Պետական պարտքի մակարդակը ցանկացած երկրի տնտեսական համակարգը բնութագրող ամենահիմնական ցուցանիշներից է: Պետական պարտքի կարևորությունը կայանում է նրանում, որ այն ազդում է ողջ հասարակության ներկա և ապագա բարեկեցության վրա, քանզի պետական պարտքի մարման պարտավորությունը դրված է յուրաքանչյուր քաղաքացու վրա: Այս առումով, հետաքրքրական է ուսումնասիրել, թե ինչպե՞ս է փոփոխվել ՀՀ պետական պարտքը 2016թ. ընթացքում:
ՀՀ պետական պարտքի դինամիկան
Ըստ ՀՀ Ֆինանսների նախարարության հրապարակած տվյալների՝ 2016թ. դեկտեմբերի 31-ին ՀՀ պետական պարտքը կազմել է 5.93 մլրդ դոլար՝ նախորդ տարվա 5.07 մլրդ դոլարի համեմատությամբ: Սա նշանակում է, որ 2016թ. ընթացքում ՀՀ պետական պարտքը ավելացել է մոտ 900 մլն դոլարով կամ 16,9%-ով: Հետաքրքրական է, որ ՀՀ նոր ձևավորված կառավարության օրոք՝ 2016թ. սեպտեմբերի 30-ից, ՀՀ պետական պարտքը աճել է մոտ 373 մլն դոլարով:
2016թ. ավարտին ՀՀ պետական պարտքի կազմում արտաքին պետական պարտքի մասնաբաժինը կազմել է 80.85%: ՀՀ արտաքին պարտքը այժմ կազմում է 4.79 մլրդ դոլար՝ նախորդ տարվա 4.32 մլրդ դոլարի համեմատությամբ:
Ինչպես երևում է գծապատկերից, ՀՀ արտաքին պարտքը վերջին երկու տարիների ընթացքում ավելացել է մոտ 1 մլրդ դոլարով: Այս առումով, հաճախ շրջանառվում է այն տեսակետը, որ ՀՀ արտաքին պարտքը վտանգավոր չէ, քանզի այն ՀՆԱ-ի նկատմամբ գտնվում է թույլատրելի 60%-ի շրջանակներում: Այսուամենայնիվ, ըստ Արժույթի միջազգային հիմնադրամի՝ արտաքին պարտքի վտանգավորությունը գնահատելու կարևորագույն ցուցանիշը պարտքի և արտահանման ծավալների հարաբերակցությունն է, քանզի պետական պարտքը սպասարկելու համար արտարժութային միջոցներ հնարավոր է ստանալ արտահանման ճանապարհով: Իսկ այդ ցուցանիշով ՀՀ արտաքին պարտքը վաղուց գերազանցել է կայունության շեմը. 2016թ. ՀՀ արտաքին պարտքի և արտահանման ծավալների հարաբերակցությունը կազմել է 295% ` թույլատրելի 200%-ի համեմատությամբ:
ՀՀ արտաքին պարտքի ծավալային մեծացմանը զուգահեռ «թանկացել» է նաև դրա սպասարկումը. եթե 2015թ. ավարտին ՀՀ կառավարության պարտքի միջին տոկոսադրույքը կազմում էր 4.5%, ապա 2016թ. ավարտին այն կազմել է 4.9%: Հավելենք, որ եթե 2016թ. պետական պարտքի սպասարկման մասնաբաժինը պետական բյուջեում կազմում էր 7.2%, ապա 2017թ. այդ ցուցանիշը կկազմի 8.8%:
ՀՀ արտաքին պարտքի կառուցվածքը
ՀՀ արտաքին պարտքի կառուցվածքում միջազգային կազմակերպություններից ստացված վարկերը կազմում են շուրջ 84%: 2016թ. ավարտին ՀՀ խոշորագույն վարկատու է հանդիսացել Զարգացման միջազգային ընկերակցությունը (IDA), որին բաժին է ընկնում ՀՀ արտաքին պարտքի 32.6%-ը: ՀՀ խոշորագույն վարկատուներից են նաև Վերակառուցման և զարգացման միջազգային բանկը (17.7%), Ասիական զարգացման բանկը (14.9%), ինչպես նաև Արժույթի միջազգային հիմնադրամը (3.8 %):
2016թ. ընթացքում ՀՀ արտաքին պարտքը ավելացել է մոտ կես միլիարդ դոլարով: Ստորև ներկայացված են 2016թ. ընթացքում ՀՀ կառավարության կողմից հաստատված ամենախոշոր վարկային ծրագրերը.
Դրան զուգահեռ ՀՀ կառավարությունը վարկային միջոցներ է ձեռք բերել նաև օտարերկրյա պետություններից, որոնց մասնաբաժինը ՀՀ արտաքին պարտքի կառուցվածքում 2016թ. ավարտին կազմել է 15%: ՀՀ խոշորագույն վարկատու պետությունը Ճապոնիան է, որին բաժին է ընկնում ՀՀ արտաքին պարտքի 7,1%-ը: Խոշորագույն վարկատու երկրներ են նաև Գերմանիան (3%), Ֆրանսիան (2,4%), Ռուսաստանի Դաշնությունը (1,5%), ինչպես նաև Ամերիկայի Միացյալ Նահանգները (0,6%):
Անդրանիկ Մանուկյան,
«Իրազեկ քաղաքացիների միավորում»
17:41
16:27
16:02
16:02
13:33
11:54
11:45
18:04
16:27
15:47
11:43
10:32
23:34
23:16
22:45
22:22
18:35
14:44
14:15
12:02
| երկ | երք | չրք | հնգ | ուրբ | շբթ | կրկ | |
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | ||
| 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | |
| 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | |
| 21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | |
| 28 | 29 | 30 | 31 | ||||
09:44
09:23
09:02
09:28
09:13
09:34
09:18
09:03
09:55
09:48
09:36
09:28
09:02
09:55
09:49
09:35
09:18
09:02
09:19
09:02
09:49
09:34
09:18
09:03
09:55
09:42
09:35
09:17
09:02
09:45
09:35
09:27
09:09
09:53
09:45
09:36
09:28
09:15
09:02
10:02
09:52
09:44
09:35
09:17
09:02
09:55
09:44
09:33
09:23
09:03
