Ադրբեջանի կողմից հայ ռազմագերիների հետ բեմադրված հարցազրույցների հեռարձակումը նրանց իրավունքների ուղղակի խախտում է

25.03.24 | 20:33

Արցախի ժողովրդի հիմնարար իրավունքների պաշտպանության հանձնախմբի հայտարարությունը․

«Արցախի ժողովրդի հիմնարար իրավունքների պաշտպանության կոմիտեն լրջորեն անհանգստացած է վերջին հաղորդագրություններով, որոնք մանրամասն նկարագրում են Ադրբեջանի կողմից հայ ռազմագերիների իրավունքների կոպտագույն խախտումները, մասնավորապես հանրային հետաքրքրասիրությունից զերծ մնալու իրավունքի հիմնարար սկզբունքի առնչությամբ, որն ամրագրված է ռազմագերիների հետ վարվելակերպի մասին Ժնեւի երրորդ կոնվենցիայում: Այս գործողությունները ոչ միայն դատապարտելի են բարոյական տեսանկյունից, այլեւ ուղղակիորեն հակասում են միջազգային մարդասիրական իրավունքին:

Ժնևի երրորդ կոնվենցիայի 13-րդ հոդվածն ուղղակիորեն արգելում է ռազմագերիներին ենթարկվել հանրային հետաքրքրասիրության: Ադրբեջանում ռազմագերիներին պատկերող տեսանյութերի հրապարակային հեռարձակումն այդ կոնվենցիայի համաձայն նրանց անձնական կյանքի եւ արժանապատվության անձեռնմխելիության իրավունքի կոպիտ խախտում է: Ժնեւի 4-րդ կոնվենցիայի 27-րդ հոդվածը նույն կերպ արգելում է նման հրապարակային ցուցադրությունները քաղաքացիական անձանց դեմ: Ավելին, այս գործողությունները խախտում են Մարդու իրավունքների համընդհանուր հռչակագիրը, որը հաստատում է գաղտնիության եւ անձնական կյանքի, ընտանիքի, բնակարանի կամ նամակագրության կամայական միջամտությունից պաշտպանվելու իրավունքը:

Ադրբեջանի կողմից հայ ռազմագերիների եւ պատանդների հետ բեմադրված հարցազրույցների հեռարձակումը նրանց իրավունքների ուղղակի խախտում է եւ ավելի է խորացնում նրանց առանց այն էլ ծանր վիճակը: Ադրբեջանի նման մանիպուլյատիվ մարտավարությունը ծառայում է միջազգային մարդասիրական իրավունքի ամբողջականության խաթարմանը եւ պետք է անվերապահորեն դատապարտվի միջազգային հանրության կողմից:

Այս աղաղակող խախտումների լույսի ներքո կոչ ենք անում պետական գործիչներին եւ իրավապաշտպան կազմակերպություններին ուղղակի միջոցներ ձեռնարկել՝ թույլ չտալու Ադրբեջանին հետագայում հեռարձակել ռազմագերիների եւ պատանդների հետ տեսանյութեր կամ հարցազրույցներ: Սա ներառում է դիվանագիտական ուղիների օգտագործում, անհրաժեշտության դեպքում պատժամիջոցների կիրառում եւ հրապարակային դատապարտում ՝ Ադրբեջանին իր գործողությունների համար պատասխանատվության ենթարկելու համար ։

Մենք վճռականորեն ընդգծում ենք, որ այլ մասնակից պետությունների կողմից նման տեսագրությունների ցանկացած վերահեռարձակում թույլ տալն ինքնին ոչ միայն Ժնեւյան երրորդ եւ չորրորդ կոնվենցիաների կոպիտ խախտում է, այլ նաեւ մարդասիրական իրավունքի հիմնական սկզբունքների դատապարտելի անտեսում։ Հետեւաբար, չափազանց կարեւոր է, որ մասնակից բոլոր պետությունները հրատապ եւ վճռական գործողություններ ձեռնարկեն՝ կանխելու ադրբեջանական նման տեսանյութերի որեւէ վերահեռարձակ իրենց իրավասության տակ գտնվող սերվերների, լրատվամիջոցների հարթակներում։

Ավելին, մենք պահանջում ենք միջազգային մարդասիրական կազմակերպություններին, ինչպիսին է Կարմիր Խաչի միջազգային կոմիտեն, անհապաղ եւ անարգել մուտք գործել բոլոր կալանավայրեր, որտեղ պահվում են հայ ռազմագերիներն ու պատանդները: Դա կարեւոր է այդ անձանց բարեկեցության եւ պատշաճ վերաբերմունքի ապահովման համար, ինչն ամրագրված է Ժնեւի կոնվենցիաներով եւ մարդու իրավունքների այլ կիրառելի միջազգային պայմանագրերով՝ ներառյալ Քաղաքացիական եւ քաղաքական իրավունքների մասին միջազգային դաշնագիրը եւ Խոշտանգումների եւ այլ դաժան, անմարդկային կամ այլ տեսակի արժանապատվությունը նվաստացնող վերաբերմունքի կամ պատժի տեսակների դեմ կոնվենցիան :

Հրամայական է, որ Ադրբեջանը կատարի միջազգային իրավունքով ստանձնած իր պարտավորությունները եւ դադարեցնի հայ ռազմագերիների եւ պատանդների իրավունքները ոտնահարող բոլոր գործողությունները։ Դա չկատարելը ոչ միայն խաթարում է մարդասիրության եւ արժանապատվության սկզբունքները, այլեւ սպառնում է տարածաշրջանային կայունությանը եւ խաղաղությանը:

Մենք պատրաստ ենք աշխատել միջազգային հանրության հետ՝ այդ խախտումների վերացման եւ հակամարտության հետեւանքով տուժած բոլոր անձանց իրավունքների պաշտպանության ապահովման ուղղությամբ ։ Կոչ ենք անում բոլոր պետական դերակատարներին եւ միջազգային կազմակերպություններին շարունակել պահանջել անհապաղ եւ անվերապահ ազատ արձակել ապօրինի ադրբեջանական գերության մեջ պահվող բոլոր հայերին։

Մեր հավաքական պարտականությունն է պահպանել Ժնեւյան կոնվենցիաների եւ մարդու իրավունքների վերաբերյալ համաօպատասխան սկզբունքները, ինչպես նաեւ պաշտպանել ադրբեջանական գերության մեջ ապօրինի պահվող բոլոր ռազմագերիների եւ պատանդների արժանապատվությունն ու բարեկեցությունը:

Արցախի ժողովրդի հիմնարար իրավունքների պաշտպանության հանձնախումբ»։