ARM | RUS |

Մայր Աթոռ. Դադարեցնել «Հայոց պատմություն» դասագրքի կիրառությունը և ձեռնամուխ լինել նոր դասագրքի պատրաստման աշխատանքների

26.12.23 | 15:16

Մայր Աթոռի տեղեկատվական համակարգը հրապարակել է «Հայոց պատմություն» առարկայի 7-րդ դասարանի դասագրքի վերաբերյալ Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնի Կրթական հանձնախմբի նամակը` ուղղված ՀՀ ԿԳՄՍ նախարարին.

«24 նոյեմբերի, 2023 թ.
ՄԵԾԱԶՆԻՎ
ՏԻԿԻՆ ԺԱՆՆԱ ԱՆԴՐԵԱՍՅԱՆ
ՀՀ ԿԳՄՍ ՆԱԽԱՐԱՐ
Երևան

Տիկին նախարար,

Մեր սույն գրությունն ուղղում ենք Ձեզ Հանրակրթական դպրոցի «Հայոց պատմություն» առարկայի 7-րդ դասարանի դասագրքի պատրաստության գործընթացում և բովանդակության մեջ տեղ գտած մի շարք առանցքային բացթողումների և սխալների վերաբերյալ` ակնկալելով Ձեր իրավաչափ միջամտությունը։

Ցանկանում ենք հիշեցնել, որ ժամանակին Եկեղեցին` ի դեմս Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնի Կրթական հարցերով հանձնախմբի (այսուհետ` Հանձնախումբ), թե՛ Ձեր գերատեսչության ներկայացուցիչների հետ քննարկումների ընթացքում և թե՛ հրապարակայնորեն իր մտահոգություններն է արտահայտել Հանրակրթության պետական և առարկայական չափորոշիչներում հայագիտական առարկաների, մասնավորաբար «Հայոց Եկեղեցու պատմություն» առարկայի նկատմամբ նախարարության որդեգրած անընդունելի մոտեցումների առնչությամբ, որոնք մեծապես վիճարկելի են նաև սահմանադրականության և օրինականության տեսանկյունից։ Ակնհայտ էր, որ նախարարության «բարեփոխումների» հետևանքով հանրակրթության ծրագրերից դուրս է թողնվում «Հայոց Եկեղեցու պատմություն» առարկայի դասընթացի ողջ ծավալի ավելի քան 70%-ը: Հակառակ, սակայն, Եկեղեցու, ինչպես նաև գիտական, կրթական ու հանրային լայն շրջանակների առարկայական հիմնավոր վերապահումներին, այդուհանդերձ, նախարարությունը անընկալելի համառությամբ որոշեց կրթությունը կազմակերպել հիշյալ չափորոշիչներով:

Այս ուսումնական տարվա ընթացքում առիթ ունեցանք ծանոթանալու նշյալ չափորոշիչներով պատրաստված դասագրքերից մի քանիսին՝ մասնավորաբար «Հայոց պատմություն» առարկայի 7-րդ դասարանի դասագրքին, որում, ցավոք, տեղ են գտել մեր կողմից կանխատեսված վատագույն լուծումները, որոնց վերաբերյալ արդեն իսկ մտահոգություններ ու դժգոհություններ են արտահայտել նաև գիտակրթական հանրույթի ներկայացուցիչներ։

Ասվածն առավել առարկայական և փաստարկված դարձնելու համար ստորև Ձեզ ենք ներկայացնում դասագրքի վերաբերյալ Հանձնախմբի որոշ դիտարկումներ.

Ա. ԸՆԹԱՑԱԿԱՐԳԱՅԻՆ ՀԱՐՑԵՐ
1. Դասագրքի պատրաստման գործընթացի նկատմամբ ողջամիտ անվստահություն է առաջացնում այն, որ դրանում ներգրավված չեն եղել մասնագիտական հեղինակավոր այնպիսի կառույցներ, ինչպիսիք են ԳԱԱ Պատմության ինստիտուտը, ԵՊՀ և ՀՊՄՀ համապատասխան ֆակուլտետները, և նման որևէ բարձրակարգ ու պատասխանատու հաստատություն չի արտահայտվել դրանց հրատարակության երաշխավորման և կիրառության օգտին:
Գիտակրթական նման կառույցների ներգրավումը անհրաժեշտ էր՝ հաշվի առնելով հատկապես այն հանգամանքը, որ սույն դասագիրքը զարմանալիորեն պատրաստվել է ընդամենը մեկ անձի կողմից, այն էլ՝ ոչ թե Հայոց պատմության, այլ Համաշխարհային պատմության մասնագետի։ Մինչդեռ պետք էր նկատի առնել, որ դասագիրքը բովանդակում է պատմության տարբեր ժամանակաշրջաններ, և մեկ անձը չպիտի կարողանար մասնագիտացած լինել նման լայն ընդգրկում ունեցող թեմաների իմացության մեջ։ Հետևաբար՝ տարակուսանք է առաջացնում, որ ժողովրդավարական արժեքների ջատագով նախարարությունը չի ապահովում անհրաժեշտ մասնագիտական քննարկումներ, թափանցիկություն և հրապարակայնություն այնպիսի կարևորագույն գործընթացի մեջ, ինչպիսին սերունդների կրթության կազմակերպումն ու դաստիարակությունն են։

2. Խիստ տարօրինակ է, որ դասագրքում պահպանված չեն անգամ առարկայական չափորոշիչներով և ծրագրով սահմանված պահանջները։ Ըստ Հայոց պատմության 7-րդ դասարանի չափորոշիչով սահմանված ծրագրի՝ նոր դասագրքում որպես դասանյութեր ընդգրկված պետք է լինեին ստորև բերված թեմաները․

- թեմա 4-ում՝ Քրիստոնեության առաջացումը և տարածումը, Քրիստոնեությունը հայոց քաղաքակրթության հիմնասյուն, Քրիստոնեական վարդապետությունը: Աստվածաշունչ, Հայոց եկեղեցու դերի ու ազդեցության ընդլայնումը տարածաշրջանում, Հայոց եկեղեցու նվիրապետությունը, խորհուրդները, եկեղեցիների կառուցվածքը, Ազգային-եկեղեցական ժողովներ,
- թեմա 5-ում՝ Վարդանանց պատերազմը, Տիեզերական ժողովները և Հայոց եկեղեցին, Հայոց եկեղեցին VII–VIII դդ.,
- թեմա 7-ում՝ Հայոց եկեղեցին Բագրատունյաց ժամանակաշրջանում։
Դասագրքի հպանցիկ ընթերցանությունից անգամ ակնհայտ է, որ վերոնշյալ թեմաներով դասանյութերը կա՛մ իսպառ բացակայում են, կա՛մ էլ ներկայացվածները թերի և հատվածական են, և աշակերտը ուղղակի չի կարող նվազագույն չափով պատկերացում կազմել նյութի վերաբերյալ։
Հետևությունը մեկն է՝ նախարարությունը հետևողականություն չի դրսևորել անգամ իր իսկ սահմանած չափորոշիչների պահպանման հարցում։

3․ Դասագրքի սկզբում զետեղված է տեղեկանք, որում «հեղինակային խումբը» նաև շնորհակալություն է հայտնում Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնին՝ դասագրքի ստեղծմանն աջակցելու համար։ Չենք կարծում, որ շնորհակալության արտահայտումը զուտ քաղաքավարության դրսևորում է, այլ միտումնավոր փորձ՝ թյուր տպավորություն ձևավորելու, թե իբր Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածինը մասնակցել է դասագրքի պատրաստությանը, ինչը բացարձակապես չի համապատասխանում իրականությանը։ Ընդհակառակը, Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածինը պաշտոնապես կտրականորեն դեմ է արտահայտվել սահմանված չափորոշիչներով դասագրքերի պատրաստությանը։

Բ. ԴԱՍԱԳՐՔԻ ԲՈՎԱՆԴԱԿՈՒԹՅՈՒՆ
Անդրադառնալով դասագրքի բովանդակության մեջ տեղ գտած պատմական եկեղեցագիտական, եզրաբանական լրջագույն բացթողումներին ու սխալներին՝ արձանագրենք.

1. Որպես ընդհանուր դիտարկում՝ խիստ մտահոգիչ և մերժելի է ազգային կարևորագույն խորհրդանիշների (Արարատ, Մասիս, Հայկ նահապետ, Ս. Էջմիածնի Մայր Տաճար) նկատմամբ հեղինակի որդեգրած դիրքորոշումը։
Այսպես, ա/ Արարատը նշվում է երիցս, և երիցս էլ՝ հպանցիկ, սոսկ աշխարհագրական գիտելիք փոխանցելու անհրաժեշտությունից դրդված, լռության մատնելով սրբազան լեռան կարևորությունը ոչ միայն հայության, այլև համայն աշխարհի համար որպես մարդկության երկրորդ ծննդավայր։
բ/ Հայկ նահապետին հեղինակը հարկ է համարում հիշել միայն մեկ անգամ, այն էլ որպես Պարույր Սկայորդու ենթադրյալ նախահայր՝ ընդհանրապես լռելով Հայկ֊-Բել հակամարտության, հայ ժողովրդի ծագման և էթնոհոգեբանության ձևավորման գործում Հայկի հաղթանակի պատմության որոշիչ դերակատարության մասին։
գ/ Ս. Էջմիածնի Մայր տաճարի (որի համազգային սրբության ընկալումն ու հմայքը ոչ ոք և ոչինչ չի կարողացել նսեմացնել անցնող 17 դարերի ընթացքում) կառուցումը ներկայացվում է որպես պատմական տարեգրության շարքային մի դրվագ՝ ըստ այդմ փորձելով ստվերել հայ իրականության մեջ ամենից երկար և անընդմեջ գործող կառույցի կարևորությունը և դերն ու նշանակությունը ազգի և հայ մարդու կյանքում։

2. Առավել քան տարօրինակ է, որ դասագրքում Հայոց Եկեղեցու հիմնադիր ներկայացված է Տրդատ Գ․ արքան․ «Տրդատ III-ը 301 թ․ առաջինն աշխարհում քրիստոնեությունը հռչակեց պետական կրոն և հիմնեց Հայ Առաքելական Եկեղեցին» (էջ 111): Մինչդեռ հարկ էր հիշատակել պատմական փաստը, որ Ս. Գրիգոր Լուսավորիչ Հայրապետի ջանքերով է Տրդատ թագավորի կողմից քրիստոնեությունը Հայաստանում հռչակվել պետական կրոն, իսկ Եկեղեցու հիմնադիրը Քրիստոս է՝ Ս. Թադեոս և Ս. Բարդուղիմեոս առաքյալների քարոզությամբ։

3. Զարմանալի է նաև պնդումը, թե՝ «Գրիգոր Պարթևն արքայի կողմից նշանակվեց Հայոց հայրապետ» (էջ 111)։ Նշենք, որ եկեղեցական աստիճանի արժանանալը կատարվում է ոչ թե նշանակմամբ, այլ Ձեռնադրության խորհրդի միջոցով, իսկ Հայոց Կաթողիկոսի առաքելությունը ստանձնելը՝ ընտրությամբ։ Այս առնչությամբ խորհուրդ է տրվում զերծ մնալ սխալ ենթադրություններից՝ ընթերցելով կամ վերընթերցելով Ս. Գրիգոր Լուսավորչի կողմից Հայոց Հայրապետի ծառայությունը ստանձնելու վերաբերյալ պատմական վկայությունները։

4. Թյուր շարադրանք է Ս. Թադեոս առաքյալի նահատակության դրվագը: Հեղինակը գրում է, որ առաքյալը «մեկնում է... Հայոց Սանատրուկ թագավորի արքունիք, որտեղ էլ նահատակվում է» (էջ 109), ինչը, որոշապես, պատմական խեղաթյուրում ու սխալ է։

5. Խնդրահարույց է նաև Ս․ Հռիփսիմյանց կույսերի մասին դասագրքում զետեղված հատվածի շարադրանքը․ «Քրիստոնյաների նկատմամբ իրականացվող հալածանքներից խուսափելով՝ ի վերջո ապաստանել են Հայաստանում, որտեղ և նահատակվել են: Ըստ ավանդության՝ հալածանքների պատճառը եղել է կույսերից Հռիփսիմեն» (էջ 111), ինչը չի համապատասխանում պատմական իրողությանը և ինքնին տեղիք է տալիս սխալ մեկնաբանությունների։

6. Դասագրքի մեկ այլ հատվածից հանկարծ պարզվում է, որ Հայաստանում քրիստոնեությունը հաստատվել է հռոմեական Դիոկղետիանոս կայսեր բարեհաճության շնորհիվ: Դասագրքի հեղինակը, շրջանցելով սկզբնաղբյուրները՝ ներկայացնում է իր անձնական, հիմնազուրկ ենթադրությունը. «Չնայած քրիստոնեության հանդեպ իր սկզբնական թշնամանքին՝ հռոմեական կայսր Դիոկղետիանուսը (284-305) հանդուրժեց Հայաստանում քրիստոնեության հաստատումը, քանի որ դա ավելի շատ դիտվում էր որպես Սասանյանների դեմ հակադրության դրսևորում» (էջ 112):

7. Կամայական և անհամոզիչ մեկնաբանություններով է նաև շարադրված հայոց գրերի ստեղծման պատմությունը և դրդապատճառների վերաբերյալ եզրահանգումը. «Արքայական և եկեղեցական իշխանությունը պահպանելու լավագույն միջոցը մնում էր հայոց լեզվի միավորող գործոնը» (էջ 148)։

8. Անընդունելի է այն փաստը, որ դասագրքում Ավարայրի ճակատամարտը ներկայացված է միտումնավոր սխալ մեկնաբանությամբ, հերոսների և նրանց սխրանքի նսեմացմամբ և խեղաթյուրումներով։ Խստորեն մերժելի է դասագրքում այն տեսակետի ամրագրումը, որով տպավորություն է ստեղծվում, թե Ս. Վարդան Մամիկոնյանն անհեռատես, արկածախնդիր, դիվանագիտական ունակություններ չունեցող, երկիրը անխոհեմությամբ պատերազմի մեջ ներքաշող գործիչ էր: Իսկ ազատագրական պայքարին ու հայոց բանակին դավաճանած Վասակ Սյունին ներկայացվում է իբրև խաղաղության ջատագով և բանակցությունների գիտակ։
Ամբողջովին անտեսված է ազատագրական այս պայքարում Ս. Հովսեփ Ա Հողոցմեցի Կաթողիկոսի մեծ դերակատարությունը, ում նախաձեռնությամբ 449 թ. գումարվեց Արտաշատի ժողովը։ Որևէ կերպ չի հիշատակվում նաև թշնամու դեմ հայ ժողովրդին պայքարի հանելու և ոգեշնչելու նպատակով Ս. Ղևոնդ Երեցի եռանդուն գործունեությունը։ Դուրս են թողնված հոգևորականաց նահատակության մասին հիշատակությունները։ Ընդունելի չէ նաև այս թեմայի վերջում դասագրքում QR կոդով զետեղված տեսանյութը, որով բանախոսը, քննադատական մոտեցումներով խոսելով Ավարայրի ճակատամարտի մասին, կասկածի տակ է դնում պատմիչ Ս. Եղիշե վարդապետի հաղորդած որոշակի տեղեկությունների, անգամ նրա հեղինակ լինելու վավերականությունը։

Անընկալելի և դատապարտելի է աշխարհասփյուռ մեր ժողովրդի կյանքում ազգային ոգու, ինքնության ու հայրենանվիրումի կերտման գործում մեծ նշանակություն ունեցող Ավարայրի ճակատամարտի նշանակության ու դերակատարության նվազեցումը, այս պայքարի արժեզրկումը՝ հակառակ մեր ժողովրդի դարավոր նվիրական ընկալման և պատմագիտության մեջ ընդունված գնահատականների ու որակումների։

9. Դասագրքի հեղինակը ճշգրիտ չի մատուցում նաև եկեղեցական նյութերը, եկեղեցագիտական հասկացությունները, ինչպես օրինակ՝ Հայոց Եկեղեցու նվիրապետական կարգը. «Հայ առաքելական եկեղեցու հոգևոր աստիճանակարգը, որն ունի հետևյալ բաժանումները՝ կաթողիկոս, պատրիարք, արքեպիսկոպոս, վարդապետ, քահանա, սարկավագ, դպիր» (էջ 108)։ Ներկայացված ցանկը անընդունելի է, սխալ և թերի։ Ուղղակի իսկական «բացահայտում» էր, որ եպիսկոպոսի աստիճան գոյություն չունի Հայոց Եկեղեցու նվիրապետական աստիճանակարգում, իսկ նվիրապետական աստիճանները 9-ի փոխարեն սահմանափակվում են 7-ով: Մինչդեռ Հայ Եկեղեցու նվիրապետական աստիճանակարգին ծանոթանալու համար պետք էր ընդամենը օգտվել «Հայոց Եկեղեցու պատմություն» առարկայի 6-րդ դասարանի դասագրքից (էջ 14):

10. Դասագիրքը բացարձակապես տեղեկություններ չի փոխանցում Հայոց Եկեղեցու խորհուրդների մասին: Միակ բացառությունն այն է, որ որոշ կցկտուր և անհասկանալի շարադրանք է ներկայացված Ձեռնադրության խորհրդի մասին: «Կրոնական կարգ, Հայ եկեղեցու յոթ խորհուրդներից մեկը, որով դառնում են հոգևորական և լիազորվում կատարել տարբեր կրոնական ծեսեր և արարողություններ» (էջ 108): Ինքնին տեսանելի և հստակ է, որ հիշյալ բացատրությունը թերի պատկերացում է տալիս Ձեռնադրության խորհրդի մասին։

11. Դասագրքում նկատելի է ընդհանուր միտում հնարավորինս տեսադաշտից դուրս, ուղղակի ստվերում թողնել հայոց պատմության մեջ նշանակալի ավանդ ունեցող եկեղեցականների՝ հոգևորական լինելու հանգամանքը՝ նրանց հիմնականում ներկայացնելով որպես մշակութային գործիչներ: Այսպես՝ «Հայ մշակույթի ոսկեդարը» գլխում բացակայում է որևէ անդրադարձ Ս․ Մեսրոպ Մաշտոցի՝ վարդապետ լինելու հանգամանքին (էջ 148-149)։

Տիկին նախարար, դասագրքում տեղ գտած սխալներն ու բացթողումները չեն սահմանափակվում միայն այսքանով: Առ այսօր դասագրքի առնչությամբ բարձրաձայնված խնդիրները, սխալներն ու բացթողումներն ակնհայտ են դարձնում, որ նման դասագրքով հնարավոր չէ կազմակերպել սերունդների ազգային և որակյալ կրթությունն ու դաստիարակությունը։

Մեր Սուրբ Եկեղեցու ակնկալությունն է դադարեցնել սույն դասագրքի կիրառությունը և ձեռնամուխ լինել նոր դասագրքի պատրաստման աշխատանքների՝ ներգրավելով ինչպես մասնագիտական շրջանակի հեղինակավոր ներկայացուցիչների, այդպես էլ եկեղեցականների։

Ի դիմաց հանձնախմբի,
աղոթքով և օրհնությամբ՝

ՄԻՔԱՅԵԼ ԱՐՔԵՊԻՍԿՈՊՈՍ ԱՋԱՊԱՀՅԱՆ
Հ.Գ. Ի դեպ՝ տարիներ առաջ ԿԳ նախարարությունը վերահրատարակեց Բաբկեն Հարությունյանի հեղինակած դասագիրքը՝ Հայաստանում քրիստոնեությունը որպես պետական կրոն հռչակման սխալ թվականի արձանագրման պատճառով»։


Նիկոլ Փաշինյանի ուղղությամբ խնձոր նետելու մեջ կասկածվողը 71-ամյա արցախցի Ալբերտ Առուստամյանի դատական նիստը հետաձգվեց

Նիկոլ Փաշինյանի ուղղությամբ խնձոր նետելու մեջ կասկածվողը 71-ամյա արցախցի Ալբերտ Առուստամյանի...

22:47

Միացյալ Նահագները գովել է Հայաստանին և Ադրբեջանին

Միացյալ Նահագները գովել է Հայաստանին և Ադրբեջանին

22:29

Էմմա Պողոսյանը՝ Եվրոպայի չեմպիոն

Էմմա Պողոսյանը՝ Եվրոպայի չեմպիոն

22:02

Նիկոլի կառավարության հասցրած աղետի մասին պատմությունը դեռ շատ է հիշելու․ Զաքարյան

Նիկոլի կառավարության հասցրած աղետի մասին պատմությունը դեռ շատ է հիշելու․...

20:44

Կարեն Խաչանովը դուրս եկավ Փարիզում անցկացվող «Մասթերս» մրցաշարի քառորդ եզրափակիչ

Կարեն Խաչանովը դուրս եկավ Փարիզում անցկացվող «Մասթերս» մրցաշարի քառորդ...

20:20

2024 թ.-ին ռուս զբոսաշրջիկների հոսքը Հայաստան նվազել է գրեթե 7 տոկոսով. Էկոնոմիկայի նախարար

2024 թ.-ին ռուս զբոսաշրջիկների հոսքը Հայաստան նվազել է գրեթե 7 տոկոսով. Էկոնոմիկայի...

18:11

«Մենք պիտի լինենք Թուրքիայի նահանգ, որ հանգիստ ապրենք» ասելուն մնացել է 1-2 տարի․ Վարուժան Գեղամյան

«Մենք պիտի լինենք Թուրքիայի նահանգ, որ հանգիստ ապրենք» ասելուն մնացել է 1-2 տարի․ Վարուժան...

17:46

Վահե Ղազարյանը հանդիպել է շեյխ Աբդուլազիզ բին Ֆայսալ բին Մուհամմադ Ալ Թանիի հետ

Վահե Ղազարյանը հանդիպել է շեյխ Աբդուլազիզ բին Ֆայսալ բին Մուհամմադ Ալ Թանիի...

17:35

Իշխանությունը նպատակ է դրել անթույլատրելի միջոցներով ճնշել անարդարությունների մասին բարձրաձայնողներին․ Տիգրան Աբրահամյան

Իշխանությունը նպատակ է դրել անթույլատրելի միջոցներով ճնշել անարդարությունների մասին...

17:14

2025 թվականի բյուջեով Հայաստանում թոշակների բարձրացում չի նախատեսվել

2025 թվականի բյուջեով Հայաստանում թոշակների բարձրացում չի...

16:15

Ավշարում կատվին տանջամահ անելու դեպքով անձը զղջացել և ազատ է արձակվել արգելանքից

Ավշարում կատվին տանջամահ անելու դեպքով անձը զղջացել և ազատ է արձակվել...

15:53

Նիկոլ Փաշինյանն ԱԺ–ում փակ հանդիպում կունենա ՔՊ–ականների հետ

Նիկոլ Փաշինյանն ԱԺ–ում փակ հանդիպում կունենա ՔՊ–ականների...

15:15

«Փյունիկ» ՖԱ-ն միանում է ֆան շարժումների պահանջին՝ պահանջելով ՀՖՖ ղեկավար կազմի հրաժարականը

«Փյունիկ» ՖԱ-ն միանում է ֆան շարժումների պահանջին՝ պահանջելով ՀՖՖ ղեկավար կազմի...

13:45

LIVE. Իշխան Սաղաթելյանի ճեպազրույցը

LIVE. Իշխան Սաղաթելյանի ճեպազրույցը

13:26

Փորձեցի «Անա նանան քյե ղուրբան» երգը փնտրել Youtube-ում կամ համացանցում՝ զրո արդյունք բերեց. Փաշինյան

Փորձեցի «Անա նանան քյե ղուրբան» երգը փնտրել Youtube-ում կամ համացանցում՝ զրո արդյունք բերեց....

13:13

Վերջերս ենք իմացել, որ շամպայնը ի սկզբանե ոչ թե խմիչքի անուն է եղել, այլ՝ ռեգիոնի, նույնն էլ՝ կոնյակը. Փաշինյան (Տեսանյութ)

Վերջերս ենք իմացել, որ շամպայնը ի սկզբանե ոչ թե խմիչքի անուն է եղել, այլ՝ ռեգիոնի, նույնն էլ՝...

12:57

Նաև դպրոցական դասագրքերի մակարդակով սխալ քաղաքականություն է տարվել. Պապոյանը համաձայն է՝ ցեղասպանության հարցն առաջնահերթություն չէ (Տեսանյութ)

Նաև դպրոցական դասագրքերի մակարդակով սխալ քաղաքականություն է տարվել. Պապոյանը համաձայն է՝...

12:43

Հաստատվեց թեյի, սուրճի, դեղերի, ներկանյութերի, օծանելիքի դրոշմավորման փորձնական ծրագիրը

Հաստատվեց թեյի, սուրճի, դեղերի, ներկանյութերի, օծանելիքի դրոշմավորման փորձնական...

12:12

Լուսինե Գևորգյանը նշանակվել է զբոսաշրջության կոմիտեի նախագահ

Լուսինե Գևորգյանը նշանակվել է զբոսաշրջության կոմիտեի...

11:47

ՌԴ հետ արտաքին քաղաքական որոշ հարցերում կան տարակարծությունները. Արարատ Միրզոյան

ՌԴ հետ արտաքին քաղաքական որոշ հարցերում կան տարակարծությունները. Արարատ...

11:34

RIOmall
Artioli
երկերքչրքհնգուրբշբթկրկ
123456
78910111213
14151617181920
21222324252627
28293031

Հայկական մամուլ

«Ժողովուրդ». ԱԳ նախարարը ԱԺ կգնա. ներկայացնելու է գերատեսչության 2025 թ.-ի բյուջեն

«Ժողովուրդ». ԱԳ նախարարը ԱԺ կգնա. ներկայացնելու է գերատեսչության 2025 թ.-ի...

09:53

«Հրապարակ». Ագրարային համալսարանի դասախոսները բողոքի ակցիա կիրականացնեն

«Հրապարակ». Ագրարային համալսարանի դասախոսները բողոքի ակցիա...

09:44

«Հրապարակ». Իշխանական պատգամավորները դժգոհ են

«Հրապարակ». Իշխանական պատգամավորները դժգոհ են

09:35

«Փաստ». Ի՞նչը դրական ազդեցություն կունենա սպառողներին վաճառվող բնական գազի սակագների վրա. նախագիծ

«Փաստ». Ի՞նչը դրական ազդեցություն կունենա սպառողներին վաճառվող բնական գազի սակագների վրա....

09:25

«Հրապարակ». Քյարամյանը չի վիրավորել՝ օրհնել է

«Հրապարակ». Քյարամյանը չի վիրավորել՝ օրհնել է

09:12

«Ժողովուրդ». Ներանձնային քմահաճույքներին հագուրդ տալու համար ՔՊ-ն հանրային ծառայությունները կարգավորող ոլորտը բարձիթողի վիճակում է պահում

«Ժողովուրդ». Ներանձնային քմահաճույքներին հագուրդ տալու համար ՔՊ-ն հանրային ծառայությունները...

09:01

«Ժողովուրդ». «Բնականաբար անհանգստացա». ԱԺ փոխնախագահ Ռուբեն Ռուբինյանի հարցաքննությունը` ՔԿ-ում

«Ժողովուրդ». «Բնականաբար անհանգստացա». ԱԺ փոխնախագահ Ռուբեն Ռուբինյանի հարցաքննությունը`...

09:45

«Հրապարակ». Քանի՞ «հաջողակ տղամարդ» է մասնակցելու Աննա Հակոբյանի հետ ընթրիքին

«Հրապարակ». Քանի՞ «հաջողակ տղամարդ» է մասնակցելու Աննա Հակոբյանի հետ...

09:32

«Հրապարակ». Անդրանիկ Քոչարյանի հարցը հասել է ՔՊ վարչություն, պատճառը հայտնի է

«Հրապարակ». Անդրանիկ Քոչարյանի հարցը հասել է ՔՊ վարչություն, պատճառը հայտնի...

09:23

«Հրապարակ». Նոր խմորումներ ՔՊ-ում. ժամանակն է նրան «երկնքից վար իջեցնելու»

«Հրապարակ». Նոր խմորումներ ՔՊ-ում. ժամանակն է նրան «երկնքից վար...

09:15

«Ժողովուրդ». Ֆիզիկայի և մաթեմատիկայի ուսուցչից` Սյունիքի փոխմարզպետ. ինչ է հայտարարագրել Հայկ Հարությունյանը

«Ժողովուրդ». Ֆիզիկայի և մաթեմատիկայի ուսուցչից` Սյունիքի փոխմարզպետ. ինչ է հայտարարագրել Հայկ...

09:02

«Ժողովուրդ». Հայկ Սարգսյանի եղբորը կանչել են ՔԿ ու հարցաքննել. ի՞նչ վարույթի շրջանակում

«Ժողովուրդ». Հայկ Սարգսյանի եղբորը կանչել են ՔԿ ու հարցաքննել. ի՞նչ վարույթի...

10:06

«Հրապարակ». Իսկ ինչո՞ւ Ռուբեն Վարդանյանին չեք պահանջում. Ալիևը՝ Փաշինյանին

«Հրապարակ». Իսկ ինչո՞ւ Ռուբեն Վարդանյանին չեք պահանջում. Ալիևը՝...

09:53

«Ժողովուրդ». ՔՊ-ն հասավ իր բաղձալի նպատակին. երբ Փաշինյանը հեծանիվով գնաց Գյումրի՝ իշխանափոխությունը ավարտվեց

«Ժողովուրդ». ՔՊ-ն հասավ իր բաղձալի նպատակին. երբ Փաշինյանը հեծանիվով գնաց Գյումրի՝...

09:46

«Փաստ». Որպես պարտավորություն կսահմանվի ընդերքօգտագործման թափոնների օբյեկտների փուլային ռեկուլտիվացիայի իրականացումը

«Փաստ». Որպես պարտավորություն կսահմանվի ընդերքօգտագործման թափոնների օբյեկտների փուլային...

09:35

«Հրապարակ». Առաջիկայում ուրիշ խնդիրներ են առաջանալու. կրպակներից ուղղակի սրբում են 100 դրամանոց մետաղադրամները

«Հրապարակ». Առաջիկայում ուրիշ խնդիրներ են առաջանալու. կրպակներից ուղղակի սրբում են 100 դրամանոց...

09:24

«Փաստ». Առաջատարների նոր «տեղաշարժերը». ի՞նչ է կատարվում խոշոր հարկատուների ցանկում

«Փաստ». Առաջատարների նոր «տեղաշարժերը». ի՞նչ է կատարվում խոշոր հարկատուների...

09:13

«Ժողովուրդ». 1 տուն, 1 բնակարան, 4 հողամաս, 11 մլն դրամ եկամուտ. ի՞նչ է հայտարարագրել Նարեկ Ղուշչյանը

«Ժողովուրդ». 1 տուն, 1 բնակարան, 4 հողամաս, 11 մլն դրամ եկամուտ. ի՞նչ է հայտարարագրել Նարեկ...

09:01

«Ժողովուրդ». ԵՄ-ին անդամակցելու համար անհրաժեշտ ստորագրությունները կան. ո՞րն է հաջորդ քայլը

«Ժողովուրդ». ԵՄ-ին անդամակցելու համար անհրաժեշտ ստորագրությունները կան. ո՞րն է հաջորդ...

09:25

«Հրապարակ». Ծավինարին չփրկեցին անգամ այս իշխանություններին մատուցած ծառայությունները»

«Հրապարակ». Ծավինարին չփրկեցին անգամ այս իշխանություններին մատուցած...

09:14

«Փաստ». Մահարձանի համար ֆինանսական օգնությունը կտրամադրվի ավտոմատ կերպով՝ համապատասխան հանձնաժողովի ստեղծումից հետո

«Փաստ». Մահարձանի համար ֆինանսական օգնությունը կտրամադրվի ավտոմատ կերպով՝ համապատասխան...

09:02

«Ժողովուրդ». Գործադիրը ԱԺ կգնա. ներկայացվելու է 2025 թվականի պետական բյուջեն

«Ժողովուրդ». Գործադիրը ԱԺ կգնա. ներկայացվելու է 2025 թվականի պետական...

09:58

«Ժողովուրդ». ՔՊ-ականի հերթական թոշակառու ծնողի աստղաբաշխական ձեռքբերումները

«Ժողովուրդ». ՔՊ-ականի հերթական թոշակառու ծնողի աստղաբաշխական...

09:45

«Ժողովուրդ». Ինչ է հայտարարագրել Լենկթեմուրի արշավանքների ժամանակ անշարժ գույք «ձեռք բերած» Շիրակի փոխմարզպետը

«Ժողովուրդ». Ինչ է հայտարարագրել Լենկթեմուրի արշավանքների ժամանակ անշարժ գույք «ձեռք բերած»...

09:34

«Հրապարակ». Ովքեր են այն 4 պատգամավորները, որոնք կողմ չեն քվեարկել կանոնակարգին

«Հրապարակ». Ովքեր են այն 4 պատգամավորները, որոնք կողմ չեն քվեարկել...

09:26

«Հրապարակ». Նախարարի նոր թեկնածուներ կան. հայտնի է՝ ում է ուզում նախարար դարձնել Փաշինյանը

«Հրապարակ». Նախարարի նոր թեկնածուներ կան. հայտնի է՝ ում է ուզում նախարար դարձնել...

09:13

«Հրապարակ». Նիկոլ Փաշինյանը երկիրը բաշխել է իր բդեշխների միջև

«Հրապարակ». Նիկոլ Փաշինյանը երկիրը բաշխել է իր բդեշխների...

09:02

«Հրապարակ». Նիկոլ Փաշինյանը երկիրը բաշխել է իր բդեշխների միջև

«Հրապարակ». Նիկոլ Փաշինյանը երկիրը բաշխել է իր բդեշխների...

09:02

«Փաստ». Փաշինյանի հակառուսական քարոզչությունը տալիս է իր արդյունքները

«Փաստ». Փաշինյանի հակառուսական քարոզչությունը տալիս է իր...

09:45

«Հրապարակ». Վարդան Օսկանյանն արցախցիներից ավելին է պահանջում

«Հրապարակ». Վարդան Օսկանյանն արցախցիներից ավելին է...

09:35

«Ժողովուրդ». Արփի Դավոյանի արդեն պաշտոնյա քրոջ դեմ հայցեր կան երկրի շատ կազմակերպությունների կողմից

«Ժողովուրդ». Արփի Դավոյանի արդեն պաշտոնյա քրոջ դեմ հայցեր կան երկրի շատ կազմակերպությունների...

09:27

«Փաստ». Հայ կինոռեժիսորի ֆիլմի հաջողությունը՝ Մոսկովյան կինոփառատոնում

«Փաստ». Հայ կինոռեժիսորի ֆիլմի հաջողությունը՝ Մոսկովյան...

09:12

«Փաստ». Հյուրանոցից մինչև ձու, օղի, հիմա էլ` բնական աղբյուրի ջուր. «նորօրյա օլիգարխի» բիզնեսները շարունակում են ծաղկել

«Փաստ». Հյուրանոցից մինչև ձու, օղի, հիմա էլ` բնական աղբյուրի ջուր. «նորօրյա օլիգարխի» բիզնեսները...

09:01

«Հրապարակ». Տեղի համայնքապետին ձերբակալել են բարբարոսաբար՝ «մասկի շոու»-ով

«Հրապարակ». Տեղի համայնքապետին ձերբակալել են բարբարոսաբար՝ «մասկի...

09:45

«Ժողովուրդ». Երեւանի ավագանու ՔՊ խմբակցությունը վրդովված է. հնարավոր է հարցը հասնի Պեդրո Զարուկյանին մանդատից զրկելուն

«Ժողովուրդ». Երեւանի ավագանու ՔՊ խմբակցությունը վրդովված է. հնարավոր է հարցը հասնի Պեդրո...

09:34

«Ժողովուրդ».ԵԽ  փորձագետները Վիգեն Քոչարյանի մասին բացասական եզրակացություն են տվել.նրան հանել են ՄԻԵԴ թեկնածուի շարքից

«Ժողովուրդ».ԵԽ փորձագետները Վիգեն Քոչարյանի մասին բացասական եզրակացություն են տվել.նրան հանել են...

09:26

«Ժողովուրդ». Ինչպիսի ժառանգություն թողեց «Եվրոասֆալտ ՓԲԸ»-ին Ալեն Սիմոնյանի եղբոր գործունեությունը` ողբալի

«Ժողովուրդ». Ինչպիսի ժառանգություն թողեց «Եվրոասֆալտ ՓԲԸ»-ին Ալեն Սիմոնյանի եղբոր...

09:14

«Հրապարակ». Բանակում «բարդակ» է. կադրային դեֆիցիտ կա

«Հրապարակ». Բանակում «բարդակ» է. կադրային դեֆիցիտ կա

09:02

«Ժողովուրդ». Փոփոխություններ ընտրական օրենսգրքում, ՀՌՀ անդամի եւ Վճռաբեկ դատարանի դատավորի ընտրություն

«Ժողովուրդ». Փոփոխություններ ընտրական օրենսգրքում, ՀՌՀ անդամի եւ Վճռաբեկ դատարանի դատավորի...

10:05

«Ժողովուրդ». ԲՏԱ նախարարի նախկին տեղակալ Ավետ Պողոսյանը` ՀՌՀ անդամի միակ թեկնածու

«Ժողովուրդ». ԲՏԱ նախարարի նախկին տեղակալ Ավետ Պողոսյանը` ՀՌՀ անդամի միակ...

09:53

«Փաստ». Ֆուտբոլում ևս, փաստորեն, բոլորը մեղավոր են, բացի ՀՖՖ ղեկավարությունից

«Փաստ». Ֆուտբոլում ևս, փաստորեն, բոլորը մեղավոր են, բացի ՀՖՖ...

09:45

«Հրապարակ». Կհարցաքննեն կուսակիցներին. Քյարամյանին եւս կկանչեն բացատրություն տալու

«Հրապարակ». Կհարցաքննեն կուսակիցներին. Քյարամյանին եւս կկանչեն բացատրություն...

09:34

«Հրապարակ». Կրկին փորձիր. ոչ մեկը Փաշինյանի սրտով չէ

«Հրապարակ». Կրկին փորձիր. ոչ մեկը Փաշինյանի սրտով չէ

09:26

«Ժողովուրդ». 5 միլիոն բնակչություն չենք ունենա. Փաշինյանը խաբել է. Մաս 235

«Ժողովուրդ». 5 միլիոն բնակչություն չենք ունենա. Փաշինյանը խաբել է. Մաս...

09:13

«Հրապարակ». Կանոնակարգը օրենքի խախտումով խցկեցին օրակարգ

«Հրապարակ». Կանոնակարգը օրենքի խախտումով խցկեցին...

09:01

«Ժողովուրդ». «Տաշիր»-ին մերժում են, իսկ տնօրենին Ավանեսյանը փոխնախարար դարձրեց

«Ժողովուրդ». «Տաշիր»-ին մերժում են, իսկ տնօրենին Ավանեսյանը փոխնախարար...

09:56

«Ժողովուրդ». Թմրանյութեր վաճառողների պատիժը պետք է խստացվի՝ ընդհուպ 15 տարի

«Ժողովուրդ». Թմրանյութեր վաճառողների պատիժը պետք է խստացվի՝ ընդհուպ 15...

09:34

«Հրապարակ». Անվտանգության հատուկ միջոցառումներ՝ ԱԺ-ում

«Հրապարակ». Անվտանգության հատուկ միջոցառումներ՝...

09:26

«Հրապարակ». Ժաննա Անդրեասյանը ներել է Ագրարայինի նախկին ռեկտորին

«Հրապարակ». Ժաննա Անդրեասյանը ներել է Ագրարայինի նախկին...

09:15

«Ժողովուրդ». Արտերկրից չեկան բանակում ծառայելուց. Փաշինյանը խաբել է. Մաս 234

«Ժողովուրդ». Արտերկրից չեկան բանակում ծառայելուց. Փաշինյանը խաբել է. Մաս...

09:02