Զարիֆի հարցազրույցը՝ «Եվրո Նյուզ» հեռուստաընկերությանը. ԱՄՆ-ի միակողմանի քայլերը և միջազգային պայմանագրերի խախտման հետևանքները

25.08.19 | 18:17

Համատեղ գործողությունների համապարփակ ծրագիրը միակողմանի համաձայնագիր չէ, այլ ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհրդի կողմից հաստատված փաստաթուղթ:

Իրանի ԱԳ նախարար Մոհամմեդ Ջավադ Զարիֆն ուրբաթ օրը Ֆրանսիայի նախագահ Էմանուել Մակրոնի հետ հանդիպումից հետո, «Եվրո Նյուզ» հեռուստաընկերությանը տված հարցազրույցում ասել է.«Եթե Եվրամիությունն ԱՄՆ-ի հետ կամ առանց ԱՄՆ-ի որոշի կատարել ՀԳՀԾ-ով ստանձնած իր պարտավորությունները, կարող ենք մի քանի ժամում վերադառնալ ՀԳՀԾ-ի կատարյալ իրագործմանը»:

Իրանի ԱԳ նախարարն այն դեպքում է ընդգծել ՀԳՀԾ-ի շրջանակում դիմացի կողմերի ստանձնած պարտավորությունների կատարման անհրաժեշտությունը, երբ այսօր Ֆրանսիայում կայանալու է Մեծ Յոթնյակի գագաթնաժողովը:

Մեծ Յոթնյակի գագաթնաժողովն անցկացվելու է օգոստոսի 24-26-ը՝ ֆրանսիական Բիարից քաղաքում:

Ֆրանսիան, որպես Մեծ Յոթնյակի խմբի հերթական նախագահ, առերևույթ փորձում է վերջին հնարավորություններն օգտագործելով, փրկել Իրանի հետ 2015 թվականինն կնքված միջուկային համաձայնագիրը։

Ներկայումս աշխարհում տնտեսական լճացման նշաններ են դրսևորվել, նավթի համաշխարհային շուկայի ճակատագիրը և Պարսից ծոցի ու Հորմոզի նեղուցի միջոցով դրա առևտրի անվտանգությունը դարձել են մտահոգիչ հարց: Այդ մտահոգությունն ԱՄՆ-ի ու Բրիտանիայի լարվածություն հարուցող քայլերի հետևանքով ավելի է խորացել :

Լրատվական շրջանակների տեսանկյունից, հաշվի առնելով Թրամփի և աշխարհի հարուստ ու արդյունաբերական վեց երկրների ղեկավարների միջև առևտրի ոլորտում առկա տարաձայնությունների խորացումն այժմ Իրանի հարցը կարող է մեծացնել Մեծ Յոթնյակի երկրների առաջնորդների միջև տարաձայնությունն Իրանի հետ գործակցելու հարցով:

Թրամփի և աշխարհի հարուստ ու արդյունաբերական վեց երկրների ղեկավարների միջև առևտրի ոլորտում առկա տարաձայնություններն առաջացել են 2018 թվականին՝ Կանադայում անցկացված Մեծ Յոթնյակի գագաթնաժողովում:

Իրանն ավելի վաղ հայտարարել էր, որ եթե Եվորպան մինչև սեպտեբմերի 5-ը չվերսկսի իրանական նավթի գնումը և բանկային ու առևտրային փոխանակումները, Թեհրանը կսկսի ՀԳՀԾ-ում նախատեսված մեխանիզմների շրջանակում իր միջուկային պարտավորությունների կրճատմանն ուղղված երրորդ քայլը:

Լոնդոնում լույս տեսնող Ինդիփենդենթ օրաթերթը գրել է.«Եվրոպացի ղեկավարները Մեծ Յոթնյակի գագաթնաժողովում պետք է որոշեն՝ շարունակելո՞ւ են իրենց ջանքերը ՀԳՀԾ-ն պահպանելու ուղղությամբ և Իրանին ավելի վճռակամ են դարձնելու իր քաղաքականությունները շարունակելու համար, թե՞ նոր դիրքորոշում որդեգրելով համաքայլ կդառնան Թրամփին:

Մեծ Յոթնյակի գագանթաժողովի շեմին Բլումբերգ հեռուստաալիքը հաղորդել է.«Իրանի դեմ Դոնալդ Թրամփի ծայրահեղական քաղաքականություններից Եվրոպական երկրների դժգոհությունը պատճառ է դարձել, որ եվրոպացիները չվստահեն ԱՄՆ-ին»:

Նման իրավիճակում, թվում է, որ ՀԳՀԾ-ի պահպանումը Եվրոպայի համար դարձել է մի տեսակ փորձ ԱՄՆ-ի ճնշումների դիմաց հավասարակշռություն ստեղծելու և միջազգային համաձայնությունը պահպանելու համար, որը ԵՄ-ի հեղինակության համար մեծ նշանակություն ունի: Սա հենց այն կետն է, որին անդրադարձել է Զարիֆը «Եվրո Նյուզ»-ին տված հարցազրույցում:

Պարզից էլ պարզ է, որ ԱՄՆ-ի միակողմանի քայլերի հետևանքները կարճատև չեն լինելու և եթե Եվրոպան և մեծ տնտեսության տեր երկրները, ինչպես Ճապոնիան չկարողանան ԱՄՆ-ի մաքսիմալիստական ակնկալիքներից պաշտպանել իրենց իրավունքները, այդ նահանջի համար անտարակույս երկրները բոլոր ոլորտներում ծանր գին են վճարելու: