Չնայած Ադրբեջանը երկու անգամ ավելի մեծ թվով բնակչություն ունի, ավելի քիչ է արտահանում, քան Հայաստանը. «Ադրբեջանի քաղաքական համակարգը և դրա կախվածությունը էներգետիկ ռեսուրսներից» թեմայով քննարկման ժամանակ այս մասին ասաց քաղաքագետ Հրանտ Միքայելյանը՝ նշելով, որ խոսքն, իհարկե, նավթի արտահանման մասին չէ:
Նրա խոսքով՝ ադրբեջանցի չինովնիկների հայտարարած տնտեսական աճն էլ հարաբերական է:
Արևելագիտության ինստիտուտի ավագ գիտաշխատող, էներգետիկ աշխարհաքաղաքականության և միջազգային անվտանգության հարցերով մասնագետ Արմեն Մանվելյանն էլ ներկայացրեց, որ որպես ռենտային պետություն (իր գոյությունը միմիայն հումքային ռեսուրսների շարունակական շահագործման հաշվին պահպանող պետություն), Ադրբեջանը կախվածություն ունի վերազգային նավթային ընկերություններից.
«Դրանք վերահսկվում են նավթ ու գազ արդյունահանող հիմնական ընկերությունները, որոնցից ամենախոշորներն են Ադրբեջանի միջազգային օպերացիոն ընկերությունը և Շահ Դենիզ կոնսորցիումը: Այդ երկուսը վերահսկում են Ադրբեջանի նավթի ու գազի պաշարների մոտ 75 տոկոսը: Իրերի նման դասավորվածությունն օբյեկտիվորեն խորքային կախվածության մեջ է դնում պաշտոնական Բաքվին այդ նավթագազային կորպորացիաներից»,- ասաց նա՝ հիշատակելով նաև Ադրբեջանի միջազգային օպերացիոն ընկերության կախվածությունը «Բրիթիշ Փեթրոլիոմից», որն ունի մեծ բաժնեմաս կոնսորցիումում:
Ըստ մասնագետի՝ Ադրբեջանի խորքային կախվածությունը նավթի ու գազի համակարգից պարզ երևում է համախառն ներքին արդյունքի վերաբերյալ վերլուծություններից: Արմեն Մանվելյանը նշեց, որ վերջին տարիներին Ադրբեջանը ակտիվ քաղաքականություն էր վարում տնտեսության ոչ նավթային հատվածի զարգացման ուղղությամբ, ինչը հիմնականում արտահայտվում էր շինարարության և ծառայությունների բնագավառում կատարվող ներդրումներով: Դրա արդյունքում այդ ոլորտներն արագ տեմպերով զարգացան, ինչն իր հերթին առիթ տվեց Ադրբեջանի իշխանություններին հայտարարելու, որ պետության տնտեսական զարգացումն այլևս կախված չէ նավթագազային համակարգից ու այնտեղ ուղղվող ներդրումներից:
Ըստ նրա՝ 2012-2013 թթ ընթացքում նավթագազային հատվածի մասնաբաժինը Ադրբեջանի ՀՆԱ-ում 52.7 տոկոսից նվազել էր մինչև 48.7 տոկոսի. պատճառն այդ ժամանակահատվածում շինարարության բնագավառում նավթային ներդրումների ավելացումն էր:
Նա նշեց, որ դեռ 2012-ին Համաշխարհային Բանկի փորձագետները նշում էին, որ նավթի եկամուտների կրճատմանը զուգահեռ Ադրբեջանում կպակասեն նաև ոչ նավթային համակարգ ունեցող ներդրումները, ինչն էլ իր հերթին, կհանգեցնի այդ հատվածի աճի նվազմանը, ապա՝ կրճատմանը: Արմեն Մանվելյանի դիտարկմամբ՝ այդ միտումը նկատվում է 2014-2015 թվականներից մինչ օրս:
Նա նշեց, որ Ադրբեջանի տնտեսության մեջ լուրջ փոփոխություններ չեն լինի. նաև նավթի գնի անկման հետևանքով կանգնելու է լրջագույն խնդիրների առջև:
Անդրադառնալով այն հանգամանքին, թե որքանով է հնարավոր, որ տնտեսական խնդիրների պատճառով Ադրբեջանը լարի իրավիճակը սահմանում, Արմեն Մանվելյանը նշեց, որ կարճաժամկետ լարվածություն հնարավոր է, սակայն դա պատերազմի վերածվելու հավանականություն չունի:
17:41
16:27
16:02
16:02
13:33
11:54
11:45
18:04
16:27
15:47
11:43
10:32
23:34
23:16
22:45
22:22
18:35
14:44
14:15
12:02
երկ | երք | չրք | հնգ | ուրբ | շբթ | կրկ | |
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | ||
7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | |
14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | |
21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | |
28 | 29 | 30 | 31 |
09:44
09:23
09:02
09:28
09:13
09:34
09:18
09:03
09:55
09:48
09:36
09:28
09:02
09:55
09:49
09:35
09:18
09:02
09:19
09:02
09:49
09:34
09:18
09:03
09:55
09:42
09:35
09:17
09:02
09:45
09:35
09:27
09:09
09:53
09:45
09:36
09:28
09:15
09:02
10:02
09:52
09:44
09:35
09:17
09:02
09:55
09:44
09:33
09:23
09:03