիալական խնդիրներից եւ «Պանամագեյթի» շրջանակներում գաղտնազերծված փատաթղթերից՝ Ալիեւի ընտանիքի հետ կապված։ Այսօր առավել քան երբեւէ ակնհայտ է, որ Ադրբեջանի ռազմաքաղաքական ղեկավարությունը դարձել է սեփական ռազմական հռետորաբանության գերին, եւ վտանգը, որ ադրբեջանական կողմը միշտ կարող է դիմել նման արկածախնդրության, պահպանվում է։ Հետեւաբար մեր հետագա խաղաղության գրավականը տեսնելով մեր ռազմական հզորության մեջ՝ միաժամանակ պետք է շարունակենք աշխատել միջազգային հանրության հետ բոլոր ձեւաչափերով, այդ թվում՝ նաեւ խորհրդարանական, եւ հասնենք նրան, որ իրերը կոչվեն իրենց անուններով։
ՀԱՐՑ: Մինսկի խմբի համանախագահների այցի համատեքստում «արխիվից» հանվել է կազանյան փաստաթուղթը՝ նշվում է, որ բանակցությունների օրակարգում ժամանակին ռուսական «միջնորդության» շրջանակում կողմերին առաջարկված այդ տարբերակն է։ Այդ փաստաթղթում կա՞ն Մադրիդյան սկզբունքներից տարբերվող մոտեցումներ, որոնք մեր շահերից չեն բխում։
ՊԱՏԱՍԽԱՆ: Մինչեւ բանակցային սեղանին դրված որեւէ փաստաթղթի անդրադառնալը, նախ, պետք է արձանագրել հետեւյալը. այս փուլում Ադրբեջանը կա՛մ սեփական նախաձեռնությամբ՝ հաշվի առնելով իր ձեռնարկած ռազմական արկածախնդրության հետեւանքները, կա՛մ միջնորդների ճնշման տակ դեռ պետք է ապացուցի, որ իսկապես հակված է հարցի խաղաղ կարգավորմանը։ Քանի դեռ Ադրբեջանի կողմից չեն եղել քայլեր, որոնք ցույց կտան, որ ադրբեջանական վերնախավը հետեւություններ է արել նախկինում ձեռնարկած արկածախնդրությունների, սխալների հետեւանքներից եւ պատրաստ է խնդիրը լուծել խաղաղ ճանապարհով, կարծում եմ, անլուրջ է խոսել կարգավորման այս կամ այն տարբերակի, միջնորդների ներկայացրած այս կամ այն փաստաթղթի, այդ թվում՝ կազանյան փաթեթի մասին։ Ցավոք, այդ առումով իմ սպասելիքները լավատեսական չեն. չեմ կարծում, թե Ադրբեջանի առաջին դեմքը տարիներ շարունակ ինքն իրեն քաղաքական ծուղակի մեջ դնելուց հետո ունակ է եւ պատրաստ է սեփական ժողովրդին բացատրել փոխզիջման գնալու անհրաժեշտությունը։
Հայկական կողմի դիրքորոշումը եղել է եւ շարունակում է մնալ այն, որ խնդիրը պետք է լուծվի բացառապես Լեռնային Ղարաբաղի ժողովրդի ինքնորոշման իրավունքի իրացման ճանապարհով։ Քանի դեռ Ադրբեջանը չի ընդունել ԼՂ ժողովրդի ինքնորոշման, ասել է թե՝ սեփական ճակատագիրը որոշելու իրավունքը, որեւէ հարց քննարկման առարկա չի կարող լինել։ Միջնորդ երկրների, միջազգային հանրության խնդիրն է՝ Ադրբեջանին տանել ռացիոնալ մտածողության դաշտ։ Մինչ այդ, հայկական զինված ուժերը եւ մենք, որպես ժողովուրդ, միշտ պետք է պատրաստ լինենք Ադրբեջանին խաղաղություն պարտադրելու։
14:02
12:33
12:04
11:11
18:33
18:15
17:47
17:23
17:09
11:47
11:25
11:04
10:35
10:17
09:58
09:44
09:36
09:25
09:16
09:02
17:23 21.12.24
11:04 21.12.24
11:25 21.12.24
12:04 22.12.24
10:17 21.12.24
18:15 21.12.24
12:33 22.12.24
17:47 21.12.24
երկ | երք | չրք | հնգ | ուրբ | շբթ | կրկ | |
1 | |||||||
2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | |
9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | |
16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 | |
23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | |
30 | 31 |
09:58
09:44
09:36
09:25
09:16
09:02
09:36
09:28
09:14
09:02
09:53
09:36
09:27
09:02
09:58
09:45
09:33
09:15
09:02
09:58
09:44
09:35
09:14
09:02
09:52
09:36
09:28
09:14
09:14
09:02
09:53
09:17
09:02
09:52
09:37
09:27
09:14
09:02
09:46
09:37
09:26
09:15
09:15
09:02
09:44
09:35
09:26
09:13
09:02
09:17