«Փաստ» օրաթերթը գրում է.
Սեպտեմբերի 11–ին համացանցում հայտնված հայտնի ձայնագրությունն այլ հարցերի շարքում քննարկման առիթ դարձրեց նաև դատավորներին զանգել–չզանգելու թեման: Ձայնագրության մեջ լսվում է, թե ինչպես է ԱԱԾ պետը պատմում, որ դատավորներից մեկը զանգել է իրեն, ինքն էլ ասել է, որ ուսումնասիրի գործի հիմքերը, ինչից հետո դատավորը խոստացել է ուսումնասիրել ու զեկուցել: Թեման քննարկվող է դարձել Փաշինյանի ավելի վաղ արված այն հայտարարությունների կոնտեքստում, որ դատավորներին նա չի զանգելու: Փաստացի, սակայն, դատավորներին զանգերը շարունակվում են, ավելին՝ դատավորները իրենք են զանգում: Ինչո՞ւ է դատավորներին զանգել–չզանգելու թեման այսքան կարևոր ու քննարկվող, ի վերջո ինչո՞ւ է ստացվում այնպես, որ առաջանում է դատավորներին զանգելու խնդիր:
Հայաստանում, սակայն, հեղափոխությանը չհաջորդեց դատական համակարգի ռեֆորմ: Ինչպես կոռուպցիայի դեպքում, այնպես էլ դատական համակարգի, իշխանության դիրքորոշումը շատ պարզ է՝ նրանք բավարարվում են քաղաքական կոշտ հայտարարություններով: Իր մամուլի ասուլիսներից մեկում Փաշինյանը հայտարարել էր, թե կառավարությունը, առանց հավել յալ լումա ծախսելու, կոռուպցիայի դեմ պայքարում արել է ավելին, քան նախկին կառավարության և ԵՄ–ի համագործակցության արդյունքում տեղի է ունեցել՝ տասնյակ միլիոնավոր դոլարներ ծախսելով: Նույն միտքը նա վերահաստատեց՝ խոսելով դատական համակարգի մասին: Նոր իշխանությունն ունի այն անկեղծ համոզմունքը, որ միայն քաղաքական հայտարարությունները բավարար են, որպեսզի կոռուպցիան վերանա, դատական համակարգը սկսի աշխատել անաչառ ու անկաշկանդ: Հաշվի չի առնվում մի պարզ փաստ, որ 20 տարուց ավելի գոյատևած ու կարծրացած համակարգերը, այս դեպքում՝ կոռուպցիան և դատական համակարգի կախյալ կարգավիճակը, մի քանի օրում ու բացառապես հայտարարություններով հնարավոր չէ բարեփոխել: Այդ համակարգերը անցել են տարիների փորձություն, իրենց մեջ ցավոք ունեն ընդարձակ սոցիալական բաղադրիչ: Այն փաստը, որ այժմ այդ համակարգերը չեն գործում, չի նշանակում, թե դրանք վերացել են, դրանք ընդամենը վախեցել են: Քաղաքական կոշտ հայտարարություններով հնարավոր է վախեցնել կոռուպցիոներներին, բայց վերացնել կոռուպցիան հիմնահատակ հնարավոր չէ: Ակնհայտ է, որ վերացնել ու վախեցնել բառերը նոր իշխանությունը դիտարկում է որպես հոմանիշներ: Չենք խոսում այն մասին, որ նույնիսկ ամենաարդյունավետ պետությունները, որոնք տասնամյակներ են ծախսել կոռուպցիայի դեմ պայքարում, իրենց չեն կարող թույլ տալ հայտարարել, որ ամբողջովին վերացրել են կոռուպցիան:
Գալով հայտնի ձայնագրությանը և այնտեղ հնչած տարակուսանք առաջացնող մի քանի մտքերի, որոնք վերաբերում էին դատավորներին զանգելուն, չենք կարող չարձանագրել, որ նոր իշխանությունը ինքն է իր համար ծուղակ սարքել ու այժմ ստիպված է նախկինի պես զանգել դատավորներին: Դատավորներին չզանգելու միակ երաշխիքը դատական համակարգի ռեֆորմն էր, որին, ցավոք, հայաստանյան հեղափոխական իշխանությունները չգնացին, ինչպես, օրինակ, դա արվեց Վրաստանում՝ վարդերի հեղափոխությունից ու Սահակաշվիլու նախագահ ընտրվելուց անմիջապես հետո:
Քանի դեռ դատական համակարգը, որպես տարիներ շարունակ կարծրացած արատավոր համակարգի մաս չի բարեփոխվել, չեն սահմանվել նոր խաղի կանոններ, չեն ներգրավվել նոր որակի մասնագետներ, լինելու է անհրաժեշտություն զանգել դատավորներին: Հասկանալի է, որ կարող են լինել հիմնավորումներ, թե եթե դատավորներին չզանգենք, նրանք կվախենան, դիցուք՝ կալանավորման որոշում կայացնել Քոչարյանի համար: Բնականաբար, այնպիսի գործ, ինչպիսին է Մարտի մեկի գործը, չի կարող վերաբացվել ու քննվել առանց ռիսկերի: Բնական է նաև, որ նոր իշխանությունը հանդիսանում է այդ գործերի դատական քննության քաղաքական երաշխավորը: Բայց, երբ նոր իշխանությունը երաշխավորության տակ է վերցնում չբարեփոխված, հին դատական համակարգը, հետո ստիպված է լինելու կոծկել այդ համակարգի վախերը ամեն անգամ, երբ որևէ դատավոր վախենա կամ տարակուսի որոշում կայացնել Քոչարյանի կամ մեկ այլ նախկին բարձրաստիճան պաշտոնյայի առնչությամբ: Այսպես ստացվում է, որ ի սկզբանե չարված դատական ռեֆորմի հետևանքով, ավելի շատ ջանքեր ու նյարդեր են պահանջվելու ամեն առանձին վերցրած գործի հետ կապված: Այնինչ հարցը կարելի էր, ու, ըստ էության, պետք էր լուծել ի սկզբանե ու համակարգային:
Հայաստանում ոլորտային բարեփոխումները անհրաժեշտություն են: Դրանք ոչ միայն կենսական են մարդկանց կյանքի որակը բարելավելու առումով, այլև արդեն դառնում են ազգային անվտանգության և կայուն պետականության հարց: Հնարավոր չէ հին, փտած համակարգով սկսել նոր Հայաստանի կառուցումը: Այն կարող է և արդեն հանգեցնում է կազուսների, հայտարարությունների և իրականության միջև խզումների և, որ ամենավտանգավորն է՝ միջանցքներ է բացում նոր իշխանության հակառակորդների համար: Նոր իշխանությունները շատ են սիրում խոսել հակահեղափոխության վտանգներից: Այդ վտանգների հիմնարար չեզոքացման բանալին համակարգային ռեֆորմներն են:
Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում
13:35
13:14
12:03
11:36
11:08
10:35
10:09
18:03
17:45
17:22
17:09
16:55
16:45
16:38
16:22
16:21
16:16
16:04
16:03
15:52
| երկ | երք | չրք | հնգ | ուրբ | շբթ | կրկ | |
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | |
| 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | |
| 15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 | |
| 22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | |
| 29 | 30 | ||||||
09:52
09:44
09:33
09:14
09:02
09:52
09:44
09:32
09:15
09:01
09:46
09:33
09:16
09:02
09:42
09:32
09:14
09:01
09:35
09:17
09:01
09:56
09:44
09:36
09:25
09:14
09:02
09:44
09:33
09:15
09:01
09:56
09:49
09:36
09:31
09:15
09:02
09:45
09:36
09:27
09:15
09:01
09:44
09:23
09:02
09:28
09:13
09:34
09:18
09:03
