Այսօր լրանում է 1915թ. Հայոց ցեղասպանության 103-րդ տարելիցը: Վաղ առավոտից մարդիկ սկսել են այցելել Ծիծեռնակաբերդ, որտեղ ծաղիկներ են դնում Հայոց ցեղասպանության զոհերի հիշատակին նվիրված հուշահամալիրին։
Հայերի ջարդերը սկսվել են դեռևս 19-րդ դարի վերջին: 1892-1923 թվականներին Համիդյան Թուրքիան, այնուհետև երիտթուրքերի կառավարությունը զանգվածային տեղահանության են ենթարկել և բնաջնջել Արևմտյան Հայաստանի, Կիլիկիայի և Օսմանյան կայսրության նահանգների հայ բնակչությունը։ Գլխատվել է մտավորականությունը. 1915թ. ապրիլի 24-ին Կոստանդնուպոլսում ձերբակալվել և աքսորի ճամփին սրի են մատնվել 600 հայազգի մտավորականներ, վիճակագրական տվյալների համաձայն` Օսմանյան կայսրությունում կոտորվել է 66 քաղաքների և մոտ 2500 գյուղերի հայ բնակչությունը՝ մոտ 1.5 մլն մարդ։ Թալանվել և ավերվել է 2350 եկեղեցի ու վանք։ Ոչնչացվել է 1500 դպրոց ու վարժարան։
1919-1920 թթ. Փարիզի խաղաղության կոնֆերանսում հրապարակվել է հայությանը պատճառած վնասի չափը՝ 14 միլիարդ 598 միլիոն 510 հազար ֆրանկ արևմտահայությանը, իսկ արևելահայությանը՝ 4 միլիարդ 532 միլիոն 472 հազար ֆրանկ:
Գիտությունների ազգային ակադեմիայի արևելագիտության ինստիտուտի տնօրեն, թուրքագետ Ռուբեն Սաֆրաստյանը Tert.am-ի հետ զրույցում անդրադառնալով Հայոց ցեղասպանության միջազգային ճանաչմանը և հատկապես Թուրքիայի ներսում տիրող իրավիճակին նշեց, որ Թուրքահայում հետընթաց է եղել` Հայոց Ցեղասպանութան վերաբերյալ արդարացի մոտեցման առումով:
«Վերջին ժամանակներում Թուրքիայում մարդու իրավունքների, բռնաճնշումների ֆոնն անդրադառնում է և՛ երկրում ընդհանուր մթնոլորտի վրա, և՛ Ցեղասպանության նկատմամբ Թուրքիայի դիրքորոշման վրա: Եթե վերջին մի քանի տարիների ընթացքում մենք տեսնում էին Թուրքիայում միջոցառումներ էին տեղի ունենում, որտեղ դատապարտվում էր Ցեղասպանությունը, որոշ շրջանակներ արդարացի մոտեցում էին ցուցաբերում, հիմա նկատում եմ, որ ճնշումը պետության կողմից հասարակության վրա մեծացել է»,- ասաց նա:
Ինչ վերաբերում է ԱՄՆ-ի կողմից Ցեղասպանության ճանաչմանը, ապա Ռուբեն Սաֆրաստյանը նշեց, որ թեև միշտ էլ ԱՄՆ կոնգրեսում նման կոչեր եղել են, միշտ էլ ակցիաներ եղել են, սակայն կարծում է, որ դրական առումով որևէ տեղաշարժ չի լինի, որովհետև ԱՄՆ-ի համար Թուրքիան այնքան նշանակություն ունի, որ նրանք ոչ մի քայլի չեն դիմի, որին Թուրքիայի ղեկավարությունը բացասաբար է մոտենում: «Կարծում եմ՝ Թրամփը դրան չի գնա»,-ասաց նա:
Արևելագետը նշեց, որ Ցեղասպանության հարյուրերորդ տարելիցից հետո շատ մեծ նշանակություն է տալիս Գերմանիայի Բունթեսթագի կողմից Ցեղասպանության ճանաչման դատապարտումը: «Այս պետությունը ոչ միայն Ցեղասպանությունը դատապարտեց, այլև հատուկ նշեց ու դատապարտեց Գերմանիայի դերը Հայոց ցեղասպանության մեջ, ինչը շատ կարևոր էր: Թուրքիայի՝ Ցեղասպանության ժխտողական քաղաքականության հիմք է դրել հենց գերմանացիները: Շատ կարևոր էր, որ գերմանական հասարկությունն ի դեմս Բունդեսթագում ներկայացված կուսակցությունների կարողացան ճիշտ և արդարացի գնահատական տալ երկրի դերակատարմանը»,-ասաց նա:
Նշենք, որ Ցեղասպանության հիմնական կազմակերպիչներ են համարվում երիտթուրքերի առաջնորդներ Թալեաթը, Ջեմալը և Էնվերը, ինչպես նաև «Հատուկ կազմակերպության» ղեկավար Բեհաեդդին Շաքիրը: Հայերի ցեղասպանությանը զուգահեռ Օսմանյան կայսրությունում տեղի էին ունենում ասորիների և Պոնտոսի հույների ջարդերը:
Հայոց ցեղասպանության ճանաչման պահանջը սկիզբ է առել Խորհրդային միության տարիներից, և առաջինն այն ճանաչել է Ուրուգվայը 1965 թվականին: Հայոց ցեղասպանությունը ճանաչել է 27 երկիր։ Պետություններից զատ Հայոց ցեղասպանությունը ճանաչել են բազմաթիվ միջազգային կազմակերպություններ` Եվրոպական միությունը, Եվրոպայի խորհուրդը, Եվրոպական շարժումը, Եկեղեցիների համաշխարհային միությունը և այլն: Հայոց ցեղասպանությունը ընդունել են ԱՄՆ-ի և այլ երկրների մոտ հարյուր նահանգ, նահանգային խորհրդարաններ և այլ կառույցներ:
15:15
13:55
13:04
12:35
12:03
16:02
15:33
15:15
18:18
18:04
17:55
17:35
17:02
16:24
16:15
16:13
16:09
15:52
14:55
14:36
երկ | երք | չրք | հնգ | ուրբ | շբթ | կրկ | |
1 | 2 | 3 | |||||
4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | |
11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | |
18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 | 24 | |
25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 | 31 |
09:44
09:23
09:02
09:28
09:13
09:34
09:18
09:03
09:55
09:48
09:36
09:28
09:02
09:55
09:49
09:35
09:18
09:02
09:19
09:02
09:49
09:34
09:18
09:03
09:55
09:42
09:35
09:17
09:02
09:45
09:35
09:27
09:09
09:53
09:45
09:36
09:28
09:15
09:02
10:02
09:52
09:44
09:35
09:17
09:02
09:55
09:44
09:33
09:23
09:03