Երկրի տարածքի ընդամենը առնվազն 1 տոկոսն ունի օդի աղտոտվածության անվտանգ մակարդակ․ հետազոտություն

13.03.23 | 09:07

Երկրի տարածքի ընդամենը առնվազն 1 տոկոսն ունի օդի աղտոտվածության անվտանգ մակարդակ, հաղորդում է The Japan Times-ը՝ վկայակոչելով նոր հետազոտությունը:

Lancet Planetary Health ամսագրում հրապարակվել է ամբողջ աշխարհում օդի աղտոտվածության ամենօրյա մակարդակի չափումների արդյունքների մասին հոդված:

Հետազոտողների ամփոփիչ եզրակացությունների համաձայն՝ երկրի վրա գրեթե ոչ մի տեղ առողջության համար անվտանգ օդ չկա։ Երկրի տարածքի մոտ 99,82 տոկոսը ենթարկվում է 2,5 մասնիկների (PM2,5): Գիտնականները դրանք կապում են թոքերի քաղցկեղի եւ սրտի հիվանդությունների հետ։ Օդում այդ մասնիկների կոնցենտրացիան մոլորակի գրեթե ամբողջ տարածքում գտնվում է ԱՀԿ-ի առաջարկած թույլատրելի շեմից բարձր մակարդակում։

Այսպիսով, մոլորակի բնակչության միայն 0,001 տոկոսն է շնչում օդը, որն ընդունելի է համարվում, ասվում է հոդվածում։

Ավստրալիայից եւ Չինաստանից գիտնականները, որոնք իրականացրել են ուսումնասիրությունը, ասում են, որ 2019 թվականին դիտարկված ժամանակահտվածի ավելի քան 70 տոկոսը PM2,5 մասնիկների կոնցենտրացիան գերազանցել է առաջարկվող օրական շեմը։

Առանձին նշվում է, որ Հարավային եւ Արեւելյան Ասիայում օդի որակը հատկապես մտահոգիչ է։ Այս տարածքներում կոնցենտրացիան գերազանցել է ժամանակի 90 տոկոսը։

Գիտնականները նշում են, որ PM2,5-ի ցանկացած քանակություն վնասակար է, սակայն գազանման աղտոտող նյութերի մշտական ազդեցությունը կարող է հանգեցնել տխուր հետեւանքների:

Օդի աղտոտվածությունը տարեկան սպանում է 6,7 միլիոն մարդու։ Եվ նման վաղաժամ մահվան գրեթե երկու երրորդը պայմանավորված է PM2,5 մանր մասնիկներով:

Դրա ամենաբարձր կոնցենտրացիաները նկատվում են Արեւելյան Ասիայում (50 միկրոգրամ մեկ խորանարդ մետրի համար), որին հաջորդում են Հարավային Ասիան (37 միկրոգրամ) եւ Հյուսիսային Աֆրիկան (30 միկրոգրամ):

Մինչ Ավստրալիայի եւ Նոր Զելանդիայի բնակիչները ենթարկվում էին մանր մասնիկների ամենափոքր սպառնալիքին, Օվկիանիայի եւ Հարավային Ամերիկայի այլ շրջաններ նույնպես գտնվում էին PM2,5 տարեկան ամենացածր կոնցենտրացիաներով վայրերի շարքում:

PM2,5-ի տարեկան կոնցենտրացիաները եւ PM2,5-ի բարձր մակարդակի օրերը Եվրոպայում եւ Հյուսիսային Ամերիկայում նվազել են արտադրական մտահոգությունների նկատմամբ ավելի խիստ նորմերի շնորհիվ: