Ղազախստանում արտահերթ նախագահական ընտրություններից հետո նշանակվել են նաև արտահերթ խորհրդարանական ընտրություններ, որոնք տեղի կունենան մարտի 19-ին: ՂՀ նախագահ Կասիմ-Ժոմարտ Տոկաևն արդեն տևական ժամանակ է երկրում անցկացնում է խորքային քաղաքական և սոցիալ-տնտեսական բարեփոխումներ, որոնք ուղղված են նոր ժողովրդավարական և արդար պետության կառուցմանը։ Այդ նպատակով նախագահ Տոկաևը սկսեց իրականացնել ժողովրդավարական բարեփոխումներ և հիմքեր ստեղծեց հավասար քաղաքական մրցակցության համար: Դրա վկայությունն այն է, որ ՂՀ ղեկավարը պարզեցրել է քաղաքական կուսակցությունների գրանցման գործընթացը՝ անդամների նվազագույն թիվը 20 հազարից հասցնելով 5 հազարի։ Այս բարեփոխման արդյունքում երկրում արդեն գրանցվել են նոր կուսակցություններ՝ «Բայթաք» և «Հանրապետություն» ։
Հունվարի 19-ին Ղազախստանի նախագահ Կասիմ-Ժոմարտ Տոկաևը ցրել է խորհրդարանի Մաժիլիսը և նշանակել Մաժիլիսի պատգամավորների արտահերթ ընտրություններ։ Տոկաևը նաև հրամանագիր է ստորագրել բոլոր մակարդակների մասլիխատների (տեղական ներկայացուցչական մարմինների) լիազորությունները վաղաժամկետ դադարեցնելու մասին: Անցած տարվա հունիսին Սահմանադրության փոփոխության վերաբերյալ հանրաքվեի ժամանակ Ղազախստանի հիմնական օրենքում ներառվել են խորհրդարանի աշխատանքին վերաբերող կետեր: Եթե նախկինում Մաժիլիսն ընտրվում էր բացառապես կուսակցական ցուցակներով, ապա այժմ 29 կամ 98 պատգամավոր պետք է ընտրվեն միամանդատ ընտրատարածքներից։ Մաժիլիսում, որը դառնում է երկրի հիմնական օրինաստեղծ մարմինը, նախկին 107-ի փոխարեն կընտրվի 98 պատգամավոր։ Ղազախստանում գրանցված յոթ քաղաքական կուսակցություններին թույլատրվել է մասնակցել Մաժիլիսի արտահերթ ընտրություններին։ Դրանք են՝ «Ամանաթ» իշխանական կուսակցությունը, խորհրդարանում ներկա երկու «Ակ Ժոլ» և Ժողովրդական կուսակցությունը, ինչպես նաև «Աուիլ» կուսակցությունը (այն 2021 թվականի ընտրություններում չի անցել յոթ տոկոսանոց արգելքը և չի հայտնվել Մաժիլիսում), Համազգային Սոցիալ-դեմոկրատական կուսակցությունը (բոյկոտել է նախորդ ընտրությունները), ինչպես նաև «Բայթաք» և «Հանրապետություն» կուսակցությունները։ Այսօրվա ֆավորիտը «Ամանաթ» կուսակցությունն է, ոչ վաղ անցյալում՝ «Նուր-Օտանը» ։
Այս կուսակցությունից խորհրդարանական ընտրություններին մասնակցելու է 119 մարդ, որոնցից 29-ը մտադիր են պայքարել միամանդատ ընտրատարածքներում Մաժիլիսի տեղի համար։ Գործարարների Ազգային դեմոկրատական «Ակ Ժոլ» կուսակցությունն ունի 54 թեկնածու կուսակցական ցուցակով և 24 թեկնածու միամանդատ ընտրատարածքներում: Պատգամավորական տեղերի հավակնորդներից մի փոքր ավելի քիչ է երկրի խորհրդարանի երրորդ երկարակյացը՝ Ղազախստանի ժողովրդական կուսակցությունը (67 թեկնածու, որոնցից 15-ը ուժերը կփորձեն միամանդատ ընտրատարածքներում) ։ Ինչ վերաբերում է Ղազախստանի ևս չորս քաղաքական կուսակցություններին, ապա նրանց հայտերը շատ ավելի համեստ են։ «Աուլ» կուսակցությունն ընդհանուր առմամբ ունի 34 թեկնածու, «Հանրապետությունը»՝ 29, ԺԴԿ – ն՝ 25, իսկ «Կանաչները»՝ 22 թեկնածու։ Մեկ այլ ժողովրդավարական բարեփոխում է, որ կուսակցությունների համար անցողիկ շեմը 7% իջեցվել է 5%, իսկ մանդատների բաշխման ժամանակ կանանց, երիտասարդների և կուսակցական ցուցակներում հատուկ կարիքներ ունեցող անձանց համար հատկացվել է 30% քվոտա: Առաջին անգամ քվեաթերթիկում կլինի «բոլորին դեմ» սյունակը։ Ընտրություններից հետո, ըստ Սահմանադրության, Կառավարությունը հրաժարական կտա։ Նախագահ Կասիմ-Ժոմարտ Տոկաևի խոսքով՝ ոչ միայն հաղթանակած կուսակցությունը, այլև խորհրդարան անցած բոլոր մյուսները կմասնակցեն կառավարության ձևավորմանը: Եվ ընտրական շեմը հաղթահարած բոլոր կուսակցությունները կկարողանան առնվազն մեկ-երկու ներկայացուցիչ ունենալ կառավարությունում։ Հետաքրքիրն այն է, որ խորհրդարան անցած բոլոր կուսակցությունների ներկայացուցիչները ներկայացված կլինեն կառավարությունում, իսկ սա Ղազախստանի գործող նախագահի կողմից աննախադեպ ժողովրդավարական քայլ է՝ պետության կառավարման գործընթացին մասնակցելու բոլոր քաղաքական ուժերի համար հավասար հնարավորություններ ստեղծելու ուղղությամբ։ Նախագահ Տոկաևը Մաժիլիսի և մասլիխատի արտահերթ ընտրությունների միջոցով տրամաբանական ավարտին կհասցնի պետական ինստիտուտների արդիականացման գործընթացը։ Ամենակարևորն այն է, որ տվյալ պետական ինստիտուտները միանշանակ լեգիտիմություն ունեն։ «Մենք մտել ենք Ղազախստանի զարգացման նոր դարաշրջան։ Երկրում ընթանում է արդիականացման դինամիկ և համապարփակ գործընթաց։ Այս ընտրությունները կդառնան հասարակության մեջ տեղի ունեցող փոփոխությունների մարմնավորումը և հզոր ազդակ կհաղորդեն մեր քաղաքական համակարգի հետագա արդիականացմանը։ Այսօր աշխարհում այնքան շատ պետություններ չկան, որոնք նման մասշտաբային բարեփոխումներ են իրականացնում։ Մաժիլիսի և մասլիխատի ընտրությունները կդառնան պետական ինստիտուտների վերագործարկման վերջին փուլը և իրական բովանդակությամբ կլցնեն «ուժեղ նախագահ – ազդեցիկ խորհրդարան – հաշվետու կառավարություն» բանաձևը», - նշել է Տոկաևը։ Ակնհայտ է, որ ՂՀ ղեկավարը վերջին երկու տարում ոչ միայն սկսել է իրական հիմնարար ժողովրդավարական բարեփոխումներ, այլև հնարավորություններ է ստեղծել մյուս քաղաքական դերակատարների համար՝ իրենց կառուցողական ներդրումն ունենալու հանրապետության զարգացման գործում։ Մնում է Ղազախստանին և նրա ժողովրդին մաղթել ամենայն բարիք և կանաչ ճանապարհ զարգացած և արդար պետություն կառուցելու գործում, որը կարող է օրինակ ծառայել աշխարհի շատ երկրների համար:
Աշոտ Սարգսյան, քաղաքագետ
12:29
12:14
12:01
11:57
11:36
11:14
11:02
10:45
10:23
10:06
09:44
09:35
09:25
09:17
09:02
21:36
21:12
20:45
20:20
18:05
| երկ | երք | չրք | հնգ | ուրբ | շբթ | կրկ | |
| 1 | 2 | 3 | |||||
| 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | |
| 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | |
| 18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 | 24 | |
| 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 | ||
09:44
09:35
09:25
09:17
09:02
09:56
09:45
09:37
09:26
09:17
09:02
09:53
09:38
09:27
09:13
09:02
09:58
09:45
09:35
09:27
09:13
09:04
09:59
09:46
09:37
09:25
09:14
09:02
09:56
09:45
09:36
09:23
09:09
09:56
09:42
09:25
09:13
09:02
09:58
09:44
09:36
09:27
09:13
09:02
09:45
09:36
09:25
09:16
09:02
09:58
