Չնայած բարձր հաշիվներին՝ Եվրոպան կհաղթահարի ձմեռը՝ նա բավական նավթ ու գազ է գնել, որպեսզի կարողանա դիմանալ ջեռուցման սեզոնին, գրում է Bloomberg-ը։ «Շատ ավելի լուրջ ծախսեր կկրեն աշխարհի ամենաաղքատ երկրները, որոնք կտրվել են բնական գազի շուկայից՝ Եվրոպայից պահանջարկի կտրուկ աճի պատճառով։ Արդյունքում, ձեւավորվող շուկայով երկրները չեն կարող բավարարել ոչ այսօրվա, ոչ վաղվա կարիքները, իսկ առավել հավանական հետեւանքները՝ գործարանների փակումը, էլեկտրաէներգիայի ավելի հաճախակի եւ երկարատեւ անջատումները, սոցիալական անկարգությունները, կարող են ձգվել հաջորդ տասնամյակում: «Եվրոպայում էներգետիկ անվտանգության մտավախությունները տանում են էներգետիկ աղքատության՝ ձեւավորվող շուկաներով երկրներում»,- ասում է Credit Suisse Group AG-ի էներգետիկայի հարցերով վերլուծաբան Սոլ Կավոնիկը: «Եվրոպան ամեն գնով գազ է քաշում այլ երկրներից»։ Էլեկտրաէներգիայի մշտական անջատումներով եւ քաղաքական ցնցումներով ամառվանից հետո ավելի զով եղանակը եւ հորդառատ անձրեւները թուլացրել են էներգետիկ ճգնաժամը Պակիստանում, Հնդկաստանում, Բանգլադեշում եւ Ֆիլիպիններում: Բայց ցանկացած թեթեւացում ժամանակավոր կլինի։ Մոտենում են ցրտերը, իսկ երկարաժամկետ մատակարարումների ապահովման հնարավորությունները մեծ չեն։ Ուժեղ դոլարը միայն բարդացրել է իրավիճակը՝ ստիպելով երկրներին ընտրություն կատարել վառելիք գնելու կամ պարտքը մարելու միջեւ: Այս պայմաններում վառելիքի համաշխարհային մատակարարներն ավելի ու ավելի են վախենում վառելիք վաճառել այն երկրներին, որոնք կարող են դեֆոլտի բախվել: Հարցի առանցքում Եվրոպայի արձագանքն է վառելիքի մատակարարումների խստացմանը եւ Ուկրաինայի պատերազմին։ Կտրված ռուսական գազից՝ եվրոպական երկրները դիմել են սփոթ շուկային, որտեղ գնորդների հետ չկապված էներգիան հասանելի է կարճ ժամանակում առաքման համար: Ըստ թրեյդերների՝ գների աճի պատճառով Հարավային Ասիայի որոշ մատակարարներ պարզապես չեղարկել են երկարաժամկետ պլանավորված առաքումները՝ հօգուտ այլ վայրերում ավելի մեծ շահույթ ստանալու: «Մատակարարներին պետք չէ կենտրոնանալ իրենց ՀԲԳ-ի անվտանգության ապահովման վրա ցածր հասանելիության շուկաներում»,- ասում է Wood Mackenzie Ltd-ի վերլուծաբան Ռագավ Մաթուրը: Ավելի բարձր գները, որոնք նրանք կարող են ստանալ սփոթային շուկայում, ավելի քան փոխհատուցում են ցանկացած տույժեր, որը նրանք կարող են վճարել պլանավորված մատակարարումներից խուսափելու համար: Եվ այդ դինամիկան, ամենայն հավանականությամբ, կպահպանվի երկար տարիներ, ասում է Մաթուրը: Միեւնույն ժամանակ, Եվրոպան արագացնում է լողացող ներմուծման տերմինալների կառուցումը` ապագայում ավելի շատ վառելիք բերելու համար: Գերմանիան, Իտալիան եւ Ֆինլանդիան վնասազերզել են գործարանները: Սեպտեմբերին Նիդեռլանդները սկսել է ՀԲԳ ներմուծել նոր լողացող տերմինալներից: BloombergNEF-ի տվյալներով՝ Եվրոպայում բնական գազի պահանջարկը, ինչպես սպասվում է, մինչեւ 2026 թվականը կաճի գրեթե 60 տոկոսով։ Կատարի եւ ԱՄՆ-ի արտահանողները ներկայումս ընդունում են եվրոպական ներկրողների հայտերը, որոնք ցանկանում են վառելիք գնել՝ նոր հզորությունները լրացնելու համար: Առաջին անգամ զարգացող երկրները, ինչպիսիք են Պակիստանը, Բանգլադեշը եւ Թաիլանդը, ստիպված են գներով մրցակցել Գերմանիայի եւ այլ երկրների հետ, որոնց տնտեսությունները մի քանի անգամ գերազանցում են իրենց չափերը: «Մենք էներգակիրներ ենք փոխառնում այլ մարդկանցից,- ասել է Vitol Group-ի գլխավոր տնօրեն Ռասել Հարդին,- Դա այնքան էլ լավ չէ». Սովորաբար, երբ կարճաժամկետ անբավարարություն է լինում, երկրները կարող են կնքել երկարաժամկետ մատակարարման պայմանագրեր՝ վճարելով հաստատագրված՝ երկար տարիներ հուսալի մատակարարումներ երաշխավորելու համար: Այս անգամ դա չի ստացվել։ Անգամ մի քանի տարուց սկսվող մատակարարումների դիմումները մերժվում են։ Հնդկաստանը անհաջողության է մատնվել 2025 թվականից սկսած մատակարարումները ֆիքսելու իր վերջին փորձում: Բանգլադեշը եւ Թաիլանդը փաստացի հրաժարվել են պայմանագրեր կնքելու փորձից, որոնք կսկսվեն մինչեւ 2026 թվականը, երբ Կատարում եւ ԱՄՆ-ում խոշոր նոր արտահանման գործարանները ծրագրում են սկսել վառելիք մատակարարել: Անցյալ ամիս Պակիստանը չի կարողացել հասնել վեց տարվա գործարքի, որը պետք է սկսվեր հաջորդ տարի, այն բանից հետո, երբ կարճաժամկետ գնումների մի քանի փորձերը նույնպես ձախողվել են: «Մենք կարծում էինք, որ ճգնաժամը կավարտվի մինչեւ տարեվերջ, բայց դա այդպես չէ»,- ասել է Թաիլանդի էներգետիկայի նախարարության մշտական քարտուղար Կուլիտ Սոմբացիրին: Նա հավելել է, որ եթե ՀԲԳ-ի գները շարունակեն աճել, կառավարությունը պետք է հաշվի առնի այնպիսի միջոցներ, ինչպիսիք են խանութների եւ էներգատար այլ ձեռնարկությունների փակումը: ՀԲԳ-ի մատակարարները մտավախություն ունեն, որ այդ երկրները չեն կարողանա վճարել խոստացված մատակարարումների համար։ Վառելիքի գինը դոլարով է, եւ մեկ խմբաքանակն այժմ արժե մոտ 100 միլիոն դոլար: Համեմատության համար նշենք, որ 2010-ականներին ՀԲԳ-ի առաքումները միջինը կազմել են 33 միլիոն դոլար: Իսկ ազգային արժույթներով ծախսերն էլ ավելի բարձր են, քանի որ դոլարն արագորեն ամրապնդվում է՝ ուժեղացնելով ճնշումը դժվարություններ ունեցող երկրների ֆինանսների վրա։ Անցյալ ամիս Պակիստանի արժութային պահուստները իջել են մինչեւ վերջին երեք տարվա ամենացածր մակարդակը, ինչն էլ ավելի է վնասել երկրի վարկային վարկանիշին՝ ըստ Moody's Investors Service-ի: Բանգլադեշի, Հնդկաստանի եւ Ֆիլիպինների պաշարները երկու տարվա նվազագույն մակարդակում են։ Թաիլանդում, որտեղ գնաճն արդեն 14 տարվա առավելագույն, իսկ պահուստները հինգ տարվա նվազագույն մակարդակում է, կենտրոնական բանկը նախազգուշացրել է, որ իրավիճակը կվատթարանա, եթե բաթը շուտով չկայունանա։ Առանց Եվրոպա ռուսական գազի մատակարարումների, գազի համաշխարհային շուկաները կպահպանվեն լարված վիճակում: Սփոթային գները կմնան բարձր, եւ, չկարողանալով ապահովել երկարաժամկետ մատակարարումներ, զարգացող երկրները կարող են սկսել ավելի կեղտոտ վառելիք կամ այլ գործընկերներ փնտրել: Էներգետիկայի միջազգային գործակալությունը իր «Համաշխարհային էներգետիկայի հեռանկարներ 2022»-ում նշել է, որ բնական գազի աճի տեմպերը դանդաղել են զարգացող երկրներում, հատկապես Հարավային եւ Հարավարեւելյան Ասիայում, ինչը խաթարել է գազի՝ որպես անցումային վառելիքի հեղինակությունը: Էներգիայի դեֆիցիտն արդեն մոտեցրել է զարգացող աշխարհին եւ Ռուսաստանին։ Ռուսաստանը ավելի քան ուրախ էր վառելիք առաջարկել Պակիստանին, Հնդկաստանին եւ այլ երկրներին։ «Մենք կապ ենք հաստատել ռուսական կողմի հետ։ Իհարկե, մենք շատ շահագրգռված ենք ՀԲԳ գնելու հարցում,- ՏԱՍՍ-ին ասել է Ռուսաստանում Պակիստանի դեսպան Շաֆքաթ Ալի Խանը,- Եթե հարուստ երկրները վերցնեն ամբողջ ՀԲԳ-ն, ի՞նչ կլինի մեզ հետ»: Թեեւ Չինաստանից ՀԲԳ-ի ներմուծումն ընդհանուր առմամբ նվազել է մասամբ բարձր սփոթային գների պատճառով, երկիրը մեծացրել է ռուսական ՀԲԳ-ի խիստ զեղչված գնումները: Ռուսաստանից Չինաստան բեռնափոխադրումները այս տարի աճել են մոտ 25 տոկոսով, ըստ նավերի հետագծման տվյալների, որ հավաքել է Bloomberg-ը: Առավել աղքատ երկրները կարող են նաեւ անցնել ավելի էժան վառելիքի, ինչպիսիք են ածուխը եւ նավթը: Կամ էլ կձգտեն զարգացնել իրենց սեփական ներքին ռեսուրսները։
18:11
17:46
17:35
17:14
16:15
15:53
15:15
13:45
13:26
13:13
12:57
12:43
12:12
11:47
11:34
11:17
11:03
10:45
10:23
10:08
| երկ | երք | չրք | հնգ | ուրբ | շբթ | կրկ | |
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | ||
| 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | |
| 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | |
| 21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | |
| 28 | 29 | 30 | 31 | ||||
09:53
09:44
09:35
09:25
09:12
09:01
09:45
09:32
09:23
09:15
09:02
10:06
09:53
09:46
09:35
09:24
09:13
09:01
09:25
09:14
09:02
09:58
09:45
09:34
09:26
09:13
09:02
09:02
09:45
09:35
09:27
09:12
09:01
09:45
09:34
09:26
09:14
09:02
10:05
09:53
09:45
09:34
09:26
09:13
09:01
09:56
09:34
09:26
09:15
09:02
