Մայիսի 9-ը Հայաստանի համար միշտ լինելու է Հաղթանակի օր

09.05.23 | 10:08

Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի ժամանակ աշխարհի շատ ժողովուրդներ և նախկին ԽՍՀՄ-ի բացարձակապես բոլոր ժողովուրդներն անցան մեծ փորձությունների միջով։ Երկար տարիներ հարյուր միլիոնավոր խորհրդային քաղաքացիներ ապրել են «Ամեն ինչ ճակատի համար, և ամեն ինչ հաղթանակի համար» սկզբունքով, պատրաստ զոհաբերել ամեն ինչ՝ ներառյալ իրենց կյանքը։ Այս պայքարում մեծ ներդրում է ունեցել նաև հայ ժողովուրդը, չնայած այն բանին, որ նրա թիվը ընդամենը 1,5 միլիոն էր։ Այս փոքրիկ լեռնային Հանրապետության հայ բնակչության մեկ երրորդը ուղարկվել է ռազմաճակատ։ Զգալի ներդրում են ունեցել նաև ԽՍՀՄ այլ հանրապետությունների հայերը, Լեռնային Ղարաբաղի բնակիչները և աշխարհասփյուռ հայկական սփյուռքը։ Հայերի ներդրումն այս պատերազմում կարելի է անգնահատելի անվանել։

Հայ զինվորներից կազմված ամբողջ դիվիզիաներ իրենց արժանի ներդրումն ունեցան ֆաշիզմի դեմ տարած հաղթանակում։ Այսպիսով, 51-րդ գվարդիական՝ հրաձգային դիվիզիայի Վիտեբսկի շքանշանը Լենինի Կարմիր դրոշի անունով K.E. Վորոշիլովը Իրանից 12 հազար կիլոմետր է անցել Բալթիկա։ Դիվիզիան ավարտեց իր մարտական ուղին Կուրլանդ թերակղզում նացիստների պարտությամբ։ Բելառուսում և մերձբալթյան երկրներում տեղի ունեցած մարտերում հայ զինվորներին աջակցում էր 119-րդ առանձին տանկային գունդը՝ հագեցած Սասունցի Դավիթ շարասյուների տանկերով։ Հարկ է նշել, որ «Սասունցի Դավիթ» տանկային շարասյուները՝ բաղկացած տասնյակ T-34 մեքենաներից, ստեղծվել են օտարերկրյա հայերի նվիրատվություններով, որոնք կազմակերպվել են Հայ Առաքելական եկեղեցու կողմից Ամենայն Հայոց Կաթողիկոս Գ.Չորեքչյանի նախաձեռնությամբ։ Հենց Բալթյան երկրներում 1945 թվականի մայիսի 9-ին այս զորամասերի հայ զինվորները դիմավորեցին Հաղթանակը։

Անհնար է թվարկել այն բոլոր պարգևները, որոնք շնորհվել են հայկական դիվիզիաների զինվորներին։ Ընդհանուր առմամբ, ռազմական գործողություններին մասնակցելու համար պարգևատրվել է գրեթե 70 հազար հայ։ Բայց Հաղթանակին նպաստած պատերազմի մասնակիցների հատուկ մեդալներից է «1941-1945 թվականների Հայրենական մեծ պատերազմում Գերմանիայի դեմ տարած հաղթանակի համար» հատուկ մրցանակային մեդալը, որը հաստատվել է 1945 թվականի մայիսի 9-ին։ Եվ պարադոքսալ է, որ այսօր այս մեդալը և Բալթյան երկրներում ֆաշիզմի դեմ հաղթանակի բազմաթիվ այլ նշաններ անօրինական են։

Բանն այն է, որ Հայրենական մեծ պատերազմում հաղթանակի համար մեդալը զարդարված է սև և նարնջագույն Սուրբ Գեորգիի ժապավենով։ Բալթյան երեք երկրներն էլ արգելքներ են մտցրել հանրային միջոցառումների ժամանակ Սուրբ Գեորգիի ժապավենների օգտագործման վերաբերյալ: Նմանատիպ արգելքներ են մտցվել Հաղթանակի այլ խորհրդանիշների, այդ թվում՝ կարմիր դրոշի և Խորհրդային Միության հետ կապված ցանկացած հատկանիշի նկատմամբ: Այնուամենայնիվ, նույնիսկ առանց Հաղթանակի նշանների, հնարավոր չի լինի չհարգել հայ հերոսների հիշատակը, ովքեր իրենց կյանքը նվիրաբերեցին մերձբալթյան երկրների ժողովրդին։ Այս երկրներում մայիսի 9-ի ցանկացած տոնական միջոցառում արգելված է, և ոստիկանությունը նույնիսկ դադարեցնում է ֆաշիստական բանակի դեմ կռված զինվորների հուշարձաններին և հուշակոթողներին ծաղիկներ դնելու փորձերը։

Իրականում զոհված զինվորների, մեր նախնիների հուշարձանները գրեթե չկան։ Երկրներից յուրաքանչյուրում ապամոնտաժվել է ֆաշիզմի դեմ հաղթանակը գովերգող ցանկացած հուշահամալիր։ Ընդ որում, դրանք ոչ միայն հուշարձաններ են, այլ նաև տների ճակատների խճանկարներ, հուշատախտակներ և նույնիսկ գերեզմանաքարեր։ Միայն անցյալ տարի Լիտվայում, Լատվիայում և Էստոնիայում ավելի քան 100 օբյեկտ է ոչնչացվել (հուշարձաններ և գերեզմաններ), որոնք ժամանակին նպատակ են ունեցել հավերժացնել խորհրդային զինվորների, այդ թվում՝ հարյուր հազարավոր հայ զինվորների սխրանքը։

Անցյալ ամառ Էստոնիան ապամոնտաժեց T-34-ը՝ խորհրդային հուշարձանը, որը կանգնեցվել էր Նարվա քաղաքում Հաղթանակի 25-ամյակի կապակցությամբ: Ի դեպ, այս որոշմանը դեմ էին և՛ քաղաքի բնակիչները, և՛ նրա ղեկավարությունը։ Բայց Էստոնիայի վարչապետը պնդել է, որ «նախկին արտաքին ուժի հուշարձանները պետք է ապամոնտաժվեն, որպեսզի չկարողանան ավելի մեծ ատելություն առաջացնել հասարակության մեջ և նորից բացել հին վերքերը»։ Ժամանակին Էստոնիայի, Լիտվայի և Լատվիայի տարածքում նացիստների ու ֆաշիստների դեմ կռվող այս T-34 տանկերի համար մարդիկ իրենց վերջին փողերը հասցրին Հայ Առաքելական եկեղեցի։

Դիտելով այս սյուրռեալիստական պատկերը Բալթյան երկրներում՝ ակամա սկսում էս վախենալ մեր երկրի համար։ Հայաստանի իշխանությունն այսօր ակտիվ համագործակցություն է հաստատում Արևմուտքի հետ։ Ցավոք, այս գործընթացների պայմաններից մեկն ավանդաբար պատմական ժառանգության կամավոր մերժումն է։ Դա երևում է նույն Բալթյան երկրների՝ Ուկրաինայի և Արևելյան Եվրոպայի մի շարք այլ պետությունների օրինակով, որոնք կատաղի մղումով ոչնչացնում են մեր հարազատների հաղթանակի մասին ցանկացած հիշատակում։

Սակայն մեր երկրում հիշատակը պահում են, մենք հարգում ենք մեր հերոսներին, այդ թվում նաև այն պատճառով, որ մայիսի 9-ը դեռ պետական տոն է։ Հայաստանում կասկադի վրա Սուրբ Գեորգյան ժապավենի տեղադրման սահմանափակումներ չկան, զոհված զինվորներին մեծարելու արգելքներ չկան։ Քանի դեռ հայ ժողովուրդը թույլ չի տալիս ավերել հուշահամալիրները, մեր հերոսների հիշատակին էլ ոչինչ չի սպառնում։ Մեզ մնում է փրկել այն:

Գաստրոէնտերոլոգը զգուշացրել է շաքարից ամբողջությամբ հրաժարվելու վտանգների մասին

Magnis.news

երկ

երք

չրք

հնգ

ուրբ

շբթ

կրկ

Մայիսի 9-ը Հայաստանի համար միշտ լինելու է Հաղթանակի օր

Գաստրոէնտերոլոգը զգուշացրել է շաքարից ամբողջությամբ հրաժարվելու վտանգների...

Հայաստանը գտել է խաղաղություն կնքելու քաջությունը, որը պակաս չէ պшտերազմելու քաջությունից....

Անչափահաս որդին վրեժխնդրnւթյան շարժառիթով փորձել է uպանել հորը. նախաքննությունն ավարտվել...

Վաղարշապատի ավագանու ընտրությունների վերահաշվարկի արդյունքում քվեների փոփոխություն չի...

«Կարեն Դեմիրճյանի անվան մարզահամերգային համալիր» ՓԲԸ-ն արձանագրել է 116․5 մլն դրամ զուտ...

Սպասվում է առանց տեղումների եղանակ

Նարեկ Մկրտչյանն ու Ջոն Շեան քննարկել են հայ-ամերիկյան տնտեսական համագործակցության խորացման...

Թիվ 31 ԸԸՀ-ն ավագանու մանդատներից հրաժարվելու կամ ընտրական ցուցակը լքելու դիմումներ է...

Դատական համակարգ չկա, կան գրպանային դատարաններ. կոչս է անկախ դատավորներին՝ պայքարեն, շարունակեն...

Վաղարշապատ համայնքի ընտրությունների վերահաշվարկից հետո թվերի փոփոխություններ չկան....

Պետք է հասնել այն հանգրվանին, որ ընդդիմադիր համակարգերի լիդերությունն ինքը հասկանա, թե ինչի մասին...

Կորոնավիրուսային ծրագրերից ապօրինի դրամաշնորհների հափշտակություն․ ամուսինների գործը ուղարկվել է...

Էդմոն Մարուքյանն ինձ խնդրում էր միջնորդել, որ իրեն ընտրենք Մարդու իրավունքների պաշտպան. Ռուբեն...

Էլեկտրաէներգիայի անջատումներ կլինեն մարզերում և...

47-ամյա տղամարդը կոտրել է «ՀայՓոստ»-ի բաժանմունքի ապակին և ձայնային ազդանշանի միանալու հետևանքով...

Մարդու իրավունքների պաշտպանը կարևորել է հաշմանդամություն ունեցող անձանց իրավունքների...

Երևանում կստեղծվի «Երթևեկության կառավարման կենտրոն»

Կեչուտում ջրային աղբյուրի աղտոտումը որևէ առնչություն չունի Ամուլսարի հետ․ Լիդիան...

ՄԱԿ ԱԽ-ն ընդունել է Գազայում պատերազմը դադարեցնելու...

Պայթյուն-փլուզում՝ Էջմիածնում. փլատակներից դուրս է բերվել 76-ամյա...

Հայկական մամուլ

«Հրապարակ». Գյումրու ՔՊ կառույցը լուծարվել է. Կարեն Սարուխանյանին պարտադրել...

«Ժողովուրդ». Գործընթացը սառեցվել է. կրճատումների պատճառով բունտ կարող էր...

«Հրապարակ». Երկու ամսում երեք հայց Գարիկ Սարգսյանի դեմ

«Իրավունք». Դիանա Գասպարյանը մի լավ ծիծաղել է ՔՊ-ի թեկնածու Արգիշտի Մեխակյանի ռեյտինգի...

«Իրավունք». «Մի բան արեք ախպերություն. Նժարին նախարար լինել-չլինելն...

«Հրապարակ». Վաղարշապատում ՔՊ–ն անցել է «մարտեր առանց...

«Փաստ». Ներկա «լավությունները» հետո ժողովրդի «քթերից են...

«Հրապարակ». ՔՊ–ական պատգամավորներն ընդդեմ...

«Ժողովուրդ». Փաշինյանի իշխանությունը Արցախից մսխված գումարների քրգործը հովանավորում...

«Փաստ». Դպրոցներում ուսուցիչների սուր պակաս կա

«Ժողովուրդ». Ինչ ունեցվածք ունի Վեհափառի եղբորը եւ եղբորորդուն կալանավորած...

«Ժողովուրդ». 0,5-1,5 միլիոն դրամը ՔՊ-ում դժգոհության առիթ է դարձել. ովքեր պետք է վճարեն 2026...

«Հրապարակ». ՔՊ–ում շատերն են վախենում Աստծո նզովքից

«Հրապարակ». Պարտադիր զինծառայությունը նաև ստաժ կհաշվեն. Իշխանուրթյունը պոպուլիստական նախագծերի...

«Հրապարակ». Փակ նիստի ժամանակ «դեբոշ» են արել. Հայկ Սարգսյանը փորձել է անգամ Փաշինյանի անձով...

«Փաստ». Արևմուտքում էլ են սկսո՞ւմ «ձեռքները լվանալ» Նիկոլ...

«Իրավունք». Ավինյանը սկսել է «խաղեր տալ» ընդդիմադիրների...

«Հրապարակ». Ովքե՞ր են ընդգրկված ՔՊ–ի նախընտրական...

«Իրավունք». «Հալներդ կտենաք». Փաշինյանը կշտամբել է հրճված...

«Հրապարակ». Իշխանությունները բարձր մակարդակով «բողոքներ» են...

«Ժողովուրդ». Մուկն ու «Ձուկը» միախառնվել են. ԱԺ-ն նվագարկիչ ու սկավառակ է գնել պետբյուջեի...

«Ժողովուրդ». ԱԳՆ-ն անկարող է 100 մլն եվրոյի աջակցությունը ստանալ. ամիսներ շարունակ ջանքեր են...

«Հրապարակ». Բարձրաստիճան հոգևորականները հակաքայլեր են ձեռնարկում իշխանությունների...

«Հրապարակ». Արգիշտի Մեխակյանը դեպրեսիայի մեջ է

«Ժողովուրդ». «Լավ ազդակներ կան». Որոնք են իշխանության ամենօրյա քննարկումների...

«Փաստ». Քաղաքական կամիկաձեներ. ինչո՞վ են վախեցնելու հայ...

«Հրապարակ». Ավետիս Կարագուլյանը կոմայի մեջ է. նա մի շարք քրեական ու քաղաքացիական գործերով է...

«Ժողովուրդ». Համայնքների ղեկավարները թիրախում են. կա՛մ երդում, կա՛մ...

«Հրապարակ». Արփինե Սարգսյանին փոխարինող են փնտրում. ո՞վ է...

«Փաստ». Իշխանություններն ուզում են Սամվել Կարապետյանի հաշվին հանրությանը նախընտրական լավություն...

«Հրապարակ». Ինչո՞ւ էր Սուրեն Պապիկյանն ԱԺ եկել. մանրամասներ փակ...

«Ժողովուրդ». Հոգեւորականների հետ ուշագրավ դեպքեր են տեղի ունեցել. ինչն է...

«Իրավունք». Հոգեւորականների վրա կոմպրոմատներ հավաքել. նոր...

«Հրապարակ». Գորշ կարդինալները տիրապետում են ներկուլիսային...

«Իրավունք». Սեքս–սկանդալներ են պայթելու. հայտնի է՝ ովքեր են...

«Ժողովուրդ». Փաշինյանն արդյունքից շատ դժգոհ է

«Ժողովուրդ». ԱՄՆ-ում ՀՀ դեսպան Նարեկ Մկրտչյանի եղբորը կրկին հարցաքննել...

«Իրավունք». «Այ էդ մի հարցում մենք չկանք». ՔՊ–ականների պատասխանը՝...

«Փաստ». Րաֆֆի Հովհաննիսյանը նորից ակտիվանո՞ւմ է

«Հրապարակ». ՔՊ–ում շտապում են. թիմում կասկածներ կան, որ Փաշինյանն արտահերթի է...

«Ժողովուրդ».Հակակոռուպցիոն կոմիտեի ներկայացուցիչները ԿԳՄՍ նախարարություն են այցելել․Ժաննա...

«Հրապարակ».Փաշինյանը ցնցումների մեջ է ընկել. ՆԳՆ նախարարից դժգոհ մնալու ևս մեկ առիթ. նրան...

«Հրապարակ». Աջապահյանի համար նախկինում իրեն պատեպատ էր տալիս, հիմա՝...

«Հրապարակ». Սկսել են եկեղեցու «արտգործնախարարից»

«Հրապարակ». Փաշինյանը հերթական անգամ ցնցումների մեջ է ընկել՝ տեսնելով Գյումրու...

«Ժողովուրդ». Վերջին ամիսների սոցհարցումներում նկատվում է Տիգրան Ավինյանի վարկանիշի...

«Հրապարակ». Հակաեկեղեցական արշավի շրջանակներում համագործակցում են օտարերկրյա կազմակերպության հետ....

«Ժողովուրդ». Հայկական լեռնաշխարհը թուրքական համարողը նշանակվել է Մանկավարժականի ռեկտորի...

«Հրապարակ». Բարձրացրել են դաշինքների անցողիկ շեմը. այն սահմանվել է 8,4–10...

«Ժողովուրդ». Խաչ եւ իշխանություն. Կաթողիկոսը պատրաստ է կալանավայրից կառավարել...