ՀՀ-ում սեռական բնույթի հանցագործությունների մեծ մասը կատարվում է երեխաների նկատմամբ. շատ դեպքեր բացահայտվում են բուժհիմնարկներում

02.04.18 | 12:54

Քննչական կոմիտեի տվյալներով`ՀՀ-ում գրանցված սեռական բնույթի հանցագործությունների մեծ մասը կատարվում է երեխաների նկատմամբ: 2016-ին անչափահասների նկատմամբ կատարված հանցագործությունների հիմքով հարուցվել է 265 քրգործ, որը 65-ով ավելի է 2015-ին կատարված դեպքերից: «Արմենիա» հեռուստաընկերության «Սուր անկյուն» հաղորդաշարն այս թեմայով հետաքննության է անցկացրել: Ռեպորտաժում, մասնավորապես, նշվում է, որ 2015-ին սեռական հանցագործությունների վերաբերյալ քննված գործերի 131, 2016 թ. 157 քրգործից 70 և 2017 թ. 161 դեպքից 101-ը կատարվել է երեխաների նկատմամբ: Տուժող է ճանաչվել 202 երեխա:

ՀՀ քննչական կոմիտեի դեպարտամենտի իրավական ապահովման և վիճակագրական վարչության պետ Դավիթ Թումասյանի ձևակերպմամբ` երեխաների պաշտպանության առումով իրենք առանձին վիճակագրություն են կազմում, որի շրջանակում առանձնացնում են, թե ինչ հանցագործություններ են կատարվել երեխաների նկատմամբ, ինչ տարիքային խմբի ներկայացուցիչներ են այդ երեխաները:

«Վիճակագրությամբ առանձնացնում ենք երեխաների սպանության դեպքերը, ընդ որում, այդ ցուցանիշի մեջ մտնում են նաև Քրեական օրենսգրքի 106-րդ հոդվածով նախատեսված դեպքերը, այսինքն` մոր կողմից նորածին երեխայի սպանությունը»,-պարզաբանել է ՔԿ իրավական ապահովման և վիճակագրական վարչության պետը:

Երեխաների նկատմամբ կատարվող հանցագործություններից են ծեծը, խոշտանգումը, առողջությանը դիտմամբ վնաս պատճառելը, սպանությունը, թրաֆիքինգը, սեռական բնույթի հանցագործությունները, ինքնասպանության հասցնելը և այլն:

Ռեպորտաժի շրջանակում փաստաբան Լիանա Բալյանը հիշել է մի դեպք, երբ 16 տարեկան տղային համադասարանցի տղաներն անընդհատ ծաղրուծանակի են ենթարկել, ֆիզիկական բռնություն են գործադրել: Տղան այդ ամենից խուսափելու համար սկսել է տնից փող գողանալ ու պարբերաբար վճարել 3 համադասարանցիներին, հետո չդիմանալով նվաստացմանն ու հոգեբանական ճնշումներին, ինքնասպան է եղել: Մի օր էլ առավոտյան մայրն իր 16 տարեկան տղային գտել էր լոգարանում կախված:

Փաստաբանի գնահատմամբ` անչափահասին ինքնասպանության հասցնելով` այդ տղաները խեղեցին ոչ միայն նրա, այլ նաև իրենց ճակատագրերը և ազատազրկվեցին:

Լիանա Բալյանը տեղեկացրել է, որ դպրոցներում տարածված է սառը զենք կրելն ու դրա գործածությամբ գումար ու այլ ծառայություններ կորզելը:

Ոստիկանության անչափահասների իրավունքների պաշտպանության վարչությունում տեղյակ են եղել, որ դպրոցահասակներից շատերն են սառը զենք կրում: Նրանք հավաստիացրել են, որ իրենք պարբերաբար աշխատում են աշակերտների հետ և սառը զենքի օգտագործման իրավական հետևանքների մասին պարբերաբար իրազեկում են աշակերտներին:

Պաշտոնական վիճակագրության համաձայն` հանրապետությունում իրականացվող հանցագործությունների շուրջ մեկ տոկոսը սեռական բնույթի հանցագործություններ են, դրանց գերակշռող մասն իրականացվում են երեխաների նկատմամբ: 2015-ին սեռական հանցագործության զոհ է դարձել 76, 2016-ին`115, 2017-ին` 103 երեխա: Դեպքերի մեկ երրորդի պարագայում երեխաների նկատմամբ ոտնձգություններ կատարողները երեխաների ընտանիքի անդամներն են, բարեկամներն ու ծանոթները:

Դավիթ Թումասյանը հիշել է դեպքեր, երբ հոր կողմից է անառակաբարո գործողություններ կատարվել, պապի կողմից է կատարվել:

Նրա խոսքով` երեխաները վախի պատճառով հաճախ լռում են իրենց հետ կատարվածի մասին: Լինում են դեպքեր, երբ բարձրաձայնում են, բայց համարժեք աջակցություն չեն ստանում ծնողների, հատկապես մոր կողմից: «Երբ մոր փաստական ամուսնու կողմից էր կատարվել ոտնձգությունը, երեխան հայտնել էր մորը, մայրը ոչ թե պաշտպանել էր իր երեխային, այլ հակառակը` փաստական ամուսնուն: Հետազոտությունները ցույց են տալիս, որ երեխաները բռնության զոհ են դառնում սոցիալ-տնտեսական վատ պայմանների հետևանքով»:

Սեռական բռնության ճգնաժամային կենտրոնը 15 երեխայի հետ է աշխատում ներկայում, ամենափոքրը 6 տարեկան է: Կենտրոնի ծրագրերի ղեկավարն ասել է, որ շատ դեպքեր բացահայտվում են բուժհիմնարկներում, երբ դիմում են հղիացած կամ սեռական հիվանդություն ձեռք բերած:

Օրենսդրությամբ բռնաբարության համար նախատեսված է 8-15 տարվա ազատազրկում, եթե արարքը կատարվել է 14 տարին չլրացած անձի նկատմամբ:

Քննչական կոմիտեի տվյալներով` գերակշռողը Քրեական օրենսգրքի 141 հոդվածով սահմանվածներ դեպքերն են` 16 տարին չլրացած անձի հետ սեռական հարաբերություններ ունենալը: Ամենատարածվածը 14-16 տարեկանների փաստական ամուսնություններն են:

«Մենք ունենում ենք այսպես ասած «վամպիրի համախտանիշի» դեպքեր, երբ անձը նախկինում բռնության է ենթարկվել, իսկ ներկայում ինքն է դառնում բռնարար»,-ասել է Դավիթ Թումասյանը:

Վիճակագրությունը փաստում է, որ շատացել են անչափահասների կողմից սեռական բնույթի հանցագործությունները, ավելացել են նաև նախկինում այլ հանցագործություններ կատարածների կողմից սեռական ոտնձգություններ կատարելու դեպքերը:

Քրեակատարողական հիմնարկների վարչությունից «Սուր անկյունին» տրամադրած տվյալների համաձայն` այս տարեսկզբից երեխաների նկատմամբ հանցագործությունների համար ազատազրկման վայրերում պատիժ է կրում 37 դատապարտյալ, որից 32-ը սեռական բնույթի հանցագործության համար: