Բաքուն ու Երևանն այսօր բանակցում են մի քանի ձևաչափերով: Վերլուծաբաններն ու լրագրողները քննարկում են հայ-ադրբեջանական խաղաղ գործընթացն ու դրա ապագան, գրում է Ամերիկայի ձայնը։
Մայիսի 12-ին Դուշանբեում կայացավ ՀՀ-ի, ՌԴ-ի ու Ադրբեջանի արտգործնախարարների հանդիպումը, ուր քննարկվեցին 2020-2021 թթ. եռակողմ հայտարարությունների կատարման ընթացքը, տեղեկացնում է ՀՀ-ի արտգործնախարարությունը: Ըստ Հայաստանի դիվանագիտական գերատեսչության՝ հանդիպմանը «մտքեր են փոխանակվել տարածաշրջանային կոմունիկացիաների և տնտեսական կապերի ապաշրջափակման, սահմանազատման, սահմանային անվտանգության հարցերով հանձնաժողովի ստեղծման և Հայաստանի ու Ադրբեջանի միջև հարաբերությունների կարգավորման պայմանագրի վերաբերյալ»։
Ռուսաստանի հովանավորությամբ բանակցային այս գործընթացն ընթանում է Մոսկվայի կողմից Ուկրաինայի դեմ սանձազերծած արյունալի պատերազմի և Արևմուտքի հետ Ռուսասատանի հակադրության պայմաններում: Վաշինգտոնն ու Բրյուսելը ևս ներգրավված են ՀՀ-ի ու Ադրբեջանի միջև հարաբերությունների կարգավորման գործընթացներում: Հիշեցնենք, որ վերջերս Բրյուսելում ԵՄ խորհրդի նախագահ Շարլ Միշելի մասնակցությամբ կայացել էր ՀՀ-ի ու Ադրբեջանի ղեկավարների գագաթնաժողովը: Բացի այդ, Դուշանբե կատարած այցից առաջ ՀՀ արտգործնախարար Արարատ Միրզոյանը հայ-ադրբեջանական գործընթացը քննարկել է Վաշինգտոնում ԱՄՆ պետքարտուղար Էնտոնի Բլինքենի հետ, իսկ մայիսի 11-ին ԱՄՆ պետքարտուղարը հայ-ադրբեջանական բանակցությունների ընթացքին է անդրադարձել Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիեւի հետ իր հեռախոսազրույցում, ուր վերահաստատել է Վաշինգտոնի պատրաստակամությունն աջակցել, այդ թվում ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահի դերում, կողմերի միջև տեւական խաղաղության հաստատմանը:
The Washington Post-ի սյունակագիր, ամերիկահայ Դեյվիդ Իգնեշիուսն «Հայաստանի եւ նրա պատմական հակառակորդներ՝ Ադրբեջանի եւ Թուրքիայի միջեւ» հարաբերությունները կարգավորելու այս օրերի խաղաղ գործընթացը որակում է «անհավանական»: Զարմանալին այն է, որ այս գործընթացին իրենց աջակցությունն են ցուցաբերում թե՛ ԱՄՆ-ը, և թե՛ ՌԴ-ը, շեշտում է Իգնեշիուսը:
The Washington Post-ի հրապարակած իր հոդվածում սյունակագիրը գրում է, որ «աշխարհը կենտրոնացած է Ուկրաինայում ընթացող ինտենսիվ մարտերի վրա, եւ Կովկասում դիվանագիտական խնդիրները կարող են ընկալվել որպես կողմնակի շոու»: Դրա հետ մեկտեղ, ըստ Իգնեշիուսի՝ անլուծելի այս հակամարտությունների կարգավորման գործնթացին աջակցումը ոչ միայն կարեւոր է այդ երկրների համար, այլ նաեւ բխում է Միացյալ Նահանգների եւ Ռուսաստանի շահերից` «ստեղծելով երկխոսության համար օգտակար խողովակներ»: Նա, սակայն, ՌԴ-ի նախագահ Պուտինին որակում է որպես «անհուսալի միջնորդ», ով հետապնդում է իր սեփական շահը:
Ըստ Իգնեշիուսի՝ Հայաստանը դեռ չի ապաքինվել պատերազմից հետո, որը հազարավոր կյանքեր խլեցեւ մեծ վնասներ հասցրեց երկրին: Նա ընդգծում է՝ հարկադրված խաղաղությունից Հայաստանի համար լավագույն պաշտպանությունն է ԱՄՆ-ի եւ Եվրոպայի մասնակցությունը բանակցային գործընթացին: Դրա համատեղ ջանքերի ուղիներից մեկը կլիներ, ըստ սյունակագրի, Մինսկի խմբի վերածնունդը, որի աշխատանքներն այսօր բոյկոտում է Մոսկվան, նշում է նա՝ հիշեցնելով, որ «փոխարենը, ԵՄ-ը միացել է ՌԴ-ին որպես բանակցությունների հովանավոր»:
Ամերիկայի ձայնին տված հարցազրույցում Քարնեգի հիմնադրամի վերլուծաբան Թոմաս դե Վաալն ընդգծում է, որ այսօր հայ-ադրբեջանական հակամարտությունն ունի բոլորովին այլ դիվանագիտական ձևաչափ: Մինսկի խմբի ձևաչափը մեռած է, սակայն կարևոր է պահպանել նրա փաստաթղթային ժառանգականությունը, գտնում է նա:
«Կարևոր է պաշտոնապես չհայտարարել այս ձևաչափի մահվան մասին, քանի որ Մինսկի խումբը ունի որոշակի գործառույթ: Այն ունի համատեղ հայտարարությունների պատմություն, այդ թվում երեք նախագահների՝ ԱՄՆ-ի, ՌԴ-ի և Ֆրանսիայի։ Այսպիսով, առկա է փաստաթղթերի ժառանգականություն՝ կապված Մինսկի խմբի հետ, որը կարևոր է չկորցնել»,- պնդում է դե Վաալը:
Նրա կարծիքով, այսօր ՌԴ-ի ու ԵՄ հովանավորությամբ ձևաչափերն ընթանում են զուգահեռ, և Բրյուսելը չի ձգտում փոխարինել Մոսկվայի գործընթացը:
«Այն, ինչ տրամադրում է ԵՄ-ը, մի փոքր այլ բան է: Այն նոր խաղացող է, որին, կարծում եմ, հատկապես դրական է վերաբերում ադրբեջանական կողմը: Այն կապված չէ անցյալի հետ: Նրանք ազնիվ միջնորդներ են, ովքեր չունեն տարածաշրջանում մեծ օրակարգ, ինչպես օրինակ ռուսները կամ Թուրքիան և Իրանը»,- պնդում է դե Վաալը:
Ըստ վերլուծաբանի՝ հակամարտող կողմերը պատրաստ չեն այսօր լիարժեք խաղաղության համաձայնագրի, այլ պատրաստ են նոր ճանապարհային քարտեզի, որը կարող է ուժի չկիրառման երաշխիք դառնալ: Դա հատկապես կարևոր է ԼՂ հայության համար, ասում է նա:
Անդրադառնալով Վաշինգտոնի ներգրավվածությանը՝ դե Վաալը գտնում է, որ ԱՄՆ-ն այսօր փորձում է աջակցել այս ավելի չեզոք արևմտյան խաղաղ գործընթացին, որն, ըստ նրա, չի հակասում ՌԴ-ի հիմնական նպատակներին կամ 2020 թ.-ի նոյեմբերի հրադադարի հայտարարությանը։
18:52
18:35
18:16
18:01
17:52
16:45
16:32
16:05
15:33
15:06
14:46
14:25
13:02
12:35
12:04
11:08
10:52
10:44
10:19
09:36
| երկ | երք | չրք | հնգ | ուրբ | շբթ | կրկ | |
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | |
| 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | |
| 15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 | |
| 22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | |
| 29 | 30 | 31 | |||||
09:55
09:42
09:33
09:19
09:02
09:44
09:35
09:17
09:47
09:27
09:15
09:01
09:16
09:01
09:55
09:44
09:33
09:15
09:01
09:56
09:45
09:33
09:16
09:02
09:55
09:26
09:12
09:01
09:55
09:46
09:32
09:15
09:02
09:55
09:45
09:32
09:15
09:01
09:56
09:46
09:33
09:24
09:17
09:01
09:46
09:35
09:22
09:12
09:00
09:56
