2016 ԹՎԱԿԱՆԻ ԿԱՐԵՎՈՐԱԳՈՒՅՆ ԻՐԱԴԱՐՁՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԸ
«Դե Ֆակտո» ամսագիրն ամփոփում է 2016 թվականը. Ձեր ուշադրությանն ենք ներկայացնում տարվա 5 կարեւորագույն իրադարձությունները:
1. Քառօրյա պատերազմ
2016թ.ապրիլի 2-ից 5-ը ղարաբաղյան շփման գծում տեղի ունեցած իրադարձությունները պատմության մեջ կմնան որպես քառօրյա պատերազմ: Թե՛ ռազմական գործողությունների ծավալով և թե՛ կիրառված զենքի ու զինտեխնիկայի հզորությամբ ու քանակով տեղի ունեցածը, իրապես, պատերազմ էր: Մեր ագրեսոր հարևանի ձեռնարկած հերթական խելացնոր արկածախնդրությունը, ի շնորհիվ առաջնագծում կանգնած մեր հերոս զինվորների և սպաների համառ ու խիզախ դիմադրության, ինչպես նաև թիկունքից օգնության հասած մեր ռեզերվային ուժերի հետ համատեղ սկսած հակահարձակման, վերածվեց լիակատար պարտության: Թեև հայկական կողմը ևս ունեցավ մարդկային կորուստներ, սակայն մեր փառքով նահատակված հերոսները տասնապատիկ անգամ ավելի թշնամու զինուժ և զինտեխնիկա ոչնչացրեցին: Ադրբեջանը ծանր հատուցեց ձեռնարկած արկածախնդրության համար, իսկ երկրի ամենաբարձր ու ամենախրոխտ գոռացող առաջին դեմքը` Ալիև կրտսերը, կրկին իր ժողովրդի աչքին վերածվեց դատարկախոս խեղկատակի՝ դառնալով սեփական հոխորտանքի ու խոստումների պատանդը: Մեր փառապանծ բանակի մարտիկները հերթական անգամ ի լուր աշխարհի փաստեցին` հայի հավերժ լինելիության, անկոտրում կամքի և անօրինակ սխրագործությունների ընդունակ լինելու մասին:
2. Ոստիկանության ՊՊԾ գնդի գրավումը
Երկրորդ կարևորագույն իրադարձությունը նույնպես ոտնձգություն էր մեր պետականության հիմքերի խախտման և մեր ժողովրդի անվտանգության դեմ: Ցավալի փաստ է, բայց այս արկածախնդրության հեղինակները հայեր էին, ովքեր իրենք ժամանակին պայքարել էին ազերիների դեմ: 2016թ. հուլիսի 17-ին «Սասնա ծռեր» խմբավորման զինված անդամները գրավեցին ոստիկանության ՊՊԾ գունդը, որի հետևանքով սպանվեց ոստիկանության գնդապետ Արթուր Վանոյանը, եղան նաև վիրավորներ: Խմբավորման անդամները պատանդ էին վերցրել նաև ոստիկաններին, այդ թվում` Հայաստանի և Երևանի փոխոստիկանապետերին` Վարդան Եղիազարյանին և Վալերի Օսիպյանին: Զինված ահաբեկիչները քաջ գիտակցելով, որ իրենց զինված ակտը ի սկզբանե դատապարտված է ձախողման, 2 շաբաթ շարունակ լարված և պայթունավտանգ մթնոլորտում պահեցին երկրի իշխանություններին և մեր քաղաքացիներին, արդյունքում կյանքից զրկելով ևս երկու ոստիկանի: Նախագահ Սերժ Սարգսյանը, ՀՀ ոստիկանության և ԱԱԾ ղեկավարները միասին, ամեն ջանք գործադրեցին ստեղծված իրավիճակը բացառապես խաղաղ ճանապարհով հանգուցալուծելու ուղղությամբ և ցուցաբերեցին չտեսնված հանդուրժողականություն` զերծ մնալով օրենքով մեր ուժային կառույցներին վերապահված անհրաժեշտ գործողություններ իրականացնելուց: Ի շնորհիվ մեր իրավապահների պրոֆեսիոնալ և կանխարգելիչ գործողությունների, ահաբեկիչները գիտակցելով իրենց անելանելի վիճակը, անսացին առողջ բանականության ձայնին և Արցախի հերոս Վիտալի Բալասանյանի միջնորդությամբ վայր դրեցին զենքը և հանձնվեցին մեր իրավապահներին:
3. ՀՀ վարչապետի փոփոխություն
Ապրիլյան քառօրյա պատերազմը և հուլիսյան իրադարձությունները երկիրը կանգնեցրին նոր մարտահրավերների առջև: Երկրի իշխանությունները, ի դեմս նախագահ Սերժ Սարգսյանի հստակ գիտակցեցին, որ անհրաժեշտ են լրջագույն և տեսանելի բարեփոխումներ, տնտեսության կարևորագույն ճյուղերի զարգացման նոր ռազմավարության և տնտեսական աճի ապահովման արդյունավետ մեխանիզմների կիրառման նոր տնտեսական հայեցակարգի մշակում, ստվերային տնտեսության բացահայտում, պետական միջոցների վատնման դեմ մեխանիզմների ստեղծում: Արմատական փոփոխությունների սկսման փուլում 2016 թվականի սեպտեմբերի 13-ին ՀՀ նախագահի հրամանագրով Կարեն Կարապետյանը նշանակվեց ՀՀ վարչապետ, այդ պաշտոնում փոխարինելով Հովիկ Աբրահամյանին: Հովիկ Աբրահամյանի վարչապետության ժամանակահատվածը համընկավ համաշխարհային տնտեսական աճի տեմպերի կտրուկ անկման և անգամ լճացման հետ և այդ պարագայում Հայաստանում որոշակի տնտեսական աճ ապահովելն իսկապես որ դժվար խնդիր էր, սակայն Հովիկ Աբրահամյանի կառավարությունը կարողացավ ապահովել: Նախորդող երկուսուկես տարիներին, մասնավորապես աճեցին արդյունաբերական արտադրանքի թողարկման և դրանց արտահանման ծավալները: Սակայն, Հովիկ Աբրահամյան վարչապետի ուշադրությունն առավելապես ուղղված է եղել գյուղատնտեսությանը և գյուղի խնդիրներին: Սահմանամերձ գյուղերի հանդեպ առանձնահատուկ մոտեցումը և, ի վերջո, նրանց բնակիչների համար հողի, գույքի հարկի, գազի, հոսանքի, խմելու և ոռոգման ջրի վճարումների համար արտոնությունների տրամադրումը Հովիկ Աբրահամյանի, թերևս, ամենագնահատելի ձեռնարկումներն էին: Վարչապետ Կարեն Կարապետյանը ևս բազմափորձ և արհեստավարժ ղեկավար է, ով մինչ այժմ զբաղեցրած իր բոլոր պաշտոններում հաջողել է և հուսով ենք, որ իր թիմով կկարողանա արդարացնել նոր ձևավորված կառավարության և, մասնավորապես իր անձի հանդեպ` հասարակության մեջ առկա դրական սպասելիքներն ու հույսերը:
4. Օլիմպիական ոսկին Հայաստանում
Հաջորդ կարևոր և ուրախալի իրադարձությունը, բնականաբար, տարվա սպորտային ձեռքբերումներն են: ՀԱՕԿ նախագահ Գագիկ Ծառուկյանի անմիջական նախաձեռնությամբ, ամենօրյա ուշադրության, ներդրված անսպառ եռանդի ու ջանքերի, ինչպես նաև հսկայական ֆինանսների ճիշտ և նպատակային օգտագործման շնորհիվ ձևավորված հայ մարզիկների և մարզիչների մեծ ընտանիքը, վերածվել է կուռ, անքակտելի և ընդօրինակման արժանի կառույցի, որի գերնպատակը եղել և մնում է Հայաստանի հիմնի հնչեցումը և մեր եռագույնի բարձրացումը երկրագնդի ամենատարբեր մրցասպարեզներում: Ճիշտ է այս բոլոր տարիներին ամենատարբեր առաջնություններից մեր մարզիկները մշտապես ոսկե մեդալներով են վերադարձել, սակայն Օլիմպիական ոսկին համառորեն չէր ուզում գալ Հայաստան: Արմեն Նազարյանը նորանկախ Հայաստանի առաջի օլիմպիական ոսկե մեդալակիրն է, ով 1996թ. Ատլանտայի ամառային օլիմպիական խաղերում, ներկայացնելով Հայաստանի Հանրապետությունը, նվաճեց ոսկե մեդալ` հունահռոմեական ըմբշամարտի տղամարդկանց մինչև 52 կգ քաշային կարգում: Սակայն Նազարյանից հետո տևական ժամանակ մեր մարզիկներին չէր հաջողվում նվաճել Օլիմպիական բարձունքը: Եվ, վերջապես, եկավ բաղձալի ակնթարթը` Հայաստանի օլիմպիական հավաքականը ՀԱՕԿ նախագահի մեկենասությամբ և նրա համառ ու հետևողական աշխատանքների շնորհիվ, 20-ամյա ընդմիջումից հետո, հեռավոր Ռիոյից օլիմպիական ոսկին բերեց Հայաստան և այդ առիթով մեր մարզիկների պատվին կազմակերպված հանդիսավոր պարգևատրումն իր շքեղությամբ և նվերների թանկարժեքությամբ, ստվերում թողեց նույնիսկ մեզանից բազմակի անգամ հարուստ և զարգացած Եվրոպական պետություններին: Այս ուրախալի իրադարձությունը Գագիկ Ծառուկյանի և Հայաստանի մարզիկների անգնահատելի նվերն էր մեր մարզասեր և աշխարհասփյուռ հայությանը:
5. Ֆրանցիսկոս Պապի եռօրյա այցը Հայաստան
«Դե Ֆակտո» ամսագրի խմբագրակազմը 2016թ. տարվա 5 կարևորագույն իրադարձությունների ցանկում է ընդգրկել` Հռոմի Սրբազան Քահանայապետ Ֆրանցիսկոս Պապի եռօրյա այցը Հայաստան, որը կրում էր «Այց առաջին քրիստոնյա երկիր» կարգախոսը: Հունիսի 24-ին Հռոմի սրբազան քահանայապետ Ֆրանցիսկոս պապը ժամանեց Հայաստան: Հայաստան կատարելիք պատմական այցից առաջ կաթոլիկ եկեղեցու հովվապետը կոչով դիմել է հավատացյալներին` խնդրելով աղոթել իր առաջիկա այցի համար: «Խնդրում եմ Ձեզ աղոթել, ես մի քանի օրից որպես ուխտավոր կլինեմ Արևելքի երկրում` Հայաստանում, որն առաջինն է այն ժողովուրդներից, որը Հիսուսից ստացավ Ավետարանը»: Երեք օր շարունակ Հայաստանը գտնվում էր աշխարհի ուշադրության կենտրոնում: Սրբազան Քահանայապետի այցը լայնորեն լուսաբանվեց միջազգային մամուլում, համացանցում և գլխավորում էր բոլոր խոշորագույն հեռուստաընկերությունների թոփ-լուրերի ցանկը: Այցի օրակարգը բավականին հագեցած էր` Հռոմի Պապ Ֆրանցիսկոսը և Ն.Ս.Օ.Տ.Տ. Գարեգին Բ Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսը Սուրբ և Անմահ Պատարագ մատուցեցին` Գյումրիի Վարդանանց հրապարակում, այնուհետև Գյումրիում Հռոմի Պապը նաև այցելեց Անարատ հղության հայ քույրերի միաբանության «Տիրամայր Հայաստանի» կուսաստան, Հայաստանյայց Առաքելական Ս. Եկեղեցու Շիրակի թեմի առաջնորդանիստ Յոթ Վերք Ս. Աստվածածին եկեղեցի և Սրբոց Նահատակաց հայ կաթողիկե Մայր Տաճար: Հունիսի 25-ի երեկոյան Երևանում` Հանրապետության հրապարակում, տեղի ունեցավ էկումենիկ արարողություն և Խաղաղության Աղոթք: Հունիսի 26-ին Մայր Աթոռ Ս. Էջմիածնում Հռոմի Սրբազան Քահանայապետը հանդիպեց Հայ Կաթողիկե եպիսկոպոսների հետ, մասնակցեց Ս. Պատարագի արարողությանը և էկումենիկ ճաշկերույթի՝ Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսի, Հայաստանյայց Առաքելական Ս. Եկեղեցու արքեպիսկոպոսների և եպիսկոպոսների, Հայ Կաթողիկե արքեպիսկոպոսների և եպիսկոպոսների ու պապական պատվիրակության հետ: Հովվապետերը նաև աղոթք մատուցեցին ԽորՎիրապի վանքում: Այցի շրջանակներում տեղի ունեցավ Հռոմի Պապի և ՀՀ նախագահի առանձնազրույցը, որից հետո` նվերների փոխանակում: ՀՀ նախագահը Հռոմի Պապին նվիրեց «Տիեզերական Եկեղեցու վարդապետ» հռչակված Աստվածաշնորհ Սուրբ Գրիգոր Նարեկացու բրոնզե արձանիկը: Նախագահի նստավայրում Սրբազան Քահանայապետի այցի ժամանակ մարվեց և «Հայփոստ» ՓԲԸ-ի կողմից շրջանառության մեջ դրվեց «Հռոմի Պապ Ֆրանցիսկոսի այցը Հայաստան» թեմային նվիրված մեկ նամականիշով գեղաթերթիկ և չորս նամականիշ, որոնք ձևավորված են խաչի տեսքով` մեկ մանրաթերթի մեջ: Հանրապետության նախագահը դրանք ևս նվիրել է Ֆրանցիսկոս Պապին: Հռոմի Պապ Ֆրանցիսկոսը ՀՀ նախագահ Սերժ Սարգսյանին նվիրեց Հայաստանի Հանրապետություն իր այցի առիթով հատուկ պատրաստված հուշամեդալի մայր օրինակը: Եռօրյա այցի ընթացքում հնչեցին ելույթներ, որոնք անդրադարձան հայ ժողովրդի պատմության և՛ տառապալից էջերին, և՛ բարձրագույն ձեռքբերումներին, և՛ համաշխարհային պատմության մեջ ունեցած ներդրումներին: Իսկ այս ամենի մասին ամբողջ աշխարհում բարձրագույն հեղինակություն, սեր, հարգանք ու հավատ վայելող Սրբազան Քահանայապետի կողմից հնչեցումը, հերթական անգամ ցույց տվեցին հայ ժողովրդի, Հայ Առաքելական եկեղեցու անուրանալի և անսասանելի տեղն ու դերը համաշխարհային քրիստոնեության ու քաղաքակրթության մեջ:
13:13
12:48
12:27
12:06
11:47
11:06
10:45
10:26
10:03
18:46
18:33
18:14
18:09
17:56
17:42
17:22
17:06
17:05
16:45
16:26
| երկ | երք | չրք | հնգ | ուրբ | շբթ | կրկ | |
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | |
| 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | |
| 15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 | |
| 22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | |
| 29 | 30 | ||||||
09:42
09:32
09:14
09:01
09:35
09:17
09:01
09:56
09:44
09:36
09:25
09:14
09:02
09:44
09:33
09:15
09:01
09:56
09:49
09:36
09:31
09:15
09:02
09:45
09:36
09:27
09:15
09:01
09:44
09:23
09:02
09:28
09:13
09:34
09:18
09:03
09:55
09:48
09:36
09:28
09:02
09:55
09:49
09:35
09:18
09:02
09:19
09:02
09:49
09:34
