ARM | RUS |

Ադրբեջանական երազանքն ու իրականությունը

20.04.17 | 19:43

Մեր օրերում շատ ենք խոսում հայ-ադրբեջանական հակամարտության տարբեր փուլերի և խնդրի ամենատարբեր նրբությունների մասին, փորձեմ ներկայացնել, մեր հարևանների ռազմական քաղաքականությունից որոշ դետալներ:

Մինչև 2007թ. բոլոր նախկին խորհրդային հանրապետությունների մեջ (բացի ՌԴ-ից) Ադրբեջանն ուներ ամենամեծ զինուժը: Միջազգային հեղինակավոր Գլոբալ սեքյուրիթի կազմակերպության տվյալներով, Ադրբեջանի զինուժը 2007թ. կազմում էր 95 հազ. զինվոր, որից 85 հազարը` ցամաքային զինուժ, 8 հազարը` օդային զինուժ և մոտ 2 հազարը՝ ռազմածովային ուժեր: Այս թվաքանակին անհրաժեշտ է ավելացնել ավելի քան 2500 հոգանոց ազգային գվարդիան (National Guard), ներքին զորքերի ավելի քան 12 հազարանոց բանակը և 50 հազ. սահմանապահներին:

2010-ին Կառավարության նիստի ժամանակ Ալիևը հայտարարել է. «Ներկայումս Ադրբեջանի բանակն ամենաուժեղն ու մարտունակն է Հարավային Կովկասում... 2011թ. մեր ռազմական ծախսերն ավելին կլինեն, քան Հայաստանի ողջ պետական բյուջեն: Բայց մենք կանգ չենք առնի այստեղ: Մենք ծրագրում ենք էլ ավելի մեծացնել մեր ռազմական ծախսերը... Հակառակ Հայաստանի, մենք ծախսում ենք մեր իսկ փողերը: Մենք կախված չենք որևէ այլ երկրից, չունենք և չենք էլ պատրաստվում ունենալ պարտքեր այլ երկրներից»:

Այս կապակցությամբ մի փոքր շտկեմ Հեյդարօղլուն. այդ պահին Ադրբեջանը, այնուամենայնիվ, արտաքին պարտք ուներ: Համաձայն ԱՄՆ ԿՀՎ-ի, այն կազմում էր $3.22 մլրդ.: Աշխարհի 201 երկրներից այդ ժամանակ արտաքին պարտք չունեին միայն Պալաուն, Բրունեյը և Մակաոն:

Ալիևի այս ելույթի կապակցությամբ պարզապես ստիպված եմ հիշել Ռումինիայի երկարամյա ղեկավար, ընկեր Չաուշեսկուի հայտնի ելույթը 1978թ. Լոնդոն կատարած պատմական այցելության ժամանակ (վստահ եմ` այս ելույթը, Բրիտանիայի թագուհուց բացի, ուշադիր լսում էին նաև BP ընկերության ներկայացուցիչները): Ակնարկելով Պլոյեշտիի նավթադաշտերի ինտենսիվ արդյունահանումը՝ նա հպարտությամբ նշել է, որ Ռումինիան արդեն ծախսում է իր սեփական փողերը և այլևս կախված չէ որևէ այլ երկրից: Այդ ժամանակ Ռումինիան բավական զգալի արտաքին պարտք ուներ: Այն հաջողվեց էապես իջեցնել միայն 1980-ականների վերջին` Չաուշեսկուի վարչակարգի տապալման նախօրեին: Կարծում եմ՝ արժե, որ Ադրբեջանն ավելի խոր ուսումնասիրի Պլոյեշտիի նավթադաշտերի դերը Երկրորդ համաշխարհային պատերազմում` մասնավորապես, և Ռումինիայի տնտեսական համակարգի զարթոնքի և անկման պատմությունը` ընդհանրապես:

2016 թ. համար նախատեսված բյուջեի վերջնական տարբերակում Ադրբեջանի ռազմական ոլորտին հատկացվում էր շուրջ 2 մլրդ 229 մլն ադրբեջանական մանաթ (1,43 մլրդ ԱՄՆ դոլար՝ ընդունման օրվա փոխարժեքով), ապա նոր նախագծով նախատեսվում է հատկացնել շուրջ 1 մլրդ 615 մլն մանաթ (994 մլն ԱՄՆ դոլար՝ հրապարակման օրվա փոխարժեքով), ինչը շուրջ 613 մլն մանաթով կամ 440 մլն ԱՄՆ դոլարով պակաս է այս տարվա հատկացումներից:

Համաձայն բազում հեղինակավոր աղբյուրների, օրինակ` Խաղաղության միջազգային ինստիտուտի ռազմավարական հետազոտությունների կենտրոնի տեղեկատուների, նախկին ԽՍՀՄ 4–րդ բանակի ժառանգությունն ու օժանդակությունն ստացած ադրբեջանական բանակը տարածաշրջանում քանակապես ամենամեծն էր և տեխնիկապես ամենահագեցածը դեռ 1991-93թթ.:

Քանակական չափանիշները երբեք չպետք է խառնել որակականների հետ, և պատերազմի արդյունքները, կարծում եմ, քաջ հայտնի են թե՛ Ադրբեջանում և Հայաստանում, թե՛ Արցախում և աշխարհում:


Լարսը բեռնատարների համար փակվեց

Լարսը բեռնատարների համար փակվեց

21:36

Լեհաստանի նախագահ Անջեյ Դուդան կնոջ հետ Հայաստանում է

Լեհաստանի նախագահ Անջեյ Դուդան կնոջ հետ Հայաստանում է

21:12

Կոթի գյուղում տներ են այրվել

Կոթի գյուղում տներ են այրվել

20:45

Բյուջեի կատարողականն են քննարկել

Բյուջեի կատարողականն են քննարկել

20:20

Ռուսաստանն ու Իրանը այլևս դոլարով առևտուր չեն անում

Ռուսաստանն ու Իրանը այլևս դոլարով առևտուր չեն անում

18:05

ՔՊ-ի երիտթևի անդամ, Շրջակա միջավայրի նախարարության աշխատակից Կիրիշչյանին բերման են ենթարկել՝ թմրամիջոց պահելու և օգտագործելու կասկածանքով

ՔՊ-ի երիտթևի անդամ, Շրջակա միջավայրի նախարարության աշխատակից Կիրիշչյանին բերման են ենթարկել՝...

17:46

Տիգրան Համբարձումյանը՝ Շախմատի աշխարհի 8-12 տարեկանների առաջնության առաջատար facebook sharing buttonmessenger sharing buttontwitter sharing buttontelegram sharing buttonskype sharing buttonpinterest sharing buttonsharethis sharing button

Տիգրան Համբարձումյանը՝ Շախմատի աշխարհի 8-12 տարեկանների առաջնության առաջատար facebook sharing...

17:23

Հանդիպում հայ երիտասարդության հետ «Հաղորդակցության զարգացման միջազգային ինստիտուտում»

Հանդիպում հայ երիտասարդության հետ «Հաղորդակցության զարգացման միջազգային...

17:08

Կենտրոնի թաղապետարանի աշխատակից է կալանավորվել՝ կաշառքի գործով

Կենտրոնի թաղապետարանի աշխատակից է կալանավորվել՝ կաշառքի...

16:45

Հայաստանը չի մասնակցի նոյեմբերի 28-ին Աստանայում կայանալիք ՀԱՊԿ գագաթնաժողովին

Հայաստանը չի մասնակցի նոյեմբերի 28-ին Աստանայում կայանալիք ՀԱՊԿ...

16:24

Պատմաբանը քննադատում է վարչապետի Արևմտյան Հայաստան - «Արևմտյան Ադրբեջան» զուգահեռը. «Ազատություն»

Պատմաբանը քննադատում է վարչապետի Արևմտյան Հայաստան - «Արևմտյան Ադրբեջան» զուգահեռը....

15:52

Սուրեն Պապիկյանը ծանոթացել է առաջնագծում ընթացող տարատեսակ լայնածավալ աշխատանքներին. Լուսանկարներ

Սուրեն Պապիկյանը ծանոթացել է առաջնագծում ընթացող տարատեսակ լայնածավալ աշխատանքներին....

15:34

Վրաստանի նոր խորհրդարանը ստանձնել է լիազորությունները. ընդդիմությունն ու նախագահը բոյկոտել են նիստը՝ հայտարարելով այն հակասահմանադրական

Վրաստանի նոր խորհրդարանը ստանձնել է լիազորությունները. ընդդիմությունն ու նախագահը բոյկոտել են...

15:14

Բասկետբոլի ԱԱ. Հայաստանի հավաքականը սեփական հարկի տակ 80:129 հաշվով պարտվել է Ավստրիային

Բասկետբոլի ԱԱ. Հայաստանի հավաքականը սեփական հարկի տակ 80:129 հաշվով պարտվել է...

14:33

Աշխատանքը կատարել մեծ նվիրումով և չխուսափել որոշումների կայացումից. Խուդաթյանը՝ ՏԿԵՆ աշխատակազմին

Աշխատանքը կատարել մեծ նվիրումով և չխուսափել որոշումների կայացումից. Խուդաթյանը՝ ՏԿԵՆ...

14:14

Սուրբ Գրիգոր Լուսավորիչ եկեղեցում հավատացյալները մոտենում են Բագրատ Սրբազանին և օրհնություն ստանում

Սուրբ Գրիգոր Լուսավորիչ եկեղեցում հավատացյալները մոտենում են Բագրատ Սրբազանին և օրհնություն...

13:45

Արցախցիներից խլել են կենսաթոշակային ֆոնդերն ու ասել՝ ներդնում ենք էսինչ հաշիվների վրա. Խաչատրյան

Արցախցիներից խլել են կենսաթոշակային ֆոնդերն ու ասել՝ ներդնում ենք էսինչ հաշիվների վրա....

13:03

Հայաստան-ԵՄ. ահա թե ինչ է թաքցնում Նիկոլը. Արմեն Աշոտյան

Հայաստան-ԵՄ. ահա թե ինչ է թաքցնում Նիկոլը. Արմեն...

12:49

Անցած 3 օրվա ընթացքում արձանագրվել է 43 վթար․ 2 մարդ զոհվել է, 61-ը՝ ստացել վնասվածքներ

Անցած 3 օրվա ընթացքում արձանագրվել է 43 վթար․ 2 մարդ զոհվել է, 61-ը՝ ստացել...

12:24

Թուրքիան արգելել է Արցախում Ադրբեջանի իրականացրած էթնիկ զտումը լուսաբանած կանադացի լրագրողի մուտքը երկիր

Թուրքիան արգելել է Արցախում Ադրբեջանի իրականացրած էթնիկ զտումը լուսաբանած կանադացի լրագրողի...

12:09

RIOmall
Artioli
երկերքչրքհնգուրբշբթկրկ
123
45678910
11121314151617
18192021222324
252627282930

Հայկական մամուլ

«Հրապարակ». Փաշինյանի իշխանությունում հետողորմյա են անում

«Հրապարակ». Փաշինյանի իշխանությունում հետողորմյա են...

09:56

«Փաստ». Սեփական սխալներն ուրիշների վրա բարդելու հերթական «շուստրիություն»

«Փաստ». Սեփական սխալներն ուրիշների վրա բարդելու հերթական...

09:45

«Փաստ». Արարատի մարզում գործող 36 ամբուլատորիաները կմիավորվեն՝ դառնալով 12-ը

«Փաստ». Արարատի մարզում գործող 36 ամբուլատորիաները կմիավորվեն՝ դառնալով...

09:37

«Հրապարակ». Նորից իրավիճակ է փոխվել

«Հրապարակ». Նորից իրավիճակ է փոխվել

09:26

«Փաստ». Ո՞վ կդառնա պատգամավոր

«Փաստ». Ո՞վ կդառնա պատգամավոր

09:17

«Փաստ». Ընթացք կտա՞ «թղթապանակներին», թե՞ կբավարարվի պաշտոնազրկումով

«Փաստ». Ընթացք կտա՞ «թղթապանակներին», թե՞ կբավարարվի...

09:02

«Իրավունք». Նարեկ Զեյնալյանը կնշանակվի առողջապահության նախարար

«Իրավունք». Նարեկ Զեյնալյանը կնշանակվի առողջապահության...

09:53

«Հրապարակ». Ո՞վ կփոխարինի Դավիթ Խուդաթյանին

«Հրապարակ». Ո՞վ կփոխարինի Դավիթ Խուդաթյանին

09:38

«Ժողովուրդ». Անկախ աուդիտը, կարծես թե, անկախ է. ՔՊ նվիրատուները տուգանվում են

«Ժողովուրդ». Անկախ աուդիտը, կարծես թե, անկախ է. ՔՊ նվիրատուները տուգանվում...

09:27

«Իրավունք». «Չեմ կարծում, որ ՔՊ-ն Գյումրիում վերընտրվելու հնարավորություններ ունի»

«Իրավունք». «Չեմ կարծում, որ ՔՊ-ն Գյումրիում վերընտրվելու հնարավորություններ...

09:13

«Հրապարակ». Ժամկետ խախտող նախարարը կպատժվի՞

«Հրապարակ». Ժամկետ խախտող նախարարը կպատժվի՞

09:02

«Ժողովուրդ». Երեւանի ավագանու անդամից՝ պատգամավոր․ բնակարանից բացի ինչ է հայտարարագրել Գայանե Եղիազարյանը

«Ժողովուրդ». Երեւանի ավագանու անդամից՝ պատգամավոր․ բնակարանից բացի ինչ է հայտարարագրել Գայանե...

09:58

«Փաստ». Ի՞նչ «հեռահար» նպատակներով է կայացվել այդպիսի որոշում

«Փաստ». Ի՞նչ «հեռահար» նպատակներով է կայացվել այդպիսի...

09:45

«Փաստ». Կադրային շարժերի ավանտյուրիզմը

«Փաստ». Կադրային շարժերի ավանտյուրիզմը

09:35

«Հրապարակ». Փաշինյանը կանանց տեսակարար կշիռն ավելացրել է իշխանությունում

«Հրապարակ». Փաշինյանը կանանց տեսակարար կշիռն ավելացրել է...

09:27

«Հրապարակ». Անդրանիկ Քոչարյանը Հրաչ Հակոբյանի ու Սիսակ Գաբրիելյանի հասցեին ասել է «դեղ ցրողներ», «նարկոբարոններ»

«Հրապարակ». Անդրանիկ Քոչարյանը Հրաչ Հակոբյանի ու Սիսակ Գաբրիելյանի հասցեին ասել է «դեղ ցրողներ»,...

09:13

«Հրապարակ». Պաշտոնանկության երկրորդ ալիքն էլ է լինելու. Հաջորդ ովքե՞ր են SMS ստանալու

«Հրապարակ». Պաշտոնանկության երկրորդ ալիքն էլ է լինելու. Հաջորդ ովքե՞ր են SMS...

09:04

«Հրապարակ». Ով կփոխարինի Գնել Սանոսյանին. Փաշինյանը «գլխատում» է ավինյանական «կուտոկին»

«Հրապարակ». Ով կփոխարինի Գնել Սանոսյանին. Փաշինյանը «գլխատում» է ավինյանական...

09:59

«Հրապարակ». Ամենակարևորը ՆԳՆ-ի հարցն է. Փաշինյանը միանձնյա նշանակումներ է անելու. Իսկ թիմը բուռն քննարկումների մեջ է

«Հրապարակ». Ամենակարևորը ՆԳՆ-ի հարցն է. Փաշինյանը միանձնյա նշանակումներ է անելու. Իսկ թիմը բուռն...

09:46

«Հրապարակ». Սկզբում ընտրություն, հետո հանրաքվե

«Հրապարակ». Սկզբում ընտրություն, հետո հանրաքվե

09:37

«Ժողովուրդ». Հարսանեկան նվերներ, վարկ, ժառանգություն. ի՞նչ է հայտարարագրել ՔՊ-ական պատգամավոր Արման Եղոյանը

«Ժողովուրդ». Հարսանեկան նվերներ, վարկ, ժառանգություն. ի՞նչ է հայտարարագրել ՔՊ-ական պատգամավոր...

09:25

«Հրապարակ». Առանց մեռել «պանիխիդա»՝ Ազգային ժողովում. վոժդն» անկանխատեսելի ու վտանգավոր է դարձել

«Հրապարակ». Առանց մեռել «պանիխիդա»՝ Ազգային ժողովում. վոժդն» անկանխատեսելի ու վտանգավոր է...

09:14

«Ժողովուրդ». ՔՊ-ական Կարեն Սարուխանյանի թմրանյութի թեստը դրական է. ինչ է սպասվում Գյումրիում

«Ժողովուրդ». ՔՊ-ական Կարեն Սարուխանյանի թմրանյութի թեստը դրական է. ինչ է սպասվում...

09:02

«Հրապարակ». Պաշտոնազրկվածներից ոմանց Փաշինյանն անգործ չի թողնի

«Հրապարակ». Պաշտոնազրկվածներից ոմանց Փաշինյանն անգործ չի...

09:56

«Ժողովուրդ». Գնել Սանոսյանը Փաշինյանի հետ խնջույքի է մասնակցել, հետո դիմում գրել

«Ժողովուրդ». Գնել Սանոսյանը Փաշինյանի հետ խնջույքի է մասնակցել, հետո դիմում...

09:45

«Փաստ». Արդյո՞ք Հռոմի ստատուտին անդամակցությունը որևէ օգուտ է տալու Հայաստանին

«Փաստ». Արդյո՞ք Հռոմի ստատուտին անդամակցությունը որևէ օգուտ է տալու...

09:36

«Հրապարակ». «Պատասխանե՞լ, թե՞ սպասել, մինչեւ լույսը բացվի». Մինչև ուշ գիշեր քննարկել են շոկային հաղորդագրությունը

«Հրապարակ». «Պատասխանե՞լ, թե՞ սպասել, մինչեւ լույսը բացվի». Մինչև ուշ գիշեր քննարկել են շոկային...

09:23

«Իրավունք.. «Կոռուպցիա ամեն տեղ էլ կա». Հենրիկ Քոչինյանի համար տրանսպորտային «բարեփոխումները» շատ դրական են

«Իրավունք.. «Կոռուպցիա ամեն տեղ էլ կա». Հենրիկ Քոչինյանի համար տրանսպորտային «բարեփոխումները» շատ...

09:09

«Ժողովուրդ». Հաստատվել է. ՔՊ-ն «չթույլատրված նվիրատվություններ» է ստացել, իսկ Արուսյակ Մանավազյանը՝ վարչական տույժ

«Ժողովուրդ». Հաստատվել է. ՔՊ-ն «չթույլատրված նվիրատվություններ» է ստացել, իսկ Արուսյակ...

09:56

«Ժողովուրդ». Որ պաշտոնյան առաջինը կլքի իրավապահ համակարգը․ Նիկոլ Փաշինյանը որոշում ունի

«Ժողովուրդ». Որ պաշտոնյան առաջինը կլքի իրավապահ համակարգը․ Նիկոլ Փաշինյանը որոշում...

09:42

«Փաստ». Իսկ Հայաստանում դա հնարավոր է

«Փաստ». Իսկ Հայաստանում դա հնարավոր է

09:25

«Հրապարակ». Նախընտրական քարոզչության «սեզոնը» կարելի է համարել բացված

«Հրապարակ». Նախընտրական քարոզչության «սեզոնը» կարելի է համարել...

09:13

«Փաստ». Գիտական կադրերի համապետական հաջորդ ատեստավորումը նախատեսվում է իրականացնել 2026-ին. Նախագիծ

«Փաստ». Գիտական կադրերի համապետական հաջորդ ատեստավորումը նախատեսվում է իրականացնել 2026-ին....

09:02

«Հրապարակ». Գեղամ Մանուկյանը Նիկոլ Փաշինյանի ելույթի ժամանակ մածուն է  կերել

«Հրապարակ». Գեղամ Մանուկյանը Նիկոլ Փաշինյանի ելույթի ժամանակ մածուն է...

09:58

«Հրապարակ». Սրբուհի Գալյանը Բադասյանի կադրերին է բերում

«Հրապարակ». Սրբուհի Գալյանը Բադասյանի կադրերին է...

09:44

«Հրապարակ». Անդարդ բրիգադը. Արարատ Միրզոյանն ու Սուրեն Պապիկյանը ԱԺ դահլիճում իրար ականջի բան են փսփսացել ու հռհռացել

«Հրապարակ». Անդարդ բրիգադը. Արարատ Միրզոյանն ու Սուրեն Պապիկյանը ԱԺ դահլիճում իրար ականջի բան են...

09:36

«Հրապարակ». Վտանգավոր իրավիճակ

«Հրապարակ». Վտանգավոր իրավիճակ

09:27

«Ժողովուրդ». Անդրանիկ Քոչարյանին կանչել են ՔՊ վարչություն. ռաունդ 2

«Ժողովուրդ». Անդրանիկ Քոչարյանին կանչել են ՔՊ վարչություն. ռաունդ...

09:13

«Ժողովուրդ». Փաշինյանը Գյումրու քաղաքապետի հավանական թեկնածու Կարեն Սարուխանյանին՝ թմրանյութի թեստ հանձնելու է ուղարկել

«Ժողովուրդ». Փաշինյանը Գյումրու քաղաքապետի հավանական թեկնածու Կարեն Սարուխանյանին՝ թմրանյութի...

09:02

«Փաստ». Ո՞ւմ են պետք գրադարանները, թանգարանները, բուհերը

«Փաստ». Ո՞ւմ են պետք գրադարանները, թանգարանները,...

09:45

«Փաստ». ՀՀ իշխանություններն որոշել են թայմ-աութ վերցնե՞լ

«Փաստ». ՀՀ իշխանություններն որոշել են թայմ-աութ...

09:36

«Հրապարակ». Գյումրին մնացել է ոմանց կոկորդում

«Հրապարակ». Գյումրին մնացել է ոմանց կոկորդում

09:25

«Հրապարակ». ՀՀ իշխանությունը չկարողացավ ինչ-որ բան պայմանավորվել Ադրբեջանի հետ

«Հրապարակ». ՀՀ իշխանությունը չկարողացավ ինչ-որ բան պայմանավորվել Ադրբեջանի...

09:16

«Ժողովուրդ». «Կնիկ էսօր 600 դոլար գրպանդ մտավ»․ Կենտրոնի թաղապետարանի պաշտոնյաների գործով կին է անցնում

«Ժողովուրդ». «Կնիկ էսօր 600 դոլար գրպանդ մտավ»․ Կենտրոնի թաղապետարանի պաշտոնյաների գործով կին է...

09:02

«Ժողովուրդ». Մեկը մյուսի հետեւից երկարացվում են իշխանության յուրացման գործով կալանավորվածների կալանքի ժամկետները

«Ժողովուրդ». Մեկը մյուսի հետեւից երկարացվում են իշխանության յուրացման գործով կալանավորվածների...

09:58

«Ժողովուրդ». ԵՄ անդամակցության հարցում արտախորհրդարանական ուժերը «պլան Բ» են ծրագրել

«Ժողովուրդ». ԵՄ անդամակցության հարցում արտախորհրդարանական ուժերը «պլան Բ» են...

09:45

«Հրապարակ». Հայաստանի այս դիրքորոշումն ուշագրավ է արտաքին վերջին զարգացումների համատեքստում

«Հրապարակ». Հայաստանի այս դիրքորոշումն ուշագրավ է արտաքին վերջին զարգացումների...

09:37

«Ժողովուրդ». Ի՞նչ գործով են դատարան կանչում Նիկոլ Փաշինյանի թիկնապահին

«Ժողովուրդ». Ի՞նչ գործով են դատարան կանչում Նիկոլ Փաշինյանի...

09:23

«Հրապարակ». Սիրունյանի հարցով ՔՊ-ն որոշում ունի. անգամ գործող դատախազի դեմ է Սիրունյանը ստատուսներ գրել

«Հրապարակ». Սիրունյանի հարցով ՔՊ-ն որոշում ունի. անգամ գործող դատախազի դեմ է Սիրունյանը...

09:14

«Իրավունք». Ում պատվերով են Մոսկվայում հետեւել Բագրատ սրբազանին. Շշուկներ են շրջում

«Իրավունք». Ում պատվերով են Մոսկվայում հետեւել Բագրատ սրբազանին. Շշուկներ են...

09:02