Չիփսեր եւ «աղբային» սննդի այլ տեսակներ ուտելը երիկամներին եւ մարմնի այլ հատվածներին ոչ պակաս վնաս է հասցնում, քան արյան մեջ ավելորդ շաքարը երկրորդ տեսակի դիաբետի դեպքում: Այդ մասին ասված է հոդվածում, որը հրապարակվել է Experimental Physiology ամսագրում:
«Արեւմուտքի բնակիչների սննդակարգը գնալով ավելի ու ավելի «աղբային» սնունդ է պարունակում, եւ այսօր մեզ մոտ աստիճանաբար վկայություններ են հավաքվում այն բանի օգտին, որ նման ուտեստների չափից շատ օգտագործումը մեծացնում է երկրորդ տեսակի դիաբետի եւ ճարպակալման զարգացման շանսերը: Մենք ցույց ենք տվել, որ այդ սննդի օգտագործումը երիկամներ գլյուկոզայի փոխանցման ընթացքում նույն փոփոխություններն է առաջացնում, ինչ երկրորդ տեսակի դիաբետը»,— հայտնել է Հավովի Չիչգերը (Havovi Chichger) Ռասկինի համալսարանից (Մեծ Բրիտանիա):
Չիչգերն ու իր գործընկերները հետեւել են նյութափոխանակության փոփոխություններին, որոնք տեղի են ունեցել առնետների օրգանիզմում, որոնց կերակրել են բացառապես «աղբային» սննդով` պահածոյացված պանրի կտորներով, շոկոլադե բատոններով, կեքսերով եւ զեֆիրով ութ շաբաթ շարունակ: Զուգահեռաբար գիտնականները հետեւել են առնետներին, որոնք սնվել են նորմալ սննդով կամ հետեւել են բարձր կալորիական սննդակարգի` ճարպի 60 տոկոս մասնաբաժնով:
Այդ մոնիտորինգը անսովոր երեւույթ է բացահայտել. պարզվել է, որ այն առնետների օրգանիզմում, որոնք «աղբային սննդով» են սնվել, նյութափոխանակության համակարգը զգալիորեն փոփոխել է աշխատանքը, այդ թվում եւ այն, թե բջիջներն ինչպես են փոխազդել գլյուկոզայի եւ այլ շաքարների հետ: Մասնավորապես, փոխվել է GLUT եւ SGLT ընտանիքների սպիտակուցների աշխատանքը, որոնք առավարում են շաքարի մոլեկուլների տեղափոխումը արյունատար անոթների եւ երիկամների ներսում:
Գիտնականները պատմում են, որ երիկամներում տվյալ մոլեկուլները յուրօրինակ ֆիլտրի դեր են խաղում, որը «որսում է» գլյուկոզայի մոլեկուլները եւ դրանք վերադարձնում է արյան շրջանառություն: Այդ սպիտակուցների աշխատանքում խախտումները, որոնք դրանց ակտիվության բարձրացման են հանգեցնում, երկրորդ տեսակի դիաբետի եւ նյութափոխանակության հետ կապված այլ խնդիրների զարգացման հետեւանքներից մեկն են:
Չիչգերը նշում է, որ «աղբային» սննդով սնվող առնետների օրգանիզմում GLUT եւ SGLT սպիտակուցների աշխատանքի փոփոխությունները սկզբունքորեն քիչ են տարբերվել նրանից, ինչ տեղի է ունենում դիաբետով հիվանդների օրգանիզմում: դա թույլ է տալիս խոսել Արեւմուտքի երկրներում դիաբետի համաճարակի ընթացիկ զարգացման մեջ տվյալ սննդի դերի առկայության մասին, ինչպես նաեւ այն մասին, որ նման խնդիրների դեմ կարելի է պայքարել արգելափակելով այդ միացությունների աշխատանքը:
23:07
21:14
20:18
19:25
18:31
17:44
17:18
17:04
16:47
16:34
16:17
16:03
14:45
14:34
14:32
14:14
14:06
13:58
13:37
13:22
| երկ | երք | չրք | հնգ | ուրբ | շբթ | կրկ | |
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | ||
| 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | |
| 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | |
| 21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | |
| 28 | 29 | 30 | |||||
10:02
09:56
09:45
09:33
09:15
09:02
09:55
09:44
09:33
09:17
09:02
09:26
09:15
09:02
09:55
09:45
09:34
09:18
09:02
09:27
09:13
09:02
09:56
09:46
09:33
09:14
09:01
09:55
09:38
09:28
09:18
09:02
09:34
09:18
09:02
09:45
09:34
09:17
09:03
09:45
09:35
09:33
09:16
09:01
09:55
09:47
09:35
09:27
09:16
08:23
