Lragir.am-ի զրուցակիցն է Ազգային ժողովի «Պատիվ ունեմ» խմբակցության պատգամավոր Տիգրան Աբրահամյանը
Գորիս-Կապան ճանապարհին ստեղծված իրավիճակը մեկնաբանելիս՝ վերջին օրերին իշխանության ներկայացուցիչներն ասում էին, որ դա Ադրբեջանի և Իրանի խնդիրն է, քանի որ ադրբեջանցիներն իրանական բեռնատարներն են կանգնեցնում։ Սակայն պարզվեց, որ ճանապարհին հայ ուղևորներ անհետացան, ի՞նչ են ցույց տալիս այս զարգացումները։
Հայաստանի իշխանություններն իրենց սովորության համաձայն փորձում էին իրավիճակի պատասխանատվությունն ու մեղքը բարդել բոլոր կողմերի վրա՝ չստանձնելով պատասխանատվություն սեփական արարքների և վարած քաղաքականության վտանգավոր հետևանքների համար։ Փաստացի Ադրբեջանը գործում է ըստ իր այն հայտարարության, որ այդ տարածքներն իր վերահսկողության տակ գտնվող տարածքներ են։ Ավելին, Ադրբեջանը հայտարարում է, թե իբր ողջ Սյունիքի մարզն իր «պատմական հայրենիքն» է և վաղ թե ուշ վերահսկողություն է սահմանելու ողջ Սյունիքի նկատմամբ։ Ըստ այդմ՝ նրա քաղաքականությունն այս և հետագա տասնամյակներին պետք է գիտակցել և գործել ըստ այդ տրամաբանության։ Փաստացի Հայաստանը Գորիս-Կապան միջպետական ճանապարհի տարբեր ուղղությունների նկատմամբ լիարժեք վերահսկողություն չունի, ինչը ոչ միայն վտանգավոր ու վճարովի է դարձնում այլ երկրների, մասնավորապես, իրանական բերափոխադրումներն ու շարժերը, այլ լուրջ խնդիրներ է առաջացնում նաև ՀՀ քաղաքացիների համար։
Անդրադառնալով այդ ճանապարհից Հայաստանի երկու քաղաքացիների անհետացման լուրին՝ դուք ասել էիք, որ շեղվելու հավանականությունը գրեթե բացառվում է։ Այսինքն՝ ՀՀ քաղաքացիները գերի՞ էին վերցվել։
Նախ ամբողջ ճանապարհը կահավորված է տարբեր նշաններով, որի պայմաններում մոլորվելու հավանականությունը շատ քիչ է, եթե նպատակ չկա դիտավորյալ անցնել ճանապարհի ձախ կամ աջ հատվածներ։ Միջադեպի հատվածում կա մի քանի գրունտային ճանապարհ, որն ասֆալտապատ ճանապարհից շեղում է, և շարունակությունը գրունտային է, ինչն արդեն իսկ ցույց է տալիս, որ շեղում կա գլխավոր ճանապարհից։ Եվ ամենակարևորը՝ եթե նույնիսկ ուղղություններ կան, որոնք խոցելի են, որտեղ նույնիսկ մեկ տոկոս հավանականություն կա մոլորվելու կամ ադրբեջանցիների կողմից որևէ գործողություն ձեռնարկելու, ապա այդ խոցելի ուղղություններով ճանապարհի այդ հատվածում անվտանգությունն իրականացնող կառույցները, այս դեպքում՝ ԱԱԾ-ն պետք է միջոցներ ձեռնարկի ինչպես տեխնիկական ապահովման, այնպես էլ ըստ անհրաժեշտության համապատասխան վերակարգերի տեղակայման հարցում։ Մնացած բոլոր պարագաներում ցանկացած միջադեպ կարելի է քննարկել, վերլուծել, կարելի է տեսնել դրա վտանգավորությունը, սակայն այս պարագայում պետք է արձանագրենք, որ համապատասխան կառույցներն իրենցից կախվածը չեն էլ իրականցնում՝ նմանատիպ միջադեպերը կանպխելու համար։
Ստեղծված իրավիճակում որո՞նք պետք է լինեն Հայաստանի քայլերը։
Մի քանի հարթության մեջ են անելիքները։ Առաջինը բանակցային գործընթացն է, Հայաստանի իշխանությունները պետք է փոփոխության ենթարկեն իրենց քաղաքականությունը, վերաձևակերպեն դիրքորոշումը։ Այն դիրքորոշումը, որն արտահայտվում է դիվանագիտական մակարդակում, ենթադրում է այդ տարածքների նկատմամբ ադրբեջանական վերահսկողության լեգիտիմություն։ Այսինքն՝ ինքնին մենք արդեն այդտեղ խնդիր ունենք։ Ռազմական տեսանկյունից անհրաժեշտություն կա հատկապես սահմանի այդ հատվածում անհրաժեշտ ենթակառուցվածքների ստեղծում, ինչը հնարավորություն կտա եղած բանավոր կամ հուշագրային պայմանավորվածությունները ստեղծված իրավիճակում գոնե իրագործել։ Այս պայմաններում իշխանությունն անհրաժեշտ քայլեր չի ձեռնարկում, իրավիճակից եզրահանգումներ չի անում, և ըստ այդմ՝ ճանապարհի այդ հատվածները մեր քաղաքացիների համար շարունակում են մնալ վտանգավոր։
Թուրքիայի նախագահ Էրդողանը հայտարարել է, որ Հայաստանի վարչապետը Վրաստանի վարչապետի միջոցով իրեն հանդիպման առաջարկ է արել։ Այս պայմաններում երկխոսության ի՞նչ հնարավորություն եք տեսնում։
Խնդիրն այն է, որ հենց Թուրքիայի ղեկավարի հայտարարությունը, արձագանքն ինքնին ցույց է տալիս նրանց վերաբերմունքը Հայաստանի և Հայաստանի իշխանության նկատմամբ։ Իսկ դա արդեն իսկ վիրավորանք է և ՀՀ քաղաքացիների արժանապատվությանը վնաս հասցնող մեկնաբանություններ։ Մյուս կողմից, նկատելի է, որ Թուրքիան իր նախապայմաններից հետ չի կանգնել։ Եվ այն նախապայմանները, որոնք եղել են 90-ականներից ի վեր, դրանք կարծես չեն փոխվել։ Հայաստանը չունի այս մասով որևէ կոնկրետ դիրքորոշում։ Բացի նրանից, որ խոսում է ճանապարհները բացելու և այդ ուղղությամբ արվող անընդհատ չհիմնավորվող դրական ազդակների մասին, Հայաստանն առաջ չի քաշում իր մոտեցումներն ու սկզբունքային առաջնահերթություններն այս հարցում։ Ըստ այդմ, Թուրքիայի ու Ադրբեջանի առաջ քաշած օրակարգը մնում է դրա հիմքում, այն է՝ Արցախի հարցն առնչություն է ունենալու Թուրքիայի հետ հարաբերությունների կարգավորման հարցի հետ, Հայոց ցեղասպանության միջազգային ճանաչման հարցը մղվելու է երրորդ պլան։ Ամենակարևորը, որը պետք է արձանագրենք՝ Ադրբեջանի հետ հարաբերություններում դեռևս որևէ ձևով տեսանելի չեն քայլեր, որոնք տանելու են հանգուցալուծման։ Այս պարագայում Թուրքիայի հետ հարաբերությունների կարգավորման գործընթաց սկսելը որևէ հեռանկար չի ունենալու, որովհետև Թուրքիան շարժվելու է ադրբեջանական շահերի տրամաբանության մեջ։ Եվ այս պայմաններում Հայաստանի համար որևէ դրական ընթացք չեմ տեսնում։
09:54
09:44
09:37
09:34
18:59
18:03
17:15
17:04
16:09
15:55
15:38
13:34
13:19
13:03
12:41
12:38
12:18
12:03
11:45
11:27
18:03 17.06.25
17:04 17.06.25
17:15 17.06.25
11:57 16.06.25
18:59 17.06.25
11:22 16.06.25
12:59 16.06.25
15:55 17.06.25
երկ | երք | չրք | հնգ | ուրբ | շբթ | կրկ | |
1 | |||||||
2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | |
9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | |
16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 | |
23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | |
30 |
09:44
09:23
09:02
09:28
09:13
09:34
09:18
09:03
09:55
09:48
09:36
09:28
09:02
09:55
09:49
09:35
09:18
09:02
09:19
09:02
09:49
09:34
09:18
09:03
09:55
09:42
09:35
09:17
09:02
09:45
09:35
09:27
09:09
09:53
09:45
09:36
09:28
09:15
09:02
10:02
09:52
09:44
09:35
09:17
09:02
09:55
09:44
09:33
09:23
09:03