Տարեցների միջազգային օրը նշվում է ամեն տարի հոկտեմբերի 1-ին՝ ծերացող բնակչության հնարավորությունների և մարտահրավերների վերաբերյալ հանրության իրազեկվածությունը բարձրացնելու և ընտանիքներին, համայնքային խմբերին և շահագրգիռ կողմերին մոբիլիզացնելու համար՝ տարեց մարդկանց առջև ծառացած դժվարությունները լուծելու համար:
2025թ.-ի. թեման է` «Տարեցները խթանում են գործողությունները տեղական և գլոբալ մակարդակներում. մեր ձգտումները, մեր բարեկեցությունը և մեր իրավունքները»:
Թեման ընդգծում է տարեցների փոխակերպող դերը կենսունակ և արդար հասարակություն կառուցելու գործում: Տարեցները միայն պասիվ շահառուներ չեն, այլև առաջընթացի շարժիչ ուժն են՝ կիսելով իրենց գիտելիքներն ու փորձը այնպիսի ոլորտներում, ինչպիսիք են առողջապահության ծառայությունների հավասար իրավունքը, ֆինանսական բարեկեցությունը, հասարակության կայունությունը և մարդու իրավունքների պաշտպանությունը:
2002 թվականին ընդունված Քաղաքական հռչակագիրը և «Ծերացման դեմ պայքարի Մադրիդյան միջազգային գործողությունների ծրագիրը» (MIPAA) մնում են համաշխարհային ծերացման քաղաքականության անկյունաքարերը՝ խթանելով բոլոր տարիքի մարդկանց համար նախատեսված հասարակությունը՝ զարգացման, առողջության և աջակցող միջավայրի վրա հիմնված գործողությունների միջոցով: 2025 թվականի թեման ուղղակիորեն արտացոլում է այս սկզբունքները՝ ճանաչելով տարեց մարդկանց որպես առաջընթացի շարժիչ ուժեր՝ թե՛ տեղական, թե՛ համաշխարհային մակարդակներում:
ԵՊԲՀ առողջապահության ծրագրերի «Հերացի» ազգային գիտահետազոտական կենտրոնից նշում են, որ ծերացումը բնական երևույթ է, այս գործընթացը միշտ չէ, որ հանգեցնում է առողջ, ակտիվ տարեց կյանքով ապրող մարդկանց, ովքեր դեռևս անկախ են: Քանի որ երկրները հաղթահարել են վարակիչ հիվանդությունները, առողջության հետ կապված խնդիրները և բարելավել կենսապայմանները, կարելի է նկատել կյանքի տևողության աճի համաշխարհային միտում:
ՄԱԿ-ի վերջին տվյալների համաձայն՝ 60 տարեկան և բարձր տարիքի մարդկանց թիվը կրկնապատկվել է՝ 1995 թվականի մոտ 541 միլիոնից հասնելով 1.2 միլիարդի 2025 թվականին, և կանխատեսվում է, որ մինչև 2050 թվականը կհասնի 2.1 միլիարդի։ Մինչև 2080 թվականը 65 տարեկան և բարձր տարիքի անձինք կգերազանցեն 18 տարեկանից փոքր երեխաների թվին։ 2021-2050 թվականների միջև կանխատեսվում է, որ տարեց բնակչության համաշխարհային բաժինը կաճի մոտավորապես 10%-ից մինչև 17%:
Ավելին, կանխատեսվում է, որ մինչև 2050 թվականը աշխարհում 65 տարեկան և բարձր տարիքի անձանց թիվը կրկնակի կգերազանցի 5 տարեկանից փոքր երեխաների թվին և գրեթե համարժեք կլինի 12 տարեկանից փոքր երեխաների թվին: Կյանքի տևողության առումով կանանց առավելության պատճառով, գրեթե բոլոր բնակչություններում կանայք ավելի մեծ թվով գերազանցում են տղամարդկանց թվին, և ապագայում կակնկալվի կանանց գերակշռություն:
Աշխարհում կյանքի տևողությունը 2025 թվականին հասել է 73.5 տարվա, ինչը 8.6 տարով ավելի է, քան 1995 թվականին։ 80 տարեկան և բարձր անձանց թիվն աճում է ավելի արագ, և կանխատեսվում է, որ 2030-ականների կեսերին կգերազանցի նորածինների թիվը և կհասնի 265 միլիոնի։
Շրի Լանկայում, որը Հարավային Ասիայի ամենաարագ ծերացող երկիրն է, կանխատեսվում է, որ 60 տարեկան և բարձր տարիքի տարեցների համամասնությունը, որը 2012 թվականին կազմել է ընդհանուր բնակչության 12.4%-ը (2.5 միլիոն), կկրկնապատկվի մինչև 2041 թվականը, երբ յուրաքանչյուր չորս շրիլանկացուց մեկը կլինի տարեց։
Հայաստանում, ըստ վիճակագրական կոմիտեի 2024թ.-ի տվյալների, 1000 մարդու հաշվով 60-64 տարիքային խմբի ցուցանիշը եղել է 225.8, 65-69 տարեկան խմբի ցուցանիշը կազմել է 200.7, 70-74 տարիքային խմբինը`140.8, 75-79 տարիքայինը` 70.0, իսկ 80 և բարձր տարիքային խմբի ցուցանիշը եղել է 89.5:
Ըստ Միավորված Ազգերի Կազմակերպության մասնագետների կողմից սահմանված ծերացման սանդղակի, եթե երկրի բնակչության կառուցվածքում 65 և բարձր տարիքի բնակչության մասնաբաժինը գերազանցում է 7%-ը, ապա տվյալ բնակչությունը համարվում է ծերացող: Հայաստանում, այն կազմել է շուրջ 10.5%:
Բնակչության ծերացմանը զուգընթաց աճում է առողջապահության և սոցիալական աջակցության պահանջարկը, հատկապես նրանց համար, ովքեր ունեն դեմենցիա, որը տարեց մեծահասակների մոտ կախվածության և հաշմանդամության հիմնական պատճառ է: Մասնագիտացված խնամքն այժմ անհրաժեշտ է տարեցների աճող կարիքները բավարարելու համար` առողջապահական ծառայություններում ներառելով տարեց մարդկանց կարիքները:
16:13
14:54
14:36
14:22
14:09
12:59
12:23
11:16
10:41
10:13
09:45
09:22
09:02
17:53
17:36
17:13
10:03
17:47
17:34
17:13
| երկ | երք | չրք | հնգ | ուրբ | շբթ | կրկ | |
| 1 | 2 | ||||||
| 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | |
| 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | |
| 17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 | |
| 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 | |
09:55
09:44
09:33
09:15
09:01
09:56
09:45
09:33
09:16
09:02
09:55
09:26
09:12
09:01
09:55
09:46
09:32
09:15
09:02
09:55
09:45
09:32
09:15
09:01
09:56
09:46
09:33
09:24
09:17
09:01
09:46
09:35
09:22
09:12
09:00
09:56
09:43
09:32
09:15
09:01
10:01
09:46
09:36
09:26
09:13
09:01
09:45
09:33
09:17
09:01
