ՀՀ տրանսպորտի, կապի և տեղեկատվական տեխնոլոգիաների նախարար Վահան Մարտիրոսյանը Tert.am-ին տված գրավոր հարցազրույցում ամփոփում է նախարարության 2017թ.-ի գործունեությունը և նշում 2018թ.-ի առաջնահերթ ծրագրերը: Ըստ նախարարի՝ նախորդ տարի ՀՆԱ-ի ծավալի մեջ ոլորտի գրեթե բոլոր ծառայությունների ծավալի աճ է գրանցվել, բացառությամբ ուղևորափոխադրումների, որը թեև կրճատվել է 2,8%-ով, սակայն ուղևորաշրջանառության ծավալն աճել է 2,6%-ով: Ըստ նախարարի՝ կանոնակարգվել են ՀՀ-ից դեպի ՌԴ և հակառակ ուղղությամբ կանոնավոր, ոչ կանոնավոր ուղևորափոխադրումները և բեռնափոխադրումները: 2018 թ. նախատեսվում է հաստատել և կյանքի կոչել ՏՀՏ ոլորտի զարգացման 2018-2030 թթ. Ռազմավարությունը: «ՏՏ-ն արտահանման ցուցանիշով մեր տնտեսության երրորդ ոլորտն է։ ՏՀՏ ոլորտի հզորացումը և երկիրը նորարարական, տեխնոլոգիական լուծումներով աշխարհում դիրքավորելը մեր պետության առաջնային նպատակներից է:
· Տեղեկատվական և կապի ծառայությունների ծավալն աճել է 5,3%-ով (233,8 մլրդ դրամ):
· Բեռնափոխադրումների ծավալն աճել է 36,9%-ով (28,1 մլն տոննա)։
· Բեռնաշրջանառության ծավալն աճել է 9,7%-ով (4,3 մլրդ տ/կմ)։
· Ուղևորափոխադրումների ծավալը թեև կրճատվել է 2,8%-ով (200,5 մլն ուղևոր), սակայն ուղևորաշրջանառության ծավալն աճել է 2,6%-ով (շուրջ 2,7 մլրդ ուղ/կմ)։
Տրանսպորտի բնագավառում կարող ենք նշել, որ 50 չսպասարկվող համայնքներ ապահովվել են տրանսպորտային սպասարկմամբ, կանոնակարգվել են ՀՀ-ից դեպի ՌԴ և հակառակ ուղղությամբ կանոնավոր, ոչ կանոնավոր ուղևորափոխադրումները և բեռնափոխադրումները: 2017թ. դեպի Ռուսաստան գործարկված 10 ավտոբուսային կանոնավոր երթուղիներով փոխադրվել է մոտ 200 000 ուղևոր:
Ճանապարհաշինության ոլորտում կարևոր ձեռքբերում ենք համարում այն, որ պետական բյուջեի միջոցներով իրականացվող հիմնանորոգման ծրագրերի որակը բարելավելու նպատակով, նախարարության որդեգրած նոր քաղաքականության համաձայն, պայմանագրերում սահմանվող 1-2 տարի երաշխիքային ժամկետը դարձավ 5 տարի։ Երևան-Սևան ավտոճանապարհին տեղադրվեցին 1020 հատ ճանապարհային նոր նշաններ, 8500մ մետաղական արգելափակոցներ, և այս գործընթացը լինելու է շարունակական: Բացի այդ, Եվրամիությունը հաստատեց ճանապարհային անվտանգության բարձրացմանն ուղղված 5 մլն ԱՄՆ դոլար դրամաշնորհի տրամադրումը:
Ավտոճանապարհների և ճանապարհամերձ հատվածների մաքրությունն ապահովելու նպատակով միջպետական և հանրապետական նշանակության ավտոճանապարհներին տեղադրվեցին «Աղբ չթափել» մակագրությամբ սոցիալական գովազդային վահանակներ, որոնք զգալիորեն կրճատեցին աղբի թափումը մայրուղիներին:
2017թ. հիմնանորոգվել են 56 կմ երկարությամբ ճանապարհահատվածներ, 5 կամուրջ, կատարվել են 2950 կմ ճանապարհների ընթացիկ ամառային և 3477 կմ ճանապարհների ընթացիկ ձմեռային պահպանման, 3 թունելների, 5 կամուրջների աշխատանքներ, նշագծվել է 1896 կմ ավտոճանապարհ: Ակտիվ շինարարություն է ընթանում Վանաձոր-Ալավերդի միջպետական ավտոճանապարհին և «Հյուսիս-հարավ» ծրագրի Աշտարակ-Թալին հատվածում:
Իսկ մեր մյուս՝ ՏՀՏ ոլորտի շրջանառությունը կազմել է 233.2 մլրդ դրամ, որից միայն ՏՏ ոլորտի աճը կազմել է 29,6%: Ստեղծվել է 570 ընկերություն, որից 281 ընկերությունների տրամադրվել է հարկային արտոնությունների հավաստագիր:
Բացի այդ, իրականացվել են միջոցառումներ ՏՀՏ ոլորտում միջազգային ընկերությունների ներդրումների ներգրավման և արտերկրներում գրասենյակներ բացելու միջոցով հայկական արտադրանքը միջազգային շուկայում ներկայացնելու ուղղությամբ: ՀՀ և ՌԴ միջև ստորագրվել է հուշագիր՝ միջազգային հեռահաղորդակցության ռոումինգ ծառայությունների սակագները նվազեցնելու մասին:
2018 թ. նախատեսվում է հաստատել և կյանքի կոչել ՏՀՏ ոլորտի զարգացման 2018-2030 թթ. ռազմավարությունը։ Զուգահեռաբար աշխատանքներ կտարվեն նաև ՀՀ տարածքում տվյալների պահոց ստեղծելու ուղղությամբ: Դրանից բացի, նախատեսվում է 2019 թ. Երևանում անցկացնել ՏՏ համաշխարհային համաժողովը: Այդ նպատակով կկատարվեն նախապատրաստական աշխատանքներ:
- Պարո՛ն նախարար, Հայաստանի տարածքում միասնական տրանսպորտային ցանցի մշակման ուղղությամբ կատարված աշխատանքներն ի՞նչ փուլում են: Մտահոգություն կա նաև, որ այն կհանգեցնի մարզային տրանսպորտի գնի բարձրացման: Կա՞ արդյոք նման վտանգ, և եթե այո՝ ինչպե՞ս եք այն մեղմելու, հաշվի առնելով նաև, որ 2018 թ. հունվարի 1-ից սեղմված բնական գազի, դիզելային վառելանյութի և բենզինի գնային աճ է եղել:
- Արդեն մշակվել ու ՀՀ տարածքային կառավարման և զարգացման նախարարության ու ՀՀ մարզպետարանների հետ քննարկվել է միասնական երթուղային ցանցի նախագիծը: Նախատեսված է հանրապետության բոլոր համայնքներն ապահովել տրանսպորտային սպասարկմամբ: Այդ գործընթացի հիմքում դրված է փոխադրումների արդյունավետության բարձրացումը, փոխադրումներում միջին և մեծ տեղատարողությամբ նոր ավտոբուսների ներգրավումը:
Թվայնացվել և քարտեզագրվել են գործող միջմարզային և ներմարզային, ինչպես նաև առաջարկվող նոր երթուղային ցանցերը:
Նախատեսվում է նոր երթուղային ցանցը գործարկել միջմարզային և ներմարզային երթուղիների գործող փոխադրավարձերի միջինացված տվյալների հիման վրա:
- ՀՀ վարչապետ Կարեն Կարապետյանը հանձնարարել է ավելացնել հիմնանորոգման ենթակա ճանապարհների ծավալները: Հայտնի է, թե մարզերում նորոգման կարիք ունեցող ինչպիսի ճանապարհներ կան։ Քանի՞ տոկոսով են բարեկարգվել ճանապարհները, ինչպե՞ս եք տեսնում խնդրի կարգավորումը, ի՞նչ ներդրումային հնարավորություններ կան։
- Ճանապարհների և տրանսպորտային օբյեկտների հիմնանորոգման ծրագրերով հատկացվել է 6,46 մլրդ ՀՀ դրամ, որը 2017թ. համեմատ ավելի է շուրջ 23%-ով։ Իսկ ճանապարհների պահպանում և շահագործում ծրագրով (միջին նորոգում)՝ 1,98 մլրդ ՀՀ դրամ, որը 2017թ. հատկացվածից ավելի է շուրջ 50%-ով: Հատկացումների շրջանակում նախատեսվում է կատարել շուրջ 62 կմ երկարությամբ միջպետական նշանակության, 7,1 կմ երկարությամբ հանրապետական նշանակության, 20,24 կմ համայնքային նշանակության ավտոճանապարհների և տրանսպորտային 10 օբյեկտների հիմնանորոգման աշխատանքներ։
Մասնավորապես, նախատեսվում է իրականացնել ռազմավարական կարևոր նշանակություն ունեցող Մ-2՝ Երևան-Երասխ-Գորիս-Մեղրի-Իրանի սահման միջպետական նշանակության ավտոճանապարհի 14,6 կմ երկարությամբ, Մ-4՝ Երևան-Սևան-Իջևան միջպետական նշանակության ավտոճանապարհի 20,1 կմ երկարությամբ և Մ-16, Մ-4-Ոսկեպար-Նոյեմբերյան-Մ-6 միջպետական նշանակության ավտոճանապարհի 18,9 կմ երկարությամբ հատվածների հիմնանորոգման, միջին նորոգման աշխատանքներ, և այլն։
- Հայաստանի տնտեսության համար ռազմավարական նշանակություն ունեցող «Հյուսիս-հարավ ճանապարհային միջանցքի ծրագրի» արդյունավետությունը կասկածի տակ է դրվում, քանի որ նախ իրականացման ժամկետներ են շարունակում դեռևս անորոշ մնալ, և հետո՝ հաշվարկների մեջ կրկնակի սխալվել են: Չե՞ք կարծում, որ այդ ճանապարհի կառուցման հարցում առաջացած խնդիրների պատասխանատվության իր բաժինն ունի Ձեր ղեկավարած նախարարությունը և գնալով կորցնում է վստահությունը, ու ավելանում են նոր ռիսկեր:
- Ծրագրի տարբեր փուլերում իրականացված տեխնիկատնտեսական ուսումնասիրությունների և տարբեր հետազոտությունների արդյունքները հիմնավորել են ծրագրի արդյունավետությունը, տնտեսական ու ռազմավարական նշանակությունը Հայաստանի Հանրապետության համար: Ծրագրի ավարտման ակնկալվող ժամկետների սահմանումը և հաշվարկներն իրականացվել են դեռևս 2010թ.` նախքան Ծրագրի մեկնարկը: Նշված հաշվարկները կարող են հստակեցվել միայն վերակառուցվող ճանապարհի նախագծման արդյունքում կազմված նախագծանախահաշվային փաստաթղթերով:
Ծրագրի վերջնական արժեքը, ինչպես նաև աշխատանքներն ավարտելու ժամկետները կհստակեցվեն ճանապարհի մյուս հատվածների նախագծման աշխատանքներն ավարտելուց հետո: Առանձին ճանապարհահատվածների ավարտման ժամկետները ևս սահմանվում են նախագծային փաստաթղթերով, ուստի «Հյուսիս-հարավ ճանապարհային միջանցքի ներդրումային ծրագրի» ավարտման ժամկետները ևս կհստակեցվեն Ծրագրի մյուս հատվածների նախագծային փաստաթղթերը ձեռքբերելուց հետո:
- Անդրադառնանք ՏՏ ոլորտին. թեև նշվել է, որ հաստատվել է ՏՏ ոլորտի խթանման ծառայությունների 2018 թ. ծրագիրը, բայց ամեն դեպքում գնահատականներ կան, որ այս ոլորտում անհրաժեշտ պոտենցիալը չի օգտագործվում: Կներկայացնե՞ք, որքան աճ է եղել այս ոլորտում 2017 թվականին և որքան է նախատեսված 2018թ. -ին: Բացի այդ, մասնագետների գնահատմամբ՝ նոր Հարկային օրենսգիրքը հարվածում է ՏՏ ոլորտին, քանի որ նոր օրենսգրքով նախատեսված եկամտահարկի ավելացումը 150 հազար դրամից ավելի աշխատավարձ ստացողների համար հարկադրելու է հայաստանյան տնտեսության ամենամրցունակ ճյուղի ներկայացուցիչներին կա՛մ մեծացնել ընկերությունների պահպանման ծախսերը, կա՛մ անցնել ստվեր, կա՛մ թողնել Հայաստանը:
-Յուրաքանչյուր տարի Ձեռնարկությունների ինկուբատոր հիմնադրամը ՀՀ կառավարության ֆինանսավորմամբ իրականացնում է ՏՏ ոլորտում արդյունքների վերլուծություն: Ըստ այդմ՝ 2017թ. ՏՀՏ ոլորտում ակտիվ գործունեություն է ծավալել մոտ 650 ընկերություն՝ 69%-ը տեղական: ՏՏ-ն արտահանման ցուցանիշով մեր տնտեսության երրորդ ոլորտն է։
ՏՀՏ ոլորտի հզորացումը և երկիրը նորարարական, տեխնոլոգիական լուծումներով աշխարհում դիրքավորելը մեր պետության առաջնային նպատակներից է: Տեխնոլոգիական կրթության խթանմանն ուղղված միջոցառումներին, պետություն-մասնավոր համագործակցության շրջանակների ընդլայնմանը, թվայնացմանն ուղղված աշխատանքներին զուգահեռ 2018թ. նաև աշխատելու ենք խթանել միջազգային պատվերների, ընկերությունների, հետազոտական լաբորատորիաների մուտքը Հայաստան: Դա կնպաստի նոր աշխատատեղերի ստեղծմանը և ոլորտում ցուցանիշների բարձրացմանը նաև բիզնեսի զարգացման տեսանկյունից:
Այս տարի առանձնահատուկ ուշադրություն ենք դարձնելու մարզերում ՏՏ ոլորտի առաջընթացին, հատկապես՝ Գյումրիում և Վանաձորում, որտեղ կառավարության ֆինանսավորմամբ գործում են տեխնոլոգիական կենտրոններ:
Ի դեպ, ՏՀՏ ոլորտում գործունեություն ծավալող մեծ ընկերություններն արդեն իսկ ներառված են խոշոր հարկատուների շարքում: Նրանք հիմնականում համագործակցում են միջազգային շուկաների հետ կամ ներկայացնում են միջազգային մեծ ընկերությունների մասնաճյուղեր: Հետևաբար, օրենքի փոփոխությունը դժվար թե պատճառ դառնա ոլորտում վարկանիշի նվազեցմանն ուղղված քայլեր ձեռնարկելուն՝ ստվերային գործունեության կամ ծախսերի տեսակի արհեստական փոփոխության:
Կարծում եմ՝ մի փոքր հիմնավորված չէ արտագաղթը վերագրել եկամտահարկի մասին օրենքի փոփոխությանը, քանի որ դա անձնավորված և սուբյեկտիվ ցանկություն է:
17:08
16:55
15:22
15:15
14:04
10:33
10:06
17:19
15:39
12:33
11:02
20:30
20:26
19:19
13:28
13:04
12:15
11:34
11:09
19:36
| երկ | երք | չրք | հնգ | ուրբ | շբթ | կրկ | |
| 1 | 2 | 3 | |||||
| 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | |
| 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | |
| 18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 | 24 | |
| 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 | 31 | |
09:44
09:23
09:02
09:28
09:13
09:34
09:18
09:03
09:55
09:48
09:36
09:28
09:02
09:55
09:49
09:35
09:18
09:02
09:19
09:02
09:49
09:34
09:18
09:03
09:55
09:42
09:35
09:17
09:02
09:45
09:35
09:27
09:09
09:53
09:45
09:36
09:28
09:15
09:02
10:02
09:52
09:44
09:35
09:17
09:02
09:55
09:44
09:33
09:23
09:03
